'Ik dacht dat ik het niet zou overleven' Hoornder Els de Jager in grootste Everest-expeditie ooit TEXELSE J COURANT Sportlessen voor 55-plussers DONDERDAG 29 DECEMBER 2005 Els de Jager (58) uit Den Hoorn was afgelopen najaar één van de deelnemers aan De-lce, een grootschalige expeditie naar de Noordcol van de Mount Everest. De 24 deelnemers had den allemaal in meer of mindere mate astma. Achterliggende gedachte was dat iemand die altijd moet vechten om adem te halen op een plek met weinig zuurstof misschien wel beter functioneert dan een ander. De meeste expeditieleden haal den de top niet, maar bijgestaan door een team van medici, ervarer klimmers, sherpa's en yaks bewezen ze tot meer in staat te zijn dan de buitenwereld wil geloven. De Jager hield een dagboek bij, van het moment van vertrek op zondag 18 september, tot de aankomst op Schiphol op zaterdag 22 oktober. Haar relaas was te groot om helemaal af te drukken. Daarom hierbij enkele fragmenten. Els de Jager (hier in Zwitersland) noteerde in haar dagboek: Ik verlang n Zwitserse bergen en voorlopig heb ik géén verdere aspiraties.' Zondag 18 september Bij aankomst in Kathmandu werden we verwelkomd met een inzege ningsritueel. Marleen als jongste van de expeditie (23 jaar) en ik als oudste werden als eerste geze gend. We kregen een bloemenkrans om, een rode stip op het voc?r- hoofd en we moesten een heel lang gekookt ei met een kruidig boven- laagje gecombineerd met een sterk drankje consumeren. Om 17.00 uur een briefing van René de Bos, onze expeditieleider. De stijgijzers. expeditieschoenen, klimgordel en pickels mochten we inleveren. Die werden in tonnen verpakt en zou den straks in fourwheel drives naar het Everest basecamp vervoerd worden. Dat scheelde al heel wat kilo's me\ sjouwen! Maandag 19 september Onze taxichauffeurs hadden geduldig op ons gewacht en reden ons nu naar een Hindoestaans tempelcomplex. Daar bleken lijkverbrandingen plaats te vinden, heel aangrijpend om te zien. Je voelt het bekijken hiervan als een inbreuk van de privacy, maar zo wordt dat hier niet ervaren, verklaarde de gids. We kregen ook niet die indruk. Er vond een aantal verbrandingen tegelijk plaats en dat zou zo de hele dag door gaan. Je zag alle facetten van die verbran dingen: mensen die net neergelegd werden en voorbereid voor de ver branding. Je zag dat ze met het water uit de rivier werden gezegend en met bloemenkransen omwikkeld. Je zag brandstapels die net werden aangestoken, en verbrandingen die al in een verder stadium waren. We werden er stil van. Die avond in het hotel werd ik geïn terviewd door een verslaggever van The Himalayan, een Nepalees dagblad. Ze hadden in Nepal veel aandachl voor onze expeditie, wat ik wel bijzonder vind, want ze zijn wat dat betreft wel wat gewend! De belangstelling voor mij kwam door mijn leeftijd. Dinsdag 20 september We vertrok ken om 7.30 uur vanaf ons hotel naar het vliegveld van Kathmandu voor de vlucht naar Lhasa. De dou anecontrole viel achteraf erg mee, mede door de charmes van René de Bos die ons betrekkelijk gemakkelijk door alle controles heen loosde. Vanuit het vliegtuig keken we uit op de hoge toppen van het Himalaya- gebergte. maar er hing behoorlijk wat bewolking en we zagen niet precies wat welke berg was. Later vlogen we over de hoogvlakte van Tibet, een fantastisch gezicht die ruige wereld zo onder je. In Lhasa aangekomen en weer zonder pro blemen door de douane, werden we verwelkomd en kregen we een witte zijden sjaal en een fles water. Die stond symbolisch voor al het water dat we de komende tijd moeten drinken. Iedere 1000 meter hoger betekent één liter meer vocht drin ken. Hier in Lhasa al vier liter per dag, een hele opgave! Donderdag 22 september Het regende wat, maar dat vond ik niet zo erg, het stof werd daardoor neer geslagen en ik genoot ervan dat ik eindelijk weer eens liep! Onze gids vertelde dat ongeveer halverwege de Kora een plek is waar luchtbe- grafemssen plaatsvinden. De doden worden in stukken gesneden en zo aan de arenden en gieren gevoerd. We keken wat rond en zagen een beetje tot onze schrik een lichaam toegedekt was met witte lap pen en in de buurt daarvan zat een groepje mensen. De gids ver telde dat die mensen daar afwacht ten totdat de lucht zou opklaren en de vogels weer zouden komen. Dan zou het ritueel plaatsvinden. Dit beeld blijft wel op mijn netvlies staan. Zaterdag 24 september Terug in het hotel moesten we blazen (longfunctie) en de zuurstofwaarden en hartslag werden weer gemeten. Het blazen ging niet zo goed, je hoorde mijn longen borrelen! De zuurstofwaarde van het bloed was goed - 91 - en mijn hartslag was nu ook weer wat meer normaal, 77. Een paar dagen geleden zat mijn hartslag nog op 100 slagen per minuut, terwijl ik normaal op zo'n 60 slagen zit. De bloedwaarden en hartslag meten we iedere dag en de longfunctie één maal per week. We moeten ook iedere dag een boekje invullen met vragen over hoofdpijn, eetlust, zwak te, duizeligheid, slaapproblemen. Dat is de hoogteziektevragenlijst. Verder vullen we één maal per week onze astmavragenlijst in. Maandag 26 september Ein delijk zou het echt beginnen! Ons eerste stop op deze tocht was een hoge pas op 5266 meter. Op die Verslaving Bergklimmen is een verslaving, weet Els de Jager nu. Op de flanken van de Mount Everest werd ze zo ziek, dat ze vreesde van uitputting te sterven en toen zelfs de taaie sherpa's werden geveld door hoogteziekte wist ze zeker dat ze nooit meer op een berg zou staan. Maar nog voor ze terug op Schiphol haar partner Ben Bakker had kunnen begroeten, zei ze alweer haar deelname toe aan een nieuwe expeditie, naar de hoogste berg van Zuid-Amerika (6962 meter). 'Ik was net door de douane. Plot seling schoot er een man op me af die ik nog kende van de expe ditie naar de Elbruz van vorig jaar. Gehaast zei hij: volgend jaar beklimmen we de Aconcagua, jij gaat toch ook mee? Voor ik het wist had ik ja gezegd. Ben was helemaal verontwaardigd.' Ze lacht verontschuldigend: 'We hebben nu afgesproken dat hij mee gaat. Ik kan het hem anders niet aandoen, hij is zó ongerust geweest.' pas zag ik voor het eerst de Mount Everest liggen, precies zoals op de plaatjes die ik al zo vaak bekeken had. Vrijdag 30 september Vanaf onze tent loopt een pad vnj steil omhoog door een blubberig bos (wie had dat gedacht in Tibet!). Van te voren had ik een heel ande re voorstelling van de trekking, ik zag mezelf door droge gebieden lopen met steeds een mondkapje op tegen het stof. De werkelijk heid is dus heel anders. Uit het bos geklommen keken we direct tegen de Mount Everest aan, we zagen de top, de noordoostgraat en de zuidtop, prachtig! Het weer was nog goed, de lucht vrijwel wolkeloos, vandaar het gewjeldige uitzicht. Hierna verliep de tocht moeiteloos tot de nieuwe kampplaats op een grote alpenweide zal ik maar zeg gen, met uitzicht op de Everest. Het eten was heerlijk, pizza's, momo's, dat zijn gevulde blader deeghapjes, gevulde groenten, saus en iets met vis. Vanmorgen vroeg werden we verrast met pan nenkoekjes, die ochtend daarvoor kregen we donuts, we krijgen echt elke dag iets anders. Het zijn ware kunstenaars die sherpa's in de keu ken. Zaterdag 1 en zondag 2 okto ber Afgelopen nacht heb ik slecht geslapen. Steeds als ik bijna sliep, moest ik naar lucht happen en daar- van werd ik klaarwakker. Dat ging zo de hele nacht door. Toen even over vieren in de ochtend de came raploeg de zonopkomst ging filmen, viel ik eindelijk in slaap. Zelfs als de berg vuur zou spuwen zou ik daar voor mijn bed niet zijn uitgegaan, zo blij was ik dat ik nu even sliep! Achteraf voelde ik me toch lekker uitgerust toen we door de sherpa's met thee werden gewekt. Woensdag 5 oktober Nadat het hele circus weer was gearriveerd en de tenten opgezet, besloten Ine ke en ik ons nog een keer te wassen in de beek die langs ons kampje stroomt. Helemaal bloot dompelden we ons onder in het ijskoude water en het was heerlijk om onszelf weer eens goed te wassen. Het gaf wel veel bekijks bij de kinderen die in de buurt waren. Daarna besloten we om ook nog wat kleren te was sen en zo gezegd, zo gedaan. We hingen de fris gewassen spullen aan ons waslijntje en gingen thee drinken. Toen we even later terug naar de tent liepen om daar wat op te halen bleek Ineke's shirt met lange mouwen en haar onderbroek, mijn mooie sport-BH, onderbroek en nieuwe sokken verdwenen te zijn. Gejat door die lieve kinderen die steeds bij ons in de buurt zaten, al veel van ons gekregen hadden en nu plotseling spoorloos waren. Donderdag 6 oktober We mer ken nu toch wel goed dat we op 5150 meter hoog zitten. Elke bewe ging en inspanning wordt moei zaam. Toen we naar de wc gingen, waren we daarvan behoorlijk uit geput. De wc bevindt zich in een stenen hok, daar zitten wat gaten in de grond en het is erg vies. Door de harde wind vliegt al het papier en andere zaken die in het gat terecht komen weer naar boven, zo wordt het daar al gauw een bende. Maar we zijn zo langzamerhand heel wat gewend. Wel vervelend is dat je op deze hoogte zoveel moet plassen. In de nacht van 6 tot 7 oktober ben ik er wel drie keer uit geweest Dat is geen pretje, want op het kamp staat een gure harde wind en het kost je veel moeite om je voor het nachtelijk uitstapje aan te kleden. Terug in je slaapzak voel je al gauw dat je er bijna weer uit moet. Van nacht vroor het hier op basecamp zo'n 8 graden. Zondag 9 oktober zou een zware dag worden volgens René. Lange vervelende stukken over de ein deloze morene. Toen we even moesten uithijgen tijdens de klim. leunde ik op mijn stok en deed mijn ogen dicht. Al snel voelde ik een warme gloed over me komen en de verleiding om te gaan zitten, en misschien wel daar te blijven zitten, was groot. Ik realiseerde me dat je op deze hoogte heel goed op jezelf moet letten en hoe je krachten daar al snel afnemen. Veel later dan we gedacht hadden kwamen we in kamp twee aan en daar moesten we alle dne even heel erg huilen. We waren totaal uitgeput en moesten toen nog onze plunjebaai en tent zoeken, plekje zoeken, tent opzet ten en daarbij er goed opletten met verder af te koelen. Maandag 10 oktober Ineke had het vandaag heel moeilijk, ze had alle symptomen van hoogteziekte. Ze was extreem moe, zware hoofd pijn, misselijk. Ronald gaf haar daar die avond Diamox voor en zware tabletten tegen haar hoofdpijn. Van nacht kreeg ze ook nog diarree, in haar broek gepoept en al die ellende die daar bij hoort, ze hoopt maar dat ze door de medicijnen wat herstelt. In ons kamp lopen er nu heel wat rond met dergelijke klachten. Onze dokters, Ronald en Tineke, werden net naar de keukentent geroepen, de helft van de keukensherpa's is nu ook hoogteziek. Een van onze sherpa's is er erg slecht aan toe, ze vrezen voor longontsteking. Het weer is nog steeds wolkenloos, maar er staat een harde wind en het is stervenskoud. Al die zaken die je leest over Everest-beklimmingen kom je nu al tegen. Op de berg zelf is trouwens helemaal geen activi teit te bespeuren, we zien op de top de straalstroom waaien en dat betekent dat geen mens daar ook maar één moment kan wezen. Je zou meteen van de berg afgeblazen worden! Op de Noordcol waait het ook al heel hard, Ronald zei dat als je nu met onbeschermde ledematen langer dan een halve minuut daar buiten bent dat die dan direct zullen bevriezen. Woensdag 12 oktober Een lichaam dat op deze hoogte is, herstelt niet meer. Wij zitten nu op 6450 meter en dat is goed te merken. Een paar nachten heb ik al behoorlijk last van ademhalingsstoornissen. Iedere keer wanneer ik bijna in slaap val, voelt het of ik ga stikken en moet ik naar adem happen. Hierdoor word ik weer klaarwakker. Dat gaat zo de hele nacht door en alleen al daardoor raak je aardig uitgeput. Gistermiddag ging mijn ademhaling helemaal niet meer goed en raakte ik nogal in paniek. Ronald gaf me Diamox en dat moet ik zolang ik op deze hoogte blijf gebruiken. Van daag keek hij me aan en zei dat hij straks nog even bij me langs zou komen. Mijn gezichtholtes zijn ontstoken en daarvoor zal ik ook medicijnen krijgen. Vandaag is beslist dat we in twee dagen de Noordcol gaan beklim men. Er zal daar niet overnacht worden vanwege de zeer lage tem peraturen, in combinatie met de harde wind. Tijdens het eten van avond deelde René mij in bij de eens de grootste Everest-expeditie ooit. Morgen doet de eerste ploeg de toppoging, ben benieuwd. Donderdag 13 oktober Gisteren is het vier personen gelukt de Noord col te beklimmen. Martijn, Ernst en Jeroen zijn expeditieleden. Frank kwam boven aan als instructeur. Het was heel koud. er stond een heel harde wind en de 400 meter noord wand was 70, 80 en op sommige stukken wel 90 graden steil. Het zal bij één toppoging blijven, de voorspellingen geven de komende dagen alleen nog maar meer wind op, het wordt dan veel te gevaarlijk. Voor mij was het deze dag weer geen feest, vanmorgen vroeg had ik het er erg moeilijk mee toen ik de ploeg hun voorbereidingen hoorde maken voor de beklimming. Even dacht ik dat ik misschien toch nog meekon. Ik ben de tent uitgegaan en testte hoe het met me ging. Het ging helemaal niet, ik voelde me nog beroerder dan gisteren en jan kend van frustratie ben ik mijn tentje weer in gegaan. Ik heb het nu voor mezelf wel duidelijk gemaakt dat ik echt niet kan, zodat ik wanneer ik later in betere doen ben mezelf geen verwijten kan maken, maar zuur blijft het wel. Vrijdag 14 oktober Vandaag ging alles nog moeizamer dan de afge lopen dagen. Het is goed te merken dat je hier op het randje van over leven zit. Ik probeer zoveel moge lijk toch naar de eettent te gaan, maar eten en drinken doe ik daar nauwelijks meer en in de tent zit ik uren voor me uit te staren. Van daag heb ik mamma opgebeld via de satelliettelefoon in verband met haar verjaardag. Natuurlijk moest ik huilen, dat doe ik regelmatig deze dagen. Emotioneel kan ik niets heb ben. iemand die wat aardigs tegen me zegt. doet me al janken. Zaterdag 15 oktober Opge lucht pakten wij onze spullen in. Het moment was daar, we mochten terug! Voor mij werd het de hoogste tijd, lichamelijk en psychisch ging ik alleen nog maar verder achter uit. Samen met Ineke zaten we de afgelopen dagen uren voor ons uit te staren en wat heen en weer te schudden in ons tentje, beiden rijp voor een inrichting! Eten en drin ken doe ik bijna niet meer terwijl ik he^l goed weet hoe belangrijk vooral het dnnken is. Met Rik Jan. die al de hele week ziek in zijn tentje lag, scheen het helemaal met goed te gaan. Hij moest zo snel mogelijk naar beneden. Hij kon zelf niet meer lopen en er werd met behulp van een ladder een brancard gemaakt. Het zou voor de sherpa's een megaklus worden. Rik Jan is stevig gebouwd en weegt 90 kg. De sherpa's nauwelijks 55, 60 kg. en we moeten door moeilijk terrein. Wij, Ineke. Yolande en ik, zagen Rik Jan op zijn brancard liggen en moesten toen erg huilen, zo slecht zag hij er in onze ogen uit. Ontdaan begonnen we aan de afdaling. Het was erg zwaar, ik voelde dat ik heel zwak was en moest me goed con centreren op elke stap. We liepen en liepen, soms rustten we eventjes en gingen snel weer door. Het werd al bijna donker toen René ons tege moet liep om te zeggen dat er toch een kampje gemaakt zou worden op 5500 meter. Dat was een hele opluchting voor ons. maar het zou nog een tijd duren voor we in dat kampje aan zouden komen. Zondag 16 oktober Weer terug in basecamp! Toch was die laatste afdaling nog zwaar, ik had gedacht me toen al wat beter te zullen voe len. Ik moet nu toch echt proberen de komende dagen meer te gaan eten en vooral meer te drinken. Met Rik Jan gaat het beter. Voor mijn gevoel ziet hij eruit alsof hij binnen een paar uur dood gaat, maar de dokters zeggen dat het goed gaat. Hij zit helemaal onder de medicijnen en het woord berg wil hij voorlopig niet meer horen. Over bergen gesproken: ik verlang nu erg naar de Zwitserse bergen en voorlopig heb ik géén verdere aspi raties. Vannacht de laatste nacht in ons tentje en dan rijden we in twee dagen naar Kathmandu. We kijken daar allemaal erg naar uit, inclusief de sherpa's die vanavond hun eigen Film en boek In het kielzog van de expedi tie reisden twee cameramensen van de KRO mee. Hun relaas hebben ze vastgelegd in een vierdelige documentaire, De Wandeling, die in februari wordt uitgezonden. In maart gaat in het Omniversum een DVD over de tocht in première. Daarnaast is een fotoboek van Arie Kievit met dagboekverslagen van de deelnemers in de maak. Meer informatie staat op de website www.de-ice.nl. feestje vieren in de kooktent en die we steeds over Kathmandu horen zingen! Dinsdag 18 oktober Na weer uren rijden was het zover, we kwa men aan in Kathmandu, het voelde als thuiskomen. Ineke en ik kregen weer een prachtige kamer die heel vertrouwd aanvoelde. De douche, de schone kleren, het schone bed en niet te vergeten: de Summitbur- ger! Daar had ik al dagen visioenen van. Een bord met lekker veel patat met een hamburger op de wijze van het hotel. Sommigen van ons namen wel drie porties! Niks geen Nepalees buffet, nee gewóón eten, dat was wat we wilden. De deelnemers aan De-lce trekken de oostelijke Rongbuk-gletsjer het 'advanced basecamp' op 6450 meter hoogte eerste groep die morgenochtend vroeg mag vertrekken. Dit deed hij op basis van mijn presteren van de afgelopen weken, maar ik heb voor de eer bedankt. Daar heb ik het wel erg moeilijk mee, maar ik kan het voor mezelf niet maken om toch een poging te wagen. Ik loop dan mezelf en de anderen in de weg. Het zit er gewoon niet meer in! Als ik de tent uit moet om naar de 'wc' te gaan, naar de eettent ga, moet poseren voor fotosessies i.v.m. sponsors, alles is teveel. Vannacht moest ik er vier keer uit om te plassen, ik dacht dat ik dat met zou overleven! Ik moest daarvoor de slaapzak uit. mijn Gorefex-jas over al die kleren die ik al aan heb aantrekken, de tent openmaken, de schoenen aan doen, die vreselijke kou in (vannacht vroor het zo'n 20 graden) door je knieën gaan omdat je in een gat moet plassen, broek weer omhoog, strompelend naar de tent terwijl je over rotsblokken struikelt, tent weer openmaken, schoenen uit en dan weer mijn slaapzak in. Totaal uitge put lag ik daar dan en hoopte snel weer in te slapen. Maar na een paar minuten voelde ik dat mijn blaas zich weer vulde! Vandaag nam René de verstandige beslissing om al zaterdag met z'n allen af te dalen en dat in twee etappes. Dat maakt het verblijf op deze hoogte één dag korter. Hij vertelde ook nog dat het nog nooit bij een expeditie is voor gekomen dat iedereen zonder afha kers in het ABC kwam. Het is dus heel bijzonder dat wij hier nu met ons eenendertigen op 6450 meter hoog zitten, en dan zijn we ook nog Om 55-plussers te stimuleren meer aan lichaamsbeweging te doen, organiseert zowel de Stichting Welzijn Ouderen Texel (SWOT) als Sportservice Texel diverse activiteiten. Uitgangspunt is dat het voor de gezondheid voldoende is om dage lijks een half uur te bewegen, waarbij een 'matige tot redelijke' inspanning wordt geleverd. Het is met nodig zich een half uur achter elkaar in te spannen. Drie keer tien minuten of twee keer een kwartier is eveneens voldoende. 'Het gaat erom dat hart en bloedvaten dagelijks goed aan het werk worden gezet. Iets wat bij matige inspanning automatisch gebeurt.' Diverse binnen- en bui tensporten worden geschikt geacht voor ouderen: wandelen, fietsen en zwemmen, maar ook conditietrai ning in een sportschool. De bewe gingsactiviteiten van de SWOT en Sportservice Texel vinden plaats in groepsverband, onder deskun dige leiding van speciaal opgeleide vakkrachten. Vanaf januari kunnen senioren voor Seniorenfit ('lekker drie kwartier sporten') terecht op de volgende locaties: 't Skiltje. Oudeschild, maandag 13.45-14.30 uur; Aanbouw Ons Genoegen. Den Burg, maandag 15.00-15.45 uur; De Hof, De Koog, woensdag 9.30- 10.15 uur; Beatrixzaal. Den Burg, woensdag 13.45-14.30 uur (voorlo pig volgeboekt) In De Buureton in Den Burg is maan dag van 9.15 tot 10.45 uur Volks dansen: internationale dansen, met af en toe een uitstapje naar country, ball-room, rounds en partydansen. Bij Bewegend Ontspannen ('om de dagelijkse dingen zonder onnodige inspanning te kunnen verrichten') worden de oefeningen gedaan op of in de buurt van een stoel en wordt gebruik gemaakt van muziek, hoepels, ballen, knotsen en andere materialen. Geïnteresseerden kun nen terecht in De Buureton in Den Burg. maandag en woensdag van 11.00 uur-11.45 uur en in De Wald hoorn in Den Hoorn, dinsdag van 14.00-14.45 uur. Genoemde activiteiten worden georganiseerd door de SWOT, Meer informatie kan op werkdagen tus sen 9.00 en 16.00 uur worden inge wonnen bij de SWOT (tel. 312696) of Betsie Verhoeven (tel. 317767). Sportservice Texel biedt in het kader van het Galmproject weke lijks sportlessen voor senioren van Matig slot bij De Doorstoot De spelers van biljartvereniging De Doorstoot uit De Cocksdorp sloten het jaar af met een matige compe titiewedstrijd. Veel spelers hadden moeite hun concentratie vast te houden. Spannend was de partij tussen Fred Klok en Piet Zijm, die in remise eindigde. Zijm moest in Wil Homan zijn meerdere erkennen. Deze wist de partij met bijna een gemiddelde van twee uit te spelen en had met negen caramboles de hoogste serie van de avond. Eric Boon komt steeds beter in zijn spel en miste op één carambole na zijn eerste winstpartij. Uitslagen: F. Klok-E. Boon 2-0. W Homan-R. Steenhui zen 0-4. Th. v.d Stroom-J Smit 0-4. F Klok- P Zijm 1-1, E Boon-K Weel 0-4. P Zijm-W Homan 0-4, K. Weel-R Steenhuizen 0-2. 55 tot 65 jaar aan in de aanbouw van Ons Genoegen. Dat gebeurt op maandag van 16.00 tot 17.00 uur, dinsdag van 18.30 tot 19.30 uur en woensdag van 18.00 tot 19.00 uur en 19.15 tot 20.15 uur. Zaterdag 28 januari kunnen mensen uit deze leeftijdsgroep zich onder werpen aan een fitheidstest. Wie wil meedoen en geen aanmeldingsfor mulier heeft ontvangen, kan contact opnemen met Connie Joling. Sport service Texel. tel. 322815. Daarna gaan ook in buitendorpen sportles sen van start.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2005 | | pagina 7