mm
Carlo Veeger en De Lieuw
openen 'bezoekboerderij'
v mi
Restauratie verbrand
monument gestart
Aandacht voor landschapsontwikkeling
TEXELSE J
COURANT'
a a t s
IÓ23
-m... -
'kr:
Locatie vollemolen Den Burg gevonden
Onder het motto 'Bezoek de boer
en beleef de natuur op zijn bedrijf'
kunnen belangstellenden deze zo
mer voor een rondleiding terecht
e Lindehoeve. Ze maken er
niet alleen kennis met de traditio
nele agrarische producten, maar
krijgen er ook uitleg over natuur-
en landschapsontwikkeling en de
rol die de boeren op Texel daarin
spelen. De 'bezoekboerderij', die
zaterdag wordt geopend, is een
idee van agrarische natuur-
«ereniging De Lieuw en wordt uit
gevoerd in nauwe samenwerking
met de eigenaren van het bedrijf
aan de Westerweg, schapen
houders Carlo en Carien Veeger.
- liet nieuwe initiatief dient meerdere
ilen. De Lieuw wil met de bezoek-
lerij meer bekendheid te geven
inde natuur en landbouw op Texel
Ihet algemeen en de eigen activitei-
in het bijzonder. 'Dat er in de land-
jw aardappels, graan, melk en
geproduceerd worden is be-
maar dat het landschap, ge
vormd door agrarische activiteiten,
- idraagt aan natuur- en landschaps
ontwikkeling blijft vaak onbespro
ken', vertelt Marcel Drenth, veld-
coordinator van De Lieuw. Tijdens de
wandeling kunnen bezoekers zien
welke mogelijkheden er zijn om na
tuur en landschap te beheren en hoe
ze inpasbaar zijn in het boerenbedrijf.
Bekende voorbeelden zijn nest
bescherming, het vergraven van
slootkanten om ze aantrekkelijk te
maken voor meerdere planten
soorten en het inzaaien van akker
randen met bloemenzaad.
Drenth wijst erop dat de vereniging
boeren niet alleen helpt met de uit
voering van agrarisch natuur- en
landschapsbeheer, maar ook een
belangrijke rol speelt in het behoud
van typisch Texelse landschaps
elementen, zoals de tuunwal. 'Jaren
lang werden tuunwallen gezien als
een sta-in-de-weg. met als gevolg
dat ze werden opgeruimd. Steeds
meer boeren zien tegenwoordig de
landschappelijke en ecologische
waarde van de tuunwal en vragen
een beheersvergoeding aan. We be-
boerderij is volgens Drenth dat de
vereniging nu een plaats heeft waar
ze mensen kan ontvangen. 'Als we
subsidiegevers op bezoek kregen,
gingen we bij eén van de leden aan.
de keukentafel zitten. Dit is veel
mooier. Er is hier ook plaats voor de
informatiepanelen waarmee we ons
op markten presenteren.' Voor de
huisvesting hebben Carlo en Carien
Veeger met subsidie van De Lieuw
een weinig gebruikte stolp opge
knapt, betegeld en (sober) gemeubi
leerd.
Voor de Veegers betekent de bezoek
boerderij een kleine maar welkome
aanvulling op hun inkomen. Sinds ze
een paar jaar geleden hun melk
veehouderij beëindigden, hebben ze
hun schapenhouderij flink uitgebreid
en ook op andere manieren aan hun Marcel Drenth (rechts)
bestaansrecht gewerkt. Carlo
Veeger: 'Op het moment dat we de
koeien verkochten, hadden we hon
derd schapen. Dat is te weinig om
van te leven. Nu hebben we ongeveer
eigenaar Carlo Veeger poseren voor de opgeknapte stolp cv
n ze bezoekers verwelkomen.
steden daaraan ook aandacht bij de 250 oudere ooien, 100 tot 120 jaar
rondleidingen.' Iingenen wat rammen. Ik timmer aan
Bijkomend voordeel van de bezoek- de weg met de fokkerij en heb sinds mene inleiding hebben gehad. Voor
van Texel, zowel voor het landschap
als het toerisme.'
Vanaf 27 juni neemt Carlo Veeger ie
dere maandag bezoekers mee voor
een rondje over zijn bedrijf. Dat ge
beurt nadat ze in de boet een alge-
Op vakantie door
nestbescherming
Agrarische natuurvereniging De
Lieuw kijkt terug op een goed
jaar voor de nestbescherming.
Heer weidevogels dan in voor
gaande jaren hebben op Texel
een nest gemaakt, iets wat vol-
igens woordvoerder Marcel
Drenth onder meer te maken
heeft met het natte voorjaar, dat
ook heeft gezorgd voor goede
groeiomstandigheden.
liet is wel wat kouder geweest,
naar dat heeft alleen maar wat
vertragend gewerkt.' Een hoogte
punt vormt het aantal nesten dat
ie broers Jan en Piet Lap op hun
end hebben gevonden: 302.
tenth: 'In de afgelopen jaren wa
ren dat er meestal rond de 200.
■et landelijk record is 320, maar
at halen ze misschien ook nog
*1.'
1 ^goede resultaten zorgen voor
«I animo onder de leden van De
I lieuw, samen ongeveer zestig
Él procent van het totaal aantal boe-
1 ren op Texel. Drenth: 'Je ziet
steeds meer dat boeren opschep
pen over het aantal nesten op hun
land, waar ze het een paar jaar
geleden nog niet zo veel kon sche
len. Er zijn zelfs boeren die elk jaar
schelpen over hun land strooien.
Om kluten te lokken. Eén van hen
had dit voorjaar 25 of 26
klutennesten. Omdat de kluut een
relatief zeldzame vogel is, betalen
wij 70 euro vergoeding per be
schermd nest. Met de huidige
prijzenoorlog tussen de vliegtuig
maatschappijen kan die man voor
dat bedrag wel met het hele gezin
op vakantie naar Turkije.'
Ook schapenhouder Carlo Veeger
noemt de nestbescherming suc
cesvol. 'Als je het geluk hebt dat
je op een goede plek zit, kan die
vergoeding een leuke aanvulling
op je inkomen vormen. Ik ken al
boeren die stukken grond die wat
minder van kwaliteit voor de land
bouw zijn uit de productie halen,
om ze aantrekkelijker te maken
voor vogels. Alles wat er verder op
groeit, is meegenomen, maar het
gaat om de nesten. Die zijn ook
productie. Dat is een kentering in
het denken, want een paar jaar ge
leden had een boer dat nog niet
durven zeggen.'
VERVOLG VAN PAGINA 1
Kerncentrale
pm eerste instantie benaderd van-
zijn analyse over de hoge olie-
re, maar het nieuws over 'een
icentrale op een Waddeneiland'
^temooi om te laten liggen. Bij de
ente rinkelde al snel de telefoon
m reactie, waarna gemeente-
Wchter Frans Hopman in het
sbulletin van 14.00 uur telefo-
ch liet weten dat de gemeente de
n niet kende en ook met be-
SQzitte wachten op een kerncen-
Burgemeester Joke Geldorp
ikte na het kort doorlezen van
OSG
voldoende geld is. 'Dan heb je
Khêle tijd met onrust te maken',
ws rector Henk de Vries. 'Voor een
r* periode kun je dat wel opvan-
L maar als het lang duurt, roept
'steeds meer weerstand op. Het
W niet zo zijn dat een leerling die
^eerste klas in een bouwput be-
m de zesde nog steeds in een
zit.' De ouder- en
^eggenschapsraden spreken in
J brief hun steun uit voor de
riooldirectie.
'bouw van de school moet waar
lijk Europees worden aan-
De grens voor een Europese
^steding ligt op bijna zes miljoen
De keuze van de architect moet
schijnlijk eveneens via een Eu-
peaanbesteding verlopen. 'Maar
schoolbestuur heeft oog voor het
^bedrijfsleven', aldus De Vries,
"ebben hier ook Texelse bedrij-
«an het werk gehad en ze deden
9°ed.' De school wil ouders en
•'Ogen zoveel mogelijk bij de
jJ ze betrekken. In de
"estingscommissie, met daarin
jsgenwoordigers van de leerlin-
•rietonderwijzend personeel, de
gWirectie, het onderwijs-
jsteunend personeel en de
*"rs' bespreekt binnenkort op
^manier dat zou moeten. Leer-
"ebben de website van de
enquête over de nieuwe
geplaatst. Volgens De Vries is
bedoeling dat de resultaten
191 ook door de huisvestings-
issie worden meegenomen.
VERVOLG VAN PAGINA 1
Borghouts
gin. Daarvoor was hij onder meer of
ficier bij de Koninklijke Marine en in
diénst van het Ministerie van Binnen
landse Zaken, waar hij zich als jurist
in verschillende.functies bezighield
met de medezeggenschap en het
arbeidsvoorwaardenoverleg bij de
overheid, het recht op collectieve
acties van ambtenaren, de geschil-
lenoplossing bij het arbeids
voorwaardenoverleg en de bestuur
lijke structuur van het Algemeen
Burgerlijk Pensioenfonds. In 1988
werd hij bij Binnenlandse Zaken be
noemd tot plaatsvervangend Direc
teur-Generaal Management en
Personeelsbeleid en in 1989 tot di
recteur Politie. In 1990 kreeg hij de
functie van projectmanager reorgani
satie politie en in 1992 volgde de
benoeming tot Directeur-Generaal
Openbare Orde en Veiligheid. In 1996
maakte hij de overstap naar het Mi
nisterie van Justitie als Secretaris-
Generaal.
Als Commissaris van de Koningin is
hij onder meer belast met openbare
orde en veiligheid, huisvesting en ju
ridische zaken. Borghouts is lid van
GroenLinks. In zijn vrije tijd fietst en
zwemt hij graag. Daarnaast is hij een
liefhebber van kunst.
kort ook het Waddengoud-certificaat.
We hebben 23 hectare land. Daar
gebruik ik 18 of 19 hectare van voor
mijn schapen. Een ander deel verhuur
ik voor de teelt van bloembollen en
aardappels. Daarnaast doen we aan
kamperen bij de boer en verhuur ik
me ook wel aan andere boeren, om
te melken bijvoorbeeld. De bezoek
boerderij is een tak erbij. Daarom heb
ik gereageerd op de oproep van De
Lieuw. We zitten aan de goede kant
en na de wandeling is er tijd voor
koffie en om informatiemateriaal te
bekijken. Het volledige programma
duurt van 14.00 tot ongeveer 16.30
uur. Laarzen of goede wandel
schoenen worden aangeraden. De
rondleiding is niet toegankelijk voor
rolstoelen, kinderwagens en buggy's.
Mensen in een rolstoel kunnen wel in
de boet terecht. Groepen zijn na over
leg eventueel ook op andere dagen
welkom. Voor scholen wordt in sa
menwerking met EcoMare nog aan
een educatieplan gewerkt. Deelname
kost €5,- voor volwassenen en €3,-
voor kinderen (aanmelden bij Eco
Mare). Donateurs en leden van De
Lieuw kunnen hun kaarten ook bij de
familie Veeger kopen en krijgen daar
€2,- korting.
De bezoekboerderij wordt zaterdag
25 juni in aanwezigheid van genodig
den geopend door Dick Drijver, voor
zitter van De Lieuw. De opening valt
samen met de Week van het Platte
land, een landelijk evenement. Tus
sen 11.00 en 16.00 uur zijn ook an
dere belangstellenden welkom. Koffie
en koek staan klaar. Tot 15.00 uur
worden korte rondleidingen (van on
geveer 30 minuten) verzorgd.
het ECN-rapport voor de eer om voor
de camera te verschijnen.
In het scenario waarin Texel figureert,
wordt geschetst hoe Nederland. Bel
gië en Luxemburg een gezamenlijk
energieonderzoekcentrum voor de
Benelux oprichten. Dat centrum zet
een bedrijf op dat een soort demon
stratie-kernreactor gaat bouwen. Dat
bedrijf weet, volgens het scenario 'de
burgemeester van Texel ervan te
overtuigen een referendum te houden
over nucleaire energie. De burge
meester belooft de bewoners van het
eiland dat de lokale energieprijzen
drastisch zullen dalen en dan twintig
jaar stabiel blijven.' Volgens de
woordvoerder van het ECN had de
auteur net zo goed de naam van een
denkbeeldig eiland kunnen noemen.
'Het is allemaal een storm in een glas
water.' Het toekomstrapport staat
volledig los van de plannen van ECN
om bij EcoMare een waterstof
centrale te bouwen en een mini-
waterstofeconomie op Texel te reali
seren. Dat plan is wel serieus.
s.V-P NIET verplaatsen BEL Ghleimjmsek
Wt
M
n locatie op enkele tientallen meters achter de huidige Middelton in de Mars. Maarten 't Hart heeft er
Foto's Jeioon van Hallumj
Amateur-historici Maarten 't Hart
en Gelein Jansen hebben in de Vol
molen de plek gevonden waar in de
zeventiende eeuw de vollemolen
heeft gestaan. De toekomstige
nieuwbouwwijk bij Den Burg is ver
noemd naar een oude molen waar
vroeger kleding winddicht werd
gemaakt. De twee hebben met een
bordje de locatie aangeven. Ze
hopen dat er ooit een klein monu
ment of een plaquette komt.
't Hart berekende de locatie aan de
hand van een kadastrale kaart uit
1832 (uit het veldnamenboek van
Sjaak Schraag) en een topografische
kaart uit 1998. Op de kadastrale kaart
stond de molen nog ingetekend bij
een meertje met de naam
Watercoogh. Uit de topografische
kaart kon 't Hart herleiden waar dat
meertje vroeger lag. 'Dat was aange
geven met een hoogtelijn.' Volgens
Cees Maas sprak de vader van de
dames Dijt vroeger altijd over de 'ver
stoven meertjes' als hij het over die
plek had.
Met behulp van een loopwiel trok de
De scherven en stukken leisteen die Gelein
Jansen heeft gevonden.
Hoornder het bouwgebied in en
kwam op nagenoeg dezelfde plek uit
waar Jansen diverse spullen uit de
grond heeft gehaald, die hoogstwaar
schijnlijk bij de vollemolen hebben
gehoord. 'Er lag onder meer veel lei
steen en dat komt daar anders niet
voor', aldus Jansen. Hij vond ook veel
scherven van aarden gebruiksvoor
werpen en pijpenkopjes. 'Er zat een
geel slib aan dat je vaker ziet bij spul
len uit de zeventiende eeuw. Bij de
Schans en bij de opgravingen van
Irene Maas in de Dennen zag je dat
ook en die spullen dateren eveneens
uit de zeventiende eeuw.'
Het was voor 't Hart de tweede keer
dat hij de locatie van de vollemolen
terugvond. Op 12 december 2002
ging hij ook al met zijn loopwiel het
weiland in, nadat hij een verhaal over
de zoektocht van Jansen had gele
zen. 't Hart was zelf ook in het onder
werp geïnteresseerd en die dag was
een geschikte gelegenheid om te
speuren, omdat de sloten waren
dichtgevroren. Hij plaatste toen even
eens een bordje bij de vindplaats,
maar dat raakte zoek. Er staat nu een
nieuw bordje. Een medewerker van
de gemeente maakte de uitvoerders
die het gebied momenteel met
shovels bouwrijp maken er gisteren
op attent.
De plaats die Jansen en 't Hart heb
ben gevonden, is de plek waar de
molen na 1623 heeft gestaan. Voor
die tijd stond hij, volgens oude aktes,
op een andere plek aan de
Watercoogh. Wanneer de molen is
gebouwd en wanneer hij is verdwe
nen, is niet bekend. Bekend is wel dat
hij in ieder geval van 1598 tot 1659
heeft bestaan. Jansen diepte uit het
archief van de Nieuwe Texelsche
Courant een verhaal op (uit 1922)
waarin wordt beschreven dat in 1589
zeven tot acht knechten bij de molen
werkte. Het veldnamenboek spreekt
over 1659 als laatste bekende jaartal.
Er zijn voor zover bekend geen af
beeldingen van de vollemolen
Die werd vroeger gebruikt om kleding
van een vilten (winddichte) laag te
voorzien. In een uitgave van de His
torische Vereniging (juni 2003) be
schrijft 't Hart dat de kleding in een
bak met water winddicht werd ge
maakt door er zeep en vollersaarde
(vettige klei) aan toe te voegen. Op
die manier werd de stof vervilt. Dat
vervilten gebeurde met behulp van
hamers of stampers die door de wind
werden aangedreven en waarmee de
kleding in de bakken werd geplet, 't
Hart en Jansen hopen dat de ge
meente een monument of een
plaquette plaatst op de plek van do
molen, zodat er een herinnering aan
de naamgever van de nieuwe wijk
blijft. Jansen: 'Als je iets met de toe
komstige woningen schuift, kun je die
plek vrijhouden.'
Goede vangst
bootviswedstrijd
De eerste bootviswedstrijd van het
zomerseizoen is succesvol verlopen.
De twaalf deelnemers, die vanaf zes
bootjes voor de haven van Oude-
schild visten, haalden 52 vissen uit
het water met een totale lengte van
ruim 20 meter. De winst ging naar
Map van derZwaag. die 16 stuks op
het droge kreeg met een lengte van
444 centimeter. Kees Kalis eindigde
als tweede (13 stuks, 407 cm) en de
derde plek was voor Nico Tessel (9
stuks, 272 cm). Er werd hoofdzake
lijk jonge kabeljauw gevangen. De
volgende bootviswedstrijd is in ver
band met de Havenfeesten in Oude-
schild vervroegd naar zondag 10 juli,
van 14.00 tot 17.00 uur.
Luchtballonnen
alarmeren redders
Reddingboten van de KNRM en de
Reddingsbrigade alsmede een
vliegtuig van de kustwacht kwa
men zaterdagmiddag in actie na
een melding dat een persoon op
een luchtbed ter hoogte van het
strand van paal 19 was afgedreven.
Vanaf het strand zelf was mets meer
te zien, maar er werd rekening mee
gehouden dat de drenkeling als ge
volg van de zuidoostelijke wind in
middels buiten zicht was Er werd
daarom geruime tijd systematisch
gezocht door zowel de reddingboot
van Den Helder als de Zalm van
Texel. Het kustwachtvliegtuig dat toe
vallig in de buurt was, wijzigde zijn
DINSDAG 21 JUNI 2005
Landbouw maakt
de balans op in
kritisch pamflet
Vijf jaar na het verschijnen van de
toekomstvisie Met het oog op mor
gen, maakt de Texelse landbouw
de balans op. Dat gebeurt in het
pamflet Morgen is Vandaag. Het
rapport zal op vrijdag 15 juli wor
den aangeboden aan Commissaris
van de Koningin Harry Borghouts.
Was in 2000 de dreigende oneven
wichtigheid tussen de sectoren toe
risme, visserij en landbouw de aan
leiding tot het uitbrengen van een
analyse en toekomstvisie, in de stu
die die in juli verschijnt wordt inge
gaan op de vraag in hoeverre de in de
rapportage van vijf jaar geleden ge
formuleerde doelen zijn gehaald, of
de land- en tuinbouw de positie in de
eilandeconomie heeft kunnen hand
haven en in hoeverre externe bedrei
gingen de kop zijn ingedrukt. Het
pamflet zal eindigen met een ondub
belzinnige boodschap aan bestuur
ders en beleidsmakers.
Het initiatief is genomen door de PR-
commissie van LTO Noord, voorheen
de WLTO, die bij de uitvoering is bij
gestaan door deskundigen uit het
bedrijfsleven.
koers en deed ook enkele 'slagen'
om het zeegebied waar de drenkeling
zich zou kunnen bevinden af te speu
ren. Na twee uur zoeken stuitte de
Zalm op een partij aan elkaar gebon
den luchtballonnen, die op afstand
voor een luchtbed konden worden
aangezien. Omdat ook nadien nie
mand werd vermist, wordt aangeno
men dat degene die alarm sloeg zich
door gezichtsbedrog heeft laten mis
leiden. De strandbewaking bij paal 19
was zaterdag nog niet begonnen,
maar de leden van de reddings
brigade waren al wel in hun hoofd
kwartier op Texel, zodat zij later toch
nog bij de zoektocht konden worden
ingeschakeld.
Spotvogel houdt
vuurvlinder tegen
De gemeente heeft een klein deel
van de grondwerkzaamheden in de
toekomstige wijk de Volmolen bij
Den Burg een tijdje stilgelegd om
een broedende spotvogel niet te
verstoren.
Het nest van de landelijk bedreigde
vogel bevindt zich in de bomen langs
de Hallerweg op de plek waar de
aansluiting van de nieuwe weg de
Vuurvlinder komt. Het werd ontdekt
nadat een vertegenwoordiger van de
Vogelwerkgroep op verzoek van de
gemeente een rondje door het gebied
had gemaakt. De gemeente wacht
met het gebruiksklaar maken van de
nieuwe weg en de aansluiting, totdat
de jongen zijn uitgevlogen. 'We zijn
volgens de Vogel- en Habitatricht
lijnen verplicht de spotvogel met rust
te laten', aldus een woordvoerder van
de gemeente Hij verwacht dat de
grondwerkzaamheden ondanks de
vertraging vóór de bouwvak kunnen
worden afgerond.
De spotvogel staat op de rode lijst
van bedreigde diersoorten. 'Op Texel
gaat het nog wel goed met die vogel,
maar landelijk gaat hij achteruit', al
dus Adriaan Dijksen van de Vogel
werkgroep. 'Vorig jaar hebben we ze:
nog geteld en toen kwamen we uit op
120 paren, verspreid over heel Texel.
We waren verbaasd dat er nog zoveel
waren.De spotvogel broedt 10 tot 12
dagen. Daarna blijven de jongen nog
ongeveer evenveel dagen in het nest
voor ze uitvliegen.
waarna het in de verhuur komt. Op
vallend is dat de eigenaren geen be
roep doen op de subsidie die voor
restauratie van rijksmonumenten be
schikbaar is. Volgens een woordvoer
der van de gemeente had de
eigenaresse het pand liever van de
monumentenlijst af gehad, maar ging
het Rijk daarmee niet akkoord. 'Het
pand staat nog op het uitvoenngs-
programma, maar de eigenaren heb
ben met gereageerd op onze vraag of
zij gebruik willen maken van de be
staande subsidieregelingen. Ze doen
het blijkbaar liever op hun eigen ma
nierVolgens de woordvoerder bete
kent dat echter niet dat er 'zomaar'
te werk gegaan mag worden. 'Het
opknappen moet binnen de norm
gebeuren en de hoofdstructuur moet
in tact blijven. Anders is een
monumentenvergunning nodig, want
we willen wel weten wat er precies
wordt gedaan.' Om de rijkssubsidie
niet kwijt te raken, moet deze voor
oktober van dit jaar aan een ander
project worden besteed. Mogelijk
wordt de €20.000,- die voor De
Ruyterstraat 85 beschikbaar was nu
besteed aan nieuw stucwerk in de
hervormde kerk van Den Hoorn.
In opdracht van eigenaresse
Antoinette Welle is onlangs gestart
met de restauratie van het monu
mentale woonhuis aan de De
Ruyterstraat 85 in Oudeschild. Het
pand, dat is opgenomen op de
rijksmonumentenlijst, verkeert al
jaren in slechte staat door achter
stallig onderhoud. Bovendien werd
de woning in januari van dit jaar
van binnen volledig verwoest door
een brand, die vermoedelijk ont
stond door kortsluiting.
Volgens Jacques Ruaris, die namens
zijn partner Antoinette Welle de bouw
begeleidt, wordt het pand grondig
opgeknapt. 'We pakken het rigoureus
aan. Het wordt weer helemaal in de
oude staat hersteld. Er komt nieuw
stucwerk, nieuwe dakgoten, andere
kozijnen. En de muren worden voor
een deel opnieuw opgemetseld.' De
restauratie is dne weken geleden
aangevangen. 'We zijn binnen be
gonnen. Daar is de structuur nu her
steld en worden de verschillende
ruimtes weer zichtbaar. Nu het mooi
weer is, zijn we ook buiten bezig.' Hij
verwacht dat het pand eind van het
jaar weer in oude glorie is hersteld.
Het woonhuis, dat al jaren in slechte staat verkeert, wordt dit jaar in oude glorie hersteld.
Foto Lov'so van dor SUM)
