>1
Kastanje mocht in 1957 blijven staan
Onstuimig weer brengt voor- en nadelen
Terrein Agrifirm wordt graanveld
1 Geslaagd jeslaagd
'Niets om ons zorgen over te maken
Vitaliteit
kastanje
achteruit
TEXELSE J COURANT
fWEL L£*KKB«fn<ui
[UtirDOEK WE ClETr
ÏÏBEiülTIPtGjj**
^flCUTEÜ iTfl/jT 2-
EÊM KRumBöEMlt
[KWI^E 2€ C^i
HflflpBUfTENR'jOEN;
Het onstuimige weer stelt Texelaar
bi toerist al weken op de proef.
,iyige week zorgde een lang aan
houdende hoosbui er al voor dat
en huizen onderliepen en
ümpeerders van Loodsmansduin
roesten worden opgevangen bij
mariniers op de Mok. Afgelo-
pen weekend kropen medewerkers
en toeschouwers van de vliegshow
zo mogelijk nog extremere
isgenval door het oog van de naald.
Ei dinsdag was het opnieuw raak.
EJtmaal zorgde een storm voor
teel overlast en was de Braderie
Koog bijna niet doorgegaan.
hoofds' hun waren aan de man
hoefden te brengen.
Niet iedereen is ongelukkig is met
het weer. Onder het motto van
Cruijff dat 'ieder nadeel z'n voordeel
heb' ontvingen we van een inwo
ner van De Koog een serie foto's,
die laten zien dat de storm voor
sommige kampeerders teveel van
het goede was. In zijn spottende
bijschrift toont de fotograaf weinig
medeleven: 'Was dat even een ver
velende nacht! De natuur heeft het
van de drank gewonnen, de Boys
vertrekken. Rust op Ruys- en Epe-
laan, voor even!'
n De Bolder hadden grote moeite de kramen voor de Braderie op te
Toen medewerkers van De Bolder
's ochtends vroeg de markt wilden
opbouwen, woei het zo hard, dat
de ene na de andere kraam omver
werd geblazen. Vele handen waren
daarna nodig om het zeildoek in
bedwang te houden en weer op
te rollen. Na contact te hebben
gehad met weerman Ed de Bruijn,
die voorspelde dat het 's middags
beter zou worden, werd even na
het middaguur met man en macht
een nieuwe poging gewaagd. Met
succes, zodat de kraamhouders -
waarvan een deel overigens verstek
liet gaan - 's middags niet 'bloots-
K*\\\ \"VlJyT'sfihTX r
ilMOVGBU GRATIS
ap -Biet? 9
De Koog gaat uit
Jonge kampeerders inspecteren de schade Vi
n stormachtige nacht
Onekwart eeuw na de oprichting
van wat jarenlang de Aankoopcen-
rale heette, is het terrein aan de
iVaalderstraat weer maagdelijk. Van
x schuren van Agrifirm en de Wel-
icop-winkel resten alleen de herin-
renngen. Eind dit jaar begint Stich-
:ng Wonen Texel er met de bouw
veertig woningen. In afwachting
daarvan is er maandag ingezaaid.
Een mengsel van rogge, gras en
gerst moet het stuiven tegengaan.
'Dat is volgens goed agrarisch
gebruik. We leveren de grond weer
groen op', lacht medewerker Jan
Keesom.
De coöperatie is in 1932 opgericht.
Sindsdien heeft er verscheidene
malen uitbreiding plaatsgevonden
en is het terrein langzaam 'ver
steend'. Sinds 1950 is er volgens
Keesom niet meer gezaaid. 'Als
het een beetje meezit, is het graan
over een kleine 100 dagen dorsrijp.
Misschien dat we het dan beleven
dat er na jaren weer een combine
in het centrum van Den Burg bezig
is', grapt hij.
Subsidie voor
zendinstallatie
Radio Texel
De gemeente springt de Stich
ting Lokale Omroep (Radio Texel)
financieel bij. Met de vervanging
van de zender, de antenne en
bijbehorende kabels was €5.600,-
gemoeid. B en w hebben beslo
ten 25 procent van dit bedrag te
subsidiëren. Ook de aanschaf van
een stoeltraplift (kosten €4.100,
-) wordt met 25 procent gesub
sidieerd, zodat Radio Texel kan
rekenen op een totale subsidie
van €2.425, -.
De van 1989 daterende zendinstal
latie vertoonde zodanige tekortko
mingen dat vervanging noodzakelijk
was. De oude zender is gereviseerd
en dient als reserve. De nieuwe zen
der is van hogere kwaliteit en biedt
meer mogelijkheden, maar is nog
altijd 'mono' omdat uitzenden in
stereo een dubbel zendvermogen
vraagt, wat kans geeft op storing
bij elektronica van buurtbewoners.
Bovendien is stereo,met zo belangrijk
voor lokale radio, die meer bedoeld
is voor informatie en amusement
dan voor het bieden van ruimte
lijk concertgeluid. Hoofdzaak is dat
Radio Texel overal op het eiland
goed kan worden ontvangen. Met de
oude apparatuur kwam dat laatste in
het gedrang, onder meer doordat de
zeven jaar oude aluminium anten
ne in de bij de Reijer Keijserstraat
staande mast corrosie vertoonde als
gevolg van weer en (zee)wind. De
sterkte van het signaal ging daardoor
met ongeveer tien procent achteruit.
De traplift was nodig om de studio
- die zich in het souterrain van de
voormalige Buureton aan de Molen
straat bevindt - bereikbaar te maken
voor gehandicapte vrijwillige mede
werkers en andere gehandicapten
die incidenteel of regelmatig bij de
uitzendingen betrokken zijn.
rchiefstuk
k redactie van de Texelse Cou-
snttrok in maart 1957 fel van leer
ftjen het voorgenomen besluit
van de gemeente om de kastanje
5P de Stenenplaats om te hak
ten ten behoeve van nieuw aan
'e leggen parkeerruimte. 'Dat het
«rkeer toeneemt, geven wij toe
U, maar deze concessie lijkt ons
kh wel een beetje te ver gaan.'
"ei verkeerspobleem', schreef de
feit op zaterdag 30 maart, 'wordt
teer op keer aan de orde gesteld.
Straten moeten de borden met de
juichte Verboden in te rijden-cir-
9aan voeren De autobus-
8n mogen straks niet meer op het
We, vertrouwde plein de Groene-
ffets geparkeerd worden en een
^bouwer die straks op de markt
ionge koe wil koppen, moet
een Marathonnetje maken
van zijn auto naar het centrum
Den Burg te komen. Maar
w dan ook; er moet op de Ste
rfplaats meer ruimte worden ver-
tenaft. Waarom? Opdat men nóg
onbesuisder vanuit de Kogerstraat
deBinnenburg kan inracen? Straks
*0fdt ook de Hogerstraat nog tot
^richtingsverkeer gedegradeerd.
I Velen zullen het verdwijnen van
7® histonsche boom (men heeft
°m gehuppeld toen het Vrijheid,
warf en Broederschap de leus
fejjer harte gaan, waar Den Burg
/•laatste halve eeuw toch al zoveel
rnen kwijt geraakt is. De Gast-
r'sstraat is ze reeds allemaal kwijt,
de Weverstraat-van-vroeger ken je
met meer terug, in de Binnenburg
zijn vorige maand ook al diverse
bomen ten dode opgeschreven. Een
zomerstorm velde een grote boom
van de Groeneplaats en een fraaie
iep in de Hogerstraat.' Het artikel
over het omhakken van de boom
riep de nodige reacties op, maar
bleek niet meer dan een geslaagde
aprilgrap. De kastanje mocht blijven
staan.
Elf jaar later, in 1968, was de boom
weer in het nieuws, ditmaal serieus.
Twee boomchirurgen, de gebroe
ders Copijn uit Groenekan, waren
drie dagen bezig met het blootleg
gen van de wortels en het aanbren
gen van een versterkende humus-
laag. Hoewel gemeentewerken er
al rekening mee hield dat de boom
zou moeten verdwijnen, wist Copijn
de gemeente ervan te overtuigen
dat de kastanje er na behandeling
weer generaties tegen zou kunnen.
En dat terwijl kastanjebomen eigen
lijk niet op eilanden thuishoren. 'Ze
zijn gevoelig voor het zout in de
wind. Dat de kastanjeboom op
de Stenenplaats er toch al sinds
mensenheugenis staat, is te danken
aan de beschermende huizen die
er omheen staan. De boom op
de Stenenplaats in ongeveer 150
jaar oud. Hij is waarschijnlijk in 1813
geplant, mogelijk als oranjeboom na
de Franse tijd.'
Het is een hardnekkig misverstand
dat de kastanjeboom op de Stenen
plaats, 'misschien de oudste, in ieder
geval Texels populairste boom', rond
1815 geplant zou zijn ter gelegenheid
van de bevrijding van de Fransen.
Echter, in 1944 maakt de Texelse
Courant gewag van de vienng van de
100ste verjaardag van de boom. Vol
gens dat artikel werd de boom geplant
door burgemeester Pieter Keijser, die
in 1840 meester Reinbach opvolgde
als burgemeester. Reinbach was de
eerste burgemeester nieuwe stijl (van
1816 tot 1839), nadat hij in de Franse
tijd twaalf jaar maire (schout) was
geweest. Keijser bleef burgemeester
tot zijn dood in oktober 1864. Het is
niet onaannemelijk dat een van de
eerste daden van Keijser het planten
van een boom op de Stenenplaats
was, om schoon schip te maken met
de Franse tijd In dat geval werd het
eeuwfeest dus wat aan de late kant
gevierd.
Ten tijde van de Franse overheersing
werd op veel plaatsen in Europa een
'vrijheidsboom'geplant. Zo ook op
de Stenenplaats. Wat voor boom
het was, is niet te achterhalen, maar
zeker is wel dat ook hier de Frans-
gezinden omheen dansten, zingende
van Vrijheid, Gelijkheid en Broeder
schap. Toen het leger van Napoleon
in 1813 in de Slag bij Leipzig (dg Vol-
kerenslag) werd verslagen, keerden
echter de kansen en kwam overal
in Europa de burgerij in opstand. Zo
ook op Texel, waar op Nieuweschild
de opstand begon. Via Oosterend
trok de stoet naar Oudeschild. De
bezetting van de lunette sloot zich
bij de groep aan, waarna ook de
commandant van de schans zich
genoodzaakt zag zich over te geven.
Van de schans toog de groeiende
groep opstandelingen naar Den Burg.
Irma Kooij is aan de Noord-Holland
se Academie in Alkmaar geslaagd
voor de opleiding tot schoonheids
specialist. Ze is in Den Hoorn een
praktijk aan huis gestart.
Josien Westdorp uit De Cocksdorp
is aan de Hogeschool InHolland
geslaagd voor de opleiding Hoger
Toeristisch en Recreatief Onderwijs.
Gemeente trekt
geld uit voor
communicatie
Contact met de burgers is belang
rijk, vindt het gemeentebestuur. B en
w streven naar actiever betrekken
van de burgers bij de besluitvorming,
zodat het draagvlak voor het beleid
beter wordt. Dat heeft geresulteerd in
een communicatieplan dat al eerder in
de publiciteit werd gebracht. B en w
hebben nu het budget vastgesteld dat
jaarlijks voor de uitvoering beschik
baar moet zijn: €14.000, -. Dat geld
wordt gebruikt voor onder meer de
verbetering van het burgerjaarverslag
en het boekje Begroting in een Oog
opslag, een herziening van de uitgave
Texel het Eiland, de organisatie van
de samenkomst voor nieuwe inge
zetenen. verbetering van bestaande
en ontwikkeling van nieuwe commu
nicatiemiddelen en het inzetten van
eigentijdse informatiedragers, zoals
het eens per jaar uitbrengen van
een filmcommercial, CD-ROM met
informatie voor de raad en andere
geïnteresseerden, mediatraining en
het maken van persberichten.
Correspondentie
Bij de redactie van deze krant kwam
een bnef binnen van de 29-jarige
Diana Dankwa uit Ghana, die op
zoek is naar correspondentievrien
den. In haar brief zegt ze over ande
re culturen en levens te willen leren
en als hobby's noemt ze reizen,
vriendschap, muziek, sport en het
uitwisselen van ideeën. De brief is in
het Engels gesteld, het e-mailadres
is danakal 975@yahoo.com.
Radioschool zendt
uit vanaf Texel
Net als vorig jaar zendt de Vero
nica Radioschool een paar dagen
vanaf het Kogerstrand uit. De
radiotalenten hebben daar een
studio ingericht om tussen 28 en
31 juli uitzendingen te maken voor
het webstation V-radio en het stu
dentenprogramma Whatever!
Tijdens het verblijf op Texel zal de
radioschool luisteraar en vakantie
ganger vermaken met bijzondere
activiteiten, reportages, sfeerimp
ressies en interviews. Ook maken
luisteraars kans op een tandem
sprong, surflessen en festivalkaar-
ten.
De uitzendingen van V-Radio zijn te
beluisteren via het webstation, www.
v-radio.nl. Whatever is te beluiste
ren op verschillende frequenties, zie
www.whatever.fm.
Spookfactuur
Bij Drogisterij van 't Noordende in
De Cocksdorp is een spookfactuur
binnen gekomen. Biz Telefoongids
vraagt €295.12 voor vermelding in
het bedrijvengedeelte van de gids.
In de kleine lettertjes is te lezen dat
het om een aanbieding en niet om
een factuur gaat, maar de 'aanbie
ding' ziet eruit als een rekening, met
aangehechte acceptgiro. De drogis
terij wil andere bedrijven waarschu
wen om hier niet in te trappen.
Een ooggetuige uit die tijd schrijft:
'Hierna marscheerde men na den
Hoofdplaats den burg met oogmerk
om de oude vaderlandsche vlag op
den Tooren te plaatsen en den vrij
heidsboom uijt den weg te ruijmen.
- op eene korte afstand van den
burg kwamen eenige leden van het
Eijlands bestuur onder gelijden van
de vrederegter hun tegemoet welke
hun vroeg: wat hun oogmerk was,
waarop de Capitijn der gewapende
burgers hem tot antwoord gaf: "den
zoogenoemde vrijheidsboom uijt
den weg en de Hollandsche vlag
op den Tooren." Hierop wilde zij hun
van hun doel afbrengen, [maar] de
gewapende menigte tot dusverre
reeds gevorderd, wilde zich in geene
deele aan hun verzoek onderwer
pen, maar trokken in orde voor-
waers, de vrederegter verzettede zig
hiertegen, wierp zich voor hun neder,
roepende: dat zij hem veel liever
moesten nederstooten dan hun plan
ten uijtvoer te brengen", [maar] de
burgers zich hier met aan stoorende
marcheerde op den burg, alwaar bij
hun aankomst de vlag onmiddellijk
door de ingezetene werd opgezet,
waarna men in geschikte orde
de straten doortrokken, de vrijhe-
ijdsboom omverhakten en wederom
naar oosterend terugkeerden, waar
na men uijt elkander ging ieder na
zijn wooning.'
De opstand tegen de Fransen en
de tocht naar de Schans werd door
de Oosterenders in 1913 en in 1963
nog een keer dunnetjes overgedaan.
Die beide keren bleef de rond 1840
geplante kastanje op de Groene
plaats echter gespaard.
De kastanjeboom op de Stenen
plaats verkeert in redelijke staat.
Dat is de bevinding van de boom-
verzorgingsdienst die de in kas
tanje eerder dit jaar heeft geïn
specteerd. Wel is vastgesteld dat
de vitaliteit van de oude boom
iets is achteruit gegaan. 'Maar
niets om ons direct zorgen over
te maken', vertelt Piet Bolier van
Gemeentewerken.
Een donkere vlek op de stam op cir
ca anderhalve meter hoogte wekt de
indruk dat de markante kastanje op
de Stenenplaats ten prooi is geval
len aan de mysterieuze aantasting
die zich razendsnel over kastanjes in
Nederland verspreid. Zieke bomen
krijgen bruine vlekken op de stam
en 'bloeden' donker vocht. Ook op
Texel is de ziekte geconstateerd. De
aantasting leidt tot baststerfte en bij
ernstige aantasting tot sterfte van de
boom. Maar volgens de gemeente
is dat op de Stenenplaats niet het
geval. De ziekte manifesteert zich op
paardenkastanjebomen (alle Aescu-
lus-soorten), maar de boom op de
Stenenplaats is een pavia kastanje,
die niet vatbaar zou zijn voor deze
ziekte. De boomverzorger die de
kastanje onlangs inspecteerde op
veiligheid, beschadigingen en even
tuele ziektes, heeft op dat moment
niet de gevreesde bloedingsziekte
geconstateerd. Wel dat de vitaliteit
iets terugloopt, maar met een flinke
voedingsinjectie moet de kastanje
er weer een tijdje tegen kunnen.
Een jaar of tien geleden zijn in sleu
ven rond de boom ook compost
en andere voedingsmiddelen aange
bracht, een voorraad die inmiddels
aan het opraken is. Dood hout in de
kruin van de kastanje duidt er ook
op dat de boom een wat kwakke
lend bestaan leidt, overigens niet zo
gek gezien de standplaats midden in
het uitgaanscentrum. Na de zomer
gaat gemeentewerken deze takken
eruit zagen. Meer over de geschie
denis van deze bijzondere boom in
de rubriek Archiefstuk elders op de
pagina.
De kastanjeboom op de Stenenplaats.
VRIJDAG 27 JULI 2007
