'Kwaadsappige' roman van Nico Dros leest als een thriller
Enthousiaste reacties
wekken verwachtingen
Laatste der Mohikanen stopt met bedrijf
Zorg en onderwijs
worden gespaard
'Als je goed verzekerd bent,
ga je er niet op achteruit'
PvdA wil vijf miljoen
minder voor raadhuis
TEXELSE g COURANT
Alternatieve ideeën bezuiniging
Jantje lacht
DINSDAG 11 APRIL 2006
'In het maanlicht leek ze een nimf die zo-even was ontslapen:
haar gezicht bleek als kaasdoek, de lippen al even bloedeloos,
het hoofdje in een knik nadat het door haar val in het gras op
een verdwaalde klinker was terechtgekomen. In afgrijzen keek
ik naar de frêle gestalte aan mijn voeten. Haar beige broek
kleurde bij de bovenbenen donker: zij had haar water laten
lopen. Een stem in mijn hoofd zei: je hebt je aan de verkeerde
vergrepen.
Het is een even spannend als intri
gerend fragment waarmee uitge
verij Van Oorschot op de achter
flap aandacht vraagt voor Dromen
van de bok, het nieuwe boek van
Nico Dros! Een geslaagd boek, ver
moedde de schrijver zelf al snel.
Want amper een half etmaal nadat
hij - "enigszins onzeker over de
reacties' - het lijvige manuscript bij
de uitgever had ingeleverd, werd
Dros gebeld door een enthousiaste
redacteur, die het in één adem had
uitgelezen. Het was op dat moment
één uur 's nachts. Nog hetzelfde
weekend reageerden ook de beide
directeuren én de rest van het per
soneel, inclusief de medewerkster
van de administratie, om hem te
complimenteren. 'Ze waren allemaal
vol lof. Ik was daar erg blij mee. Je
kunt het als schrijver ook treffen dat
je je werk op een druk moment inle
vert en dat je weken op een reactie
moet wachten', vertelt Dros.
Thrillers
Dromen van de bok laat zich lezen
als een bloedstollende roman, in
de beste traditie van het genre van
de thrillers en griezelverhalen. Maar
door de knappe karakterschets en
de verdere achtergronden die Dros
zijn hoofdpersoon meegeeft, is het
ook 'gewoon' een gedegen literair
werk. Het is een combinatie die
het boek misschien wel voor een
opvallend breed publiek aantrekke
lijk maakt, hoewel de schrijver - die
zelf spreekt van een 'kwaadsappig
boek'- vermoedt dat het door z'n
duistere kant voor sommige lezers
wel eens 'te heftig' te zou kun
nen zijn. Positieve kritieken zijn niet
vanzelfsprekend voor de in Amster
dam wonende oud-Texelaar, wiens
debuutroman Noorderburen nog
werd genomineerd voor de presti
gieuze AKO-literatuurprijs, maar die
nadien maar weinig krediet opbouw
de bij recensenten. Hoewel hij in
het verleden wel eens teleurgesteld
was, is de schrijver er tegenwoor
dig vrij laconiek over. 'Ik heb alles
gegeven en ben erg trots op het
resultaat. Maar ik verwacht er maar
zo weinig mogelijk van. Ik ben wel
erg blij dat ze het bij de uitgever zo
zien zitten en veel werk maken van
de promotie. Als het dan uiteindelijk
toch de afgrond in gaat, ligt het in
ieder geval niet aan hen.'
Nachtmerrie
Het vijfde boek van Dros (een in het
Engels verschenen studie niet mee
gerekend) gaat over Iwan Lautier,
literator en docent aan een school
voor aankomende schrijvers. Wan
neer één van zijn vrouwelijke leerlin
gen een obsessieve liefde voor hem
opvat, verandert zijn leven in een
nachtmerrie. Zonder dat hij daartoe
enige aanleiding geeft, stuurt ze
hem brieven, waarin ze zich aan
hem onderwerpt en aankondigt van
haar man te scheiden, zodat zij en
de door haar aanbedene voor altijd
bij elkaar kunnen zijn. De vrouw
wordt van school gestuurd, maar
daarmee komt geen einde aan haar
ziekelijke gedrag. Ze blijft schrijven
en zich op andere manieren aan
hem opdringen, totdat Iwan nauwe
lijks meer de deur uit durft. Som
migen in zijn omgeving denken dat
met zijn musicerende broer Jaap op in de
Nico Dros trad tijdens de boekenweek
hij er wel naar gemaakt zal hebben.
En inderdaad is de hoofdpersoon
geen heilige. Om zijn achtergrond
uit te diepen, onderbreekt Dros het
verhaal halverwege om over zijn
Indische jeugd te vertellen. Daar
uit blijkt dat Iwan een nogal roe-
bibliotheek in Den Burg.
rig verleden heeft en gemengde
gevoelens over zijn ouders koes
terde. De ijzingwekkende climax in
dit deel wordt gevormd door een
scène waarin de jongen als tiener
probeert zijn moeder te treffen door
haar hondje op sadistische wijze de
dood in te jagen. Een dubieuze rol
speelt hij als volwassen man ook in
een relatie waarin hij op een nogal
harteloze wijze met zijn minnares
omgaat en haar ten slotte aan de
kant zet. De vrouw legt zich daar
niet bij neer en blijft proberen hem
terug te winnen, zodat hij jarenlang
zelfs twee stalkers heeft. Geteisterd
door zijn achtervolgers raakt Iwan
steeds dieper in de goot en hoewel
hij eerst nog steun zoekt en vindt
bij een oude schoolvriendin en zijn
bij hun moeder wonende dochters,
verliest hij zich ten slotte volledig in
de drank.
Ziekelijke liefde
Dros werkte twee jaar aan zijn
roman. Het idee ontstond echter al
veel eerder en kwam voort uit een
lang gekoesterde wens om eens
over 'de donkere kant' van het leven
te schrijven. 'Niet over de grote lief
de, maar over de ziekelijke liefde',
verwoordt hij zelf. De aanleiding
ontstond zes jaar geleden, toen hij
als docent aan de schrijversvak
school Colofon te maken kreeg met
een cursiste met een psychiatrische
achtergrond. De vrouw, die net als
de personage in het boek uitein
delijk van school werd gestuurd,
bestookte hem met brieven, gaf
haar huwelijk voor hem op en deed
ook pogingen Dros thuis te bezoe
ken. 'Ik heb de politie ingeschakeld,
maar ontdekte toen dat ze daar niet
met zulke gevallen weten om te
gaan. Ze dachten dat ik die vrouw
wel een veeg zou hebben gegeven
en nu met de problemen zat, die ik
zelf maar moest zien op te lossen.
Als van lichamelijk letsel sprake is,
komen ze nog wel in actie, eerder
niet.'
Nadat hij in contact was gekomen
met een rechercheur die een ruime
ervaring op het gebied van stal-
kingzaken had, begon Dros zich
in de materie te verdiepen. 'Die
man waarschuwde me: je bent
er nogal laconiek onder, maar de
meeste stalkingzaken eindigen in
geweld. Hetzij door de stalker die
iets wil afdwingen, hetzij door de
belaagde die een einde aan de
situatie wil maken.' Dros sprak met
lotgenoten en ontdekte ook de zaak
Harry Sacksioni, de muzikant die
maar liefst twintig jaar werd ach
tervolgd door een vrouwelijke fan.
Naar Sacksioni werd uiteindelijk de
wet vernoemd die stalken strafbaar
stelt. 'Ik ben ervan overtuigd dat
stalken maatschappelijk een veel
groter probleem vormt dan iedereen
denkt. Maar gek genoeg wordt er
nauwelijks over geschreven. Ik hoop
dat mijn boek daar enige verande
ring in kan brengen. Hoewel ik het
niet om die reden heb geschreven.'
De achtervolging van Dros eindigde
toen de vrouw na tweeëneenhalf
jaar haar oog liet vallen op iemand
die wél op haar avances inging.
Gecompliceerd
Dros wilde meer dan een 'eenvoudig
dader-slachtofferverhaal' vertellen.
Om het gecompliceerde karakter
van zijn hoofdpersonage aanneme
lijk te maken, deed hij erg zijn best
diens achtergronden te schetsen.
In tegenstelling tot in sommige van
zijn vorige boeken, putte hij daarbij
veel minder uit zijn eigen leven en
wordt het woord Texel zelfs niet
eens genoemd. Grijnzend: 'Ik zou
het wel prettig vinden als Texe
laars weten dat het geen autobi
ografische roman is. Ik heb zaken
gebruikt die ik zelf heb meegemaakt
en de aanleiding is autobiografisch,
maar de rest niet.'
Ondanks de duistere kant van Iwan
leerde zijn schepper hem toch waar
deren. 'Je kunt veel over hem zeg
gen. maar hij is in ieder geval eerlijk.
En hij houdt van zijn kinderen. Maar
ik moet toegeven dat ik me tijdens
het schrijven wel eens moeilijk voel
de. Dan realiseerde ik me plotseling
dat het mij bezwaarde dat hij zulke
duistere dingen doet.'
Dromen van de bok telt 254 pagi
na's en ligt sinds deze week voor
€16,- in de winkel. Zaterdag 15
april signeert de schrijver zijn
nieuwe roman tussen 14.00 en
17.00 uur bij Het Open Boek in
Den Burg.
Joop Rommets
Het nieuwe raadhuis moet vijf mil
joen euro goedkoper worden. De
toeristenbelasting moet met €0,15
worden verhoogd van €0,78 naar
C1,03. Op de totale loonsom voor
het personeel moet in vier jaar tijd
5procent worden bezuinigd.
Dat zijn voorstellen die de PvdA in
aanloop naar het bezuinigingsdebat
van vanavond heeft gepresenteerd.
De partij wil op die manier voorkomen
dat er moet worden bezuinigd op de
a, het strand, de informatie
voorziening van de WV, ontspanning
en oudheid. De sociaaldemocraten
zjn eveneens tegen een boventrend-
matige verhoging van de Onroerend
Zaakbelasting met 2 procent.
Het terugschroeven van het raad-
Msbudget van 13 miljoen naar 8
miljoen euro moet een besparing
van bijna drie ton op de tot nu toe
ijeplande jaarlasten opleveren. Vol-
9sns de PvdA zou het raadhuis op
een sobere manier moeten worden
gebouwd. Eventueel moet er een
nieuw ontwerp worden gemaakt.
Voor een bedrag van 8 miljoen euro
ton je een goed kantoor neerzetten',
aldus raadslid Eric Hercules. 'Voor de
OSG wordt tien miljoen uitgetrokken
en dat wordt een groter gebouw dan
het raadhuis.' Hercules baseert zich
onder meer op bezoeken die verte
genwoordigers van de gemeente aan
gemeentehuizen aan de overkant
brachten. Verhoging van de toens-
tenbelasting met €0,15 levert volgens
de sociaaldemocraten een structu-
"je! extra bedrag van €450.000,- op.
Met die opbrengst kunnen volgens
1 Hercules de bezuinigingsvoorstellen
op musea, strand, WV en oudheid
worden gedekt. Tijdens de verkiezin
gen hadden de sociaaldemocraten
ook al een plan gepresenteerd om
de toeristenbelasting naar één euro
te verhogen, maar toen speelde de
gedachte met dat geld een Fonds
Investeringen Toerisme in het leven
te roepen. Die plannen zijn nu naar
de achtergrond.
De twee PvdA-voorstellen zouden een
besparing van minimaal €730.000,-
moeten opleveren, bijna het bedrag
dat de gemeente minimaal nodig
heeft om het gat in de begroting
te dichten. Hoeveel een besparing
van 5 procent op de loonsom zou
moeten opleveren, is nog niet dui
delijk. Het college besloot de totale
loonsom vorig jaar te bevriezen op
8,5 miljoen euro, nadat de raad had
gedreigd dat met een motie te doen.
Op de bevroren loonsom wordt een
uitzondering gemaakt voor kosten
voor pensioenfondsen en autonome
kostenstijgingen. Volgens Hercules
is er echter onduidelijkheid gerezen
over de vraag wat er nu allemaal pre
cies onder de loonsom valt. 'Het kan
ook tien miljoen euro zijn. We moeten
nog antwoorden krijgen op vragen
die we daarover hebben gesteld.'
De PvdA toont zich voorstander van
de voorgestelde verkoop van drie
gemeentelijke woningen in Ooste
rend en Den Hoorn, een garage en
een schapenboet in Den Burg en De
Vermaning in Den Hoorn. 'Dat zijn
vooral incidentele opbrengsten, maar
het levert ook een structurele bespa
ring op het onderhoud op.' Structu
reel gaat het om ongeveer achttien
duizend euro. Hercules benadrukt
dat er rekening met de gebruikers
moet worden gehouden.
en onderwijs blijven groten-
jkels buiten schot bij de naderende
bezuinigingsronde. De enige bezui
niging die mensen in het onderwijs
"hogelijk voelen, is het plan om de
Kerstpakketten af te schaffen.
i"kr worden alleen besparings
voorstellen gedaan voor de inmiddels
gesloten Redmer IJskaschool in De
aai en de in augustus sluitende J.P.
«Jboschschool in Midden-Eierland.
kon er nog een paar duizend
ro worden bespaard op de inmid-
s vervallen functie van netwerk-
"recteur voor de openbare basis
sen. Het onderwijs is bewust
oespaard gebleven. De stuurgroep
college, raad en gemeentelijk
"«oagementteam die de voorbe
den begeleidde, vond dat het
"K^fwijs in het verlengde lag van
de aanstaande Wet Maatschappelijke
Ondersteuning (WMO). Taken die met
die wet samenhangen, bleven buiten
schot omdat het nog niet duidelijk is
wat de invoering teweeg brengt. Er
moeten voor de WMO, die diverse
taken op gebied van zorg wonen en
welzijn van het rijk naar de gemeente
overhevelt, nog de nodige besluiten
worden genomen. Ook is niet precies
duidelijk hoeveel geld het rijk geeft
voor uitvoering van de extra taken.
Er is meermalen een bedrag van vijf
miljoen euro genoemd, maar dat is
nog geen zekerheid. Wel is duidelijk
dat de wet als een naar de gemeente
doorgeschoven bezuinigingsmaatre
gel van het rijk moet worden gezien.
Onderliggende vraag bij de bezui
nigingsronde is welke taken de
gemeente moet behouden of zou
kunnen afstoten. Enkele nu ter discus
sie staande taken als onderhoud aan
het strand, subsidies aan musea, het
exploiteren van een noodcamping,
het in bezit hebben van woonhuizen
of het verstrekken van informatie aan
toeristen (via de VW) zijn voor de
gemeente geen wettelijk verplichte
taken.
De stuurgroep heeft er de voorkeur
aan gegeven dat taken als het opha
len van vuilnis en het onderhoud aan
groenvoorzieningen in beheer van de
gemeente blijven. Aan privatiseren
kleven volgens een woordvoerder
financiële risico's in de toekomst.
'Een bedrijf van de overkant kan
zich goedkoop inschrijven voor het
ophalen van het afval en dan kunnen
na een paar jaar de kosten alsnog
omhoog gaan. Als je dan zelf je
wagens al van de hand hebt gedaan,
kun je geen kant meer op.'
winkel aan regeltjes in huis waar je
je aan te houden hebt. Niets voor
mij.' Dat houdt natuurlijk wel in dat je
van alle markten thuis moet zijn, je in
veel zaken moet verdiepen en polis
sen goed moet bestuderen. Want
vooral van de kleine lettertjes waar
de klant overheen leest, dient de
verzekeringsman op de hoogte te
zijn. Dat kost veel tijd en vergt lange
werkdagen. Witte: 'Ik werkte van
half negen 's morgens tot half tien 's
avonds. Behalve op zondag dan, die
nam ik altijd vnj, al konden klanten in
geval van nood natuurlijk wel op me
rekenen. Wie een polis bij me afsloot,
moest er op kunnen vertrouwen dat
het een goede polis was. Dat even
tuele schade goed gedekt is. Ze
zeggen wel eens in de brand, uit de
brand. Maar als je goed verzekerd
bent. ga je er in ieder geval niet op
achteruit.'
boerderijen werden gebouwd, moest
er ook meer worden verzekerd.'
Jan Witte, telg uit een gezin met
zeven kinderen, werkte na de ULO
ruim tien jaar bij Garage Grisnigt.
'Toen mijn vader aangaf dat hij ermee
wilde stoppen, stond ik voor de keus.
In het garagebedrijf zat er voor mij
geen promotie in, dus ben ik gaan
studeren om het assurantiebedrijf
te kunnen overnemen. Zo'n kans
kreeg ik maar één keer en ik wilde
graag voor mezelf beginnen. Het
verzekeringsvak was nog met al te
gecompliceerd en veel ruimte had
ik niet nodig. Met een telefoon, een
typmachine en een telmachine kon
je toen heel wat doen. Ik begon in
ons eerste huis, Warmoesstraat 40,
gewoon in de voorkamer. De box met
Mariska stond in mijn kantoor. Dan
vroeg ze wel eens: Pap, zit je weer
achter je bureau te spelen? Klanten
hoge winsten maken en vette reser
ves hebben. 'Die winst gaat niet
naar de tussenpersonen en die grote
reserves zijn nodig voor het geval
dat zich grote calamiteiten voordoen.
Want dan moeten ze wél uitbetalen.'
Een gemiddelde particulier beschikt
tegenwoordig over een flink verze
keringspakket. Een snelle telling leert
dat de verslaggever een stuk of zeven
polissen bij Witte heeft lopen. Naast
particulieren heeft Witte de nodige
bedrijven in zijn klantenknng. In een
tijd waann het shoppen bij verzeke-
nngsmaatschappijen gemeengoed is
geworden, beschikt Witte over een
trouwe klantenkring. Zelfs aan de
overkant. 'Texelaars die zijn verhuisd,
maar die toch via mij verzekerd blij
ven. Ik heb ook klanten bij wie ik al bij
hun ouders over de vloer kwam toen
zij nog in de box zaten. Die sloten op
hun zestiende een bromfietsverze
kering bij me af, later de auto, toen
het huis en ga zo maar door. Zo ging
dat. Ik denk dat mijn beroep nog
een van de weinige is waarbij je bij
de mensen over de vloer komt. Ook
daardoor bouw je een band op met
die mensen. Ik heb altijd voldoende
werk gehad en nooit hoeven adver
teren. Mond-tot-mond reclame. Dat
kan ook tegen je werken. Want als bij
een calamiteit blijkt dat het met goed
geregeld is, dan gaat dat snel over
het eiland. Slechtere reclame kun je
niet hebben. Als het goed geregeld
is, dan hoor je het doorgaans nooit.
Gelukkig ben ik er met mijn klanten
doorgaans goed uitgekomen.' Over
het shoppen: 'Het gebeurt tegen
woordig dat mensen via internet een
verzekering afsluiten. Lekker goed
koop, denken ze dan. Maar in de'
praktijk wil dat wel eens tegenvallen
en blijkt de polis helemaal niet goed
koop. Ik heb wel eens zo'n doe het
zeiver aan de deur gehad, die niets
van het schadeformulier begreep. Of
ik het even wilde invullen.'
De eerlijkheid gebiedt Witte te beken
nen dat hij toch wel eens heeft gead
verteerd. 'Als ik op vakantie ging,
want dan moesten mijn klanten weten
bij wie ze in geval van nood terecht
konden. Het nadeel was dat dan
gelijk heel Texel wist dat ik op vakan
tie was. Een collega in Julianadorp
nam dan voor me waar, dat was altijd
goed geregeld. Maar ik ging nooit
lang op vakantie, dat gaat met met
een eenmanszaak. En ziek zijn kon
eigenlijk ook met. Ik denk in al die 25
jaar hooguit twee weken. Ik heb
altijd met plezier de verzekeringsza
ken voor mijn klanten verzorgd. Maar
nu is het moment aangebroken om
te stoppen. Niet omdat ik er geen
zin meer in heb, maar voor een een
manszaak wordt het te moeilijk om
aan alle nieuwe wet- en regelgeving
te voldoen. En het wordt in je eentje
ondoenlijk nieuwe ontwikkelingen bii
te houden. Ik heb er alle vertrouwen
in dat de verzekeringen bij de Rabo
bank Noord-Holland Noord in goede
handen zijn. Die beschikt over een
bekwaam team met allerlei specia
listen. Om alles goed over te dragen,
blijf ik een jaar lang voor de Rabo
bank beschikbaar.'
Het bijzondere, wat droge gevoel
van humor van Witte manifesteert
zich als de verzekeringsman poseert
voor de foto. 'Graag de poster Jantje
lacht, Jantje huilt van Interpolis op de
achtergrond.' Op de valreep ontglipt
hem nog een anekdote. 'Toen de
buurman eens zijn auto in de prak
had gereden, heb ik hem net zo'n
poster omgewisseld voor Buurman
lacht, buurman huilt...'
Op 28 april wordt er ter gelegenheid
van de overdracht een afscheidsre
ceptie voor Jan Witte gehouden in
Texelhoeve in de Kogerstraat in Den
Burg. waar hij zijn klanten persoonlijk
wil bedanken voor het vertrouwen in
de afgelopen 25 jaar.
Gerard Timmerman
Texel is bijzonder, ook als het om diefstalverzekeringen gaat.
'Ik heb in mijn hele loopbaan als verzekeringsagent nooit
meegemaakt dat op Texel een auto van mijn klanten is gesto
len.' Aan het woord is Jan Witte van het gelijknamige assu
rantiekantoor, die na ruim 25 jaar zijn zaak heeft overgedaan
aan de Rabobank.
Op een eiland waar vrijwel niemand
het in z'n hoofd haalt om een auto
te stelen, behoren ook inbraken tot
de uitzonderingen. Waar overkantse
collega's van Witte regelmatig met
gedupeerden van het inbrekersgilde
te maken hebben, kan de Texelse
assurantieman het aantal inbraken
onder zijn klanten bijna op één hand
tellen. 'Een stuk of zes.' Bijzonder
is ook dat op een eiland waar het
doorgaans veel harder waait, er min
der stormschade optreedt dan in
het binnenland. 'Dat komt omdat
er hier beter wordt gebouwd. Als je
een willekeurige schuur uit Brabant
hier neer zou zetten, heb je grote
kans dat die bij een dikke storm in
elkaar waait.' Ongetwijfeld zou Wit
te smakelijk kunnen vertellen over
spectaculaire branden en andere
calamiteiten waarmee hij tijdens zijn
werk is geconfronteerd, maar derge
lijke anekdotes houdt hij tijdens zijn
afscheidsinterview voor zichzelf, uit
respect voor de privacy van zijn klan
ten. 'Het gebeurde wel dat ik mensen
dingen hoorde vertellen over klanten
van mij, waarvan ik beroepshalve
wist dat ze niet klopten. Ook dan
hield ik wijselijk mijn mond.'
Als assurantieman met een eenmans
zaak behoort Witte tot de laatste der
Mohikanen. Met hulp van zijn vrouw
Marja runt de 54-jarige Texelaar zijn
verzekeringsbedrijf in z'n eentje. 'Wat
dat betreft behoor ik tot een uitster
vend ras. Er komen de laatste jaren
ook geen kleine assurantiekantoren
meer bij. Het is nooit mijn ambitie
geweest om een groot verzekerings
bedrijf te hebben met veel personeel.
Want daarmee haal je ook een hele
Het verzekeringsbedrijf is Witte met
de paplepel ingegoten. 'Mijn vader
(Thijs, red.) was vertegenwoordiger
bij de toenmalige inkoopvereniging
LTB en kon in 1950 een bescheiden
verzekeringsportefeuille overnemen.
Hij deed dat erbij, zeg maar voor een
sigarencentje. Die hobby groeide wat
uit de hand, waarna hij zich geheel op
de verzekeringen heeft toegelegd. Hij
had met name onder de boerenstand
veel klanten. Met de ruilverkaveling in
de jaren zestig, toen er veel nieuwe
kwamen gewoon over de vloer, dat
kon toen allemaal. Na verloop van
tijd werd het wat te klein en verhuis
den we naar Warmoesstraat 38, wat
een hele verbetering was. Weer later
wilden we meer parkeergelegenheid
voor de deur en een kantoor met
een spreekkamer, waar we de klan
ten fatsoenlijk konden ontvangen.
In 1992 zijn we naar de Beatrixlaan
verhuisd. Het verzekeringswerk is in
al die jaren in essentie niet zoveel
veranderd. Particulieren hadden toen
een verzekering voor aansprakelijk
heid, een woonhuis- en inboedel
verzekering en de auto. Later kwam
de rechtsbijstandsverzekering erbij,
het ziekenfonds, de reisverzekering
en noem maar op.' De verslaggever
confronteert Witte met het imago
van verzekeringsmaatschappijen die
Jan Witte heeft per 1 april zijn verzekeringsbedrijf overgedaan
verzekeringsbedrijf te hebben met veel personeel.
de Rabobank. Het is nooit mijn ambitie geweest o
