Ilopie 222 afspiegeling
an de bedrijfsvoering
Invloed oceaanstroom
op het klimaat ontdekt
UO.OOO literkoe én Wampexwinnaar
NlOZ-publicaties in prestigieus tijdschrift
H speelt gelijk tegen jonge Amerikanen
TX25 vangt zeldzame trekkervis
Trekker besturen kan nu met losse handen
Wat ik zeggen wou...
Vakantie
Trainingen SVO
TEXELSE ^7courant-
ilerende koe Jople 222, omringd door de familie Kooiman. Op de voorgrond dochters Diana en Fia, verderop Lenle en Piet Kooi-
n aan het hoofd van de koe Dennis Kuiper, die graag een handje helpt. (Folo g«w Timmarman)
opies, die willen melk geven',
itWim Roeper van hoeve Ora
K>ra, toen hij ooit twee pinken
chtaan Piet Kooiman van de
iderweg. Eén van de pinken
lopie 123, moeder van Jopie
Ie koe die nu tien jaar oud de
50-litergrens doorbrak. Om-
el de eerste was van Piet en
Kooiman was het op 'Carpe
zaterdag groot feest.
fe collega-melkveehouders die
ag van de partij waren, toon-
ich onder de indruk van de
noductie van Jopie 222, die
it melk' geeft. 'Een jonge
ook in haar huidige lactatie
vlot zestig liter geeft. Zo
ze het om in 305 dagen ruim
(ter te produceren. Gemid-
50 liter melk. Een geweldige
ie', loofde Henk Miedema,
:er van de afdeling Noord-Hol-
in fokkersvereniging CA Delta.
Menswaardig is dat de koe een
van de stier Newhouse Arend,
irspreid over heel Nederlands
eikkoeien heeft voortgebracht,
oor een stier aan de lage kant
het er niet meer zijn, komt om-
leze stier wel nazaten voort-
Idie veel melk geven, maar dat
en eiwitgehalte aan de lage
En dat blijkt ook uit de gehal-
nJopie 222, die met 3,53 pro-
vel en 2,93 procent eiwit wat
onder de maat zit. Dat de jubilaris de
tegenwoordig prestigieuze grens van
10.000 kg vet en eiwit zal doorbreken
is dus niet waarschijnlijk. Deson
danks een mijlpaal, zei ook Thea
Rutten van Campina, die vertelde dat
het de 42ste Texelse koe is die hon
derd ton melk heeft gegeven. 'De
eerste doorbrak de grens in 1970. In
de eerste dertig jaar waren het er in
totaal 23. De laatste viereneenhalf
jaar deden nog eens negentien dat.
Het gaat dus bijna nog een keer zo
snel, wat illustreert dat de
melkproductie enorm is gestegen.'
Een oud-veehouder verhaalde hoe
een koe van hem op 19-jarige leeftijd
als derde de grens doorbrak. Jopie
222 presteert dat nu in haar tiende
levensjaar. Rutten noemde het on
danks de grote aantallen een bijzon
dere prestatie. 'Want er zijn genoeg
stallen waarin nog nooit een 100.000
literkoe heeft gestaan en wellicht ook
nooit zal staan. Het is een samenspel
tussen boer en koe. De koe moet het
in zich hebben, maar de boer moet
haar ook de kans geven om het waar
te maken.' Namens Campina over
handigde ze Kooiman de felbegeerde
zilveren koe. Van Miedema ontving
de familie een oorkonde en een fraai
bord voor aan de muur.
Goed gedaan
'Jullie hebben het goed gedaan',
richtte Hank Witte van Agrifirm zich
tot Piet en Leme Kooiman. 'Piet, op
het gebied van kwaliteit hoor je nu bij
de subtop van de Texelse vee
houders. En je bent de enige boer op
Texel die én een 100 000 literkoe
heeft én die de Wampex heeft ge
wonnen. Maar je had ook een voor
sprong, ook in je bedrijf deed je alles
op een drafje.' Witte noemde de
100.000 literkoe 'een afspiegeling
van de hele bedrijfsvoering'.
Het vakmanschap van Kooiman
bleek al eerder in 2002, toen hij het
nieuws haalde omdat hij van alle vee
houders op Texel het hoogste gemid
delde (een jaar productie van 774 ki
logram vet en eiwit per dier) haalde
en zijn stal qua gemiddelden bij de
beste acht van de provincie werd
gerekend, waaraan nog eens een
gemiddelde melkgift van 10.000 kg
melk per jaar kan worden toege
voegd. Lange verhandelingen over
het houden van productieve koeien
hield Kooiman toen niet. 'Een knap
bossie koeien en altijd zorgen dat er
genoeg vreten voor het hek ligt.'
Giro 1247
www.jantjebeton.nl
(Foto Gom.rf Timmerman)
öt/e tijdens de wedstrijd van ZDH tegen het voetbalteam van de New Orleans Soccer Academy.
tag het er naar uit dat de
allers van ZDH zondagavond
het voetbalteam van de New
Soccer Academy (NOSA)
sen 1-0 overwinning van het
tonden, maar nadat coach
(zijn pupillen opdroeg meer
wal op te zoeken, scoorden
Mge Amerikaanse talentjes
•eor tijd toch nog de gelijk-
le9 die ZDH op bezoek kreeg,
d uit spelers van 14 tot 16 jaar,
a9 zijn aan een voetbaltoer
™derland. Zo werd er getraind
enie Mühren en spelen ze wed
den toernooien. Daags tevoren
elden ze nog in een sterk bezet
Mi tegen jeugdteams van Ajax
Nigeria. Bij dergelijke wedstrij
den er doorgaans scouts aan
baarbij de jongens hopen dat
•orden uitgepikt en dat er een
rnetballoopbaan in het ver-
"igt. Patrick Murray, een spe-
het talent meer dan bij de
5,1 zichtbaar was, bleek net te
zijn uitverkoren voor de nationale
jeugdselectie van de Verenigde Sta
ten. Langs de lijn deed het verhaal de
ronde dat zelfs voetbalbemiddelaar
Kees Ploegsma zondag op Texel was
gesignaleerd, maar in Den Hoorn liet
hij zich niet zien.
ZDH-voorzitter Jaap Lap vertelde dat
hij zondag graag met de spelers een
fietstocht over het eiland had ge
maakt, maar dat gezien het warme
weer voor een bezoek aan het strand
was gekozen, zodat de voetballers
konden herstellen van hun vermoeid
heid. Dat bleek volgens perschef
Hans Bierhuizen, die meereisde met
de Amerikanen, een misrekening.
'Voor spelers van Oranje is het daags
voor een grote wedstrijd verboden
om het strand te bezoeken of te
zwemmen. Dat gaat in de benen zit
ten.' Dat vermoeidheid de jeugd
zondagavond parten speelde ontging
kenners langs de lijn in Den Hoorn
niet. Waar de veldbezettmg wel goed
op orde was, slaagde de bezoekers
er met in om gerichte kansen te cree-
ren en was het ZDH dat door coun
ters nog wel eens een plaagstootje
uitdeelde. Maar ook de thuisploeg
was na de zomerstop nog onwennig.
De ploeg had versterking van oude
rotten zoals Ronald Biesboer, Ruud
Beerling en Erwin Kleinveld en kon
beschikken over topscorer Michiel
Dekker, die dit seizoen bij Texel'94
gaat voetballen. Een paar schoten
van ZDH kwamen gevaarlijk in de
buurt bij de doelman en Mike de
Bruijn was dicht bij een doelpunt.
Maar ook van ZDH-doelman
Christiaan Stolk werd alertheid ver
eist. Wat opviel was het betere
combinatiespel van NOSA. waar
ZDH het vooral van inzet, fysieke
overmacht en counters moest heb
ben. Het doelpunt viel ruim in de
tweede helft, toen Ivar van Elk een
steekpasje gaf op Michiel Dekker, die
met een droog schot de vijandelijke
doelman passeerde. Fanatiek aan
moedigen van zijn spelers door
coach Finley leidde ertoe dat de gas
ten uit een goed genomen vrije trap
de gelijkmaker konden scoren.
Onderzoekers van het Koninklijk
Nederlands Instituut voor Onder
zoek der Zee (NIOZ) zijn verant
woordelijk voor maar liefst twee
publicaties in het jongste nummer
van het wetenschappelijke tijd
schrift Nature, dat afgelopen don
derdag verscheen. Dit blad wordt
wereldwijd gezien als een van de
meest prestigieuze wetenschap
pelijke tijdschriften. Een publicatie
in dit blad wordt gezien als de ul
tieme bekroning voor een weten
schapper.
Volgens dr. Geert-Jan A. Brummer
van de afdeling Mariene Chemie en
Geologie van het NIOZ is het bijzon
der dat er twee artikelen van afzon
derlijke NlOZ-groepen in het tijd
schrift zijn opgenomen. Het gaat dan
ook om opmerkelijke wetenschappe
lijke ontdekkingen: de invloed van
oceaanstroom op het klimaat en het
ontstaan van ijstijden door kalkalgen.
Frank Peeters, werkzaam als geoloog
en verbonden aan de VU in Amster
dam, is de eerste auteur van het arti
kel over de oceaanstroom. Het on
derzoek is verricht op het NIOZ, in
samenwerking met de universiteiten
van Utrecht, Edinburgh en Bremen.
De acht wetenschappers die zich met
dit onderzoek bezighielden, ontdek
ten dat de oceaanstroming rond
Zuid-Afrika een belangrijke rol speelt
bij klimaatverandering. De vondst
kwam tot stand door het samenbren
gen van kennis over oceaan
stromingen, de ecologie van plank
ton, fossiel plankton in oceaanse
diment en de stand van de aarde ten
opzichte van de zon.
De wetenschappers ontdekten dat
de Agulhas-stroom, die vaker het
onderwerp is van NlOZ-onderzoek,
een cruciale rol speelt in klimaat
verandering. De oceanen 'communi
ceren' met elkaar door stroming.
Water dat in de Indische Oceaan
wordt opgewarmd, stroomt via de
Agulhas-stroom om Zuid-Afrika heen
de Atlantische Oceaan in. Vervolgens
stroomt dit via de warme Golfstroom
naar het noorden waar het zinkt en
onderlangs weer terugstroomt. Deze
grootschalige oceaancirculatie be
paalt voor een belangrijk deel ons
klimaat en verklaart bijvoorbeeld
waarom er in het noordwesten van
Schotland palmbomen kunnen
groeien. In het zeegebied tussen
Afrika en Antarctica zit echter een
'bottleneck'. Een brede koudestroom
naar het oosten aan de Antarctische
kant bepaalt namelijk hoeveel water
er via de Agulhas-stroom uit de Indi
sche naar de Atlantische Oceaan en
het westen kan stromen. Als Antarc
tica groeit, kan de koudestroom naar
het oosten zo sterk en breed worden,
dat de Agulhas zelfs niet meer om
Afrika heen komt. Dat leidt dan tot
een ijstijd en een koud klimaat in Eu
ropa. De onderzoekers hebben dat
ontdekt met behulp van plankton.
Tevens hebben zij ontdekt hoe het
komt dat de kracht van de genoemde
zeestromingen fluctueren.
Plankton
Peeters, die als geoloog onder meer
kalkvormend dierlijk plankton bestu
deert, vergeleek de soorten
samenstelling van levende plankton
met dat van fossiel plankton, dat ligt
begraven in het sediment van de
oceaanbodem bij Zuid-Afrika. Aan de
hand daarvan konden de onderzoe
kers de geschiedenis van de water
stroming reconstrueren. De vergele
ken monsters gaven een beeld van
de 'communicatieve geschiedenis'
van de Indische en de Atlantische
Oceaan over een periode van maar
liefst vijfhonderdduizend jaar. Die
enorme klus leverde onder meer de
ontdekking op dat gedurende ijstij
den de Agulhas niet of nauwelijks om
Afrika heen kwam en wanneer dat
wel gebeurde het eerder was dan
verwacht De meest logische ge
dachte zou zijn dat de Antarctica-
stroom na de ijstijd door smeltend ijs
minder sterk zou zijn, waardoor de
Agulhas zou kunnen doorstromen.
Dat bleek dus met het geval. Deze
ogenschijnlijke tegenstelling kon
worden verklaard door de
onderzoeksresultaten te combineren
met de kennis over de baan en de
stand van de aarde ten opzichte van
de zon in combinatie met de tollende
beweging die de as van de aarde
maakt (precessie). Laatstgenoemde
factoren bepalen de hoeveelheid en
de verdeling van zonnewarmte op
aarde. Veel zonnestraling op de po
len betekent dus veel smeltend ijs en
een zwakkere koudestroom.. Dat zet
'de deur open' voor de Agulhas. De
onderzoekers concluderen dat de
Agulhas-stroom dus waarschijnlijk
een belangnjke rol speelt in het beëin
digen van ijstijden. Verder heeft de
precessie gevolgen voor het
moessonsysteem in de tropen. De
onderzoeksresultaten suggereren dat
er een bepaalde relatie bestaat tus
sen een sterke moesson en een
sterke Agulhas-stroom. Het onder
zoek werd medegefinancierd door de
NWO. Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek.
Kalkalgen
Ook de tweede NlOZ-publicatie in
Nature houdt verband met de ijstijd.
Onderzoeker Klaas Timmermans,
eveneens verbonden aan de afdeling
mariene Chemie en Geologie van het
NIOZ, leidde het onderzoek naar de
invloed van kalkalgen in het ontstaan
van ijstijden. Dit onderzoek werd uit
gevoerd in samenwerking met we
tenschappers uit het Duitse Kiel en
Bremerhaven. De onderzoekers kwa
men er achter dat kalkalgen in koude
perioden de opslagcapaciteit van
kooldioxide in de oceanen vergroten,
waardoor de temperatuur op aarde
daalt. Via ingewikkelde evenwichts-
reacties in de zee blijken de kalkalgen
door kalkproductie de concentratie
kooldioxide in de atmosfeer te beïn
vloeden. Kooldioxide heeft invloed
op de temperatuur op aarde. Weinig
kooldioxide in de atmosfeer veroor
zaakt koude perioden, zoals ijstijden.
Veel kooldioxide zorgt voor
opwarming van de aarde.
Sneeuw
In de diepzee 'sneeuwt' het voortdu
rend. Microscopisch kleine kalkalgen
maken aan de buitenzijde van hun
celwand zeer kleine kalkschijfjes. De
algen sterven, maar de kalk dwarrelt
naar benenden en komt als een
sneeuwlaag op de bodem te liggen.
De mariene biologen ontdekten dat
de hoeveelheid kalksneeuw in warme
en koude penoden verschilt. Dit komt
door de verschillende hoeveelheden
sporenelementen zink en ijzer in deze
perioden, die de algen halen uit
atmosferisch stof dat in de oceaan
oplost. De kalkalgen reageren ver
schillend op een gebrek aan ijzer of
aan zink wat gevolgen heeft voor hun
groeicapaciteit en kalkopslag. In
koude tijden is er weinig 'sneeuwval'
en wordt relatief meer kooldioxide in
zee opgeslagen en vermindert het
kooldioxide in de atmosfeer en daalt
de temperatuur op aarde.
Via de reisorganisatie Do-lt/ Travel
Express boekten wij een weekje Texel
op jongerencampmg. Tot we op
Kogerstrand aankwamen, ging alles
goed. Maar toen bleek dat onze ten
ten op het gezinsterrein stonden, vie
len veel van onze verwachtingen al in
het water. Jongeren die uitgaan en tot
diep in de nacht feest vieren, moet je
niet tussen gezinnen plaatsen. Dat
geeft wederzijdse ergernissen.
Natuurlijk heb je op elke camping
regels, maar na het horen van de
waslijst op Kogerstrand leek het of wij
niet serieus werden genomen. Het
toiletgebouw waar wij gebruik van
moesten naken was maar tot 00.00
uur open, je mocht geen waslijn
spannen, niet eten en drinken buiten
de tent en geen windscherm opzet
ten, waardoor je niet eens buiten kon
koken omdat er zo'n harde wind
stond. De reisleiding schreeuwde om
23.00 uur: 'Nu naar je nest, of anders
naar het dorp.' Dat is niet bepaald
sociaal. Ook werden wij om 10.00 uur
op een onbeschofte manier de tent
uitgejaagd om op te ruimen. De reis-
leiding ging erg onprofessioneel om
met de jongeren, waardoor ze velen
tegen zich in het harnas joegen. Hier
door heerste er een zeer negatieve
sfeer op de camping, waardoor onze
vakantie niet liep zoals we hadden
gehoopt.
Een ander negatief punt was de be
waking. We zijn meerdere malen ge
waarschuwd, om de meest onbenul
lige dingen. Maar het toppunt was
toen we onszelf ('s avonds om 22.00
uur) in het toiletgebouw opfristen om
uit te gaan. Enkele jongens zongen
onder de douche, waarna er nog
geen vijf minuten later twee bewakers
aankwamen om te vragen of we stil
wilden zijn omdat we op een gezins
camping stonden. Eén van de jon
gens vertelde op een nette manier
hoe hij daarover dacht. Daarop be
gonnen de bewakers meteen te
schreeuwen en te wijzen. Na een dis
cussie tussen de jongen en de bewa
kers gingen deze naar buiten. De jon
gen zei tegen een van ons: 'Ik houd
niet van die wijzende vingers, zo ben
ik ook niet opgevoed.' Hierop storm
de een van de bewakers weer naar
binnen, greep de jongen in zijn nek en
probeerde zijn arm om te draaien.
Toen dit niet lukte, werd de bewaker
nog bozer. Het is belachelijk dat het
op deze manier ging.
Voor voetbalvereniging SVO uit
Oosterend zit de zomervakantie er
weer op. Donderdag beginnen de
trainingen voor het eerste en het
tweede elftal en voor de B-junioren
De B-junioren trainen dit jaar voor het
eerst met de senioren mee. Ook de
recreanten zijn welkom op de trainin
gen. Onder leiding van Jitze
Beintema wordt tweemaal per week,
op dinsdag en donderdag, getraind
van 19.30 tot 21.00 uur. Omdat SVO
dit jaar met drie teams meespeelt in
de competitie zaalvoetbal, is de trai
ning van vrijdag verplaatst naar don
derdag.
Gelukkig kun je op Texel heel leuk
uitgaan, dus al met al hadden we
toch een leuke vakantie. Maar we
weten nu wel dat we nooit meer met
deze organisatie naar camping
Kogerstrand gaan.
Kim. Camilla, Fleur en Marsha Vos,
Nijmegen.
Naschrift:.
De directie van de Recreatiestichting
Texel (RST) stuurde ons de volgende
reactie: 'Wij herkennen ons op geen
enkele wijze in bovenstaande inge
zonden brief. Voorts stoort het ons
dat er niet rechtstreeks bij ons is ge
klaagd tijdens het verblijf. Wij zullen
de dames echter een schriftelijk ant
woord doen toekomen.' In een mon
delinge aanvulling laat de RST weten
dat de schrijvers niet, zoals zij zelf
beweren, op de gezinscamping heb
ben gestaan, dat het toiletgebouw
ook na middernacht open was en dat
koken en eten buiten de tent wél is
toegestaan, maar dat er voor de tent
geen kratten bier mogen worden op
gestapeld. De betreffende reis
organisatie kreeg de redactie gisteren
niet te pakken.
EcoMare had er al één in de collec
tie, maar die was tien jaar geleden
aangeleverd. De vangst van een
trekkervis door de TX25 van de fami
lie Blom dinsdag in de Waddenzee
was dan ook bepaald geen alle
daagse gebeurtenis. De grijsblauwe
vis, genoemd naar zijn rugvin, die wel
wat op de trekker van een pistool lijkt,
zwemt normaal in de Atlantische
Oceaan en leeft van schelpdieren.
kleine kreeftachtigen en inktvissen.
De zuidelijke grens van zijn leef
gebied loopt van het zuidelijkste
puntje van Zuid-Amerika tot het mid
den van Afrika. Af en toe komt een
exemplaar via Het Kanaal 'per onge
luk' in de Noordzee terecht. De vis die
nu in de Waddenzee in de netten van
de TX25 zwom, moet dan ook een
sterk exemplaar zijn geweest.
(Foto Joop Rommpts)
Mark Slot van hoeve Rotterdam was één van de belangstellenden die donderdag een ritje maakten met de zelfsturende John Deere
trekker, die navigeert met behulp van satellieten. lFoto GMIrt, rmmerman)
Een trekkerchauffeur moet voor en
achter ogen hebben en vaak ook aan
de zijkant. Hij moet sturen, liefst
recht, en gelijktijdig kijken of de ploeg
of een ander werktuig achter de trek
ker z'n werk wel goed doet. Daardoor
kan het gebeuren dat er wel eens een
bochtje in de ploegsnede komt of
buiten het spoor wordt gereden. Met
de zelfsturende trekker behoren
kromme ploegvoren tot het verleden.
De stuurinstallatie is daarbij aange
sloten op een GPS-installatie, die in
verbinding staat met een stuk of ne
gen satellieten. Dit technische vernuft
betekent weliswaar met dat de chauf
feur overbodig wordt, want het
navigatiesysteem ziet niet toe op
goed ploeg- en ander werk en keert
ook de trekker met aan het eind van
de akker, maar zorgt wel dat de ma
chine een kaarsrechte lijn volgt en
geeft de bestuurder de gelegenheid
de aandacht te richten op de werk
zaamheden achter hem en - zoals
één landbouwer tijdens de demon
stratie donderdag opmerkte - 'eens
te kijken wat voor moois er langs de
weg fietst'.
Winstpunt is volgens Daniël Bonne,
van het gelijknamige mechamsatie-
bedrijf dat de demonstratie in
Eierland organiseerde, dat de boord
computer exact meet vanaf welke lijn
in het land kunstmest is gestrooid of
tegen onkruid is gespoten, zodat
overlappingen tot het verleden beho
ren. 'Dit kan zo tien procent in de
kosten schelen. Tegenwoordig praat
je zó over een oppervlakte van hon
derd hectare, dus het gaat om flinke
financiële besparingen.' Dat moet
ook wel, want met de aanschaf van
een satellietgestuurde trekker van het
merk John Deere is een flinke inves
tering gemoeid. Is ondanks de auto
matische piloot de trekkerchauffeur
hier voorlopig nog onmisbaar, in
Amerika zijn volgens Bonne al
landbouwbedrijven waar wordt
proefgedraaid met trekkers waarop
helemaal geen bestuurder meer zit.
dinsdag 10 AUGUSTUS 2004
