- 'Ikmis mijn familie,
mar hier is mijn thuis
exelse likeur Ambachtscentrum
Oude veerboot in dok bij Texdok
Gemengde gevoelens bij ZDH
TEXELSE g COURANT'
3 Familie Kalaidjan bedankt Texelaars
-schip Pelagia ontmoet gestrande ijsberg
'hun
I worden
Ria Brans (rechts) en Hannie Maas
Texelse klederdracht officieel het
Kalaidjans behoorlijk ingeburgerd op
Texel. Erchan- 'De eerste tijd moest
ik natuurlijk wel wennen. Alles was
nieuw voor ons. Alleen het weer al.
Maar nu voel ik me hier thuis. Ik mis
mijn familie. Ik heb mijn moeder al
twaalf jaar met gezien. Maar hier is
mijn thuis.' Joeri is iets gereserveer
der: 'Ik weet met of dit mijn thuis is.
Maar we voelden ons ook niet thuis
in Abchazië. Ik voel me hier in elk
geval veilig. En je wordt eerlijk behan
deld.'
Met hun kinderen gaat het uitste
kend. De jongste twee wonen nog
thuis. Karina is op de OSG aan het
vijfde jaar VWO begonnen. Suzanna
zit in groep 4 van de Thijsseschool.
De oudste, Tigran, studeert informa
tica in Amsterdam. Hun oudste doch
ter, Gajana, hoopt volgend jaar haar
HBO-diploma verpleegkunde te ha
len. Ze is vorig jaar getrouwd en on
langs moeder geworden. Dat ge
beurde vlak nadat haar ouders te
horen hadden gekregen dat ze in
Nederland mogen blijven. Joeri lacht:
'Ze zeggen wel eens dat na zeven
magere jaren zeven vette jaren ko
men. Bij ons hebben de magere ja
ren dertien jaar geduurd. Maar we zijn
nu erg gelukkig.'
Zwaarwichtige toekomstplannen
hebben ze niet. Joeri: 'We willen ge
woon gaan leven. Ik heb het gevoel
dat er dertien jaar zijn weggegooid.'
Hij is inmiddels een bouwbedrijfje
begonnen. Erchan, die bijles geeft
aan OSG-leerlingen, hoopt als
wiskundelerares aan de slag te kun
nen. Beiden zijn optimistisch, maar
delen niet helemaal dezelfde kijk op
het leven. Erchan: 'Je moet een
beetje geluk hebben.' Joeri: 'Daar
ben ik het met mee eens. Over de
beslissing of we in Nederland moch
ten blijven, had ik niets te zeggen.
Maar nu is het aan ons en hebben we
het in eigen hand. Ik ben van plan
hard te gaan werken voor mijn pen
sioen.'
scha Schoots en Nico Derks van
sa® lAmbachtscentrum in Den Burg
^êla3|bben vrijdag officieel hun
likeur Texels Kwartiertje
resenteerd. De likeur is op
11 bachtelijke wijze gemaakt in
irderij de Lepelaar van het
Bchtscentrum aan het Wezen-
lligsters Hannie Maas en Ria
svan de Oudheidkamer in Den
kregen officieel de eerste fles-
Beide dames zijn zittend in
else klederdracht op het etiket
J lebeeld. Texels Kwartiertje is een
^e-Tiokka likeur die volgens
1 foots op basis van koffie met het
3enj iHavelaarkeurmerk is gemaakt,
pis een likeur waar we bewust niet
suiker aan hebben toegevoegd,
Moor hij met zo zoet is als andere
?e:"; iren.'
'iefc en Schoots begonnen onge-
'9-^ reen half jaar geleden met de
bereiding. Er werden diverse smaken
ontwikkeld en met behulp van vrien
den en familie naar de beste smaak
gezocht. Volgens Schoots wijkt het
uiteindelijke resultaat met veel af van
de eerste opzetten. 'Het belangrijk
ste is dat de producten één geheel
vormen en niet dat één ervan de
smaak overheerst.' De likeur heeft
een alcoholpercentage van twintig
procent. Hij is vooralsnog verkrijg
baar bij de slijterij van de familie
Smidt-Witte aan de Waalderstraat in
Den Burg. Texels Kwartiertje is niet
het eerste product dat uit het eind
2004 geopende Ambachtscentrum
komt. In de distilleerderij wordt ook
een eigen jenever gestookt en in de
naastgelegen bierbrouwerij De Boei
worden eigen bieren gemaakt als het
witbier Dichte Mist en Noorderzon,
een pilsener met honing. Schoots:
'De Noorderzon is laatst ook naar een
groot bierfestival in Engeland ge
gaan.' Bakker Albert Meijer van
Texdok had vorige week een 'oude
bekende' in huis. De Oost-Vlieland,
de veerboot die in de jaren zestig,
zeventig en tachtig de verbinding tus
sen Harlingen en Vlieland onderhield,
lag een paar dagen voor onderhoud
in het dok. Ook werd het schip door
de Scheepvaartinspectie gekeurd.
De voormalige veerboot van Doeksen
is recent gekocht door de Terschel-
linger familie Rijf die ook eigenaar is
van de Stortemelk waarmee soms
dagtochten van Texel naar Ter
schelling worden gemaakt. De fami
lie Rijf nam de boot over de failliet
gegane rederij Carolina uit Rotter
dam. Die veranderde de naam eind
jaren tachtig in Carolina. Sinds vorige
week draagt de voormalige veerboot
weer haar oorspronkelijke naam. De
familie Rijf gaat de Oost-Vlieland
mogelijk als vervanger van de Storte
melk inzetten, maar daarover moet
ze nog overleg voeren met Doeksen.
Er mogen door een kettingbeding
van die rederij niet zonder meer toe
ristische rondvaarten met de voor
malige veerboot op de Waddenzee
worden gemaakt.
Met gemengde gevoelens zocht
ZDH na de 2-2 tegen Oudesluis de
kleedkamer op. Op het gelijkspel
was weinig af te dingen, maar de
Hoornders klaagden terecht dat de
warrig leidende scheidsrechter
hen een glaszuiver doelpunt had
onthouden.
Oudesluis nam voor eigen publiek
direct het initiatief. De ploeg stond na
twee nederlagen en een gelijkspel
laag op de ranglijst, maar bleek wel
degelijk goed te kunnen voetballen.
Op het middenveld zette de aanvoer
der de lijnen uit, in de voorhoede
loerde de technisch vaardige spits op
een kansje en door beurtelings tot ver
op de helft van ZDH op te stomen,
deden ook de verdedigers fanatiek
mee. De Hoornders speelden te ge
haast en verloren geregeld de bal,
maar net als in de eerste twee wed
strijden kregen ze uit hun razend
snelle counters wél de beste kansen.
Al na een paar minuten had Michiel
Dekker zijn ploeg op voorsprong kun
nen zetten, toen hij na voorbereidend
werk van Mike de Bruijn alleen op de
keeper kon afgaan en de bal snoei
hard op de lat schoot. Uit een bijna
identieke situatie schoot hij even la
ter recht op de doelman af. Toch werd
het halverwege de eerste helft 0-1,
toen De Bruijn op doel wilde schie
ten, maar de bal per ongeluk bij Dek
ker terecht kwam. Ditmaal was hij wel
trefzeker.
Maar terwijl ZDH de score nog wel
had kunnen vergroten, kwam Oude
sluis tien minuten voor rust op 1 -1De
gastheren profiteerden van balverlies
van ZDH op het middenveld en na
men ogenblikkelijk de aanval over.
Met een prachtig passje werd de aan
voerder bereikt, die met een slim bal
letje keeper Chris Stolk verschalkte.
Oudesluis joeg na rust fel op een
tweede treffer. Al na een paar secon
den trof de thuisploeg de paal,
waarna het even later alsnog 2-1
werd. Aan de treffer zat een luchtje,
want verdediger Ronald Biesboer
werd keihard tegen de grond gelo
pen, waarna de voorzet van zijn te
genstander op fraaie wijze door de
spits werd ingekopt.
Ondanks deze slechte start speelde
ZDH in de tweede helft beduidend
beter. De bezoekers toonden meer
vechtlust en waren ook in de opbouw
zorgvuldiger, al ging er nog steeds
wel eens wat mis. Toch leek het al
snel 2-2 te worden, toen Mike de
Bruijn na een corner de bal over de
keeper kopte. De onzekere scheids
rechter aarzelde, waarna de grens
rechter van Oudesluis zijn vlag in de
lucht stak, omdat De Bruijn de keeper
zou hebben gehinderd, en de
scheidsrechter alsnog besloot het
doelpunt te annuleren. Op het verwijt
na afloop dat hij ZDH ernstig had
benadeeld, loog de grensrechter dat
de scheidsrechter eerst had gefloten
en dat hij daarna had gevlagd De
grensrechter riep ook in andere situa
ties de toorn van de Hoornders over
zich af door te pas en te onpas voor
buitenspel te vlaggen. Later kwam
ZDH alsnog op gelijke hoogte, toen
Maurits Lap na een mooie aanval en
een passje van invaller Jeroen Backer
de keeper verraste met een laag
schot in de hoek.
In het vervolg golfde het spel op en
neer en maakten beide ploegen aan
spraak op een derde treffer. Oude
sluis was een paar keer kansrijk bij
corners, terwijl ZDH bleef loeren op
een counter. Een handicap voor de
gasten vormden de blessure van
Jeroen Backer, die direct na rust in
het veld was gekomen voor Ivar van
Elk, maar na een botsing al na tien
minuten hinkend verder moest, om
dat de beschikbare wisselspelers al
waren ingezet. Uiteindelijk bleef het
2-2. ZDH heeft na twee overwinnin
gen en een gelijkspel nu zeven pun
ten uit drie wedstrijden en deelt daar
mee de tweede plaats met Succes en
Kaagvogels, die een iets minder doel
saldo hebben. Koploper De Koog
heeft negen punten, maar speelde
één wedstrijd meer.
Sanquin Bloedbank
Meld je aan als bloeddonor.
Bel gratis 0800 - BLOEDBANK
(0800 - 256332265)
broodbakkerij De Tesselear presen- zitten die in Texels Kwartiertje zijn
teerde vrijdagmiddag het nieuwe geweld,
broodje Razende Bol, waarin krenten
Texels Kwartiertje en de Razende Bol in ontvangst van Joscha Schoots en bakker Albert
Meijer. (Foto Jaman van Hartum)
zijn de gewone mensen hier
rkbaar. Niet de regering. Daar
ik boos op geweest, heel boos.
aarik heb met veel mensen ken-
gemaakt, op Texel en in andere
satsen in Nederland. En hoewel
niet zoveel konden doen,
dsn ze allemaal wat ze konden,
dangrijk was ook dat ze meeleef-
Het is mooi dat mensen die je
eleens kent hoi tegen je zeggen,
at heeft ons erg geholpen. Wil je
ischrijven dat wij iedereen erg
danken?'
en Erchan Kalaidjan zijn dank-
ramensen Oprecht, zo lijkt het, en
is bijzonder om te ontdekken,
ze werden in Nederland weinig
ij onthaald en moesten meer
tien jaar wachten op toestem-
om te mogen blijven. Sinds zij
itun (toen nog) drie kinderen het
togsgeweld in Abchazië ont-
ciitten, is zelfs dertien jaar verstre-
Het was een bijzonder moeilijke
Voortdurend verkeerden ze in
zekerheid over hun lot, bang dat de
smdelingenpolitie op een dag op
stoep zou staan om hen naar
fjphol te brengen. 'Datje niks kunt
en steeds maar moet afwach-
ivat er met je gaat gebeuren, dat
ihet moeilijkste', vertelt Joeri, die
eens wanhopig was. En
is. Boos op de overheid, die maar
füde snappen dat het vragen om
cemen was, leden van de chris-
keArmeense minderheid terug te
ren naar het islamitische Abcha-
De vader van Erchan en een zoon
ihaar broer zijn er vermoord, an-
ifamilieleden zijn eveneens ge-
'9* S'
ft 11
slfses
vlucht. Zelf stond hij op een doden
lijst, kreeg hij te horen van mensen die
hem goed gezind waren.
Zijn vrouw hield de moed er al die
jaren in, al snapte ze zelf niet altijd
waar ze het vertrouwen vandaan
haalde. 'Komt goed', was haar vaste
antwoord, wanneer Texelse vrienden
er schande van sprake dat ze nog
steeds niet het bericht hadden gekre
gen dat ze mochten blijven. Glimla
chend: 'De Nederlandse mensen in
mijn omgeving waren soms somber
der dan ik. Dan zei ik maar dat het wel
goed zou komen. Maar ik werd ook
wel eens moe van het wachten.'
Joeri: 'Erchan is van nature optimis
tisch en vrolijk. Ik zag als enige kans
dat de regering een generaal pardon
voor asielzoekers zou uitspreken.
Toen dat niet kwam, werd het steeds
moeilijker.' Erchan: 'Er is een grote
last van onze schouders gevallen. Als
ik nu de mensen op televisie zie die
nog geen status hebben, dan vind ik
dat erg moeilijk.'
De moeilijke voorgeschiedenis van
de Kalaidjans gaat terug tot in 1915,
toen in Turkije na grote politieke
spanningen ongeveer een miljoen
Armeniërs werden vermoord. Vele
anderen vluchtten naar buurlanden,
waar ze meestal weinig hartelijk wer
den ontvangen en grote moeite had
den een bestaan op te bouwen. Som
migen kwamen terecht in Abchazië,
dat na de Russische revolutie eerst
kortstondig deel uit maakte van het
toen nog onafhankelijke Georgië en
daarna onder het bewind van de Sov
jet-Unie werd geplaatst. Joeri: 'Toen
mijn voorouders in Abchazië terecht-
pen van de bergen op Groenland zijn
hoog!), was een tochtje langs de ijs
berg geen probleem. Toch hielden we
een veilige afstand vanwege het ge
vaar voor afbrekende stukken ijs of
zelfs het kantelen van de hele berg.
Vanuit de rubberboot konden we
prachtige foto's maken om dit voor
boot en bemanning historische mo
ment vast te leggen.
Omdat de waterdiepte op de plek van
de ijsberg boven het continentale plat
van Groenland maar 185 meter was
(vergelijkbaar met de hoogte van de
Euromast) en ongeveer driekwart van
een ijsberg onderwater zit, hebben
we het sterke vermoeden dat dit we
hier te maken hebben met een ge
strande ijsberg! Bergen die de zeebo
dem raken, krassen daar diepe
ploegsporen in, die op het echolood
ook goed te zien waren. Hoewel veel
mensen op school leren dat ijsbergen
voor 90 procent onder water zitten,
is dat voor zeewater niet juist. Zee
water is veel zwaarder dan zoet wa
ter door het zout en het bergijs is juist
veel lichter, doordat het eigenlijk sa
mengeperste sneeuw is, met kleine
luchtbelletjes er in. Het resultaat is
dat maar ongeveer driekwart onder
water zit.
De lucht in de belletjes is van groot
belang voor klimaatonderzoek, want
er zit historische lucht in, uit de tijd
dat de sneeuwvlokken vers neer
dwarrelden. Hieruit kunnen weten
schappers de samenstelling van de
gassen, waaronder broeikasgassen
zoals kooldioxide, bepalen. In lange
ijskernen kan men zo wel honderd
duizenden jaren terugkijken. Ook wij
hebben enige stukjes ijsberg meege
nomen voor isotopenonderzoek,
ledereen stelde dit ijzige zonnige uitje
op het verste punt van de expeditie
zeer op prijs, zodat we nu met frisse
moed op de terugweg richting Texel
gaan, waar we 5 oktober weer hopen
aan te komen.'
kwamen, waren ze met welkom en
mochten ze alleen in de bergen wo
nen. Later kwamen er meer Arme
niërs en op een gegeven moment
woonden er ongeveer honderddui
zend. Maar de meesten voelden zich
er niet thuis. Mijn opa wilde later al
tijd nog terug naar Turkije.' Joeri's va
der wilde een bestaan opbouwen in
Armenië. Hij ging er naar toe om werk
en een woning te zoeken, maar ont
dekte dat zelfs de leden van wat hij
als zijn eigen volk had beschouwd,
hem met de nek aankeken. 'Welke
taal spreken jullie?, vroegen de men
sen hem. Het was Armeens, maar de
inwoners van Armenië beschouwden
ons als Turken. Mijn vader is toen te
ruggegaan naar Abchazië.'
Zelf hadden bouwkundig hoofdinge
nieur Joeri en wiskundelerares
Erchan Kalaidjan vlak na hun huwe
lijk plannen naar Canada, de Vere
nigde Staten of Australië te emigre
ren. Dat lukte niet, waarna ze het na
het uiteenvallen van de Sovjet-Unie
opnieuw moeilijk kregen, omdat de
Georgiërs de Armemers verweten dat
ze hadden samengewerkt met de
Russen. De Kalaidjans vluchtten naar
Rusland, waar de bevolking hen ook
liever kwijt dan rijk was. Zo kregen ze
geen toestemming hun (toen) jongste
dochter op school te doen. Omdat
een terugkeer naar Abchazië uitge
sloten was, besloten ze na een sug
gestie van een broer van Erchan, die
van Armeniërs had gehoord die zich
er hadden gevestigd, naar Nederland
te reizen.
Ook hier werd de familie met met
open armen ontvangen. Voortdurend
Een foto uit het familiearchief, vorig jaar gemaakt, toen alle kinderen nog thuis woonden.
werden de Kalaidjans overgeplaatst,
van het ene opvangcentrum naar het
andere, om na vier jaar te horen dat
hun asielaanvraag was afgewezen en
ze terug moesten naar het land waar
ze vandaan kwamen. Omdat de si
tuatie daar door een burgeroorlog
verre van veilig was, vluchtten ze in
paniek de grens over, in de hoop van
uit een ander West-Europees land
naar Canada te kunnen emigreren.
Hun rondreis voerde hen door Duits
land, Frankrijk en zelfs Spanje, waar
na ze ten slotte voor de tweede maal
Nederland binnenkwamen.
Als gevolg van ingewikkelde juridi
sche regels werden de Kalaidjans
voorlopig gedoogd. In afwachting
van de uitkomst van een nieuw pro
ces hadden ze echter geen recht op
onderdak of een uitkering. Tot hun
geluk was er wél een warm welkom
op Texel, waar ze tijdens hun eerste
periode in Nederland in het asiel
zoekerscentrum in De Koog hadden
gewoond en nogal wat Texelaars
hadden leren kennen. In het begin
werden ze vooral geholpen door Fridt
en Mery Blanken, bij wie ze een tijdje
in huis woonden. Maar al snel ont
stond een flinke groep, die zich hun
lot aantrok en die zich uiteindelijk
verenigde in de stichting Erchan. De
groep bood niet alleen materiële
steun, maar ook morele en hielp on
der meer bij de rechtszaak. Dat ook
veel andere Texelaars meeleefden,
bleek toen een grote steunbetuiging
op touw werd gezet, die 1355 hand
tekeningen opleverde.
'Met veel steun hebben we toch ons
hoofd boven water gehouden. Dat
voelde goed, het idee dat je niet al
leen op deze wereld bent', vertelt
Erchan. En Joeri: 'Veel mensen de
den wat ze konden. We hebben ook
werk gekregen, alleen omdat ze het
ons gunden.' Ondanks hun lange
strijd willen ze ook niet te hard oor
delen over de overheidsdienaren met
wie ze te maken kregen. Joeri: 'Het
was niet makkelijk, maar ik ben hier
bijvoorbeeld nooit bang geweest
voorde politie. In Rusland wel. Als je
daar werd opgepakt, moest je een
boete betalen of werd je in de gevan
genis gestopt. Hier zijn regels en daar
houden mensen zich aan.'
Dat wil niet zeggen dat de regels al
tijd gunstig uitpakten. Werken moch
ten ze aanvankelijk niet, omdat is
bepaald dat asielzoekers in afwach
ting van hun proces geen betaalde
arbeid mogen verrichten. Pas later
bleken er tóch mogelijkheden te be
staan en probeerde Joeri wat geld te
verdienen als bouwvakker. Autorijden
was er echter ook niet bij, ómdat het
rijbewijs dat hij bezat niet werd er
kend. 'Ik kan niks. Als ik een beton
molen wil huren, kan dat niet, omdat
ik geen paspoort kan laten zien. Ik
kan niet eens een zakelijke rekening
bij de bank openen. Ik heb het dne
jaar geprobeerd, maar elke keer werd
het verzoek afgewezen.' Hij lacht
kort. 'Ik zei dat ze me discrimineer
den, maar zei zeiden dat dat ze zich
gewoon aan de regels hielden.'
Ondanks alle onzekerheid zijn de
had deze week een bij
ontmoeting. Vlakbij de
Groenland trof het NIOZ-
met een lengte van 66 me-
-.1 ook geen kleintje, een 300
lange ijsberg, die waar-
was vastgelopen aan de
Expeditieleider Kees Veth
John Ellen rapporteer-
belevenissen.
i
|TS1® Noord-Atlantische Oceaan is
de wereldomspannende oce-
-v,,,ingen een zeer belangrijk
'ed, omdat hier koud water van
^zeeoppervlak naar de diepzee
langs de zeebodem terug-
- in de richting van de Zuide-
3 ^Oceaan rond Antarctica. Wereld
door onderzoekssche-
van verschillende oceanogra-
zoals het NIOZ, re-
metingen verricht langs
routes (transecten) over
oceanen. Doel is
stellen of er ook een lange-
termijnverandering zit in bij voorbeeld
de zeewatertemperatuur, het zoutge
halte en de biologische productiviteit.
Het NIOZ is sinds het begin van de
jaren negentig verantwoordelijk voor
een transect tussen de noordpunt
van Ierland en de zuidpunt van
Groenland. Tijdens deze tocht wor
den ook een groot aantal andere ac
tiviteiten verricht. Zo krijgen instru
menten aan verankeringen hun
jaarlijkse servicebeurt. Deze
verankeringen zijn uitgezet op goed
gekozen posities in de Atlantische
Oceaan. De eraan hangende meet
instrumenten hebben gedurende het
afgelopen jaar geheel zelfstandig vele
gegevens van watertemperatuur,
zoutgehalte, stroomsnelheid en -rich
ting en concentraties van uit het op
pervlaktewater neerregenend plank
ton geregistreerd. Daarnaast worden
voor diverse instituten (waaronder het
KNMI en een Canadees en een Duits
instituut) ook zogenaamde floats in
zee gelaten, die uit zichzelf om de tien
dagen over een diepte van 2200
meter op en neer gaan. De meet
resultaten worden telkens als de float
even aan het zeeoppervlak is via een
satelliet naar de wal gestuurd.
Op het moment dat de Pelagia de
zuidkust van Groenland bereikte, Kap
Hoppe nabij de Prince Christians
Sund, niet ver van het zuidelijkste
puntje bij Kap Farvel (vaarwel!),
doemden in de ochtendschemering
de rotsige, met ijs bedekte hoge ber
gen op. Bij zonsopgang was alles in
volle glorie te bewonderen. Ten
overvloede zagen we in het water ook
nog diverse walvissen, herkenbaar
aan de spuiter en de rug met karak
teristieke rugvin. Op weg naar het
volgende meetstation ontmoetten we
een prachtige ijsberg. Met wat hoek
meting met de sextant en wat
gereken konden we de lengte van de
ijsberg vaststellen op 300 meter en
de hoogte op 45 tot 50 meter. Om
dat het weer zeer kalm was en het
zicht ongeveer 150 kilometer (de top-
van Groenland trof het NlOZ-schip Pelagia een 300 meter lange ijsberg.
