Belevenissen zoeaven uit de eerste hand
Omzetgroei en hogere
winst Rabobank in 2005
Bijdrage uit Raboton
voor horden atletiek
'Texelaars in het leger
van de paus'
TEXELSE J COURANT
Atletiekvereniging Texel gaat
zeer binnenkort van start met het
onderdeel hordenlopen. Daarvoor
werd dinsdag een belangrijke hin
dernis genomen, want de club
kreeg een forse bijdrage uit de
Raboton voor de aanschaf van
materialen voor de technische
nummers. Dat geld zal worden
besteed aan de aanschaf van hor
den.
Uit handen van Mieke Vlaming en
Neeltje Hoogerheide, die daarmee
hun laatste wapenfeit verrichtten
voorde Commissie Raboton, kreeg
interim-voorzitter Albert Vlierhuis
van AVT tijdens de ledenvergade-
nng van de bank bij Bouwbedrijf
Duin een cheque overhandigd van
€2.950,-. Daarvan worden horden
aangeschaft en volgende maand,
waarschijnlijk op zaterdag 13 mei,
wordt het nieuwe onderdeel inge
luid met een clinic. De bekende
Nederlandse hordenloper en hoog-
Aspiranten Mareis
verslaan Hoppers
De aspiranten van basketbalver
eniging De Mareis hebben zater
dag in Hoorn met 48-56 gewon
nen van Hoppers. 'Ik vond het één
van de leukste wedstrijden van dit
seizoen', verteltde Douwe Vonk,
de Texelse center, na afloop.
De beide teams troffen elkaar dit
seizoen al drie maal, steeds met
winst voor Hoppers.
Het Texelse team trad niet volledig
aan en center Douwe Vonk kampte
met een blessure. Bij de rust stond
Hoppers dan ook met tien punten
voor en leek De Mareis weer op
verlies af te stevenen.
Na de rust begon De Mareis echter
sterk en werd het verschil lang
zaam ingelopen. Het derde kwart
eindigde gelijk. 'Volhouden, rustig
blijven en rond passen', was het.
devies van coach Jan Vonk. En dat
lekte. Met een tomeloze inzet van
Jorik Heijenk (13 punten) en Clark
Backer (17 punten), het sterk ver
dedigende werk van Femke Heijenk
(6 punten) en de snelle acties van
Bas Vos (6 punten), werd de achter
stand omgezet in een voorsprong,
"og aangevuld met de punten van
Douwe Vonk (8 punten) en Charlotte
Hendriks (6 punten).
Coach Vonk toonde zich zeer tevre
den. De Mareis speelt zondag in de
De Koninghal tegen Yellow Bike uit
Den Helder.
Zaalvoetbalsters
eindelijk op dreef
Na de afgelopen weken een paar
rommelige wedstrijden te heb
ben gespeeld, lieten de zaalvoet
balsters van Klif maandagavond
eindelijk weer eens zien goed te
unnen voetballen. Tegenstander
rC Pellor 2 had weinig in te bren
gen en verloor met 6-2.
springer Sven Ootjers zal daaraan
zijn medewerking verlenen.
Met de uitreiking van een donatie
aan de atletiekvereniging wordt in
feite de echt Texelse opzet van
de Raboton afgesloten. Zoals
deze krant dinsdag meldde, heeft
de Rabonbank besloten het bud
get te verhogen van €50.000,- naar
€75.000,- en kunnen met ingang
van dit jaar ook verenigingen uit
Den Helder, Julianadorp en Anna
Paulowna een beroep doen op de
regeling. Die verandering is een uit
vloeisel van de fusie tussen Rabo
bank Texel en Rabobank Noord-Hol
land Noord in 2005. De Commissie
Raboton, die binnengekomen aan
vragen beoordeelt, was volledig
Texels, maar wordt nu gevormd
door twee Texelse en vier over-
kantse leden. Namens het bestuur
van de bank wordt Jan van der Vis
voorzitter en nemen Dirk Haker en
Klaas Tjepkema in de commissie
zitting. Hoewel de nieuwe opzet in
theorie kan betekenen dat er minder
geld vloeit naar Texelse, maatschap
pelijke doelen, verwacht directeur
Ronald Bleeker dat dit in de prak
tijk zal meevallen. 'Op Texel is de
Raboton een ingeburgerd begrip.
Het zal nog wel even duren voor dat
aan de overkant ook zo is. Boven
dien is het zo dat het beschikbare
budget niet ieder jaar wordt opge
maakt.' Volgens Fenneke Krafft, die
namens de Rabobank alle aanvra
gen behandelt en aan de commissie
voorlegt, is het aantal verzoeken
inmiddels teruggelopen van zo'n
veertig tot twintig per jaar. Jaar
lijks zal de hoogte van de Raboton
opnieuw worden vastgesteld door
het bestuur. Het aantal aanvragen
speelt daarbij een belangrijke rol,
evenals het bedrijfsresultaat van de
bank. Het overgebleven budget van
2005, zo'n tienduizend euro, wordt
aan het beschikbare bedrag van
2006 toegevoegd. Vanuit de zaal
werd door leden voorgesteld het
resterende saldo van 2005 expliciet
aan Texelse goede doelen toe te
kennen, omdat Texel daarop het
meeste recht zou hebben. Dat voor
stel werd door het Rabo-bestuur
echter niet overgenomen.
Rabobank Noord-Holland Noord
heeft in 2005, het jaar van de fusie
tussen Rabobank Texel en de
Rabobank in de kop van Noord-
Holland, goed gedraaid. Uit het
voorlopige jaarverslag van de
bank, waarop nog geen accoun
tantscontrole is toegepast, blijkt
dat de omzet is gestegen tot ruim
1,1 miljard euro (€968 min.), een
stijging van zo'n 64 miljoen ten
opzichte van 2004. Het bedrijfs
resultaat (voor voorzieningen en
belastingen) steeg met enkele
tonnen tot 7,7 miljoen euro. Dat
bleek dinsdag tijdens de afde
lingsvergadering voor de Texelse
leden van de bank. Die werd op
locatie gehouden bij Duin Bouw
bedrijf.
De Rabobank Noord-Holland Noord
doet het goed. Gezien de economi
sche ontwikkelingen in het werkge
bied is er binnen de bank tevreden
heid over het behaalde resultaat,
want heel rooskleurig is de situ
atie in de Kop niet. De malaise
in de bloembollensector, waarvan
de Rabo de grootste financier is,
is groot. Daarnaast is sprake van
schaalvergroting in de agrarische
sector en zet de sanering in de vis
serij zich voort. Met name de hoge
gasolieprijzen stellen de vissers
voor problemen, aldus Ronald Blee
ker, directeur van Rabobank Noord-
Holland Noord. Hij constateert veel
stille armoede in deze sector.
Het toerisme stabiliseert. 'Dat bete
kent dat we Texel aantrekkelijk moe
ten houden. Het toerisme is een van
de kurken van het eiland', hield
Bleeker de circa honderdvijftig aan
wezigen dinsdag voor. Daarnaast
sprak hij zijn zorgen uit over de
bereikbaarheid van Den Helder en
Texel door de op handen zijnde Pla
nologische Kernbeslissing Wadden
zee, waartegen ook tal van Texelse
organisaties al hebben geageerd.
De mono-economie in Den Helder
en de stagnatie van de ontwikke
ling van de binnenstad zijn evenmin
goed voor de economie in het werk
gebied. Niettemin boekte de bank
meer 'winst' dan in 2004.
Het aantal klanten nam met 673 toe
tot 41.791 en het ledental steeg tot
7.032. Het afgelopen jaar werd vol
gens Bleeker tevens benut om de
interne organisatie op orde te bren
gen. De werkwijzen van beide ban
ken werden op elkaar afgestemd.
De vrees dat de fusie zou leiden tot
een fors aantal overplaatsingen van
Texelse werknemers naar de vaste
wal, blijkt vooralsnog ongegrond.
Weliswaar moet een deel van de
medewerkers dagelijks naar Den
Helder, maar het aantal FTE's (volle
dige arbeidsplaatsen) werd op Texel
uitgebreid tot 32.
Randstad
Eilandcompetitie
Programma dinsdag 11 april:
Veld A:
18.30 CVI-TESO Kobeko
19.15 Tatenhove 1-Kobeko CVI
20.00 Rndstd-Koetshs Tatenhove 1
20.45 Paal 28-NIOZ 1 Bremakker 2
21.30 Bremakk 2-Cocky Maarco B.
22.15 Maarco B.-Tevoko Cocky
Veld B:
18.30 Inteneurbouw-Ecotiem NIOZ3
19.15 NIOZ 3-OSG Interieurbouw
20.00 De Pilaar-Rab Rabobank
20.45 Rabobank-L&R De Pilaar
21.30 Beverdam-AH NIOZ 2
22.15 NIOZ 2-Wessels Albert Heijn
Veld C:
18.30 NBC-Jozefschool Klif 23
19.15 Bar Sportief-Klif 23 NBC
20.00 Beverdam 2-Timmer De Krim
20.45 De Krim-Smash Beverdam 2
21.30 lepe de Boer-Sportsh Smash
22.15 Autocent-De Kuip lepe de Boer
Wedstnjdleiding: Cocky's Kapsalon
en Daan (tel. 320370).
Uitslagen 4 april:
Kobeko-Het Koetshuis 3-0; Randstad-Tatenhove 1
3-0 TESO-De Pnnsen van Texel 3-0 Tevoko-Maar-
co Bouw 1 -2; Texelse Autocentrale-Paal 28/De Krim
1-2; Cocky's Kapsalon-Bremakker 2 0-3; NIOZ 3-
De Pilaar 2-1Bouwcenter Rab-lnterieurtxxjw Texel
2-1, Eco-Oem-OSG 0-3; Wessés Ontwerpt'-Lange-
veld de Roorj 2-1. Slagerij Bevwdam-NIOZ 2 1-2;
AJbertHej>Oe Wit Instalaüetechnïek 3-0 Smash'68
Piet Kooger-Foto De Waal 1-2, Bremakker i-Salon
MartïiêDe Oorzaak 3-0 NatuirwnkePSchouwstra
Transport 3-0 B&B van der Vis en
centrum Texel 3-0 Zeümaken] TexeTRanco
Schilder 0-3: NIOZ 1 -Café de Kuip 2-1
Golfteam verliest
van koploper
Marijke de Beer en Harriet Bödic-
ker hebben dinsdag op golfbaan
Nieuwediep hun tegenstanders van
golfclub Heiloo weten te verslaan.
Maeike van der Schaaf stond op
achterstand, maar slaagde er in de
laatste zes holes te winnen, waar
door ze er een gelijk spel uitsleepte.
Jacquelien Dijkstra, Petra Keijser
en Margreet de Graaff verloren hun
wedstrijd. Al met al was teamcap
tain Marijke de Beer niet ontevreden
met het resultaat.
Het Texelse team behaalde 15 van
de 36 punten en staat nu op een
gedeelde tweede plaats achter kop
loper Heiloo.
Leerlingen OSG
lopen memorial
Leerlingen en docenten van OSG
De Hogeberg doen zaterdag 15
april mee aan de Jan Knippenberg
Memorial, die iedere twee jaar wordt
georganiseerd door Noordkop Atle
tiek uit Den Helder. De Texelse deel
nemers leggen de loop van Hoek
van Holland naar Den Helder af in
estafettevorm en volgen daarbij de
oude route; van Hoek van Holland
(de geboorteplaats van ultraloper
Jan Knippenberg) naar Den Helder.
De nieuwe route voert van Den Hel
der naar Schoorl en weer terug.
O a-w. i ii^i i MIIMUICII IC MCU"
9espeeld, scoorde Annie Brou
wer de eerste treffer. Deze werd
erna gevolgd door een tweede,
ton coach Arno van Heerwaarden
"aar toeriep 'alleen' door te gaan
"Brouwer uitstekend afrondde.
spel van de Texelaars zag er
Pina uit Er werd goed samen
gespeeld en Liske Slaats, Hilmar
en Linda den Braven leverden
verdedigend keurig werk. In
«slotfase scoorde Bianca Kager
derde Texelse doelpunt, waarna
a doelpunt, waarna
eindelijk liet zien wel degelijk
n aardig team te hebben. De rust
stand
was daardoor 3-1
na het wisselen van speelhelft
epne[/rnam de keepster van Pellor
l" nsloze poging te scoren. Dit
P'e werd gelijk afgestraft door
Vlaming en Geus
goed op dreef
John Vlaming en Eric Jan Geus
hebben dankzij een hoge score in
de voorlaatste ronde vrijwel zeker
de derde plaats in de competitie
van Kiaverjasclub Den Burg veilig
gesteld. Koomen en Weijdt beleef
den een zware avond, maar behou
den de leiding in het algemeen
klassement.
In de laatste twee ronden van de
competitie worden vijf spellen van
zestien beurten gespeeld in plaats
van vier. De lange zit was voor de
geroutineerde klaverjassers geen
enkel probleem en er werd bijzonder
hoog gescoord. Het gemiddelde was
dit seizoen nog niet eerder zo hoog.
Vooral Eric Jan Geus en John Vlaming
waren bijzonder op dreef. De eerste
drie spellen werden met een score
van ruim boven de 2000 afgesloten.
Zij behaalden daarbij ook nog eens
vijf marsen. In de laatste spellen werd
wat rustiger aan gedaan. In totaal
behaalden zij 9790 punten en stijgen
van de vierde naar de derde plaats in
het klassement. Daarbij hebben ze
zo'n gat geslagen met de concurren
ten dat deze plek hen niet meer kan
ontglippen. In de periodestand sprin
gen zij van de vijfde naar de twee
de plaats. Wil Maas en Jan Middag
zaten de hele competitie in de hoek
waar de klappen vielen, maar dankzij
twee achtereenvolgende hoge scores
hebben zij flink afstand genomen van
de onderste regionen. Ook zij wisten
twee keer boven de 2000 te scoren
en behaalden 9354 punten. Hiermee
stijgen zij van de zestiende naar de
dertiende plaats in het klassement en
staan zij op een niet meer verwachte
derde plaats in de laatste periode.
Ook Ernst Ellen en Jitze de Vries
deden het prima en verzekerden zich
dankzij een avondscore van 8996
punten van een positie in de top tien.
Met 8996 punten stegen zij naar de
achtste plaats. Enk Boogaard en Rob
haar collega in het Texelse doel,
Marit Tuitman, die de bal ving en
met een prachtig schot in het doel
van de tegenstander liet verdwijnen.
Even later deed ook Pellor nog een
duit in het zakje (4-2). Dat bleek het
laatste wapenfeit van de tegenstan
der, terwijl Klif nog lang niet was
uitgevoetbald. Eerst knalde Linda
den Braven de bal snoeihard in de
kruising en even later kwam Diana
van der Wilde net te kort om ook
te scoren. Vlak voor het eindsignaal
slaagde Brouwer wel.
Stapersma - de nog regerende kam
pioenen - bleven met een score van
8973 punten een beetje achter. Maar
ook zij boekten een plaatsje winst in
het klassement en staan nu vijfde.
Theo Stoelinga en Rick Fokkema
behaalden een vijfde plaats (8822
punten). Winst in het klassement zat
er niet in, zij blijven twaalfde. Maar
de achterstand op nummer elf is nog
gemakkelijk te overbruggen.
Gemiddeld werden deze avond 8151
punten behaald. Omgerekend naar
vier partijen komt dit neer op 6521
punten, de hoogste score van dit sei
zoen. Er werden 54 marsen gespeeld.
Dit is omgerekend 43 stuks. Het club
kampioenschap is ook na de voor
laatste ronde nog steeds niet beslist.
Bart Weijdt en Willem Koomen maak
ten moeilijke momenten door, maar
wisten zich dankzij een goede score
in de laatste ronde nog te herpakken.
Wel moest een deel van de voor
sprong worden ingeleverd. Het ver
schil (1147 punten) is nog steeds in te
halen. Fenny en Rob Caspers deden
hun uiterste best, maar konden maar
ten dele profiteren van de off-day van
de leiders. Eric Jan Geus en John
Vlaming wisten ruim 2300 punten van
hun achterstand af te snoepen, maar
deze eindspurt komt waarschijnlijk te
laat om nog een gooi te doen naar
de titel.
In de periode leiden Weijdt en
Koomen, met een comfortabele voor
sprong van 1900 punten op Vlaming
en Geus.
Nieuw bestuur
Zestig van Texel
Volgend jaar wordt de negende edi
tie van de Zestig van Texel gehou
den. De voorbereidingen van deze
ultraloop rond het eiland worden
geleid door Cees Goslinga, die Albert
Hoven opvolgt als algeheel coördi
nator. Goslinga (43) heeft zich als
marathonloper nooit gewaagd aan
de ultraloop, maar deed wel mee
aan de estafette van 4x15 kilometer.
Ook nieuw in de organisatie is Dick
van der Weide, hoofd Sportservice
Den Helder. Van der Weide (53) nam
deel aan verschillende evenementen
van Atletiekvereniging Texel en liep
binnen de Zestig van Texel eerder
de 4x15 km estafette en de 30 km-
loop. Als KNAU-wedstrijdleider zal
hij zijn bijdrage leveren aan een goed
verloop van de wedstrijd. Ervaring
als wedstrijdleider deed hij op bij de
Dam tot Damloop en de Halve Mara
thon van Egmond. De Zestig van
Texel wordt gehouden op maandag
9 april (tweede paasdag) 2007.
hulp te komen, moet een rol hebben
gespeeld. Voor het geld deden de
zoeaven het in elk geval niet, want de
soldij was laag.
De kerkelijke staat - half zo groot
als Nederland - hield op te bestaan
toen Victor Emanuel op 20 septem
ber 1870 met 50.000 man Rome
binnentrok, waartegen de slechts
een goede zaak.
Tot in de jaren dertig werden de
stokoude nog levende zouaven met
hun merkwaardige uniformen inge
schakeld bij kerkelijke processies en
menig rooms voetbalteam noemde
zich Zoeaven. De zoeaven waren
niet steeds in bloedige gevechten
verwikkeld, integendeel. Blijkens
Texelse zoeaven in december 1867 in Rome. Van links n.
Witte, Comelis Bakker, Jacobus Smit en Willem Maas.
r rechts Reijer Witte, Comelis
Comelis Witte uit Den Burg diende van 1866 tot 1868 als
zoeaaf in het leger van de paus. Hij was niet de enige. Zes
andere Texelse jongens - Comelis Bakker, Willem Maas,
Jacobus Smit, Nicolaas Smit, Reijer Witte en Cornelis
Zoetelief - hadden ook gehoor gegeven aan de oproep
van Pius IX om de pauselijke staat te verdedigen tegen
belagers als Garibaldi en Victor Emanuel, die door het
veroveren van vele staatjes uiteindelijk de Italiaanse een
heid bewerkstelligden. Bijna anderhalve eeuw na datum
schreef Wittes achterkleinzoon Sjaak Schraag (64) uit
Den Burg een boek dat een uitstekend beeld geeft van
de belevenissen van de Texelse zoeaven en de tijdsom
standigheden waarin zij plaatsvonden. 'Texelaars in het
leger van de paus' ligt nu in de boekwinkels. Het eerste
exemplaar werd zondag aangeboden aan pastor Eduard
Moltzer van de RK Parochie Texel.
8.000 verdedigers van de stad mets
konden uitrichten. Pius IX was niet
meer tevens koning, maar alleen
nog baas in zijn eigen paleis met
directe omgeving. Daarin berustte hij
niet, waardoor de 'Romeinse kwes
tie' een heikel punt bleef in de poli
tiek. De zaak werd pas in den minne
geschikt in februari 1929 toen paus
Pius XI en de fascistische dictator
Mussolini het Verdrag van Lateranen
sloten. Dat kwam er op neer dat
Italië en het Vaticaan (met een aantal
kerken en het buitenverblijf Castel
Gandolfo - totaal 44 hectare) elkaar
als souvereine staten erkenden en
dat de paus een schadevergoeding
kreeg.
Hoewel de strijd om het behoud
van de pauselijke staat dus werd
verloren, genoten de teruggekeer
de zoeaven groot maatschappelijk
aanzien. Het begrip zoeaaf stond
voor onbaatzuchtige edele moed en
bereidheid het leven te riskeren voor
reisverslag en brieven functioneer
den ze als ordedienst en politieleger,
patrouillerend door de bergen rond
Rome, op zoek naar rovers, maar
ook naar lekker eten, goede wijn en
ander avontuur. Toch maakte Cornlis
Witte diverse acties mee, waaronder
de beslissende slag bij Mentana, die
in het boek wordt beschreven door
een andere Texelse zoeaaf, Nicolaas
Smit. De kogels floten hem om de
oren en hij was doof door het knallen
van de geweren, maar kwam er goed
af. Het aantal gesneuvelden onder
de zoeaven was betrekkelijk klein.
Besmettelijke ziekten zoals cholera
eisten wel hun tol. Van de zeven
Texelaars kwamen er zes behouden
thuis.
Nicolaas Smit was op 8 februari 1869
als gevolg van 'hevige koorts' in het
ziekenhuis van Monte Fiascone over
leden. Wat hij betreurde was 'niet als
martelaar des bloeds zijn leven te
moeten laten'.
Eigenlijk kon het met uitblijven dat
Schraag naspeuringen ging doen
naar de lotgevallen van de zoeaven.
Hij beschikte over de vele uitvoerige
brieven die zijn overgrootvader naar
huis schreef en zijn reisverslag, tal
van foto's en documenten, meege-
brachte relieken, onderscheidingen
en zelfs het nog klokgave uniform
dat Witte heeft gedragen. Daarbij
was Schraag ook nog eens in staat
om de belevenissen van de zoeaven
historisch verantwoord op papier te
zetten, want hij is een gedreven en
nauwgezette amateur-historicus die
er een omvangrijke op Texel betrek
king hebbende collectie bijhoudt en
in 1990 naam maakte met het boek
Veldnamen van Texel.
Achtergrond
In één opzicht had hij het bij deze
publicatie makkelijk; het reisverslag
en de brieven met een schat aan
gegevens hoefde hij alleen maar over
te schrijven om een goed en zelfs
redelijk spannend verhaal te krijgen.
Een groot deel van het boek bestaat
dan ook uit die brieven. Schraag
was echter historicus genoeg om
het daarbij niet te laten. Hij zorgde
voor een context door de historische
achtergrond van de zoeavenstrijd op
toegankelijke wijze uit de doeken te
doen. Hij deed archiefonderzoek,
raadpleegde talloze bronnen en reis
de zelfs naar Italië om de plaatsen die
in de strijd een rol hebben gespeeld
te bezoeken. De daarbij gemaakte
foto's horen tot de illustraties van het
boek.
Opmerkelijk
Dat maar liefst zeven jongens uit de
kleine katholieke gemeenschap van
Texel bereid waren vrijwillig huis en
haard te verlaten en de omslachtige
reis naar het verre en onbekende
Italië te maken, is nogal opmerkelijk.
Maar dat gold ook voor de jongens uit
andere delen van het land die in het
pauselijke leger dienden. Het kleine,
overwegend protestantse Nederland
'leverde' 3.181 zoeaven, het grote
katholieke Frankrijk 'slechts' 2.964.
België deed met 1 634 zoeaven ook
nog flink mee, uit de overige landen
kwamen er veel minder. Waarschijnlijk
juist omdat ze een 'bedreigde' min
derheid in eigen land vormden, waren
de katholieken fervente aanhangers
van de paus en wilden dat met daden
laten zien, precies het omgekeerde
van de tegenwoordige situatie. Ook
de ijver waarmee de pastoors in de
diverse parochies vanaf de preek
stoel het jongvolk aanspoorden de
Heilige Vader in zijn benarde positie te
Auteur Sjaak Schraag bij het zoeavenuniform van zijn overgrootvader, aangebracht op
een pop van Gemt Gerrits. Ondanks de ouderdom (140 jaar) verkeert de wollen stof in
perfecte staat, niet van nieuw te onderscheiden. ,cc..3 M
VRIJDAG 7 APRIL 2006
