Zoon lepralijder uit India
bezoekt Texelse pleegouders
'De definitie van liefde is Piet en Trees'
3
F amilieberichten
.TEXELSE
COURANT"
Voor het eerst in een vliegtuig, met een boot, op een eiland
en sneeuw zien. Alles is anders en alles is nieuw voor de
vierentwintigjarige Tamil Deva Ramaswamy uit Vellore, In
dia. Maar het beste van alles is om met eigen ogen te zien
waarde mensen wonen waaraan zijn familie zoveel te dan
ken heeft. Die belangeloos al ruim twintig jaar garant voor
hen staan en daadwerkelijk meeleven. 'I'm here to express
my love in return. For all they did to us. Forme the definition
of love is: Piet and Trees.
VVe voelen ons met helemaal op ons
gemak met de krant erbij, hoor. Wat
noeten we eigenlijk vertellen? Het
was met ons idee er zo mee te koop
ie lopen. Ik heb wel een vaag ver
moeden wie dit bedacht heeft,' zegt
.Tiees Commandeur uit de Wilhel-
mmalaan in Den Burg, nadenkend
"knikkend. Achter haar staat een
werti vnendelijk lachende jongeman, heel
iers[donker van huidskleur en met een
2^ 'prachtige bos gitzwart haar. Hij blijft
kopen. Niemand zou op zijn stoel
meer willen zitten in een restaurant.
Hij zou ook al zijn eigen mok moeten
meenemen, want een glas zou hij niet
krijgen. Gelukkig bleven zijn ouders
en ook een oom hem wel steunen,
maar toen die snel na elkaar overle
den, was hij aangewezen op de gun
sten van zijn broer. De buren van die
broer namen het niet, een lepralijder
zo dichtbij te hebben, en dwongen
hem via de huisbaas om zijn broer uit
dewerker met de erenaam Big
Teacher. Hij leerde de mensen vaar
digheden aan om ondanks hun han
dicaps weer deel te kunnen nemen
aan de maatschappij.'
'Pas heel laat, in 1980, hij was toen
al vijftig jaar, had hij het geluk een
vrouw te vinden. Mijn moeder was
een jonge, gezonde vrouw van begin
twintig. Zij durfde het met hem aan en
het was een huwelijk uit liefde. Ze
hadden het heel goed met elkaar. Na
een jaar werd ik geboren. Mijn naam
Deva Irakkam betekent Gods ge
nade. Vier jaar later kreeg ik nog een
zusje. El Jeeva, Gave van God. We
woonden, en wonen nog steeds, in
een kleine woongemeenschap van
zeventien huizen, Anand Nagar, spe
ciaal door het CMC op een eenzame
plaats buiten de stad opgezet voor
mensen met lepra. Anand Nagar be
tekent in het Tamil Happy Street.'
Trees Commandeur met hun pleegzoon Deva uit India.
escheiden op de achtergrond, maar
eimaal aan het praten vertelt hij
onderduit over zijn ouders, de wijk
kiand Nagar in Vellore waar hij op-
iroeide en het geluk dat zij hadden
er mensen waren die zich voor
en inzetten. Deva - en met hem de
andere kinderen uit de wijk Anand
- heeft een goede opleiding
pnoten. Dat gebeurde dankzij de
rspannmgen van het Christian
Medical College, een door de Ame-
faanse zending opgezet acade-
nsch ziekenhuis in Vellore dat zich
et lot van mensen met lepra heeft
aangetrokken, en de financiële hulp
an Nederlandse sponsors. Voor alle
bdefijkheid: Deva zelf heeft geen
ara, maar komt uit een gezin waar
fc vader aan lepra leed. Hij heeft met
Mcces zijn studie hotelmanagement
afgesloten en hoopte eigenlijk hier in
Nederland nog wat ervaring op te
Men. Allerlei bureaucratische rege
len maakten dat echter onmoge-
jk, zodat hem mets anders overbleef
dan maar gewoon een paar maanden
de sfeer op te snuiven van het land
ran zijn weldoeners. Met eigen ogen
'ezien waar zij wonen en werken. To
N love in return, for all they did to
w For me love means: Piet en
•rees,' zegt hij met nadruk.
AM
huis te zetten. Toen mijn vader vijfen
twintig jaar oud was, kon hij er op een
dag niet meer tegen om als vuil be
handeld te worden en deed een zelf
moordpoging. Dit werd nog net op
tijd door zijn zuster ontdekt en zij
zorgde ervoor dat hij in leven bleef.'
Nieuw leven
'Ongeveer in diezelfde tijd begon
dokter Paul Brand in het Christian
Medical Centre in Karigari vlak bij
Vellore met het uitvoeren van herstel
operaties op door lepra misvormde
lichaamsdelen. Mijn vader hoorde
over de opzienbarende resultaten,
goed nieuws verspreidt zich snel. en
besloot deze laatste strohalm te gnj-
pen. Hij vertelde ons later hoe ver
baasd hij was over het warme wel
kom en het respect waarmee hij werd
begroet. Voor het eerst sinds jaren
voelde hij zich weer mens. De chirurg
herstelde zoveel mogelijk zijn han
den, voeten en ook zijn linker oog. Er
ging een wereld voor hem open. Met
een stel aangepaste schoenen kon hij
ook weer beter lopen. Er werd door
de behandelende chirurg ook met
hem uit de Bijbel gelezen, maar daar
wilde hij als hindoe niets van weten.
Toch, zeven jaar later, nam hij het
christelijk geloof aan en liet zich do
pen met een nieuwe naam: Paul. Hij
bleef in het CMC wonen en werd na
verloop van tijd fulltime sociaal me-
Hij pauzeert: 'Ik zie u verbaasd kijken,
maar het is toch echt zo. Gelukkige
Straat. De door lepra onaanraakbare
schepsels werden daar weer mensen
dankzij christelijke naastenliefde,
hulp, onderwijs en werk. Doordat de
stad snel uitbreidde, ligt de wijk nu in
de stad. Door de goede medicijnen
worden mensen met lepra nu niet
meer als een gevaar voor de samen
leving gezien en worden zij ook veel
meer geaccepteerd. Het is-bekend
dat in onze wijk gelukkige -mensen
wonen. Door het goede werk van het
CMC zijn allen christen geworden. Bij
de zeventien gezinnen uit Anand
Nagar hadden alleen de mannen le
pra en allemaal hebben zij een ge
zonde vrouw gevonden, die het met
hen aandurfde, leder gezin heeft twee
of drie kinderen en zij zijn allemaal
heel goed terecht gekomeruin de
maatschappij. Dankzij de sponsoring
en het werk van het CMC konden de
kinderen van Anand Nagar naar de
Engelse basisschool van Ida
Scudder. Dat was heel belangrijk,
want wie de Engelse taal beheerst,
kan doorstromen naar elke andere
vorm van hoger onderwijs. Ikzelf ben
afgestudeerd in hotelmanagement.
Anderen hebben banen bij de lucht
macht, in het medische circuit en in
allerlei leidinggevende posities. Ik kan
gelukkig zeggen dat wij kinderen er
nooit op aangekeken zijn dat wij uit
Lepraproject
Het Christian Medical Centre
(CMC) in Vellore in het zuiden van
India werd in 1900 gesticht door de
Amerikaanse zendelinge dr. Ida
Sophia Scudder. Het academisch
medisch centrum, een non-profit
organisatie, geniet een grote repu
tatie in India en heel Zuidoost Azië
en was voorloper op het gebied
van open hartoperaties en nier
transplantaties. Erg belangrijk was
de inzet van het ziekenhuis voor de
vele mensen met lepra. Behande
len, tijdig opsporen en herstel
operaties.
leke Jellema uit Alkmaar, een klein
dochter van veldwachter Otto Goën-
ga. de groot- en overgrootvader van
de huidige familie Goënga uit Den
Hoorn, werd als bezigheidsthe
rapeute tweemaal een halfjaar uitge
zonden naar Vellore. Door haar werk
kwam ze wekelijks bij de mensen
thuis, kreeg een vertrouwensband
met ze en werd een beetje als familie
beschouwd. Ook na haar twee werk
periodes bleef ze jaarlijks (van 1975
tot 1992) terugkomen. 'Wat kan ik
nog meer voor ze doen', dacht ze. Ze
sprak met haar nichten let en Jans
Goënga over haar idee om een soort
sponsorproject op te zetten, om de
kinderen naar de Ida Scudderschool,
een school met Engelstalig onder
wijs, te kunnen sturen, voor betere
kansen. Spontaan bood Jans aan op
de eerstvolgende ouderavond van
kleuterschool De Woelige Hoek (waar
nu de veeartsenpraktijk is, red.) over
het lepradorp te vertellen.
De tegenwoordig in Goes wonende
Goënga is verbaasd als wij haar bel
len. Ze moet even diep in haar geheu
gen graven, maar kan het zich dan
wel herinneren, 'leke belde de hele
familie rond en ik denk dat alle
Goënga's wel éën of misschien twee
kinderen financieel ondersteunden.
Als je nicht zoiets vraagt, zeg je geen
nee. Het was ook een mooi klein
schalig project. Niet zo massaal als
Foster Parents. Je wist om welke
mensen het ging en als leke weer
geweest was. kregen we de foto's te
zien. Het ging ook niet om zulke
enorme bedragen. Wij gaven het geld
aan leke en zij gaf het weer direct af
aan de gezinnen.'
Door het praatje op school kwamen
er nog meer sponsors, zoals onder
andere de familie Commandeur en
het hele traject liep als een trein. In
1990 is het sponsorproject gestopt.
De familie Commandeur, die door de
correspondentie een hechte band
met hun familie had gekregen, ging
zelfstandig door.
Anand Nagar komen. Ik heb een
goede jeugd gehad. Mede dankzij het
CMC zijn wij beter terecht gekomen
dan veel van onze leeftijdsgenoten
die met het voorrecht van de Engelse
school hadden. Mijn vader zei wel
eens om die reden: I thank God for
leprosy.'
'Mijn vader had al die jaren niets meer
van zijn familie vernomen, tot op een
dag zijn broer voor zaken in het zie
kenhuis moest zijn en hem dacht te
herkennen. Voorzichtig informeerde
hij bij de administratie naar de naam
en inderdaad, het was zijn broer. Hij
schreef een brief: ken je me nog? Zo
werd langzamerhand het contact
hersteld. Mijn vader was de oudste
zoon, een belangrijke positie in India.
Ik als zijn zoon ben nu, mijn vader is
helaas in 2000 overleden, een soort
familiehoofd. Dat wil zeggen dat ik bij
belangrijke gebeurtenissen word uit
genodigd om bepaalde ceremomele
handelingen te verrichten. Piet en
Trees hebben ons gezin vanaf het
begin gesponsord en ook hun per
soonlijke belangstelling heeft ons al
tijd heel goed gedaan. Ik kan niet
genoeg zeggen hoe dankbaar ik hen
ben. Hier te zijn betekent heel veel
voor mij. Iets teruggeven van hun
liefde voor ons. Ik tel de dagen dat ik
nog hier ben. Nog twintig, nog negen
tien, nog...'
Piet en Trees Commandeur vertellen:
'Voor ons begon het verhaal eigenlijk
met een praatje op een ouderavond
van de school van onze kinderen, let
en Jans Goënga vertelden daar iets
over een project van een nicht van
hen, leke Jellema, die in Vellore ge
werkt had onder de leprapatiënten en
hoe noodzakelijk het was deze men
sen te helpen hun uitzichtloze situa
tie te overwinnen door betere scho
ling. Wij hadden het er wel eens over
gehad om een pleegkind in huis te
nemen, maar uiteindelijk vonden we
dit een betere oplossing. Een kind fi
nancieel op afstand steunen en
schrijven. In het begin waren het heel
korte briefjes. Over ons gezin, waar
we woonden, wat we deden. Het
grote voordeel w3s dat de mensen
Engels kenden en terugschreven. De
brieven werden langer en persoonlij
ker en we werden vrienden, die zich
erg bij eikaars leven betrokken voel
den. Ik weet nog dat ze schreven dat
Deva in het leger wilde. Hij was toen
nog maar vijftien! Je moet er toch met
aan denken, zo'n knulletje. Ik schreef
daarover met zijn vader en kreeg een
heel ontroerde brief terug: dat wij ons
zorgen maakten om zijn zoon! Geluk
kig is Deva verder gegaan met zijn
studie en zette hij die legerplannen uit
zijn hoofd.'
Er komt een grote map op tafel met
alle correspondentie van drieën
twintig jaar. Zelfs de eerste tekening
die Deva zijn pleegouders stuurde, zit
er nog in. Vijf jaar geleden maakten
de Commandeurs een wereldreis.
India, Nepal, Tibet. Vellore zat natuur
lijk in de reisroute. 'We hebben er een
fantastische week gehad. De ont
vangst bij Deva thuis voelde een
beetje als thuiskomen en verder kon
den wij nu met eigen ogen zien hoe
goed het project gewerkt heeft,' zegt
Trees. 'Ik kan niet anders zeggen dan
dat ook wij geboft hebben met deze
familie.'
Tekst en foto Corrie Timmer
Veel lepelaars
Staatsbosbeheer heeft aan de hand
van luchtfoto's kunnen vaststellen dat
er een ongekend groot aantal lepel
aars broedt in het reservaat in de
Geul. Zeker 230 broedparen hebben
zich hier genesteld, tegen 215 in
2004. Er zijn vogels met bijna vlieg-
vlugge jongen, maar ook paren die
nog maar net begonnen zijn. In de
Muy broeden tien paartjes, vier meer
dan verleden jaar. Natuurmonumen
ten schat het aantal broedparen op
de Schorren voorlopig op zestig. Bij
elkaar broeden er op Texel dus nu al
ongeveer 300 paar lepelaars, het
zelfde aantal als in 2004. Maar de
verwachting is dat dit aantal nog zal
toenemen. Er komen nog steeds vo
gels terug uit Afrika. In 2004 broed
den in totaal 1671 lepelaars in Neder
land.
De lepelaars zijn goed te zien vanaf
het uitkijkpunt aan de Mokweg. Het
merendeel van de in de Geul broe
dende lepelaars zit daar in de buurt.
Aan- en afvliegende vogels, vooral
ouders met voedsel zijn er goed te
zien. De lepelaars zoeken voedsel in
sloten op Texel en de Kop van Noord-
Holland, waar ze vooral driedoormge
stekelbaarsjes vangen. Daarnaast
gaan ze op het wad op jacht naar
garnalen.
Den Hoorn vraagt
financiële steun
voor dorpsplan
De dorpscommissie van Den
Hoorn wil financiële steun van de
provincie om een dorpsomge
vingsplan te kunnen opstellen. Dat
plan moet een inventarisatie vor
men van wat de bewoners mooi
vinden aan hun dorp en als uit
gangspunt dienen voor verdere
plannen om de karakteristieke en
historische waarden te behouden,
versterken en herstellen.
Dat vertelde voorzitter Herman
Ridderinkhof van de dorpscommissie
gisteren aan gedeputeerde Hooij-
maijers, die op het eiland was om
samen met wethouders Heijne en
Eelman het officiële startsein te ge
ven voor de aanleg van de nieuwe
wijk De Volmolen bij Den Burg. Vol
gens Ridderinkhof ziet de dorps
commissie 'veel mogelijkheden om
de relatie met onze natuurlijke omge
ving, zoals het duingebied en het
polderlandschap, duidelijker naar
voren te laten komen'. Dat zou ten
goede komen aan 'alle groeperin
gen': inwoners, het boerenbedrijf, de
toeristische sector en de kleinscha
lige ondernemers.
Den Hoorn heeft zich in haar plannen
laten inspireren door Buinen, een
ongeveer even groot dorp in Drenthe,
waar met steun van de provincie in
korte tijd veel projecten zijn gereali
seerd. Een eerste concrete stap is
een dorpsomgevingsplan. Daarvoor
hopen de Hoornders, net als de inwo
ners van Buinen, professionele bege
leiding van een gespecialiseerd bu
reau te kunnen inhuren. Om de
gedeputeerde inzicht te geven in wat
er leeft onder de bewoners, bood
Ridderinkhof hem een exemplaar aan
van het vorig jaar verschenen dorps
plan Den Hoorn: groot in het klein.
waarin de gewenste ontwikkelingen
in grote lijnen staan geschetst.
VRIJDAG 13 MEI 2005
Coördinator gezocht
voor Anjercollecte
De gemeente is op zoek naar een
vereniging of instelling die de organi
satie van de jaarlijkse Anjercollecte
op zich wil nemen. De organisatie
behelst het werven van verenigingen
die de collecte willen uitvoeren, het
ophalen en verdelen van de collectie-
bussen en het tellen en verdelen van
de opbrengst. De Anjercollecte is een
belangrijke bron van inkomsten van
het Prins Bernhardfonds dat culturele
en kunstzinnige initiatieven onder
steunt. De collecte wordt dit jaar ge
houden van 29 mei tot 4 juni. Vereni
gingen of instellingen die de
organisatie op zich willen nemen,
kunnen contact opnemen met Hans
van Zeijlen van de afdeling Cultuur en
Educatie van de gemeente, tel.
362260.
Zo oneerlijk...
Zonder afscheid van ons te nemen is hij bij ons
weggegaan. Onze lieve, zorgzame vader, man en
vriend
Herm van der Beek
25-4-1954 19-5-2005
Die altijd gelijk had en voor wie mets te veel was.
Onze dragende kracht.
Karin in hennnenng
Lia
Wendy en Stefan
Saskia en Bas
Marloes
Suzan
llona
Simone en Luuk
Kikkertstraat 47
1795 AB De Cocksdorp
Herm is thuis.
Vrijdag 13 mei is er van 19.00 tot 20.30 uur gele
genheid het condoleanceregister te tekenen en
de familie te ontmoeten in de werkplaats van
Herm, Langeveldstraat 8 op het industrieterrein
van De Cocksdorp.
Zaterdag 14 mei nemen we om 11.00 uur af
scheid van Herm in zijn werkplaats, waarna we
Herm begeleiden naar zijn laatste rustplaats bij
Karin op de begraafplaats van De Cocksdorp.
En toen stond de wereld sti
De vogels zwegen.
En werd het stil in ons.
Lieve, lieve
Herm
dit kunnen we met geloven.
We bewonderden je zo.
Liefs.
Pa en Ma
Renë en Carla
Bart en Frouwke
Annemiek en Wally
Evelien en Gerrit
en kinderen
Vol ongeloof en verbijstering is plotseling uit ons
midden weggenomen mijn zoon, broer, oom en
zwager
Vader
Peter en Marja
Vanessa en Edwin
Romy
Richard
Damëlle
Het was veel te kort.
Verslagen zijn wij door het plotseling overlijden
van onze zwager en oom
Herm
In onze gedachten zijn wij bij Lia,
de kinderen en de familie.
Theo A Thea
Marga A Sjaak
Henny A Jacques
en de kinderen
Met grote verslagenheid hebben wij kennis ge
nomen van het plotseling overlijden van onze
lieve neef
Herm van der Beek
Wij wensen Lia, Wendy, Saskia, Marloes en
Suzan heel veel sterkte om dit grote verlies te
dragen.
mevr. D. Quartel
P. Quartel t
J. Quartel-de Waal
Martha Broekman
Adri Schraag-Broekman
Hans Schraag
Nooit meer een groet
Nooit meer een praatje
We zullen je missen.
Henk en Jitty
De zon scheen,
De bloemen bloeiden,
De vogels floten.
En toen werd het stil
Uw warme belangstelling die u toonde na het plot
seling overlijden van
GRIETJE DE VRIES
heeft ons heel goed gedaan.
Tevens willen wij iedereen bedanken die altijd voor
haar klaar heeft gestaan.
Nel en Klaas Lammens-Koopman
Kees en Trinet Hin-van Santen
Texel, mei 2005
Wilco ten Haaf Cora Jongejan
gaan op 27 mei 2005 trouwen.
Dit zal plaatsvinden om 13,30 uur in
het gemeentehuis van Den Burg.
De kerkelijke inzegening vindt om ca. 14.30 uur
plaats in de Baptistenkerk te Den Burg.
De receptie is van 19 00 tot 20.00 uur in
„Catharinahoeve", Rozendijk 17
(Pontwcg, afslag 11).
Ons adres:
Princenhil 26, 4926 EG Lage Zwaluwe
Mijn papa en mama zijn 12 mei getrouwd!
Wie ze zijn? Nou...
Arno en Monique Koot
We wonen op Kerkstraat 3.1794 AM in Oosterend.
Enne... we zijn nu op vakantie.
Wij gocm
I Bmim en M<r
i Leersu
VVïjdog 20-05-2003 om 13-30 mm in Doi Bim
CWo receptie is vnn 16.30 fot 18.00 tutt
in de sckmm vn* jA. Bmijn, W.'Heweg 17
Ie P«-n Hooi',.
Door;
1 1136, 1788 KB3»lio
Na 9 jaar samen en drie kinderen rijker geven
Jasper Joosten en Patricia den Brok
elkaar het ja-woord op vrijdag 20 mei 2005
om 15.30 uur in het stadhuis van 's-Hertogenbosch.
Graanakker 12, 5236 VH Empel
Floris Witte Elise Appel
gaan trouwen op 20 mei in molen
„De Traanroeier" te Oudeschild.
U bent van harte welkom op onze receptie
van 17.00 tot 18,30 uur op Heemskerckstraat 43.
v.witte-appel texel .com
