Grootmeester van En Passant' geëerd voor 25ste titel
Avond zonder schaak
een verloren avond'
Toeren op oude luister
in de loop
arktkoopman terug
Gecompliceerde aanvalspartij van Jaap Dros
Pompoen
van 170 kg
TEXELSE j COURANT
Brandwonden
xeren o
verved
doorea
ikte td
evocd
brand!
rotmeester van En Passant. Met deze eretitel eerden zijn
jbgenoten hem vorige week voor zijn 25ste kampioenschap.
>!gens eigen zeggen heeft hij er zelfs al één meer veroverd,
n daar in één adem aan toe te voegen dat het 'ook niet zo
■langrijk is'. Zonder overdrijving kan in ieder geval worden
jsteld dat Jaap Dros onbetwist Texels beste schaker van de
gtste decennia is. Oud-concurrent en eenmalig kampioen
Dop Rommets bracht hem een bezoek en sprak met hem
er zijn liefde voor de sport.
^Hen Jaap al ruim dertig jaar, sinds
■as jochie van acht of negen lid
I van En Passant. In het begin
I «den we weinig contact. A.C.
'^Kker ('meneer Bakker'), de grote
d korf|1iator acklter het jeugdschaken,
er vad s m'in mentor' 'k sPee|d® vooral
rmen-i F1 senioren uit de lagere eche-
terad s' B') sPe,ers uit Je A-groep
isiefa ik a,leen maar toe te kijken
ze een partij speelden. Maar
I begon Jaap af en toe een
Hij vroeg me of ik allang
:e en of ik het leuk vond. Op
moment voorspelde hij dat
goede schaker zou worden,
iiiioet hebben geglommen van
Vlak daarna mocht ik voor
eerst een partijtje tegen hem
i. Wat ik me vooral herinner
zijn uiterlijk, dat veel ruiger was
van de andere schakers. Hij
3, piekerig haar, waar hij met
vingers doorheen streek
hij zat te denken. Zenuwachtig
iik was, verloor ik kansloos. Maar
zag kennelijk wel iets in me. In
clubblad wijdde hij een analyse
een winstpartij van mij tegen
meneer Stil van de schaak-
q Petten. In dezelfde tijd maakte
furore bij jeugdkampioenschap-
in de provincie. Maar op de
b kwam ik aanvankelijk niet veel
jer. Ik schaakte een uurtje en
est dan naar huis. Jaap vond dat
en greep in. Op zijn gezag
rd ik in de A-groep geplaatst en
eht ik het opnemen tegen groot-
in als Gerard van Es, Rinus
li, Auke Terpstra en Jaap zelf.
Prutt^" tegenstanders werd gevraagd
)g, ie® 1 "urtje eerder te komen, mijn
inafiD Jer en moeder of ik een uurtje
i naar bed mocht. 'Laat hem
ar zien wat hij ervan kan', zei hij
andere schakers. Ik beschaamde
vertrouwen niet. Binnen enkele
werd ik,één van zijn grootste
Jncurrenten. En vlak voordat ik
3 okljj5 ïhet eiland ging om te studeren,
otte ik hem van zijn troon. Jaap
nddat bijna nog leuker dan ikzelf,
telde hij iedereen.
d bijD» IU£
s jaren erna reeg Jaap de ene
weer aan de andere. Ik pestte
r dat hij alleen maar kampioen
worden doordat ik niet meer
sdeed. Hij plaagde terug dat ik
bij mijn nieuwe club, Philidor Lei-
toch maar weinig van bakte. In
If metÉweekend terug op Texel zocht ik
en em
igei -
linger]
hem geregeld op om te snelscha
ken. Vijf minuten per persoon per
partij, wie het eerst zes keer had
gewonnen. Daarna begonnen we
opnieuw. Ondertussen dronken we
een biertje, zong Jaap al denkend
over de volgende zet flarden van
liedjes en moest ik lachen om zijn
droog-komische opmerkingen (bij
het aanhoren van een gedurig blaf
fende hond: 'Rothonden... net of wij
het zo gemakkelijk hebben.'). Pas
als het niveau onder invloed van de
alcohol zelfs naar ons eigen zin te
ver was gedaald, schoven we het
schaakbord aan de kant. Naarmate
onze band hechter werd, spraken
we steeds langer over uiteenlopen
de onderwerpen: politiek, muziek
(Jaaps andere passie), zijn plan
nen om een fruitbedrijf te beginnen
en over de liefde, waarover ik als
groentje nog wel wat van hem kon
leren. Onze sessies duurden stee
vast tot diep in de nacht.
De laatste jaren zie ik Jaap nog maar
spaarzaam. Steeds dieper gewor
teld in de Texelse maatschappij blijft
er maar weinig tijd over om te scha
ken. Dat is jammer en dat besef ik
vooral na die incidentele keer dat
we wél tegen elkaar spelen. Erg
vleiend is dat hij me steeds probeert
over te halen weer lid te worden van
En Passant. 'Een sterke speler als Jij
kunnen we goed gebruiken', zegt hij
dan. Jaap weet hoe hij een compli
mentje moet uitdelen.
Hem interviewen is daarom nau
welijks werk. Maak je met iemand
anders eerst een inleidend praatje
om het ijs te breken, met Jaap
gaat het direct over schaken. Hij
toont zich verguld met het hulde
blijk van zijn clubgenoten, die hem
ook eerden als hun ambassadeur.
Op de oorkonde die hij er bij kreeg,
ontdekte hij echter een foutje. Zijn
eerste kampioenschap behaalde
hij niet in 1978, maar al een jaar
eerder. 'In 1976 kwam ik weer op
Texel wonen en werd ik lid van En
Passant. Gerard Zoetelief zei dat hij
durfde te wedden dat ik geen kam
pioen zou worden. Later bleek dat
Rinus Vittali, die pas op het eiland
woonde, zijn troef was.' Vittali bleek
inderdaad een sterke schaker, die
het hem erg lastig maakte. Een jaar
later zouden ze zelfs de titel delen,
maar in dat eerste jaar werd Dros
kampioen. Tot zijn eigen opluchting.
'Toen ik voor het eerst bij Vreni
thuiskwam, zei ik in een vlaag van
overmoed dat ik de beste schaker
van Texel was. Ik zie nog steeds
voor me hoe mijn schoonvader, een
sceptische man, zijn grote wenk
brauwen ophaalde. Op dat moment
nam ik me voor terug op Texel
meteen kampioen te worden, om
de woorden die ik in mijn jeugdige
overmoed had gebezigd te staven.'
Als tien jarige leerde hij het spel
van zijn oudste broer Piet, die op
zijn beurt was ingewijd door leraar
boekhouden Enno de Vries. 'Ik weet
nog dat mijn broer thuiskwam en
zei: ik heb een ontzettend leuk spel
geleerd. Ik was er zelf ook met
een door gegrepen. Met Sinterklaas
kregen we samen een schaakspel.
Met prachtige, handzame stukken.
Ik gebruik het nog steeds.' Niet
wetend dat er bibliotheken vol over
schaken zijn geschreven, ging hij
direct op zoek naar systemen in
het spel. Hij bedacht een reactie op
1.e2-e4, de meest gespeelde ope
ningszet. Ik speelde 1d7-d6 en
zette daarna mijn loper op g7. Het
zag er best logisch uit. Later ont
dekte ik dat die opening al bestond
en Joegoslavisch heet.'
In zijn beginjaren toonde hij zich
een ijverige student. Hij verdiepte
zich gretig in de openingstheorie
en verwierf zich daarmee een flinke
voorsprong op de andere Texelse
schakers. 'In die tijd werd er op het
eiland geen aandacht aan theorie
besteed. Dat klinkt nu raar, maar
mannen als Hooijberg en Terpstra
lieten elkaar bij het begin van de
partij eerst een tijdje met rust. De
strijd begon pas als ze allebei hun
stukken hadden ontwikkeld. Nou
moet je niet meteen vervelend wor
den, zeiden ze tegen mij als ik direct
voor de aanval koos. Ik won gere
geld in tien of twaalf zetten.'
Als student raakte hij pas goed aan
het spel verslingerd. Hij speelde
correspondentieschaak met zijn
schoolvriend Aart van den Brink,
waarbij ze per post soms wel drie
partijen tegelijk speelden. Dankzij
de levendige beschrijvingen van de
literair gevlogen Van den Brink bleef
de in Steenwijk wonende Dros en
passant op de hoogte van het stu
dentenleven dat zijn Texelse vrien
den er in Amsterdam op na hielden.
'Aart schreef prachtige brieven.
Helaas zijn ze grotendeels door de
muizen opgegeten.'
In dezelfde tijd deed Jaap graag
mee aan de vele toernooien die
(ook) in noordoostelijk Nederland
werden gehouden. Hij trof er ster
ke tegenstanders aan de andere
kant van het bord. Vooral de Duitse
schakers hadden een naam hoog
te houden. 'Echte prijsvechters, die
met vier man in een VW-busje de
toernooien afreden om een paar
honderd gulden te verdienen. Eén
van mijn mooiste partijen speelde ik
tegen ene Müller. Ik won met zwart,
nota bene in een Ben Oni, een ope
ning waarin het ook gemakkelijk
fout kan gaan. Hij reageerde niet erg
sportief. Hij smeet de stukken door
elkaar en riep: verdammt! Ik schrok
me dood. Ik had op dat moment
drieëneenhalve punt uit vier partijen,
maar de rest verloor ik. Ik beweer
met dat het daar van kwam, maar ik
was nog een tijd lang behoorlijk van
slag. Door zulke ervaringen word je
wel een taaie schaker.'
Andersom was ik er als teamgenoot
van Jaap zelf bij dat we met het eer
ste achttal van En Passant ergens in
Noord-Holland een wedstrijd speel
den. Het was daags na Ouwe Sun-
derklaas en hoewel Jaap volgens
eigen zeggen een rustige avond had
beleefd, waren zijn nagels vuurrood
gelakt. Psychologische oorlogsvoe
ring of niet, het moet er wel voor
hebben gezorgd dat zijn tegenstan
der zich niet elk ogenblik volledig op
zijn partij heeft geconcentreerd.
Terug op Texel, waar hij leraar in het
lager beroepsonderwijs werd, werd
Jaap direct kampioen. Het was een
begin van een lange regeerperiode,
die enkele malen zeer kortstondig
werd onderbroken door Rinus Vitta
li, Gerard van Es en de schrijver van
dit stuk. Recent moest hij alleen zijn
meerdere erkennen in Thomas Rich
ter en de tijdelijk weer lid geworden
Gerard van Es. Maar ook zij konden
niet verhinderen dat Jaap in totaal
een kwart eeuw de beste was. Jaap
regeerde niet alleen met harde hand,
maar ook op spectaculaire wijze.
Texels kampioen staat bekend om
zijn aanvallende spelstijl, waarbij hij
risico's niet schuwt. 'Het gaat mij
niet om de correctheid, maar om
de wirwar, de chaos, het labyrint. Ik
doe ook niet veel meer aan theorie.
Juist om de boel op scherp te zet
ten, permitteer ik me in de opening
soms zeer dubieuze voortzettingen.
Dat vind ik leuk. Bovendien liggen
ingewikkelde stellingen me beter
dan stellingen waarin alles eigenlijk
wel duidelijk is. Ik laat me op de
zandweg sneller een oor aannaaien
dan in het moeras. Loeischerpe
stellingen zijn het mooist. Waarin
het eigenlijk te moeilijk is om alles
te zien, waarin je als het ware wordt
meegetrokken als in een film. Ik
mag graag wat wagen. Ik verlies
daardoor ook wel eens, maar dat
hoort erbij.'
Nog steeds schaakt Jaap graag en
veelvuldig. 'Ik heb elke maandag
clubavond, eens per maand speel
ik mee voor de bond en gemiddeld
toch wel eens per week schaak ik
met Gerard van Es. Ik kan mij ook
ontzettend op verheugen op een
wereldkampioenschap of het Hoog
oventoernooi. Je hebt tegenwoordig
van die prachtige websites, waarop
je de partijen live kunt volgen en
de zetten a la minute op je beeld
scherm verschijnen. Ik zal altijd van
schaken blijven houden.' En alsof hij
iets nieuws vertelt: 'Het is eigenlijk
mijn favoriete bezigheid.'
Tijdens de jaarlijkse simultaanwedstrijd, waarin hij elf
uitgeroepen tot Grootmeester van En Passant.
Hoewel hij wel eens heeft geklaagd
over het gebrek aan tegenstand,
koestert hij zijn warme band met
En Passant. 'Het is een heel leuke
club, met speciale figuren. Die zul
je op elke club wel hebben, maar
ik ervaar het als heel speciaal. Het
is bijvoorbeeld prachtig om tegen
Dick van Barneveld snelschaak te
spelen. We dagen elkaar voortdu
rend uit, zeggen de lelijkste dingen
tegen elkaar en weten ondertussen
precies wat we aan elkaar heb
ben. Met Rinus Vittali, mijn eeuwige
tegenstander, ben ik in de loop der
jaren goed bevriend geraakt. Het is
alleen jammer dat de club zo klein
is. We hebben regelmatig nieuwe
leden, maar die verdwijnen vaak
na één of twee jaar weer. Ik kan
mij dat moeilijk voorstellen. Dat zijn
geen echte schakers. Je hoeft geen
wereldtopper te zijn. Het gaat erom
dat je door het spel gegrepen bent.
Echte schakers heb je op elk niveau.
Paul Eelman, bij ons op de club,
zegt altijd dat je hem mag wakker
maken om te schaken. Ik ben ervan
overtuigd dat hij het meent. Ik heb
hetzelfde. Als Gerard van Es bij me
is, gaan we schaken. We gaan niet
risken of scrabbelen, daar denken
we niet eens aan. Een avond met
elkaar zonder te schaken is een
verloren avond.'
Hij kijkt me aan. 'Het wordt tijd
dat je weer komt schaken. Ik vind
voetballen ook best leuk, maar als
je veertig bent, wordt het tijd er
mee te stoppen.' Ik werp tegen dat
ook in dat geval, met het oog op de
krant, maandag een onmogelijke
dag voor me is. Jaap is niet voor
één gat te vangen. 'Dan we gaan
naar de dinsdagavond.' Ik spot:
'Je kunt toch niet voor één iemand
je clubavond verplaatsen.' Hij vol
hardt: 'Er zijn er wel meer die liever
op een andere dag spelen...' Even
later vind ik mezelf in een snel
schaakpartij gewikkeld. In de tijd
van de baas. Maar ach, je moet je
prioriteiten stellen.
Joop Rommets
Gevraagd naar zijn mooiste presta
tie, komt Jaap Dros op de proppen
met een gecompliceerde aanvals
partij, vorig jaar gespeeld tegen de
één van de topspelers van Heerhu-
gowaard. 'Misschien niet de aller
mooiste, maar wel een wedstrijd om
met plezier op terug te kijken', vindt
Dros. De overpeinzingen zijn van de
winnaar zelf.
Alex Albrecht - Jaap Dros
1 ,d4; Pf6 2.c4; g6 3.Pc3; c5 4.d5; d6
5.e4; Lg7 6.f4; 0-0 7.Pf3; e6 8.Le2;
exd5 9.cxd5; b5l?
Een voortzetting die de stand een
geforceerd karakter geeft. Ik dacht
dat de zet een eigen bedenksel
achter het bord was, maar toen ik
het later nakeek, bleek dat in 1965
Spasski de zet al speelde tegen
Keres in het kandidatentoernooi om
het WK.
10.e5; dxe5 11.fxe5; Pg4 12.Lf4;
Alternatieven zijn hier 12.Lxb5;
Pgxe5 13.0-0; Pbd7. 14.Lf4 Db6
(met een ongeveer gelijke stand)
en het scherpe 12.Lg5; Db6 13.0-0!
(het uitroepteken is van Boleslavski);
Pbd7 14.e6 fxe6 15.dxe6; Dxe6
16.Pxb5; La6 17.Te1; Lxb5 18.l_xb5;
Pde5 (met eveneens een gelijke
stand; Grigorjan-Podgajez, USSR
kampioenschap 1971).
12....; b4!
Spasski deed hier 12....; Pd7; later
bleek in de analyse door de wereld
top, dat 12...: t>4 duidelijk beter is.
Kijk, zoiets te lezen geeft de burger
moed!
13.Pb5?;
Na de partij zei Albrecht onmiddellijk
dat hij 13.Pe4 had moeten spelen.
Inderdaad is dat beter, maar ook dan
staat zwart zeer goed. Bijvoorbeeld
13.Pe4; Pd7 14.e6; fxe6 15.dxe6;
Txf4. 16.Dd5; Kh8 17.Td1; Tb8
18.Pxc5: Tf5 19.De4; Pgf6 20.Pc4:
De7 21.exd7: Pxd7 met een duidelijk
zwart overwicht (Michalew-Petrajew.
Nowosibirsk 1967).
13....; Pd7 14.e6; Pde5 15.Pxe5;
Pxe5 16.e7;
De enige manier om niet zonder
meer een pion te verliezen.
16....; Dxe7 17.d6: Db7 18.Dd2:
In de analyse achteraf zei Albrecht
de kwaliteitswinst met 18.l_xe5; Lxe5
19.Lf3 niet eens overwogen te heb
ben, omdat wit dan in een dodelijke
koningsaanval belandt.
18....; Lb7 19.Pc7; Dxg2 20.0-0-0-;
Tab8 21.h4;
Albrecht was in hevige tijdnood
terecht gekomen (vooral over zijn
14de zet dacht hij erg lang na) en
aan de manier waarop hij de tekstzet
op het bord slingerde, was te zien
dat hij inmiddels va banque speelde.
Omdat de stelling wel lekker voelde,
besloot ik de verwikkelingen zoveel
mogelijk op te voeren om hem nog
meer zijn gebrek aan tijd te doen
voelen.
21....; b3 22.a3; Lf5 23.Pd5; Pd3+
24.Lxd3; Dxd5 25.Lxf5; Dxf5
Ik stuurde bewust op deze stel
ling aan, want ik rekende erop dat
Albrecht - met de vlag op vallen
- wel naar de d-pion en de loper zou
grijpen. En inderdaad:
26.d7; Tbd8 27.Lc7; Td7 28.Dxd7;
Dc2. Mat.
Het begint traditie te worden: elk
najaar een foto in de krant van
de pompoen die Harry Bakker uit
Den Hoorn het afgelopen seizoen
heeft gekweekt. De vrucht waar
mee de kweker deze keer vol trots
op de foto staat, weegt niet minder
dan 170 kilogram, bij een omtrek
van 2,76 meter. Een lokaal record,
want de pompoen waarmee hij
vorig jaar poseerde, woog vijf kilo
minder. Het resultaat is te danken
aan intensieve dagelijkse verzor
ging met regelmatig water geven
en 'voeren' met compost, gemaakt
van paardenmest en zaagsel. Ver
der was het een kwestie van snoei
en en rangschikken van de ranken
en het wegknippen van aanstaan
de concurrerende vruchten. De
plant groeide daardoor uit tot
een oppervlakte van 60 vierkante
meter. Om de pompoen in zijn
laatste groeifase tegen de regen
te beschermen, bouwde Bakker
er een tent van doorzichtig plas
tic omheen. Daarin ontstond een
hoge temperatuur en luchtvochtig
heid, waardoor de groei mogelijk
is gestimuleerd en het negatieve
effect van de koele zomer teniet is
gedaan, maar het heeft waarschijn
lijk ook vroegtijdige rotting van de
vrucht veroorzaakt, waardoor het
groeiproces tot stilstand kwam.
Door deze kunstgreep achterwege
te laten kan het record volgend
jaar misschien nog scherper wor
den gesteld.
(Foto Marry O» Graal)
uiinöumvj ui\ i uocn cuu/
De één was nog in oude luister,
de ander inmiddels gerestaureerd.
Eén ding hadden een stel brom
fietsen die zondag over het eiland
toerden gemeen; ze waren alle
maal vóór 1960 gebouwd.
Zo'n 45 leden van de Rijwielhulpmo-
torclub Nederland waren een dagje
naar Texel gekomen om met oude
bromfietsen te rijden. Een tocht van
70 kilometer stond op het program
ma. De leden werden begeleid door
Bart Boon uit De Cocksdorp, lid van
de Rijwielhulpmotorclub, die de tocht
had georganiseerd. Ook Jan Geus
(geen lid) zorgde voor een Texelse
inbreng. De clubleden, afkomstig uit
het hele land, hadden diverse bijzon
dere bromfietsen meegenomen. 'Er
waren er deze keer veel uit Brabant
en Umburg', aldus Boon. 'Sommigen
hebben er ook meteen een week
endje Texel van gemaakt.'
Een wagen van Meyert Boon reed
voor de zekerheid mee als bezem
wagen en dat was niet voor niks;
een paar oude bromfietsen staakten
voortijdig de strijd en moesten verder
op de aanhangwagen. Het was al
een paar jaar geleden dat de Rijwiel
hulpmotorclub voor het laatst op het
eiland was. De club maakt jaarlijks
zo'n acht tochten door het hele land.
Leden van de Rijwielhulpmotorclub bekijken tijdens een pitstop in de Kikkertstraat in De
Cocksdorp eikaars bromfietsen. (Foto Jeroen van Hattüm/Beeldbank Texel)
Coos van Eek heeft op de overgang van de Groeneplaats naar de Binnenburg een nieuwe stek gevonden.
(Foto Jeroen van HattumlBeeldbank Texel)
De Nederlandse Brandwonden
Stichting houdt deze week de jaar
lijkse collecte. Op dinsdag-, woens
dag-, en donderdagavond gaan
leden van de (jeugd)brandweer
langs de deuren, met uitzondering
van Oudeschild waar ouders van
basisschoolleerlingen collecteren
en in sommige straten van Den Burg
waar particulieren geld inzamelen.
De opbrengst van de collecte stelt
de stichting in staat werk voor men
sen met brandwonden voort te zet
ten.
overgang van de Groeneplaats naar
de Binnenburg stond, is gestopt en
Van Eek kon zijn plek overnemen.
Hij is tevreden met zijn nieuwe loca
tie. 'Ik zit weer in de loop en heb
ook weer meer omzet.' Zijn kraam
moest hij iets inkorten, maar dat
had hij er graag voor over. 'Liever
met 2,5 kraam op deze plek, dan
met 3,5 op dat middenterrein.' Wat
Van Eek betreft, zijn zijn bezwaren
tegen de gemeente van tafel.
ereid apktkoopman Coos van Eek uit
heeft een nieuwe plek op
aandagochtendmarkt in Den
gevonden. De marktkoop-
jben orlfcn, die iri de clinch lag met de
opnem meente over zijn vorige plek, is
naar de Binnenburg.
istituul# Eek, die al zo'n dertig jaar
kousen en beenmode naar
komt, was vijf maanden gele-
het middenterrein van de
Groeneplaats verkast. Hij kwam
daar tegen in opstand, omdat hij
uit de loop was geraakt en zijn
omzet zag dalen. Een protest bij de
Bezwarencommissie haalde weinig
uit, zijn bezwaar werd niet-ontvan-
kelijk verklaard.
De gemeente zegde toe na het
seizoen met de marktkooplieden
naar een oplossing te willen zoeken,
maar die heeft zich vanzelf aange
diend. De verkoper die eerst op de
