Zestigste bevrijdingsdag op Texel groots gevierc
Proeverij Groeneplaats succes
TEXELSE g C0URANTl
mensen te zien'
Regen vertraagt Robbie wiiiiams' Lancaster eert Bram van Dijk
Lancaster alsnog boven
'Fantastisch om
DINSDAG 10 MEI 2005
uitmaakte
De bevrijding zestig jaar
geleden werd woensdag
uitgebreid gevierd. Op de
Groeneplaats in Den Burg
was een groot Bevrijdings
festival met diverse optre
dens, een proeverij en
Amerikaanse, Canadese en
Duitse veteranen ontstaken
gezamenlijk het bevrij
dingsvuur. De drie namen
ook de eerste exemplaren
van het boek Hun leven
voor ons leven in ont
vangst, Bram van Dijk werd
koninklijk onderscheiden
en een Lancaster maakte
zijn opwachting boven het
eiland. Een overzicht.
De
De plek vinden waar ze moesten lan
den, was voor de tien parachutisten
die woensdagochtend met zogehe
ten ronde bollen uit een Cessna
sprongen geen probleem. Tussen de
twee- en drieduizend mensen had
den zich opgesteld langs Akenbuurt,
de Pontweg, de Oude Kogerweg en
de Kogerweg om de para's met
soortgelijke parachutes als die in de
Tweede Wereldoorlog door de geal
lieerden werden gebruikt te zien lan
den. 'Het was fantastisch om vanuit
de lucht al die mensen rond het veld
te zien staan', vertelt parachutist en
oud-commando Bert Metselaar als
hij weer op de grond staat. Samen
met negen andere voornamelijk oud
militairen uit diverse larïden sprong
hij, gekleed in originele uniformen op
een hoogte van zeshonderd meter uit
het vliegtuig. In tegenstelling tot de
ronde bollen die in de Tweede We
reldoorlog werden gebruikt, hadden
de valschermen van de tien para's
stuurgaten. 'Maar het sturen was ei
genlijk niet meer dan een beetje voor
uit of achteruit bewegen', aldus Met
selaar. 'Het was verder gewoon uit
het vliegtuig springen en genieten.'
Het lukte de tien om niet tussen de
aardappels op de afgesproken
springrange te landen. Mede-organi
sator Willem ('de Sjeik') Bakker had
ze daar dringend om verzocht. 'Ze
hadden veertig hectare om te landen,
maar het aardappelveld van twee
hectare moesten ze ontzien.'
Tegen het eind van de middag ging
er een telefoontje van Co Vermuë
richting slager Goënga. Of hij in een
rap tempo nieuw lamsvlees kon leve
ren, want de stand van de Twaalf
Balcken was al bijna voortijdig door
zijn voorraad heen.
Ook bij de andere stands die woens
dagmiddag tijdens het Bevrijdings
festival op de Groeneplaats aan de
proeverij meededen, slonk de voor
raad in een snel tempo. Het evene
ment, dat voor het eerst in het hart
van Den Burg werd gehouden en
waarvoor horecaondernemers uit
Den Burg de handen ineen hadden
geslagen, was een groot succes. Met
name in de middag stonden er soms
lange wachtrijen bij de stands van de
acht deelnemende restaurants. Tus
sen de 2500 en 3000 bezoekers be
zochten het evenement. Veel bezoe
kers namen de gelegenheid aan de
sociale contacten te werken en tege
lijkertijd links en rechts bij de stands
te proeven. De Groeneplaats maakte
er een bruisende indruk door.
Bedoeling is dat de proeverij de ko
mende jaren een vervolg krijgt. Vol
gens Vermuë moet nog worden be
keken hoe. De gedachte is het
evenement volgend jaar tussen de
Ronde om Texel en het begin van de
zomervakantie te houden, zodat er
meer kans op warm weer is. Moge
lijk wordt dan ook een aansprekend
optreden van een bekende band ge
organiseerd. Vermuë: 'Het moet een
evenement worden, waar je als be
zoeker graag naar toe wil.' 'Het weer
van woensdag heeft gescheeld in de
omzet van het drinken. We komen nu
net niet uit de kosten, maar het ont
loopt elkaar weinig.' De horeca-on-
dernemers bekijken ook op welke
manier zij een aansprekende band
kunnen regelen. Deze keer had de
gemeente de optredens voor
zijn rekening genomen.
1 Ema Tromp en Jan Wieten zingen
samen met KTF liederen op de
Groeneplaats.
2 De Amerikaanse, Canadese en Duit
se oorlogsveteranen Harold Kious,
André Bernier en Klaus Borgmann
ontsteken gezamenlijk het bevrij
dingsvuur op de Groeneplaats. Het
vuur werd door zes leden van Toer
club Taxi 312000 van Wageningen
naar Texel gebracht.
3 Acht restaurants zorgden tijdens de
proeverij op de Groeneplaats voor
het eten.
4 Met n
stands.
5 Aris van Zeijlen bereidt een maaltijd
6 De band Escapoly was met bijna
twintig muzikanten naar Den Burg
gekomen. Door de regen begon het
optreden later dan gepland.
7 Onder leiding van Marleen Terwindt
had op het podium op de Groene
plaats een grote modeshow plaats.
De show eindigde met het hippie
tijdperk, waarin volop met verdo
vende middelen werd geexpenmen-
8 De Joost Dourieinkazeme en het 41
5 Mei Comité hadden diverse oude
legervoertuigen bijeen gebracht.
10 De bult op de Groeneplaats stond
vol tafels en banken, waarop bezoe
kers de maaltijd konden nuttigen of
gewoon even konden zitten.
De regen dreigde woensdagavond
op de Groeneplaats even roet in het
eten te gooien tijdens het optreden
van Escapology. Water veroorzaakte
storing in de geluidsapparatuur,
waardoor het geruime tijd duurde
voordat het concert van de Duitse
coverband van de Britse zanger Rob
bie Williams kon beginnen. Ondanks
het plotseling omgeslagen weer,
werd het optreden toch door zo'n 900
tot 1000 man bezocht. Een deel van
de bezoekers kon droog staan, om
dat horecamedewerkers in de gau
wigheid drie party-tenten hadden la
ten opstellen. Doordat het optreden
laat begon, liep het concert tot na één
uur uit. 'Dat was wat jammer', aldus
Co Vermuë. 'We hadden liever gezien
dat het tot ongeveer twaalf uur zou
hebben geduurd, zodat de andere
horecabedrijven daarna nog een
graantje hadden meepikken.' De
reacties op het concert waren wisse
lend. Sommigen vonden de band te
genvallen en het geluid slecht, ande
ren waren zeer te spreken. Een van
de bezoeksters stal de show, nadat
de look-alike van Robbie Williams
haar voor het nummer She's the one
op het podium had getrokken. De
dame zong en acteerde zonder enige
schroom volop mee.
Het moment kon bijna niet beter.
Vlak nadat Bram van Dijk uit
Oosterend woensdagmiddag in
Tusse de Banke koninklijk was on
derscheiden, vloog de Lancaster uit
de Tweede Wereldoorlog over Den
Burg. Vanachter de grote ramen
van de gemeentelijke expositie
ruimte zagen de decorandus en de
genodigden de bommenwerper
voorbij komen.
Het moment was bijzonder, omdat
Van Dijk werd onderscheiden voor
zijn inspanningen om zoveel moge
lijk gegevens te achterhalen van
bemanningsleden van geallieerde
bommenwerpers die tijdens de
Tweede Wereldoorlog op Texel neer
stortten. Burgemeester Joke Geldorp
benoemde Van Dijk daarvoor namens
de koningin tot Lid in de Orde van
Oranje-Nassau. De benoeming had
speciaal in Tussen de Banke plaats,
omdat daar de eerste exemplaren
van het boek Hun leven voor ons le
ven werden overhandigd. Het boek is
een bundeling van al bestaande uit
gaven en onder meer gebaseerd op
de verzamelde gegevens van Van
Dijk.
De Oosterender startte in 1985 met
het opsporen van informatie over de
in totaal 167 militairen uit de Tweede
Wereldoorlog die op de oorlogs
begraafplaats op het Gemenebest
gedeelte van de begraafplaats in Den
Burg liggen. Tijdens de oorlog stortte
tientallen vliegtuigen op of nabij het
eiland neer. Dooi archiefonderzoek,
navraag bij nabestaanden en instan
ties wist Van Dijk van 126 omgeko
men militairen diverse persoonlijke,
strategische en technische bijzonder
heden te achterhalen. Van Dijk ver
werkte ze in een naslagwerk dat in
een prieel op de oorlogsbegraaf
plaats ter inzage ligt. Daarnaast geeft
hij bezoekers er vaak tekst en uitleg
over de gesneuvelde militairen.
Zijn inspanningen leidden tot contac
ten met diverse families van de over
ledenen. De afgelopen tijd zijn daar
twee nieuwe contacten bijgekomen.
'Zij kunnen weer gebruik maken van
jouw kennis, zodat zij weer meer over
hun eigen familieleden te weten kun
nen komen', aldus Geldorp die haar
bewondering voor Van Dijk toonde.
Ze wees erop dat zijn naspeuringen
in 2003 leidden tot de plaatsing van
negen zwerfstenen op plekken waar
tijdens de oorlog vliegtuigen zijn neer
gestort. Daarnaast is hij sinds 1996
vrijwilliger bij het Luchtvaartmuseum.
Van Dijk hield zijn dankwoord kort.
Het werd hem even te machtig toen
hij bekendmaakte dat als gevolg van
zijn naspeunng in 2003 de Britse
Marjorie Ida Broome kon worden her
begraven in het graf van haar man
Sidney Broome die in 1942 bij een
crash om het leven was gekomen.
'Dat was de kroon op mijn werk', al
dus een geëmotioneerde Van Dijk.
Het boek Hun leven voor ons leven,
een uitgave van het 4/5 Mei Comité,
is vanaf deze week in de Texelse
boekhandels verkrijgbaar.
Liefst drie keer maakte hij een ronde
boven Den Burg. Tot grote verrassing
van veel Texelaars vloog de toege
zegde Lancaster woensdagmiddag
alsnog over het eiland, nadat de vlucht
een dag eerder met was doorgegaan.
De viermotonge bommenwerper, die
de geallieerden tijdens de Tweede
Wereldoorlog voor bombar dements-
vluchten boven Duitsland gebruikten,
had op dinsdag verstek laten gaan
vanwege de laaghangende bewol
king. Door
havenmeester Ed de
Lancaster een dag later
voordat hij voor andere
legenheden richting Medembi
Apeldoorn vloog. De bommen^
is één van de enige twee nc?J
gende Lancasters ter wereld
afkomstig uit het
waar hij onderdeel
historische Battle o
Flight-coWeche.
Burgemeester Joke Geldorp benoemt Bram
