Oudste bloembollenbedrïjf bestaat 100 jaar
Texelaars spelen tegen profs
TEXELSE coURANT
Forse schade
bij aanrijding
Sp°
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 2007
Bloemvelder
Speeltuin.
VERVOLG VAN PAGINA 1
Wadden kokkels
Schagen, zo'n twintig jaar actief
in de kokkelvisserij, toog in juni
zelfs naar de Vaste Kamercom
missie van LNV om uiteen te zet
ten wat er verkeerd was gegaan.
Probleem is dat het ministerie de
gedane toezeggingen niet zomaar
kan terugdraaien.
De vergunning die Willem Anton
Schagen heeft gekregen, loopt tot
en met 30 juni 2008. Hij is afge
geven door Friesland, omdat de
vergunning eerst moest worden
getoetst aan de Natuurbescher
mingswet en dat is een provinciale
verantwoordelijkheid. Als het om
de Waddenzee gaat. is Friesland
de aangewezen instantie omdat
het grootste deel van de zee bij
die provincie hoort. De tien extra
handkokkelaars mogen tot en
met juni per persoon maximaal 35
ton kokkelvlees opvissen. Willem
Anton Schagen: 'Dat is hetzelfde
als wat je vroeger op één dag kon
vangen.'
De kokkels worden handmatig
geraapt met een beugel van 40
centimeter breed. 'Je moet het
zien als het omharken van je tuin.
Dit werk is zes tot acht uur per
dag vol te houden, maar dan ben
je ook echt moe.' Volgens Scha
gen ligt de Waddenzee momen
teel bezaaid met kokkels en zijn
ermeerdere plekken waar zich
natuurlijke sterfte voordoet.
Er loopt nog een termijn waarin
bezwaren kunnen worden inge
diend, Het zit de Texelaar dwars
dat enkele natuurorganisaties
moeite met extra vergunningen
hebben. 'Die hoor je niet tegen de
gasboringen onder de Waddenzee
protesteren, omdat daar het Wad
denfonds als pot met geld in het
leven is geroepen. Anders zouden
ze allemaal tegen zijn.'
Schagen is aangesloten bij de
Vereniging van Handkokkelvissers
Op Handkracht Verder in Yerseke.
Die is bezig met een project om
ook op Japanse oesters te mogen
vissen. 'Dat mogen we nu nog
niet, maar als dat er ook bij zou
komen, is er weer een boterham
op het wad te verdienen. We moe
ten nieuwe wegen inslaan.' Albert
Schagen legt zich momenteel toe
op het vangen en kweken van
mosselzaad met behulp van mos-
selkorven die in de Waddenzee
zijn geplaatst.
Basketballers Pieter Dogger, Dou-
we Vonk en Wesley Bosma spelen
eind deze maand een wedstrijd
tegen het nieuwe Helderse prof
basketbalteam Seals. De spelers
van De Mareis zijn opgenomen in
een speciaal team van het Noord
hollands Dagblad.
De Texelaars trainen sinds half
augustus wekelijks in de marinestad
om beslagen ten ijs te komen. Hun
team (Met Hart en Seals) bestaat
voor de helft uit sporters en voor de
helft uit redacteuren van de regio
nale krant. De teams treffen elkaar
zaterdag 29 september tijdens een
open dag van de Seals.
De Texelaars hebben inmiddels trai
ningen gehad van onder andere een
rolstoeltennistrainer en een assistent
van Ton Boot die als coach meer
malen kampioen werd in het prof
basketbal. 'Het is leerzaam', vertelt
Douwe Vonk. 'Met allerlei nieuwe
oefeningen die we ook tijdens trai
ningsavonden van de Mareis kunnen
doen.' De drie werden opgenomen
nadat Nico Kikkert van De Mareis ze
bij het Noordhollands Dagblad had
aangemeld. 'Het is mooi dat uit de
gehele Kop van Noord-Holland drie
Texelaars kunnen meedoen', aldus
coach Eric Heijenk.
Of Bosma, Dogger en Vonk daad-
\tyat ik zeggen wou...
miste je de boot van half zes. Peter
Novak had in die tijd een goeie klant
aan mij. Want één ding is zeker,
TESO vaart altijd en op tijd. Slechts
enkele keren was er vertraging door
overmacht. Eenmaal was het door
harde oostenwind en afgaand tij het
niet mogelijk de haven in te varen
De tweede maal werd de dienst
onderbroken door zuidwestenwind
kracht 12 of meer. Ook op andere
wijze is TESO niet te beroerd de
hoogste service te verlenen. Denk
aan het ziekenvervoer en onver
wachte omstandigheden. Het komt
nu niet meer voor, maar indertijd lie
ten mensen nog wel eens de sleutel
in het contact van de auto zitten
om vervolgens de deur op slot te
doen Er werd dan een specialist
geroepen, die met speciaal gereed
schap (waaronder een stuk ijzer-
draad) de deur weer openmaakte.
Menig autokraker kon nog wat van
hem leren. En onderschat ook de
sociale functie niet. Eenmaal op de
boot kom je toch weer onverwacht
bekenden of familie tegen, die je
misschien al een tijdje niet hebt
gezien en waar je niet zo snel op
bezoek zou gaan. Of er is een ken
nis op de boot, afhankelijk van het
openbaar vervoer. Zo iemand kan
dan mooi meerijden.
Toch blijft de drempel hoog, zeer
hoog. De meeste Texelaars zijn
honkvast. Ze gaan niet vaak naar
de overkant, doen op zondag een
rondje door het bos, eten een pata
tje bij het Turfveld en gaan weer naar
huis. De rest is puur afhankelijk van
die boot en de laatste gaat om half
tien. En als ze weggaan, zijn ze het
liefst 'voor donker thuus'. De mees
ten rijden dan ook 'op de boot'.
'We eten onderweg wel wat, anders
halen we de boot van half zes niet.'
En later blijkt dan dat ze nog net een
bootje vroeger hadden.
Waarom mogen de geregistreerde
Texelaars trouwens niet gratis mee?
TESO is toch Texels Eigen? Laat de
bezoekers de overtocht betalen. Te
duur? Ze komen toch wel. Maar dit
terzijde.
Van de overkant af is het ook niet
zo eenvoudig. Zomaar even iemand
bezoeken kan wel, maar je moet
altijd rekening houden met de boot.
Terug naar het alternatief, de brug.
In hetzelfde jaar dat dokter Adriaan Wagemaker het initia
tief nam tot de oprichting van TESO, kocht hij hoeve Flora.
Zijn koetsier Klaas Uitgeest nam zijn intrek in het huis dat
een speeltuin had waar kinderen voor tweeëneenhalve
cent mochten spelen. Uitgeest breidde het uit met vee en
bloembollen. Honderd jaar later bestaat de bloembollen
kwekerij nog steeds. Achterkleinzoon Piet en echtgenote
Ingrid vieren dat zaterdag met een open dag op het bedrijf
dat nu aan de Maaikeduinweg bij De Koog ligt.
Wagemaker was ondernemend planten. Uitgeest had zich in 1893
ingesteld. Nadat de teelt van bollen als kaasmaker in de Weverstraat
in 1890 op Texel was gestart, liet gevestigd en werkte vanaf 1896
hij Uitgeest in 1903 op de Hoge- tien jaar lang als koetsier van de
berg proefveldjes met bloembollen Texelse huisarts. Volgens de over-
1900: Klaas Uitgeest, de eerste generatie bollentelers, v
Wagemaker.
levering had hij twee snelle dravers
voor zijn koets gespannen, die Uit
geest 'goed in de haver hield'. Het
verhaal gaat dat als de dokter op
visite naar De Cocksdorp moest,
hij een wedstrijd aanging met de
veearts wie van hen er het eerst
was.
De bollenteelt nam op Texel een
hoge vlucht. In 1908 werd een
plaatselijke afdeling van het Hol-
landsch Genootschap van Bloem
bollenkwekers opgericht, die toen
al twintig leden had. Onder hen
nogal wat notabelen, zoals nota
ris Dikkers. Wagemaker verhuurde
Flora aan Uitgeest. Het teeltplan
omvatte in die tijd vooral narcis
sen, zoals de bekende Dubbele
von Sion, Bicolor Horsfildii, Golden
Empress, Golden Spur en Emperor.
Om het verstuiven van de akkers
tegen te gaan werden windsingels
geplant. Eentje daarvan, langs de
Californiëweg, staat er nog steeds.
In de twintiger jaren verdiende Uit
geest veel geld in de bollen, maar
er waren ook mindere perioden.
In de strenge winter van 1928 op
1929 bevroor de halve oogst en
met het aanbreken van de crisis
jaren kelderden de prijzen zodanig
dat de regering in 1933 ingreep.
Om een eind aan de overproductie
te maken werden de akkers met
bollen opgemeten en moest elke
teler de halve oppervlakte inleve
ren. Het betekende dat toen Pieter
Jan (Piet) Uitgeest het bedrijf van
zijn vader overnam en de kwekerij
moest delen met zijn broer, hij door
de verplichte krimp nog maar een
kwart van de oppervlakte overhield
(250 Rijnlandse roede, ongeveer
eenderde hectare). De bollenteelt
ging op vergunning en alleen wie
na de oorlog over een vakdiploma
beschikte en vier jaar praktijker
varing had, mocht teeltrechten
kopen. Maar dat was geen garantie
voor een goede oogst. De gevrees
de narcissenvlieg kon bijvoorbeeld
veel schade aanrichten. Bij Uitgeest
gebeurde het wel dat zeven van de
tien bollen waren aangetast. De
oplossing werd bedacht door pro
fessor Van Slochteren, die uitvond
1910: Klaas Uitgeest (links) temidden van zijn bloembollen.
1930: Bollen rooien was toen nog handwerk. Een groep arbeiders uit het oosten van het
land, tweede van links Pieter Jan Uitgeest. Op de achtergrond een Chevrolet vrachtauto.
De man achter het stuur is Willem Uitgeest, de
tr de auto is Klaas Uitgeest.
en links Bram Wagemaker, de
n Uitgeest.
dat de vlieg was te bestrijden door
het 'koken' van de bollen bij 43,5
graden Celsius. Dat gebeurde aan
vankelijk centraal in een installatie
nabij de huidige rotonde Eierland.
Wie goed kijkt ziet op het schuur
tje nog de letters van de uitvinder
staan. Later kreeg Uitgeest, zoals
de meeste collega's, de beschik
king over een eigen kookketel. Een
bekende narcis uit die tijd was
onder meer Helios, de soort waar
naar Hein (Pel) Bakker zijn huis aan
het Schilderend noemde. Zonen en
opvolgers Klaas en Jan Uitgeest,
alweer de derde generatie, runden
het bedrijf toen in de zestiger jaren
de mechanisatie zijn intrede deed
en het uitploegen en ander tijdro
vend handwerk tot het verleden
ging behoren. In hun assortiment
hadden ze onder meer de soorten
Carlton, King Alfred en de oude
Von Sion, voor veel Texelaars een
lucratieve teelt. 'We hebben op
Flora wel tachtig jaar Sions geteeld
Ze hebben ons er in slechte perio
den altijd wel doorgehaald', vertelt
Klaas Uitgeest, kleinzoon van de
oprichter. De broers combineerden
de bollenteelt met hun passie voor
het strand, waarvan op het tegen
woordig museale Flora de sporen
nog volop zijn te zien.
Zoals de Uitgeesten als kind door
hun vader aan het werk werden
gezet in de bollen, zo leverden
ook hun vier zonen in hun vrije tijd
regelmatig hand- en spandiensten.
1953: Pieter Jan Uitgeest, de opa
werd toegestaan.
tijd dat dit noj
2007: Ingrid en Piet Uitgeest tijdens het snijden
'Met z'n zessen laadden we zater
dag na de koffie vier wagens van
zes ton', vertelt Piet Uitgeest, de
vierde generatie bollentelers. Een
tijd lang combineerde hij de bollen
met het werk van aflosschipper
op de TX 1 van de familie Vonk,
totdat hij twee jaar geleden na 25
jaar definitief voor het bloembol
lenbedrijf koos. 'Van het werk in
de schuur zijn Ingrid en ik geen
groot liefhebber, maar het buiten
kunnen zijn en het hebben van een
eigen bedrijf is ons veel waard.'
Het teeltplan omvat momenteel 6,5
hectare narcissen, 2,5 hectare tul
pen en 2,5 hectare krokussen. In
de winter worden de eigen boller
in de schuurkas afgebroeid. Ze
hebben een boerencamping (Ane-
moonè) en ondernemen andere
activiteien.
Zaterdag houdt hun bedrijf aan
de Maaikeduinweg van 11.00 tot
17.00 uur open huis. De geschie
denis wordt in beeld gebracht, er
wordt tekst en uitleg over de bollen
gegeven, er is een kinderspeur
tocht en er zijn tal van andere
zaken te bezichtigen.
Gerard Timmerman
Bij een aanrijding op de kruising
Kogerweg-Georgiëweg raakte de
auto van een Duits echtpaar don
derdagavond zwaar beschadigd.
Ze reden over Kogerweg richting
Den Burg. Achter hen reed een een
Nederlandse bestel- of kampeerwa
gen, met voorop een grote bumper
(bar). Volgens een ooggetuige werd
de Duitse auto bijna 'opgeduwd'
door de bestelauto. De Duitse
chauffeur raakte in paniek en nam
bij het linksafslaan de binnenste
(verkeerde) rijbaan. De achteropko
mende bestelwagen passeerde de
verkeersgeleider wél aan de goede
zijde, waarna beide auto's elkaar
voorbij de geleider tegenkwamen.
De bus ramde de personenwagen in
de rechterzijkant. Dankzij de bum
per liep de bus nauwelijks schade
op, maar werd de personenwagen
flink ingedeukt. De inzittenden kwa
men met de schrik vrij.
(Foto Gerard Timmerman/Beeldbank Texel)
Brug
Met belangstelling en met een glim
lach las ik onlangs het stukje over
de stelling van de Texelse Courant:
moet er een tunnel onder het Mars
diep komen, ja of nee?
Dat is sinds jaren een onderwerp
van soms verhitte discussies. Een
tunnel naar Den Helder? Tegen
woordig wellicht technisch haalbaar,
maar extreem duur. Door de sterke
stroming is het Marsdiep zeer diep
uitgesleten. Een eenvoudiger en
goedkoper alternatief is het maken
van een brug van Oudeschild naar
Den Oever. De hoogte is aan te
passen ten behoeve van de plezier
en beroepsvaart. Hiermee kan een
snelle verbinding worden gemaakt
naar Amsterdam en Groningen.
Toen ik bovenstaand idee jaren
geleden tijdens een verjaardag naar
voren bracht, zei mijn dierbare zwa
ger Maarten Witte: 'Zodra de eerste
betonpaal is gestort, breng ik gelijk
een dynamietlading aan.'
Ik moest in die tijd elke dag naar
Amsterdam. Tegenwoordig is de
verkeersdruk gigantisch, maar ook
toen was het zaak voor vier uur
door de Coentunnel te zijn, anders
werkelijk het veld betreden tegen
de Seals, is aan hun trainer, maar
de kans is groot Het gelegenheids
team, veertien man sterk, speelt vier
keer zes minuten en er moet telkens
vijf man in het veld staan.
Plannen om daarna verder hun spo
ren in het profbasketbal achter te
laten, hebben de drie niet. 'Al zijn
er momenteel twee spelers van de
Seals geblesseerd, dus wie weet
kun je je in de kijker spelen', grapt
Dogger. De Mareis zijn van plan mee
te gaan naar Den Helder om de dne
aan te moedigen. De wedstrijd heeft
plaats in de nieuwe Seals-sporthal
De Brug in Den Helder
Cursus mennen
Bij voldoende belangstelling ver
zorgt Piet Beers vanaf november
een mencursus voor beginners en
gevorderden. Ook wordt de moge
lijkheid geboden het koetsiersbe
wijs te halen. Opgeven kan tot uiter
lijk 19 oktober bij Piet Beers, tel.
314563.
De poulewinnaars troffen elkaar tij
dens de laatste wedstrijd van de
dag. Daarbij bleek het tweede elftal
van Wartburgia uit Amsterdam net
iets te sterk voor titelverdediger Vic
toria Obdam. Door in de eilandder
by tegen Oosterend 3 de penalty's
beter te benutten, legde Texel'94 3
beslag op de vijfde plaats. Toerwin-
naar Wartburgia won ook de Op de
Stropdas-bokaal. Als enige team
lukte het driemaal de bal vanaf elf
meter tegen een aan de lat beves
tigde stropdas te schieten.
Jeroen Wijte van Victoria Obdam
werd gekozen als meest waarde
volle speler van het toernooi, Auke
van Vermeulen van Oosterend was
de beste keeper.
De wedstrijd om de Jaap de Graaf-
bokaal bestaat uit drie dressuur-
proeven en drie vaardigheids-
proeven, die alle binnen worden
gereden. Alleen de finale vind!
buiten plaats. De eerste wedsln,d
vindt plaats op 21 oktober Hier
aan voorafgaand, op een nog
bepalen datum, wordt een voorde
spreking gehouden. Meerdere per
sonen kunnen met dezelfde aa"
spanning deelnemen. Opgevend
tot uiterlijk 1 oktober bij Johann*
van der Zwaag (tel. 313551), Tar;a
Staal (tel. 315993) en Cees Bakker
(tel. 311700).
De wedstrijden worden gehouden
op 21 oktober, 25 november, 16
december, 13 januari, 24 februa'
en 30 maart, de finale op 20 ap"1
Vermeerdering van criminaliteit? De
meeste criminaliteit komt voort uit
drugsgebruik. Ik heb bij de boot nog
nooit iemand met een drugshond
gezien, zoals op de vliegvelden.
Op Texel is er nu ongetwijfeld ook
drugshandel, dus dat zal niet zo
sterk toenemen. Eilandgevoel weg?
Ik weet het niet. Wat wel zeker is,
is dat het sociaal element minder
wordt en TESO wel kan inpakken.
Er zullen maar weinig mensen zijn,
die nog van de veerdienst gebruik
zullen maken als er een brug is.
Wat is dus de conclusie? Juist, laat
de Koninklijke TESO maar lekker
varen, dan kunnen wij onthaasten
en ons verheugen op het eiland.
Of zoals mijn goede vriend Henk
van Leersum altijd zei als we elkaar
na een week hard werken op de
boot tegenkwamen: 'Zo, ik begin
nu alweer automatisch Tessels te
praten. Met een paar uurtjes heb ik
de boeskippe deen, de was ophon-
gen en dan kunnen we naar de 12
Balcken.'
Vanaf de overkant: TESO, van har
te.
Adrie Schoo,
Schagen.
Blauwtongvirus
verstoort ook
Schapen Cup
Blauwtong verstoorde zaterdag ook
de strijd om de Schapen Cup. Het
gevreesde virus was er de oorzaak
van dat het vriendschappelijke voet
baltoernooi, georganiseerd door
het derde elftal van Texel'94, niet
door een Texels schaap kon worden
geopend. Toch werd ook de vierde
editie van het evenement een groot
succes. Acht teams namen het 's
middags op de velden van Texel'94
in twee poules tegen elkaar op.
Randstad
eilandcompetitie
Programma dinsdag 18 september
Veld A:
19.15 Smash/PK-Pet's Place NBC
20.00 NBC-Krim Pet's Place
20.45 Paal 28/Krim-Randstad Knrr
21.30 Bremakk. 2-Vlinderw. Randst
22.15 Cocky's-Autocentr. Bremakk.2
Veld B:
18.30 NIOZ2-De Wit PFB
19.15 PFB-Pilaar Wessels
20.00 Wessels-AH De Pilaar
20.45 Blauwvinger-RAB AH
21.30 Mantje-Ecotiem Blauwvingei
Veld C:
18.30 Otto's-Jozefschool de Waa
19.15 De Waal-Sportshop 1 Jozef
20.00 Klif 23-De Rog Sportshop1
20.45 Timmers-lepe de Boer Klif 23
21.30 Schouwstr.-Bremak. 1 Boe
22.15 Smash '68-Spar Schouwstn
Wedstrijdleiding: Sportshop Texel'
en Daan (tel. 320370)
Uitslagen:
Pets Place-Spar Oudeschild 0-3; Brematës
1-Smash '68 Piet Kooger 2-1, CVI-TESC
1-2; De Prinsen van Texel-NIOZ 1 1-2: Hd
Koetshuis-Kobeko 0-3; PFB-Bouwcer»
RAB 0-3; Mantje-De Wit installatietechne»
2-1: NIOZ 2-De Pilaar 0-3; Falcon-Wese
Ontwerpt! 1-2; Albert Heijn-lnterieurta»
Texel 0-3; De Krim-Smash '68 0-3. N6-
Eelman en Partners-Schouwstra Transport!
iTïmmer's Bakkerij-Sportshop Texel 1
Slagerij lepe de Boer-Otto's Tweewielerstw
3-0; Jozefschool-Klif 23 0-3; Eetcafé De Rog-
Bar Sportief 2-1
De Graafbokaal
Menvereniging Tussen Wad eo
Duin houdt van oktober tot maart
zes wedstrijden om de Jaap de
Graafbokaal. Op 20 april strijden
de aanspanningen in de finale.
