Plan herstel groene
weggetje Oosterend
Energiebon stimulans
voor Texelse economie
vu-fv/.y
TEXELSE j COURANT
Koffiezetters en pc-apparatuur in trek
Vluchtheuvel moet
zeehond beschermen
College wil paviljoens
gehele jaar op strand
/BO D6ZÊN OVekMflUüiG""^^ONPRT3E (NOG) NIET Heb(
(iK 36 DE26 OriPB^CU&TSnfe1) GEPKOTTsreeRD TS>(D6 MIEUUU)
EN QIS3E EK ARntcEBênt)
*/2?aTDe KLRQRIStj
Brijderstichting
relativeert
kwestie 'Geuko'
Jonge zeehond ligt al week op dijk
ops
ajon.
aans
VRIJDAG 12 JANUARI 2007
Chris Bruijnes, directeur van Milieu Centraal, bedankt Rogier Krugers, de ontwerper vi
de Energiebon. (Foto Gemeente Te
De proef met de energiebon
van €35,- voor elke Texelaar van
18 jaar en ouder is een succes
geworden. Maar liefst 82 procent
van de 10.600 verstrekte bon
nen is ingeleverd. Daarmee werd
niet alleen een flinke milieube
sparing geboekt, maar kreeg ook
de Texelse economie een flinke
impuls. Dat bleek woensdag
avond tijdens de slotbijeenkomst
van het pilotproject, geïnitieerd
door het ministerie van VROM.
De cijfers liegen er niet om. In de
actieperiode van ruim een maand
waarin de Texelse bevolking voor
€35,- aan energiebesparende pro
ducten kon kopen bij de deelnemen
de bedrijven is op alle fronten winst
gescoord. Bedenker van de ener
giebon, Chris Bruijnes van Milieu
Centraal, presenteerde woensdag
de resultaten van de proef. Van de
toegestuurde bonnen zijn er 8694
(82%) uitbetaald. Er was een uit
val van 61 bonnen (0,7%). In de
meeste gevallen betrof dat bon
nen die zonder aankoopnota waren
toegezonden, in de hoop dat de
toezender toch €35,- zou ontvan
gen. Vooral in de laatste actieweek
werd een enorme omzet geboekt.
Veel Texelaars hadden blijkbaar tijd
nodig om te bedenken wat ze met
de cadeaubon zouden aanschaf
fen. In die laatste week steeg het
aantal ingeleverde bonnen van 40
naar 80 procent. Het merendeel van
de gebruikers leverde twee of meer
bonnen in. Bruijnes constateerde
dat zelfs sprake was geweest van
handel in bonnen op de lokale Texel
se marktplaats Koopplein. 'Dat mag
natuurlijk niet met overheidsgeld,
maar het is aardig om te zien dat
mensen er zo mee bezig zijn.'
Verreweg de meeste bonnen wer
den besteed aan bruingoed: kof
fiezetapparaten en pc-apparatuur.
Goede tweede werd de categorie
verlichting en ook aan huishoude
lijke artikelen werden veel bonnen
besteed. De vierde productgroep
waar de cheques voor werden inge
leverd was de categorie witgoed.
Volgens Bruijnes opvallend, omdat
het bij wasmachines, koelkasten
en vrieskisten om grote bedra
gen gaat. Zoals verwacht was de
omzet in de detailhandel het grootst
door de energiebonnen. Deze sec
tor pakte 50 procent, op afstand
gevolgd door de installatiebedrijven
en bouwmarktei
Besparing
Volgens een veel gebruikte reken
methode (waarbij ervan wordt uit
gegaan dat één energiebon van
€35,- correspondeert met circa zes
spaarlampen van 10 Watt die ver
volgens gewone gloeilampen van
50 Watt vervangen) zal de actie
Texel zo'n duizend ton C02- reduc
tie opleveren in acht jaar. Indien
de energiebon landelijk zou wor
den ingevoerd, wordt de energie
besparing geschat op 2,5 procent
(uitgaande van een respons van
50 procent van die van Texel). Op
Texel bedraagt de energiebesparing
dus vijf procent per jaar. Ook het
economische effect is de moeite
waard. Eén energiebon levert €48,-
per jaar op gedurende acht jaar.
Over de totale actie komt dat neer
op een bedrag van 3,2 miljoen euro
over die periode. De koopkracht
stijgt en een deel van dat geld wordt
hoogstwaarschijnlijk in de Texelse
economie gepompt.
Enthousiast
Hoewel er nog een uitgebreide eva
luatie volgt, zijn de deelnemende
bedrijven zonder uitzondering posi
tief. 'Het heeft bij mij voor een aan
zienlijke omzetstijging gezorgd in die
periode', aldus ondernemer Anne-
lies Bakker van Zeilmakerij Texel
in Oudeschild. Zij kreeg bijval van
diverse andere ondernemers. Ook
het geringe werk dat de bedrijven er
zelf aan hadden en het feit dat het
geld inderdaad binnen twee weken
werd teruggestort op de rekening
van de indiener droegen bij aan het
positieve effect. Wel werd gewaar
schuwd voor fraudegevoeligheid.
'We hebben meerdere verzoeken
gehad om iets anders op de bon te
zetten dan er gekocht werd', aldus
Gert-Jan Schoorl van Expert. Ook
andere ondernemers hadden ver
gelijkbare verzoeken gekregen. De
actieperiode werd als goed ervaren,
alhoewel de opwarmperiode langer
zou mogen.
Landelijk
Niet alleen op Texel werd een proef
gehouden. In Woerden konden
inwoners een energiebox met ener
giebesparende producten krijgen.
Hier was de respons 70 procent.
Bruijnes ziet een reële kans voor
landelijke invoering van de 'Texelse'
energiebon. Hij rekende de aanwe
zigen voor dat de baten de kosten
ver zouden overstijgen: opschaling
van de actie zou de landelijke over
heid eenmalig zo'n €250 miljoen
zou kosten, maar circa €290 miljoen
per jaar aan koopkracht opleve
ren voor de burger gedurende acht
jaar. De verwachting is echter dat
de respons niet zo hoog zal zijn
als op Texel. Of het project inder
daad landelijke navolging krijgt, is
vooralsnog onbekend. Een aan
tal gemeenten in Nederland zijn
enthousiast en hebben inmiddels
hun interesse getoond.
Het was al een tijd een doorn in
het oog van dierverzorger Henk
Brugge van Ecomare. Een beetje
storm in december en er spoelen
meteen diverse pasgeboren jonge
grijze zeehonden van de Razende
Bol of Richel bij Vlieland. Het
veranderen van de zandplaten
in zeehondenvluchtheuvels zou
volgens Brugge uitkomst moeten
bieden, zodat de opvang kan wor
den beperkt.
Het centrum voor wadden en
Noordzee heeft Rijkswaterstaat en
het ministerie van LNV verzocht
de mogelijkheden te onderzoeken.
Richel en de Razende Bol zijn aan
gedragen als potentiële zeehonden
vluchtheuvels, omdat daar jaarlijks
veel jonge grijze zeehonden worden
geboren. Met het planten van helm
gras of plaatsen van rietschermen
zouden delen van de zandplaten
volgens Brugge kunnen worden
verhoogd. Een meter zou volgens
hem mooi zijn. 'En dan bij diep
water, want daar zitten de grijze
zeehonden het liefst.'
Door de platen te verhogen, zouden
ze tijdens een storm minder snel
overstromen waardoor moeder en
jong minder vaak van elkaar worden
gescheiden. Grijze zeehonden wor
den gemiddeld de eerste vier weken
na hun geboorte door hun moeder
op het droge verzorgd, omdat ze
door de witte vacht niet meteen
kunnen zwemmen. Na vier weken
moeten ze voor zichzelf kunnen zor
gen. Volgens Brugge is het vreemd
dat voor vogels gebieden worden
ingericht om ze te beschermen,
maar dat de grijze zeehond min of
meer aan zijn lot worden overqe-
laten.
Door veiligere plaatsen te realiseren,
kan volgens hem de opvang wor
den teruggedrongen. De afgelopen
weken is Pieterburen landelijk veel
vuldig in het nieuws geweest omdat
er tientallen weggespoelde jongen
werden opgenomen. Brugge wijst
erop dat het aantal grijze zeehon
den in de Waddenzee groeit en dat
daardoor de komende jaren naar
verwachting ook aantal huilers stijgt
als er geen maatregelen worden
getroffen.
Die visie wordt gedeeld door zee-
hondendeskundige Peter Reijnders
van Imares. Volgens hem is het
goed na te denken hoe de opvang
in de toekomst in de hand kan wor
den gehouden. 'Dit jaar zijn er in
de Waddenzee zo'n tweehonderd
grijze zeehonden geboren, waarvan
ongeveer de helft is opgevangen.
Over vijf jaar zitten we naar ver
wachting op 300 tot 400 geboortes,
dus reken maar uit.'
Reijnders vraagt zich af of verho
ging van de Razende Bol en Richel
de aangewezen manier is. 'Ik vind
dat je in een natuurgebied geen
platen moet opspuiten of verhogen
om het een diersoort naar de zin
te maken. Dat doe je eerder om de
duinen te beschermen. Je kunt voor
de zeehond ook delen van de eilan
den gebruiken en die vervolgens
vrij van publiek maken. Het idee dat
er een soort vluchtplekken moeten
komen, is goed.' Volgens Reijnders
is het beter de jonge zeehonden in
de natuur te houden dan ze in een
opvang terecht te laten komen.
De kans dat strandpaviljoens het
gehele jaar mogen blijven staan, is
flink gestegen. Burgemeester en
wethouders steunen in het con
cept van de Strandnota de wens
van ondernemers van jaarrond-
exploitatie. Of ook de hogere over
heden willen meewerken, hangt af
van een proef die in Zandvoort
wordt gehouden.
Het jaarrond mogen exploiteren van
strandpaviljoens is een oude wens
van de Vereniging van Strandexploi-
tanten en de Texelse Vereniging van
Logiesverstrekkers, die vinden dat
het een belangrijke kwaliteitsverbe-
tenng van het strand zou betekenen.
De werkgroep Landschapszorg is
niet enthousiast, met als argument
dat de paviljoens het landschap aan
tasten en door geluid en verkeer
voor overlast zorgen. Staatsbosbe
heer heeft geen bezwaar, mits de
paviljoens geen uitgaansgelegenhe
den worden die tot laat in de nacht
geopend zijn.
In de conceptversie van de Strand
nota steunt het college de stran-
dondernemers, mits wordt voldaan
aan bestaande wet- en regelge
ving. Vraag is wel of ook de hogere
overheden steun bieden. Eerdere
gemeentelijke beleidsnota's gaven
al ruimte voor jaarrond-strandpavil-
joens, maar de rijksoverheid wilde
niet meewerken, omdat de derde
Kustnota permanente bebouwing
niet toestaat. De laatste tijd lijken
de mogelijkheden te groeien. De
provincie werkt aan nieuw beleid. Uit
een in mei verschenen concept-noti
tie bleek dat Gedeputeerde Staten
genegen is strandpaviljoens toe te
staan het hele jaar open te zijn. Het
strand rond De Koog, tussen paal
18,5 en 21komt daarvoor het meest
in aanmerking, mits het om demon
tabele en verplaatsbare paviljoens
gaat. Bovendien mogen de exploi
tanten geen recht doen gelden op
strandsuppleties of andere bescher
ming. Tot 1 februari loopt nog een
proef in Zandvoort, waar de effecten
van permanente paviljoens worden
onderzocht. Als de bevindingen
positief zijn, neemt Rijkswaterstaat
volgens verwachting het beleid van
de provincie over.
Overigens toonde Cor Kuip van
Beach Inn bij paal 21 zich bezorgd
dat hij door het gebruik van verou
derde kaarten straks geen toestem
ming van de provincie krijgt om zijn
paviljoen in de winter open te hou
den. Maar volgens wethouder Nico
Kikkert zal het zo'n vaart niet lopen.
Hij stelde Kuip voor eventueel ook
zelf bij de provincie zijn belangen te
verdedigen.
Dat naast paviljoens ook strandki-
osken het hele jaar geopend mogen
blijven, lijkt minder waarschijnlijk.
Michel Gregoire, toekomstig exploi
tant van de strandkiosk bij paal 17,
hield maandagavond tijdens de
hoorzitting over de Strandnota een
warm pleidooi voor de mogelijkheid
Bouw) VBH GEMEENTE HUIS)
BOUW VflN PHH RANo£ PönriAiËq]
(Thtooh Q li- ot - ios>>
Kinderhand is snel gevuld
Het teloorgegane groene weg
getje tussen Oosterend en Oost
wordt mogelijk weer in gebruik
genomen. Frans Visman (D66)
heeft plannen voor herstel voor
gelegd aan zijn collega's in de
gemeenteraad. Een meerderheid
ziet het opknappen zitten, alleen
de wijze waarop D66 het wil beta
len is vooralsnog een probleem.
Visman wil het herstel, geraamd
op circa €50.000,-, betalen uit het
budget van €439.000,- dat de raad
dit jaar voor het nieuwe, sobere
raadhuis opzij zet. Volgens Visman
heeft de gemeente dat geld nu
nog niet nodig, waardoor het deels
voor landschapsherstel kan worden
aangewend. Coalitiepartijen Texels
Belang, CDA en GroenLinks zijn het
daar niet mee eens. Joop Groes-
kamp (TB) en Marijke Eelman (CDA)
zeiden het herstel van het groene
weggetje te willen steunen, maar
dan moet D66 wel een andere dek
king op tafel leggen. Visman zegde
toe daaraan te gaan werken.
Herstel van het oude wandelpad is
één van drie concrete voorstellen
die D66 deze week heeft gepresen
teerd om het Texels landschap te
verbeteren. Visman had concrete
voorstellen toegezegd, nadat in
november een voorstel van D66
om voor het derde jaar op rij één
malig €100.000,- voor het Natuur-
en Landschapsbeleid uit te trekken
schipbreuk had geleden. De andere
partijen aarzelden toen, omdat niet
duidelijk was waaraan dat geld zou
moeten worden besteed. Volgens
D66 kan naast het groene weggetje
het geld ook worden geïnvesteerd
in het herstel van oude peerden-
paadjes en de aanleg van tuinwal-
len langs de Kleiweg in Den Hoorn.
Voor die laatste twee was bij de
andere partijen minder animo.
Herstel van het groene weggetje
heeft ook voor D66 de hoogste
prioriteit, onder meer omdat ook
de dorpscommissie van Oosterend
en agrarische en landschappelijke
natuurvereniging De Lieuw ermee
bezig zijn. Het betreffende pad liep
Strandhuisjes
vroeger plaatsen
Strandhuisjes mogen in de toe
komst waarschijnlijk al op 15 april
op het strand worden geplaatst.
Dat zeggen burgemeester en wet
houders in een reactie op een ver
zoek van de strandvereniging Jan
Ayeslag, die daar om had gevraagd
omdat de toeristische drukte sinds
een paar jaar vroeger op gang komt.
Al op Koninginnedag is het vaak
behoorlijk druk op Texel. Tot nog
toe mogen strandhuisjes pas op 1
mei worden geplaatst. Het college
is van plan de nieuwe regels vast te
leggen in de Strandnota.
om 's winters niet alleen warme cho
colademelk, maar ook oorwarmers
te mogen verkopen. Hij kreeg nau
welijks gehoor. Volgens wethouder
Nico Kikkert is de nota gebaseerd
op 'kernkwaliteiten' als rust, ruimte
en natuur en is extra bebouwing van
het strand daarmee in strijd.
vroeger van de Oosterweg tot iets
voorbij de Mosselweg op Oost. Het
verdween bij de ruilverkaveling in
de jaren zestig. 'Maar het heeft er
onvoorstelbaar lang gelegen', aldus
Visman. 'Je groeide ermee op als je
in Oosterend woonde. Ik heb er zelf
ook vaak gelopen, omdat het de
kortste route naar Oost was.'
Volgens Visman is de aanleg inte
ressant voor het maken van een
boerenommetje. 'Je zou via het pad
naar Oost kunnen lopen en dan via
de Oosterweg terug naar Ooste
rend, maar je kunt ook door naar
De Cocksdorp of de andere kant
uit en via het Wagejot en de Kaap
terug naar Oosterend. Het is een
prachtig gebied om te wandelen.'
Voor een boerenommetje moeten
extra kosten worden gemaakt voor
aanleg van .extra paden en voet
bruggetjes over sloten, maar dat
is allemaal nog niet in het voorstel
opgenomen.
Tuinwal
De Lieuw is bereid zich over het
groene weggetje te ontfermen. Voor
het herstel moet onder meer 1350
meter tuinwal worden aangelegd.
De beheersvergoeding die daar
uit voortkomt, in totaal €1900,-,
neemt De Lieuw voor haar reke
ning. Bedoeling is dat er een pad
verschijnt van ongeveer twee meter
breed en tuinwallen van ongeveer
één meter breed. Halverwege zou
een bankje van Texels iepenhout
moeten komen, met een folderbak
voor educatief informatiemateriaal.
Diverse partijen vinden dat het tijd
wordt een structurele dekking voor
het Natuur- en Landschapsbeleids
plan te vinden. Tot nu toe is er op de
begroting geen geld voor dat plan
ingeruimd. Alfred Schaatsenberg
(PvdA) vroeg zich af of het 'kwartje
van Poster' daarvoor kan worden
gebruikt. Dat is de heffing die sinds
1993 via de toeristenbelasting wordt
geheven om de reinigingsrechten
voor Texelaars laag te houden. Wet
houder Nico Kikkert vond het beter
dat de gebiedscommissie Texel zich
over die vraag buigt. Dat is de
commissie waarin provincie, hoog
heemraadschap en de gemeente
zich gezamenlijk met het Texelse
landschap bezighouden.
Het probleem rond de opvolging
van Geuko Haikens als 'hoeder'
van verslaafden moet niet wor
den opgeblazen. Dat vindt Peter
Molenaar van de Brijderstichting.
'Het zijn allemaal jongens met een
uitkering en een woning. Geen
zwervers en het zijn verslaafden
die niet in behandeling willen.'
Molenaar, die zelf verslaafden bege
leidt en behandelt: 'Ik heb al lang
contact met Geuko en de mensen
die bij hem komen ken ik allemaal.
Hij is een soort vaderfiguur waar ze
op kunnen terugvallen. Het verschil
tussen Geuko en mij is onder meer
dat ik met een behandelplan werk,
verantwoordelijkheid moet afleggen
en ze moet inschrijven. Geuko hoeft
dat allemaal niet. Maar gebruiken
mogen ze bij hem thuis niet.' Een
speciale gebruikersruimte is op Texel
volgens hem niet haalbaar. 'Daar ont
staan alleen maar problemen door.
Het trekt aan, je moet het onderhou
den en het kan overlast geven. Het
is typisch iets voor de grote steden,
niet voor Texel waar je over een stuk
of tien die hards praatOverigens
lijkt Geuko er niet helemaal alleen
voor te staan. Roelie Bakker (TB):
'Ik heb gehoord dat ook Nico Drenth
zich er wel mee bezig houdt
drie weken oud. Hij spoelde vorig
weekend aan, dinsdag werd Eco
mare op de hoogte gebracht van
zijn aanwezigheid. Het dier wordt
waarschijnlijk een dezer dagen door
zijn moeder afgespeend, zodat hij
daarna op eigen benen kan staan.
Met het gecontroleerd laten liggen,
geeft Ecomare invulling aan een
oorspronkelijke versie van de zoge
heten zeehondenleidraad waarin
een beperking van de zeehonden
opvang tot alleen de echt noodza
kelijke gevallen werd voorgestaan.
Dat werd later in de Tweede Kamer
echter uit de leidraad gehaald. Afge
lopen woensdag heeft Ecomare nog
een jonge grijze zeehond opge
vangen die sterk vermagerd was
aangespoeld. 'Die woog nog maar
dertien kilo.'
Nabij het NlOZ-poldertje ligt al
een week lang een jonge grijze
zeehond in het gras. Het dier is
daar door storm terecht gekomen.
Ecomare heeft ervoor gekozen de
zeehond rustig te laten liggen,
omdat de moeder er gewoon voor
zorgt.
Volgens het centrum voor wadden
en Noordzee is het beter de natuur
zijn gang te laten, dan het dier naar
de zeehondenopvang te verplaat
sen. Medewerkers nemen volgens
dierverzorger Henk Brugge elke dag
poolshoogte en het gaat goed met
het jong. 'Het is al een behoorlijk dik
dier, dus hij wordt gevoed. We heb
ben ook filmbeelden waarop te zien
is dat de moeder bij haar jong is.' De
moeder klautert daarvoor de Wad
dendijk op. Brugge: 'In Engeland
klimmen grijze honden ook op rotsen
of schuiven ze rustig een kilometer
over een zandplaat om hun jong te
voeden.'
Het is de tweede keer dat Ecomare
een aangespoelde zeehond gecon
troleerd in de natuur laat liggen. Eer
der deed de opvang dat al eens op
de Hors. 'Als je ze naar de opvang
haalt, haal je vaak meer overhoop
dan wanneer je het zo doet', aldus
Brugge. Het scheelt onder meer een
hoop stress voor de zeehond. Op de
dijk is een bordje geplaatst waarin
voorbijgangers wordt gevraagd het
jonge dier met rust te laten en er
wordt vermeld dat de zeehond bij de
opvang bekend is. Mensen kunnen
bellen als ze meer informatie willen.
De jonge zeehond is vermoedelijk
De jonge aangespoelde zeehond op de dijk nabij het NlOZ-poldertje.
