Excelsior
Boek over 100 jaar muziekvereniging
'Van oudsher sociale club,
en eigenlijk nooit wat loos'
texel
owttux
TEXELSE 7 coURANT
J/f/aar gebeurd
'Klanten hebben er geen omkijken naar'
Folders over heel
Texel verspreid
VRIJDAG 15 FEBRUARI 2008
Karen Keijser en Jan Brouwer temidden van foto's en knipsels uit het rijke verleden van
christelijke muziekvereniging Excelsior.
Van de herinnering terug naar het
archief. 'Al in 1909 kreeg de harmo
nie koninklijke goedkeuring. En als
het koningshuis wat te vieren had,
werd er natuurlijk gespeeld. Bijvoor
beeld bij de geboorte van prinses
Juliana op 30 april van dat jaar. 'Het
Harmoniegezelschap onder leiding
van den heer Pool heeft zich gedurig
en luide doen horen, en zijne opwek
kende toonen brachten vreugde en
joligheid', schreef de krant.
Excelsior kende hoogte- en diepte
punten en in 1926, toen er nog maar
acht leden over waren, dreigde zelfs
opheffing. Het was toen een punt
op de agenda. Besloten werd door
te gaan en de houtblazers aan de
kant te doen, dus om van harmonie
fanfare te worden.
1926 was in meerdere opzichten
een bijzonder jaar, namelijk ook het
begin van het tijdperk Cor Bremer.
Na meester Pool, meester Bakker
en Gerrit Bremer nam deze dirigent
het stokje over. Een man die meer
geloofde in de tactiek van de over
reding dan in de knoet. Zijn milde
aanpak werkte, want het was in zijn
periode (tot 1957) dat Excelsior op
concoursen tweemaal de klasse 'uit
muntend' behaalde.
Urk
De oorlogsjaren waren in muzikaal
opzicht niet bepaald een hoogte
punt. De instrumenten waren immers
van koper en de bezetter dreigde
die in beslag te nemen. Bovendien
weigerde de vereniging lid te worden
van de Kulturkammer en dus moest
Excelsior ophouden te bestaan. De
Foto van Excelsior, gemaakt bij het 50-jarig jubileum. Bovenste rij, vlnn P. Daalder, S. Zijm, J. van der Slikke, J. Stark, E. Medema, A. Tra[p, P. Bakker en P. Brouwer. Tweede rij: J.
Beyert, E. Vermeulen. L. Beyert, W. van Tatenhove, F. Boon, J. Koger, B. Bremer en P. Brouwer. Derde rij: P. Bakker. J. Krotje, J. Daalder, K. Brouwer, B. Vlaming C.Gzn, D. Medema
en T. Medema. Vierder rij: H. Daalder, G. Beyert, F. Rootlieb, J. Beyert, T. van der Slikke, K. van Dijk, J. Riemers, K. Timmer Szn en P. Daalder Jzn.
instrumenten werden verstopt onder
de het podium van het Gebouw
van Christelijke Belangen, om na
de bevnjding weer tevoorschijn te
komen, waarna de koningsgezinde
vereniging de vrijheid uitbundig vier
de. Vanaf 1947 werd weer deelge
nomen aan concoursen en over een
uitstapje in augustus van dat jaar
naar Urk werd lang nagepraat. Vooral
over de terugreis, want die verliep
niet vlekkeloos. De oude Marsdiep
de oprichting van de drumband, pre
cies vijftig jaar geleden. Gangmaker
was 'lange' Piet Daalder. Om geld
voor instrumenten bij elkaar te krij
gen, ging de Strender jeugd met
trommels van koekblikken de deur
langs. Met succes, want al snel kon
den bouwpakketten worden besteld
waarmee trommels konden worden
gemaakt. Piet Daalder gaf les, wat
later werd overgenomen door Jan en
Henk Beijert. De drumband groeide
verschillende dirigenten de revue.
Brouwer weet zich Ab Kuik, die het
stokje van 1966 tot 1986 hanteerde,
goed te herinneren. 'Een gedreven
man. bij het autoritaire af, die hoge
eisen aan de muzikanten stelde. Het
moest goed. anders werd er niet
gespeeld. Hij eiste dat er hard werd
gestudeerd. Als we naar een con
cours gingen, moest elke muzikant
zich apart bij hem melden om zijn
of haar partijen te blazen. Maten die
schommelde op de terugreis der
mate, dat menig muzikant dit zich
had volgegeten met paling, door
zeeziekte bijkans groen werd. Vervol
gens liep het schip tussen Den Oever
en Texel op een zandbank en kwam
zo 'vast als een huis te zitten'. Op
het scheef liggende schip moest de
nacht worden doorgebracht, onder
meer met spelletjes, waarbij ook het
licht nog uitviel. De Voorwaarts van
TESO haalde het gezelschap de vol
gende dag van boord.
Drumband
De geschiedenis landt dan aan bij
uit tot een niet meer weg te denken
onderdeel van Excelsior en heeft
onder leiding van Simon van Taten
hove een doorstart gemaakt als per
cussieband. Onafhankelijk, maar wel
even opvallend als verfrissend aan
wezig onderdeel van Excelsior is de
majoretteafdeling, die in 1965 werd
opgericht.
Het was ook de tijd dat de muziek
school van de grond kwam en de
kwaliteit van de instrumenten beter
werd, wat eraan bijdroeg dat de
muziek langzaam maar zeker op een
hoger niveau kwam. Bij de Stren
der muziekvereniging passeerden
met goed gingen, streepte hij door.
Sommige kinderen durfden amper
naar hem toe en hadden bij wijze van
spreken de broek vol.' De inspan
ningen bleven niet zonder resultaat.
Onder Kuiks leiding haalde Excelsior
de ere-afdeling.
Leeftijd
Inmiddels wordt het dirigeerstokje
al vele jaren gehanteerd door Betty
Bakker. Keijser: 'Het korps staat of
valt bij de dirigent. Betty is een heel
muzikale, inspirerende en bezielende
leider. We spelen koralen, maar ze
schuwt ook de moderne stukken
niet. We mogen ons gelukkig prijzen
met zo'n dirigent.'
Excelsior is op leeftijd gekomen en
ook de gemiddelde leeftijd van de
muzikanten is toegenomen. Dat is niet
zonder gevolgen gebleven. Brouwer;
'In het verleden was het met feesten
als koninginnedag met ongebruikelijk
dat we drie uur marcheerden. Van
Oosterend naar De Koog, naar Den
Burg en weer terug. Als we nu twintig
minuten marcheren, loopt iedereen
al te hijgen en te puffen. De conditie
hé. en ook de heupen en de ruggen
worden minder We zijn nu meer een
zittend korps. Maar spelen gaat nog
als de béste.'
Voor het boek hebben Brouwer en
Keijser (oud-)leden geïnterviewd
Ook de notulen van de vereniging
leverden veel informatie op, net als
de Texelse Courant, waarvan het
tweetal honderd jaargangen heeft
doorgespit. 'Ook hebben we veel
foto's weten te traceren. Samen met
de knipsels en de hulp van mensen
van Langeveld de Rooy hebben
we er wat moois van kunnen maken.'
Het rijk geïllustreerde boek 100 jaar
Excelsior - Oosterend, vormge
geven en gedrukt door mediabu
reau Langeveld de Rooy, is tot
1 maart voor €19,95 te bestellend
via www.100jaarexcelsior.nl. Daarna
kost het boek €24,95.
Tekst en foto Gerard Timmerman
'We denken aan een boek van tachtig pagina's', zeiden Jan
Brouwer en Karen Keijser, toen ze begonnen met het samen
stellen van een boek over de 100-jarige christelijke muziek
vereniging Excelsior. Maar al bladerend in oude kranten,
snuffelend in archieven en vragen stellend bleek de geschie
denis veel meer te omvatten dan aanvankelijk gedacht. Met
als resultaat dat het jubileumboek dat binnenkort verschijnt
dubbel zo dik is geworden.
Voor de laatste veertig jaar van de
Oosterender muziekvereniging hoef
de Brouwer het archief overigens niet
echt te raadplegen. De baritonspeler
mag dan vitaal ogen en enthousiast
spelen, hij blaast alweer vier decen
nia zijn deuntje mee bij het Strender
fanfare. 'Je kunt wel zeggen dat het
een deel van mijn leven is. De maan
dagavond waarop we altijd repeteren,
die vergeet ik nooit. Daarvoor is het
fanfare té belangrijk. Mijn vader (Piet
Brouwer) was al lid. Ik kreeg het met
de paplepel ingegoten. En probeer
het aan mijn kinderen door te geven.'
Karen Keijser zit 'pas' twintig jaar bij
Excelsior, maar dat heeft er alles mee
te maken dat ze uit De Cocksdorp
komt. 'Ik groeide op met piano, maar
toen ik eens een concert van Excel
sior bijwoonde, was ik verkocht. Mijn
christelijke achtergrond was mede
bepalend voor mijn keus.'
Harmonie
Het was 'meester' Pool, hoofd der
Bijzondere school in het dorp, die in
1908 het initiatief nam tot de oprich
ting van een eigen fanfare, destijds
de Christelijke Harmonie. Brouwer:
'Het dorp had in die tijd geen eigen
harmonie en aangezien er op Texel
geen christelijke muziekvereniging
was, was de bevolking bij festivitei
ten, zoals de viering van koningin
nedag aangewezen op christelijke
muziekkorpsen van de overkant. Het
gebeurde wel dat een harmonie uit
Makkum overkwam om hier te spe
len.'
Deze muzikale onderwijzer kon de
Strenders wel onderrichten, maar er
was een ander probleem. Brouwer:
'Ze hadden in de jaren in Oosterend
geen cent te makken en hadden
zomaar geen zeshonderd gulden
om instrumenten aan te schaffen.'
Met hangen en wurgen schraapten
de muzikanten een kwart van dat
bedrag bij elkaar en moest er een
lening van ƒ450,- aan te pas komen
om de benodigde instrumenten aan
te schaffen. Om een bankroet te
voorkomen, heerste er in die tijd
binnen de vereniging wel een ijzeren
discipline; wie met tijdig de contribu
tie betaalde, werd eruit gezet. Maar
de harmonie waarmee Oosterend de
eigen festiviteiten kon opluisteren,
kwam van de grond. De eerste repe
titie werd gehouden op 6 novem
ber 1908, een paar dagen nadat de
instrumenten waren gearriveerd.
Christelijk
De christelijke signatuur loopt als
een rode draad door de geschiede
nis. Brouwer: 'Ieder concert begon
en eindigde met een gebed.' Ook
werden altijd koralen gespeeld en
geestelijke liederen gezongen. Hoe
wel het spelen van koralen inmiddels
flink is beperkt, weten kenners dat
Excelsior nog steeds een meester Is
in het spelen ervan. Uit principe werd
bij de intocht van sinterklaas, dat
in christelijke geledingen niet werd
gevierd, niet gespeeld. Vanaf de jaren
zestig werd Excelsior wat minder
recht in de leer. Maar hoewel binnen
de vereniging nu veel stromingen zijn
vertegenwoordigd, wordt de christe
lijke traditie wel in ere gehouden, in
de vorm van het spelen van koralen
of bewerkingen van geestelijke lie
deren. De saamhorigheid is groot:
Keijser: 'Als iemand binnen de ver
eniging het moeilijk heeft, bidden we
voor hem of haar en als er bij iemand
een kindje wordt geboren, dan lees
ik een eenvoudig christelijk gedichtje
voor. Brouwer: 'We zijn van oudsher
een heel sociale club, eigenlijk is er
nooit wat loos.'
Joligheid
G»r I ,t& w»
De wasmand
Aafje, een vrouw van in de tachtig,
woonde' helemaal alleen in een
afgelegen boerderij in de polder.
Ze had flink wat overgewicht en
was ook daardoor met meer zo
vlot ter been. Op een middag was
ze in haar bijkeuken bezig de was
te sorteren en zette ze de lege
wasmand achter haar rug in de
hoek van de bijkeuken. Al stud-
derend liep ze wat heen en weer
en stapte zo een keer achteruit
waarbij ze tegen de lege wasmand
stootte, achterover tuimelde, pre
cies met haar achterwerk in de
mand belandde en daarin klem-
vast kwam te zitten. Wat ze ook
probeerde en hoe ze ook heen
en weer wrong, ze kon zich met
geen mogelijkheid uit de mand
bevrijden. Om hulp roepen hielp
ook niet, er was niemand in de
buurt. Ze raakte lichtelijk in paniek
tot ze zich bedacht dat over onge
veer een uur de bezorger van
de Texelse Courant zou komen,
die als regel de krant bij haar
op de keukentafel legde. Toen ze
dan ook op een gegeven moment
gerommel aan de deur hoorde
begon ze te roepen: 'Jaap, Jaap,
help me d'r 'ns effies.' Toen Jaap
op haar geroep afkwam en de situ
atie in ogenschouw nam, pakte hij
haar bij beide handen beet. trok
haar met een flinke ruk omhoog
en verloste haar van de knellende
wasmand. Aafje reageerde met:
'Wat een geluk dat er nog kranten
bezorgers zijn.'
Jan van Tunen
VERVOLG VAN PAGINA 1
Vroeger sluitingsuur
Op Texel gaat men uit in de bewoon
de dorpskern en komt men (soms
onaanspreekbaar) thuis op het
vakantieadres. Dat mag niet worden
vergeleken.' Economische motieven
mogen volgens de hoteliers geen rol
spelen in de bestuurlijke afweging.
De relatief koele en natte zomer
maken dat een vergelijking met
voorgaande jaren moeilijk opgaat.
'Wat zou bijvoorbeeld het effect
zijn geweest als de aanvullende
maatregelen waren gecombineerd
met een vervroegd sluitingsuur?'
Volgens Teisman houdt het college
zich niet aan de afspraken die zijn
gemaakt met het gemeentebestuur.
'Als het experiment geen duidelijk
zichtbaar voordeel gaf, zou zonder
pardon worden teruggekeerd naar
de situatie van 2006. Wat is de sta
tus van dat soort afspraken met de
zittende politici?'
Op donderdag 21 september
bespreekt de gemeenteraad de slui
tingstijden in commissieverband.
Teisman: 'We hopen dat er dan ein
delijk wordt gedebatteerd over de
inhoud en niet in de geest van als
het overal zo gaat, dan moesten wij
dat ook maar proberen.'
Rode Kruis zoekt
versterking groep
De groep Opvang en Verzorging
van het Rode Kruis op Texel heeft
behoefte aan versterking. Het
Rode Kruis start in april met een
cursus om nieuwe leden op te
leden.
Opvang en Verzorging is een groep
die in actie komt als grote groepen
mensen tijdelijk hun huis moeten
verlaten in verband met bijvoorbeeld
grote branden of bomruimingen. De
groep is actief in de centra die dan
worden ingericht om mensen op te
vangen die niet direct bij familie of
vrienden terecht kunnen.
Vrijwilligers van Opvang en Verzor
ging zorgen in die centra voor bege
leiding, helpen mee bij de registratie
en verlenen eventueel eerste hulp.
De vrijwilligers kunnen ook worden
ingezet voor de inrichting van een
opvangcentrum tot slaapplaats als
mensen langere tijd niet terug naar
huis kunnen.
De groep Opvang en Verzorging
wordt bij rampen en calamiteiten
niet het veld ingestuurd om hulp
aan slachtoffers te verlenen. Dat
doen de vrijwilligers van het SIGMA
(Snel Inzetbare Groep ter Medische
Assistentie) die ambulancepersoneel
assisteren.
Mensen met interesse voor een cur
sus Opvang en Verzorging kunnen
contact opnemen met Mary Steen
bergen (tel. 06-40058937) of een mail
sturen naar kopvannoordholland@re
dcross.nl. Er zijn geen kosten aan de
opleiding verbonden, wel wordt van
de vrijwilliger gevraagd zich voor het
Rode Kruis in te zetten.
TERMIJN Asenda
Woensdag 20 februari:
Om 10.00 uur gaat bij de trap bij
de Slufter een rondwandeling van
de Stichting Welzijn Ouderen Texel.
Een medewerker van het nationaal
park vertelt de deelnemers over de
flora en fauna. Deelname kost €7,50,
inclusief erwtensoep na afloop.
VERVOLG VAN PAGINA 1
Waldhoorn
Volgens Ridderinkhof gaat het te
ver de 9,5 ton verder omlaag te
brengen, zoals ook in de raad werd
geopperd. 'Een jaar geleden zaten
we op 1,2 miljoen euro en daar heb
ben we al 20 procent vanaf gehaald.
Als we nog verder omlaag gaan, is
het niet te doen. Bovendien had het
college eerder aangegeven vóór te
zijn als we onder de miljoen euro
kwamen.'
De Stichting Woontij stond de dorps-
commissie bij de aanpassingen als
adviseur terzijde De woningstich
ting adviseerde vooral naar de lange
termijn te kijken. Ridderinkhof: 'En
vriend en vijand zijn het er wel over
eens dat er iets aan het dorpshuis
moet gebeuren.'
In dorpshuis De Hof aan de Nikadel
in De Koog wordt om 10.00 uur het
dorpssteunpunt geopend.
Om 10.00 uur begint bij Ecomare
een programma voor heksen en
tovenaars in opleiding. Reserveren
via tel. 317741.
Immy Dros verzorgt van 10.30 tot
12.00 uur een cultuurhistorische
rondwandeling door Oosterend.
Voor aanmeldingen; tel. 318937.
Om 11.00 uur begint een excursie
langs de lepelaarskolonie van de
Geul onder leiding van een bos
wachter. Reserveren bij Ecomare.
tel. 317741.
Om 12.00 en 14.00 uur begint in
Ecomare een theatervoorstelling
Hij brengt niet alleen zo'n veertig ver
schillende folders rond, maar zorgt er
ook voor dat ze netjes worden gepre
senteerd en dat ze worden aangevuld
voordat ze op zijn. 'Mijn klanten
hebben er geen omkijken meer naar.
Bovendien besparen ze veel kosten.'
Aan het woord is )aap dc Wijk uit Den
Burg. Hij werkte tientallen jaren voor
de overheid, eerst bij Rijkswaterstaat,
later bij de gemeente, maar voelt zich
nu als ondernemer als een vis in het
water. 'Werken voor een baas die zelf
ook een baas heeft, ging me steeds meer
tegenstaan. Nu werk ik voor mezelf en
pak ik aan wat zich voordoet.'
Mede dankzij de Ezelvereniging,
schaakclub En Passant en basketbal
vereniging De Mareis heeft de boom
lange Dc Wijk voor veel Texelaars een
bekefid gezicht. Ook als ondernemer
slaat hij zijn vleugels breed uit. Hij ver
koopt souvenirs, biedt administratieve
ondersteuning en verzorgt de boek
houding voor particulieren en onder
nemers. Een jaar geleden zag hij een
gat in de markt en sinsdien bezorgt hij
ook folders. Inmiddels heeft hij enige
tientallen klanten, variërend van thea
ter Klif 12 tot de vishandel van Jan van
der Star en van Ecomare tot strandpa
viljoen Paal 17. 'Ik bezorg in het hoog
seizoen wekelijks op zo'n 150 adressen,
meest vakantieparken en campings.
Mijn opdrachtgevers hoeven daardoor
oMfc fut vklciuttu «W
laap dc Wijk bezorgt tientallen fold
i-r het hele eiland.
niet zelf het hele eiland over te rijden.
Bovendien zorg ik ervoor dat er altijd
voorraad ligt, dat oude folders worden
opgeruimd en dat ze knap worden
gepresenteerd. Dat doe ik een beetje
naar eigen inzicht, want bedrijven heb
ben niet onbeperkt de ruimte om fol
ders uit te stallen. Ik schat daarom in
waar de meeste klandizie te verwach
ten valt. Zo leg ik in Den Hoorn en
omgeving bijvoorbeeld eerder folders
van de Novalishoeve en straks van
Dc Bonte Belevenis neer dan van Dc
Vriendschap.'
Hoewel hij wordt betaald door zijn
opdrachtgevers, heeft De Wijk ook het
belang voor ogen van de ondernemers
waar de folders worden gepresenteerd.
'Zij hebben er baat bij dat hun gasten
goed worden geïnformeerd over wal er
op het eiland allemaal te doen is. Des
gewenst lever ik tegen kostprijs rekken
en bakjes als presentatiemateriaal.'
over het leven van de lepelaar. Voor Wilhelminalaan in Den Burg begint Donderdag 21 februari:
iedereen vanaf 6 jaar. Gratis voor om 19.00 uur een presentatie van Om 10.00 uur begint bij Ecomare
bezoekers van Ecomare. leerlingen saxofoon, dwarsfluit en een schilderactiviteit voor kinderen
gitaar. Belangstellenden zijn wel- van 8 t/m 12 jaar Reserveren via
In de voorspeelruimte van de kom. Entree gratis. tel. 317741.
Muziek- en Dansschool aan de
