3ouw Teso's nieuwe vlaggenschip loopt op rolletjes
Duizend bezoekers open dag NIOZ en Alterra
Planetarium biedt kijkje in
leven waterdruppel oceaan
'Werk samen voor beheer
pen bare ruimte terreinen'
TEXELSE J couRANT1
Rechter: geen
bezwaar tegen
stolp Boogaard
'rv
wr-
Respons enquête
edrij venterrein
DINSDAG 26 OKTOBER 2004
l»eeróoof staat op de transportkarren op de bouwplaats, klaar voor transport.
(Foto's Teso) De verplaatsing van de Dokter Wagemaker is in volle gang.
Het schip is op de hellingplaats aangekomen.
jbouw van een schip zoals de Dokter Wagemaker, die is opgebouwd
1112 segmenten, Is een uitdagend karwei. Wellicht nog spannender is
Ideze enorme stalen kolos van de bouwplaats moet worden verplaatst
jar de plek waar het schip te water wordt gelaten. Voor het zijwaarts trans-
rteren maken de Roemeense bouwers op de werf in Galatz gebruik van
eigen materieel. Negentig karren, die samen een 'trein' vormen, zijn hier- selmotoren, andere machines, pompen, elektrische installatie en het net-
voor onder het schip gereden. Rijdend over rails is de veerboot naar de werk van pijpen er al in. Bij scheepswerf Damen in Vlissingen worden
hellingplaats gereden. Als de Dokter Wagemaker na de tewaterlating naar alleen de salons en stuurhuizen ingericht en zullen andere kleinere werk-
Nederland wordt gesleept, bestaat het uit veel meer zijn dan alleen een zaamheden worden uitgevoerd, die als finishing touch worden be
stalen casco. Het schip is dan grotendeels afgebouwd, met de vier die- schouwd.
else ondernemers en de ge-
ente moeten samenwerkings-
banden aangaan om het beheer
de openbare ruimte op bedrij-
iterreinen aan te pakken. Het
heer kan op die manier verder
rden verbeterd. Dat voorstel
et de Kamer van Koophandel
ordwest-Holland in haar onder-
ik naar de ruimtebehoefte voor
|gf drijven op het eiland.
gens de Kamer van Koophandel
K) is Texel te klein om met park-
nagement aan te komen zetten
kaan de overkant vaker gebeurt.
het aangaan van samenwer-
kmgsverbanden tussen gemeente en
ondernemers kan echter een 'geza
menlijke en structurele aanpak' van
de openbare delen tot stand worden
gebracht. Uit het onderzoek blijkt dat
daar nog wel wat aan te verbeteren
valt. ook al is 86 procent van de 110
geënquêteerde bedrijven tevreden
over de huidige locatie.
Kritiek wordt er geuit op de beweg
wijzering en de parkeervoorzie
ningen Zestig procent van de onder
vraagden noemt. Het verwijderen van
zwerfvuil, het onderhoud van het
groen en de dienstverlening door de
gemeente kan in de ogen van som
mige ondervraagden eveneens wor
den verbeterd. De verlichting en be
strating worden redelijk gevonden en
de ondervraagden zijn tevreden over
de inzameling van afval, het ruimte
gebruik, de uitstraling van de bedrij
venterreinen. de ontsluitingen en de
wegenstructuur. De onderlinge sa
menwerking wordt heel goed ge
noemd.
Volgens de KvK zou per bedrijven
terrein een samenwerkingsverband in
het leven kunnen worden geroepen
dat vermaal per jaar bij elkaar zou
kunnen komen. Tijdens die bijeen
komsten kunnen klachten worden
besproken. De verbanden zouden
secretarieel moeten worden onder
steund door een ambtenaar van eco
nomische zaken 'In Amsterdam is
gebleken dat de kwaliteit van de
openbare ruimte op bedrijventerrein
er tegen geringe kosten aanzienlijk op
voorruit is gegaan', aldus het rapport
van de KvK. het Texels Verbond van
Ondernemers (TVO) en de gemeente
Onder leiding van TVO is een werk
groep opgezet die bekijkt in hoeverre
het mogelijk is het beheer gezamen
lijk aan te pakken Dat gebeurde tij
dens een bijeenkomst van TVO waar
het rapport werd besproken.
Revitalisering van bedrijventerreinen
is een ander onderwerp waar de
werkgroep zich over gaat buigen.
Volgens de KvK is het belangrijk daar
over na na te denken, zodat de kans
op verpaupering kan worden uitge
sloten en de terreinen in de toekomst
op het gewenste niveau blijven. Als
voorbeelden worden het wegwerken
van achterstallig onderhoud, vervan
ging van verlichting en straatmeubi-
lair, verbetering van bewegwijzering
en opknapbeurten van bedrijf
spanden genoemd.
Volgens wethouder Corry Hei|ne
(economie) moeten de initiatieven
voor samenwerkingsverbanden en
revitaliseringsprojecten 'vanuit de
ondernemers zelf komen en door hen
worden gedragen'. Heijne: 'De ge
meente kan wel ondersteunend mee
werken, maar ik heb er geen zak geld
voor klaar liggen.' Met name onder
nemers uit Oudeschild zagen tijdens
de bijeenkomst van TVO brood in
revitalisermgsgedachten. Volgens het
rapport zou revitalisering van
bedrijventerreinen een project kun
nen worden dat door de Stichting
Duurzaam Texel wordt opgepakt
De gemeente heeft de familie A.
Boogaard terecht toestemming
gegeven een stolpwoning te bou
wen op Zevenhuizen. Bezwaren
van P. Kooger en G.R Miedema
hoeven niet te worden gehono
reerd. Dat heeft de rechtbank in
Amsterdam geoordeeld.
De rechter stelde vast dat vrijstelling
en vergunning op goede gronden zijn
verleend en dat de beroepsgronden
die door Kooger en Miedema zijn
aangevoerd met konden leiden tot
een ander oordeel. Dat gold met
name voor de beroepsgrond die zich
richtte tegen de afgifte door Gedepu
teerde Staten van een kwaliteitslabel
voor de bouw van de woning. De
rechter constateert dat deze
beroepsgrond volledig nieuw is en
met werd aangevoerd in de bezwaar
procedure. Deze beroepsgrond
wordt door hem dan ook buiten be
schouwing gelaten.
Door Kooger en Miedema was ge
steld dat het college onvoldoende
rekening heeft gehouden met de ka
rakteristieken van het oorspronkelijke
agrarische bouwwerk en dat sprake
zou zijn van een verhoging van de
goot- en nokhoogte zonder gebruik
making van historische bouwmate
rialen. Bovendien hadden ze aange
geven bang te zijn dat het perceel in
de praktijk gebruikt zal worden als
een agrarische bedrijfswoning.
In totaal 110 Texelse bedrijven
lebben meegedaan aan de en
quête van de Kamer van Koop
handel, het Texels Verbond van
Ondernemers en de gemeente.
In eerste instantie hadden zij 271
bedrijven aangeschreven, maar
daarvan werden er 29 later van
de lijst gehaald, omdat zij (detail
handel en kantoren) niet tot de
juiste doelgroep behoorde De
110 bedrijven waren goed voor
een percentage van 45.5 pro
cent.
Bouwnijverheid- en installatie
bedrijven waren met 44 procent
goed voor bijna de helft van de
teruggestuurde reacties, gevolgd
door industriële bedrijven (17
procent), groothandels (16 pro-
:ent), visserijbedrijven (9 pro
cent), transport- en verhuurbe
drijven (8 procent) en autohandel
en -reparatiebedrijven (6 pro
cent). Van de 110 bedrijven ga
ven er slechts 17 aan met speci
fiek aan het eiland te zijn
verbonden Texelse onderne
mers zijn volgens het rapport
optimistischer over de komende
jaren dan hun overkantse colle
ga's. De groothandel verwacht
de meeste groei, gevolgd door
de industrie en de automobiel
sector De visserij is het som
berst. Slechts eén op de tien be
drijven verwacht groei De
bouwsector is ook niet al te op
timistisch over de toekomst.
Driekwart van de bedrijven zegt
tevreden tot zeer tevreden met
de huidige locatie te zijn. Twintig
bedrijven zijn ontevreden.
VERVOLG VAN PAGINA 1
ernemingen, autobedrijven en
othandels
Bouwblokken
)ens de KvK is het geen slecht
een deel van de bedrijven die wil
luizen onder te brengen in vrijge-
ien agrarische bebouwingen
irniee zou al aan een deel van de
iteclaim kunnen worden voldaan,
il beschikt volgens de gemeente
nenteel over 96 agrarische bouw-
J (ken die met meer agrarisch wor-
Bgebruikt. Met name kleine bouw-
Tnjven zouden volgens het rapport
vestiging op zo'n blok in aan
ging moeten kunnen komen Als
waarde wordt genoemd dat er
geen buitenopslag mag zijn.
fitter Ries Swamnk van TVO kan
vinden in het voorstel. 'Het idee
«kt aan, maar er moeten wel
de afwegingen worden gemaakt
welke bedrijven toestemming
|en en het landelijke karakter
it behouden blijven. Je moet er
torbeeld geen autosloperij vesti-
en dan buiten honderd wrakken
r de deur zetten Wethouder
7 Heijne (economie) ziet het voor-
sveneens zitten 'Persoonlijk gaat
voorkeur uit naar kleinschalige
Echtelijke bedrijvigheid die
fdig wordt gehuisvest, zodat je
"ten niks van ziet.' Bedrijven
m nu nog met in vrijgekomen
ische bebouwingen worden ge
est. Jaap Kooger kreeg vorige
tod nog nee te horen op zijn ver
bom een deel van zijn klusbedrijf
schuur van Kikkert aan de
üwaalderweg onder te brengen
«I het Gewest Kop van Noord
tod als de provincie heeft recent
"en gepubliceerd, waarin moge-
eden voor het vestigen van be-
toin leeggekomen schuren wor-
9eopperd. Op Texel begint in
november onder leiding van com
municatiebureau De Wit een brede
discussie over de invullingen van
dergelijke bebouwing op het eiland.
Dat moet uitmondden in een plan dat
later een onderdeel wordt van het
bestemmingsplan Buitengebied als
dat wordt geactualiseerd. De ge
meenteraad heeft vorig week beslo
ten voor die discussie €24.038,- uit
te trekken Dat geld moeten komen
uit de reserves van het Grondbedrijf.
Volgens de Kamer van Koophandel
moet ook verder worden ingezet op
de uitbreiding van bestaand en de
aanleg van nieuw bedrijventerrein.
Voor dat laatste is de gemeente on
der meer bezig met de verdere ont
wikkeling van het nieuwe bedrijven
terrein bij Oudeschild, waar het
bedrijf van Amsing als eerste naar toe
is verhuisd. Vólgens wethouder Corry
Heijne zijn er verder nog geen kavels
uitgegeven. 'We verkopen de grond
pas als het klaar is, maar er is een
wachtlijst met gegadigden.' Dat
nieuwe terrein wordt zo'n twee hec
tare groot. De gemeente bekijkt waar
het nieuwe bedrijventerrein voor
Oosterend het beste zou kunnen ko
men. De voorkeur van het college
gaat uit naar een gebied naast bun
galowparken De Noordel en De Toes
en de voorkeur van de raad naar het
land van Bas in het verlengde van het
bestaande terrein aan de Slotskolk
'Maar we verwachten dat we tussen
de 1 en de 1,5 hectare zullen uitko
men'. aldus Heijne De werkzaamhe
den voor het nieuwe bedrijventerrein
in De Cocksdorp staan momenteel
op een laag pitje De laatste stap in
dat proces was een uitspraak van de
raad dat er eerst aangetoond moet
worden waarom uitbreiding in noor
delijke richting langs de Stengweg
met mogelijk is. Heijne oppert het
idee om in Den Burg mogelijk uitbrei
ding voor bedrijvigheid te creëren op
de grond die overblijft op het A-veld
als de bouw van het nieuwe raadhuis
is gerealiseerd.
De afdeling Biologische Oceanografie had een kamer ingericht als 'planetarium van een
waterdruppel'.
ven. Op de afdeling Mariene Bio-
geochemie en Toxicologie kunnen
bezoekers ruiken aan een zogeheten
snuffelkolom. De muf ruikende geur
in de glazen kolom blijkt afkomstig te
zijn van een 45 miljoen jaar oude af
zetting uit een Amerikaanse rivier. Bij
de afdeling Biologische Oceanografie
is een kamer ingericht als het 'op
schaal nagemaakte planetarium van
een druppel oceaanwater'. De don
kere ruimte is voorzien van fluori-
serende balletjes in verschillende
kleuren die aan het plafond hangen
en virussen, bacteriën, blauwalgen
en flagellaten (ééncellige diertjes die
zich voortbewegen met zweep-
draden) voorstellen. Swier Oosterhuis
laat zien hoe hij met behulp van eigen
onderzoek de microscoop vaarwel
heeft kunnen zeggen voor onderzoek
naar de hoeveelheid zooplankton in
water Zoöplankton is voedsel voor
vislarven en kleine visjes. Het leeft
van fytoplankton en staat op de
tweede plaats in de voedselketen
Door een microscoop zijn de kleine
kreeftjes te bekijken. Oosterhuis ont
dekte dat hij met behulp van meting
van de hoeveelheid van een bepaald
soort enzym die vrijkomt in het wa
ter als zoöplankton vervelt eveneens
kan vaststellen hoeveel biomassa
zoöplankton er in het water aanwe
zig is 'Daardoor hoef je met alles
meer met de microscoop te tellen en
je kunt veel meer metingen in de
zelfde tijd te doen. Tijdens een sym
posium werd ik door een Canadees
op dat enzym gewezen en ben ik er
proeven mee gaan doen. Dat begon
gewoon met een emmertje water uit
het Marsdiep en zo ben ik verder
gaan experimenteren.'
Levende have van iets grotere orde
is te zien bij Dennis Waasdorp die
uitleg geeft over een onderzoek dat
al vanaf 1970 loopt op het Balgzand.
Met behulp van steekbuizen wordt
jaarlijks bijgehouden wat er allemaal
in de bodem leeft en welke verande
ringen zich voordoen. In een bak met
water zijn diverse wadpieren,
kokkels, nonnetjes en alikruiken te
zien 'Die zijn met van het Balgzand.
maar wel uit de Mokbaai.' Maarten
Brugge, die samen met Waasdorp de
stand van de langlopende onderzoe
ken bemant, heeft voor de grap ook
maar een plastic badeendje op tafel
gezet, omdat hij om de haverklap
wordt aangesproken over de Engelse
badeendjes die hij eerder op het
strand vond.
Bezoekers vinden het interessant wat
ze allemaal zien 'Erg leuk', zegt
Judith Jansen uit Amsterdam voor
vakantie op het eiland. 'Vooral de uit
leg over de ontwikkeling van DNA
vond ik boeiend Het was ingewik
keld. maar interessant. En het is ook
mooi om eens hier binnen te lopen.
Dan zie je hoe groot het gebouw is.'
De Duitse familie Laska uit Keulen is
eveneens onder de indruk 'Erg leuk',
vertelt moeder Laska. 'ook al ver
staan we te weinig Nederlands om
het te begrijpen.' Arte Koopman uit
Oosterend is er met een speciale re
den De student hts loopt stage in de
Oceaanloods en speciaal voor de
open dag heeft hij de snijbrander
omgebouwd tot een tekenmachine
die het logo van het NIOZ op platen
tekent. Koopman heeft meteen de
familie meegenomen naar de open
dag. 'Anders kom je hier met zo
vaak.'
Het Koninklijk NIOZ en Alterra pak
ten uit op de open dag die zij za
terdag hielden. Ruim tachtig me
dewerkers van beide instituten
waren in touw om tekst en uitleg te
geven over hun werk. Ook konden
de bezoekers zelf de handen uit de
mouwen steken. De i dag werd
goed bezocht. In totaal 1034 men
sen, van wie 570 Texelaars, namen
een kijkje.
Geconcentreerd kijken Lennart Bus-
sink en Koen Gotink in een het
Aquariumgebouw door een micro
scoop Een wadpier heeft de aan
dacht van beide 10-jarige jongens te
pakken. Stil en vol belangstelling kij
ken ze om de beurt naar de bewegin
gen van het diertje. 'Je ziet de bor
stels aan de zijkant van zijn lijf en je
kunt zijn bek mooi zien', vertellen ze.
De twee zijn allebei zeer geïnteres
seerd in de natuur, vertelt de toekij
kende moeder van éen van de twee.
Beiden hebben volgens haar afgelo
pen ook een paar keer naar het TV-
programma Het Klokhuis gekeken,
waarin dagelijks aandacht werd ge
schonken aan de landelijke Weten-
Week waar de open dag bij het NIOZ
en Alterra een onderdeel van is
De twee jongens zijn zaterdag aan
het goede adres bij beide weten
schappelijke instituten. De ruim tach
tig medewerkers pakken stevig uit
om het bezoek inzicht te geven in het
werk en onderzoek dat wordt ver
richt. Er is een route uitgezet door de
gebouwen, op tal van plaatsen lopen
medewerkers rond, zijn informatie
stands ingericht en worden demon
straties gegeven Ook worden ver
schillende lezingen gegeven. Diverse
Texelaars grijpen de open dag aan
om punten te bekijken waar ze tijdens
de open dag die vorig jaar april werd
gehouden met aan toekwamen. Het
NIOZ en Alterra hielden toen speciaal
voor het eiland open huis naar aan
leiding van de heropening van het
gerenoveerde Aquariumgebouw
door koningin Beatrix.
Golven
Veel belangstelling is er voor een
proef met bootjes in water met lagen
van verschillende temperatuur en de
weerstand die de bootjes kunnen
ondervinden van golven die ontstaan
op het grensvlak van beide water-
lagen. De weerstand van die golven
kan ervoor zorgen dat schepen on
danks een draaiende schroef met
meer vooruit komen, maar alleen nog
maar hun eigen golven produceren.
Onderzoeker Leo Maas presenteert
de bezoekers de resultaten van een
proef in zwembad Molenkoog, waar
bij hij op vrijdag 17 september samen
met collega Hans van Haren de weer
stand van golven op het grensvlak
tussen een warme en koude laag bij
de badjuffrouwen Ria Keyser, Connie
Joling en Anita van Egmond testte.
Dat onderzoek moet meer inzicht
geven in verdrinkingen die zich jaar
lijks voordoen op meren als het mooi
weer is. De onderzoekers vermoeden
dat de weerstand daar een rol bij kan
spelen. De- bezoekers krijgen van
Maas te horen dat de badjuffrouwen
sneller gingen dan de weerstand van
de golven, maar dat ze wel weer
stand ondervonden bij de keerpunten
als ze weer op snelheid moesten ko
men. Het is beter om door te blijven
zwemmen op open water dan telkens
te pauzeren en korte stukjes af te leg
gen, is kort vertaald de boodschap
Bij onderzoeker Norbert Dankers van
Alterra maken bezoekers kennis met
de veelbesproken Japanse oester. In
een bak liggen diverse oesters en op
een groot bord wordt de vraag ge
steld of de exoten een bedreiging of
een verrijking zijn voor de Wadden
zee. De bezoeker mag zelf de conclu
sie trekken. De zeehond en de vervui
ling in de maag van stormvogels,
komen er eveneens aan bod
Abstracte begrippen als miljoenen
jaren oudheid en de grootte van bac
teriën en virussen in een druppel
water worden concreet weergege-
Bezoekers turen op de afdeling Mariene Chemie en Geologie door microscopen naar voedingsstoffen voor algen en bacteriën.
