0
Politiek: 'Achteraf is het makkelijk praten'
'Je stalt miljoenen bij
bank die je niet kent'
TEXELSE j COURANT
yy
C"
O
Groen
Zwart
Nu eerst intern verbouwen
Texel knokt met andere
gedupeerden voor geld
VRIJDAG 17 OKTOBER 2008
De Texelse politiek reageert verdeeld op het debacle met
Landsbanki. Wat betreft de WD moet verantwoordelijk
wethouder Peter Bakker meteen opstappen, maar van de
overige fracties mag hij blijven zitten. 'Je kunt hem wel de
wacht aanzeggen, maar daarmee heb je die acht miljoen
niet terug', zegt Alfred Schaatsenberg (PvdA). Geld kwijt
of niet, allemaal vinden ze dat de bouw van OSG De Hoge-
berg door moet gaan.
Marijke Eelman (CDA): 'Ik heb er
slecht van geslapen. We hebben
weinig strohalmen waar we ons
aan vast kunnen klampen. We zit
ten met een dubbel probleem, want
ook provincie zit zwaar in het schip
en het is afwachten wat daarvan
voor Texel de consequenties zijn.
Dit zal hoe dan ook ten koste gaan
van de werkgelegenheid op het
eiland. Voordat ik er politieke uit
spraken over doe, moeten we eerst
op zoek naar de lucifer die deze
brand heeft veroorzaakt. Wat ik wel
kan zeggen is dat de school onze
hoogste prioriteit heeft.'
Alfred Schaatsenberg (PvdA): 'Het
nieuws is me maandag koud op
mijn dak gevallen. Ik kan nu wel
wild om me heen schoppen, maar
ik wacht liever eerst alle gege
vens af. Zijn we inderdaad verkeerd
geïnformeerd door De Nederland-
sche Bank en hebben we te goeder
trouw gehandeld? Het is wel zo dat
al vóór 1 augustus bekend was dat
het in IJsland niet goed zat. Acht
miljoen is wel ontzettend veel. Ik
hoop dat we er nog wat van terug
zien. De school moet doorgaan,
maar ik denk dat wel dat we op
andere dingen moeten bezuinigen.
Misschien het gemeentehuis. Krijgt
Gerbrand toch nog zijn zin. Maar als
daarover al afspraken zijn gemaakt,
dan krijg je weer claims.'
Henny Festen (GL): 'Vreselijk. Ik
hoop dat we er nog wat van terug
zien. Eigenlijk weten we na 31 okto
ber pas precies wat er aan de hand
is. Maar het is goed dat er claims
worden voorbereid voor het geval
we het niet terugkrijgen. Ik heb van
de wethouder begrepen dat er geen
procedurele fouten zijn gemaakt en
dat er zorgvuldig is gehandeld met
alles kennis die op dat moment
voorhanden was. Ik kan me niet
voorstellen dat de overheid die
particulieren wél bijstaat de lagere
overheden niet helpt.'
Gerbrand Poster (WD): 'Als er een
reden voor een extra raadsverga
dering is, dan is dit het wel: onver
antwoord omgaan met gemeen
schapsgeld. En dan bedoel ik ook
die acht miljoen op die andere twee
banken. Toch een vorm van spe
culeren. Bakker kan wel zeggen
dat er conform het treasurysta-
tuut is gehandeld en dat hij er
niets aan kan doen, maar hij is wel
politiek verantwoordelijk voor dit
debacle en moet daarom opstap
pen. Dit zou namelijk nooit gebeurd
zijn als het geld op ABN-Amro of
een andere Nederlandse bank was
gezet. Dit geld komt niet meer terug
en je kunt de bevolking niet opza
delen met hogere belastingen. Dit
is dé gelegenheid om te stoppen
met dat nieuwe gemeentehuis. Dan
komen we er misschien nog zonder
kleerscheuren van af. De school
heeft prioriteit.'
Joop Groeskamp (TB): 'Toen de
raad in 2001 besloot de treasury
(het beheer van de financiën) te
mandateren aan ambtenaren, was
natuurlijk niet bekend dat het om
zulke hoge bedragen zou gaan. Dat
er geen controle is door het college
en dat Peter Bakker niet wist wat
er met die €24 miljoen gebeurde, is
verbazingwekkend. Als ik wethou
der zou zijn, dan had ik wel willen
weten wat er met dat geld gebeur
de. Hij heeft ons verteld dat de
gemeente zuiver heeft gehandeld
en Willem Vlas gaat dat vanmiddag
(woensdag) controleren. Vanavond
komen we bij elkaar om ons een
oordeel te vormen. Als blijkt dat de
wethouder niets valt te verwijten,
dan mag hij blijven zitten. De school
heeft wat ons betreft prioriteit.'
Gerard Weijers (eigen partij). 'Dit
is verschrikkelijk. Maar voor zover
ik het kan overzien, is alles vol
gens regels gegaan. Toch is het
gebeurd. De toezichthouder heeft
een steekje laten vallen. Ik heb wel
goede hoop dat er een groot deel
van terugkomt. Het kan niet zo zijn
dat de bank niets meer bezit. Maar
het economisch tij is slecht. Maar
we moeten nu niet met z'n allen bij
de pakken neerzitten. Onze burgers
mogen er niet onder lijden. Op dit
moment kan ik de gemeente niets
verwijten. Achteraf is het makkelijk
praten. Maar het was gemanda
teerd. We hebben er met ons volle
verstand bij gezeten en hebben dit
niet zien aankomen. We zullen de
regels moeten aanscherpen, zodat
het niet nog eens gebeurt.'
Frans Visman (D66): 'Het klinkt
wrang, maar gelukkig zijn we niet
de enige die in het schip zitten.
Alleen kan ik er niet bij hoe het kan
dat de wethouder er niets van wist.
Die had wel geïnformeerd moeten
worden. Het mag dan volgens de
regels zijn, je bent wel aan het
beleggen en weet dat daar risico's
aan kleven. De motie van de WD
om Bakker weg te krijgen, zal ik
niet steunen. Dit is zo'n uitzonder
lijke situatie, die kun je hem niet
verwijten. Minister Bos kan dan wel
zeggen dat een hoge rente auto
matisch een hoog risico inhoudt,
maar dat hoeft helemaal niet. Als
banken veel geld nodig hebben
omdat ze bijvoorbeeld zelf veel
hebben uitgeleend, dan bieden ze
een hoge rente. Het is niet gezegd
dat als er een andere wethouder
had gezeten, dat dit dan niet zou
zijn gebeurd. Had je bijvoorbeeld
het geld op Fortis gezet en Bos had
niet ingegrepen, dan waren we dat
geld k wijt geweest.'
ICEóflve
'J5KObT
fKRtt DiriNDP tókfisr?)
a>
O
O
c-i
O
a
vS
CL
Wordt vervolgd.,
Risico Landsbanki
al in april bekend
Gedupeerden van Landsbanki
hadden al ruim vóór 1 augustus
kunnen weten dat zaken doen
met de IJslandse bank een ris
kante aangelegenheid is. Dagblad
Trouw kopte al op 2 april dat de
IJslandse bankensector aan de
Redactioneel
Van achteren kijk je een koe in zijn kont. Wethouder Peter Bakker (Midde
len) deed deze uitspraak dinsdag toen hij officieel bekendmaakte dat Texel
mogelijk kan fluiten naar de €8 miljoen bij Landsbanki. Wie had dit immers
kunnen zien aankomen? De gemeente treft wat hem betreft geen blaam.
Alle spelregels zijn in acht genomen, de Nederlandsche Bank heeft de boel
verkeerd voorgelicht. Die schuift de schuld weer door naar die schurken
in IJsland en ook die zullen wel een zondebok hebben. Acht miljoen weg,
maar niemand treft blaam.
Of toch wel? Het is verbijsterend dat de verantwoordelijke wethouder zelf
niet wist waar en onder welke voorwaarden de €24 miljoen die de gemeente
had geleend was ondergebracht. Het doet je afvragen waar Bakker nog
meer niet van op de hoogte is of was. Geen denkbeeldige vraag, want het
is niet de eerste keer dat een wethouder achteraf wordt geconfronteerd met
besluitvorming waar de hele Texelse gemeenschap overheen valt. Zo moest
collega Nico Kikkert een jaartje geleden uit de krant vernemen dat er bij De
Koog eern megamanege zou worden gebouwd.
Het is bizar dat beide situaties met goedkeuring van onze volksvertegen
woordigers hebben kunnen ontstaan. Zoals de raad er mee heeft ingestemd
dat de ambtelijke organisatie de bevoegdheid kreeg voor het schuiven met
grote sommen gemeenschapsgeld, zo besloot de raad ook dat ambtena
ren hun bestuurders niet meer hoefden te vermoeien met artikel 19 lid 2
procedures. In beide gevallen bleven de uitvoerende ambtenaren binnen
hun bevoegdheden, maar in beide gevallen draaide het uit op een fiasco.
Het bouwplan van de manege kon na veel druk van publiek en politiek nog
enigszins worden bijgesteld, maar of we nog wat van het IJslandse geld
terugzien, kunnen we slechts hopen.
Twee voorbeelden van hoe de raad zich in de luren heeft laten leggen, hoe
goedbedoelde afspraken en gegeven vertrouwen verkeerd uitpakten en de
gemeenschap uiteindelijk aan het kortste eind trekt.
Welke les kan hieruit worden getrokken? Natuurlijk dat bij het beleggen van
gemeenschapsgeld een kritischer houding wordt aangenomen en meer
expertise wordt ingezet dan alleen de wet vereist. Maar dat ook kritisch
naar het mandateren van bevoegdheden wordt gekeken. Delegeren gebeurt
in vrijwel elke organisatie, zeker als die wat groter is. Maar bevoegdheden
horen hun grenzen te kennen en gezien de enorme getallen en de ruimtelijke
impact, heeft het daar bij de gemeente aan ontbroken. Er moeten duide
lijkere grenzen worden gesteld aan de bevoegdheden en betere afspraken
komen over- het rapporteren en informeren van wethouders en raad.
Wijsheid achteraf? Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt, een waar
heid als een koe. Maar kern van ons democratisch systeem is dat wie de
verantwoordelijkheid heeft, deze ook neemt. Ook als het fout gaat. Een wet
houder die na een misser, zeker van deze omvang, zegt er niet van op de
hoogte te zijn geweest, dat maakt geen beste indruk. Nu de nieuwbouw van
het raadhuis lijkt vertraagd, een mooie gelegenheid eerst deze dringende
'interne verbouwing' door te voeren.
Inzamelaars dansen op de met kleding gevulde zakken, zodat de c
s letterlijk stampvol zaten. Toch vt
Personeel OSG baalt van stilstand Recordopbrengst kledinginzameling
Personeel van de OSG reageerde
van de week geschrokken op het
nieuws dat de school door de pro
blemen met Landsbanki voorlopig
een pas op de plaats moet maken
met de nieuwbouw.
Rector Henk de Vries bracht alle
medewerkers dinsdag per email op
de hoogte. Woensdag was er ook een
plenaire vergadering waarin iedereen
werd bijgepraat. Het tijdelijk staken
van alles dat geld kost, komt stevig
aan omdat najaren van gepraat en het
overwinnen van hobbel de schoppen
op het punt staan de grond in te gaan.
'Je hebt het idee dat de kredietcrisis
aan je voorbij gaat', zegt docent Rob
Souverein, 'maar je merkt dat je nu
toch ook in je eigen omgeving wordt
geraakt.' Volgens hem is het het beste
optimistisch te blijven en met meteen
met beschuldigende vingers te gaan
wijzen. Docent Pieternel Geurtz dacht
in eerste instantie dat er een verlate
1-aprilgrap werd gemaakt, totdat ze
merkte dat er echt een pas op de
plaats wordt gemaakt. 'Er werden
in de lerarenkamer al opmerkingen
gemaakt dat het waarschijnlijk wel
2012 is voordat de nieuwe school er
echt staat en dat mensen het voor hun
pensionering niet meer meemaken.'
Conciërge Hans de Beurs reageerde
boos. 'Ik had niet gedacht dat Texel
ook aan het graaien zou meedoen. Ik
snap het niet. Met je auto zul je niet
snel naar een andere garage gaan,
tenzij je onderweg pech hebt, maar
een paar miljoen euro stal je zomaar
bij een bank die je niet kent en alleen
maar om een paar procent extra te
pakken. Ik vind het schandalig.' Ruud
Verstraaten, teamleider van de boven
bouw van het VMBO, zei te balen
toen hij het nieuws hoorde. 'Maar het
maakt voor het VMBO gelukkig weinig
uit, omdat we tijdens de verbouwing
toch blijven zitten waar we al zitten. Ik
denk dat het het beste is maar hoop
vol te blijven. Over twee weken kan
alles weer anders zijn.'
Bij sommige medewerkers rees de
vraag of de school nog wel salaris^
Niet eerder haalde Rotaryclub
Texel zoveel afgedankte kleding en
schoenen op als tijdens de dins
dagmiddag gehouden inzameling.
Doorgaans zijn twee containers vol
doende om alles af te voeren, deze
sen mag uitbetalen, als de rector
de komende tijd geen handtekening
meer mag zetten onder overeenkom
sten die geld kosten. Op dat punt
hoeft volgens de school geen enkel
misverstand te bestaan. De in IJsland
geparkeerde miljoenen, geleend voor
de kanjerprojecten, staan volledig los
van de salarissen. 'Die worden betaald
door het rijk', aldus De Vries. 'Ook het
geld voor de exploitatie van de school
komt bij het rijk vandaan.'
De pas op de plaats en met name
de €8 miljoen in IJsland, zijn onder
de leerlingen ook het gesprek van de
dag. 'ledereen heeft het erover', zegt
voorzitter Lotte de Vries van de leerlin-
genraad. 'Er is zorg dat het nog langer
gaat duren voor de nieuwe school er
is.' Tijdens de lessen is veelvuldig over
de €8 miljoen gesproken. Mentoren
hadden het er met hun leerlingen
over en bij maatschappijleer werd
aandacht besteed aan de vraag hoe
het kan dat de gemeente de miljoenen
mogelijk kwijtraakt.
keer waren er drie nodig. De ongeveer
twintig ton kleding zal 24 cent per kilo
opbrengen ten bate van goede doelen
zoals het Tesselhuus. Het grootste deel
van de opgehaalde schoenen wordt
verscheept naar Suriname, waar oud-
Texelse Nel Bakker ze zal uitdelen aan
mensen uit de armste milieus die zelf
geen schoenen kunnen betalen. Veer
tig man, verdeeld over vijftien ploegen,
haalden met bestel- en vrachtauto's
de klaargezette zakken binnen twee
uur op. Deze werden op het terrein
van RAB in Oudeschild overgesla
gen in containers, nadat acht dames
er de schoenen hadden uitgehaald
en geselecteerd. Er zaten opvallend
veel gloednieuwe kinder- en voetbal
schoenen bij, afkomstig van de firma
Mantje. Zoals altijd had de Rotaryclub
bij de actie assistentie van andere
vrijwilligers. Onder hen Anton Staal
die voor de 25ste keer enthousiast
meedeed. Uit handen van voorzitter
Germ Keuning van de Rotary kreeg hij
tijdens de gezamenlijke snertmaaltijd
na afloop een oorkonde met insigne
als bewijs dat hij was onderscheiden
met de zilveren erespeld in de Orde
van de Zak. Anton gloeide van trots
en verklaarde dat ze op hem kun
nen blijven rekenen. 'Ik ga door voor
goud'.
Nieuwe tent voor
Samen Lappen
De Stichting Samen Lappen heeft
een nieuwe voortent voor de cara
van op camping Kogerstrand.
Een familie uit Den Burg heeft de
stichting, die kosteloos vakanties
biedt aan minima uit de Randstad,
een tent geschonken. De vorige
werd begin deze maand vernield
tijdens de storm. De stichting zat
daardoor met een schadepost van
een paar duizend euro.
Volgens coördinator Kees Breeuwer
rand van de afgrond stond. Het
Financieel Dagblad liet op 25 juli
een waarschuwing uitgaan.
Landsbanki (in IJsland Landsban-
kinn) bestaat sinds 1885 en was
lange tijd de nationale bank van
IJsland. Een paar jaar geleden werd
de bank geprivatiseerd. Sinds voor
jaar 2008 is de bank onder de naam
leesave actief op de Nederlandse
markt. De bank staat sinds 7 okto
ber onder toezicht van de financiële
autoriteiten in IJsland.
'Spaarders die hun geld neerzet
ten bij IJslandse banken nemen
een groter risico dan spaarders die
hun geld stallen bij Nederlandse
banken', citeerde het Financieel
Dagblad al in juli bestuursvoorzitter
Thierry Schaap van BinckBank. Hij
wees erop dat de drie grote IJsland
se banken buitenlandse schulden
hebben met een omvang van negen
keer het bruto binnenlands product.
Trouw maakte er al veel eerder mel
ding van dat de IJslandse banken
sector hard getroffen wordt door de
kredietcrisis. In het artikel werd al
gespeculeerd over het omvallen van
IJslandse banken. Ook de Rabo
bank waarschuwde al geruime tijd
gelden voor de IJslandse bank, die
spaarders een hoge rente bood.
past de nieuwe voortent prima bij
de caravan. Hij wordt volgend jaar
in gebruik genomen. Dit jaar komt
het er niet meer van, omdat de
camping al bijna dicht is. Breeuwer
zegt blij te zijn met de vele reac
ties die een verhaal over de kapot
gewaaide tent eerder in deze krant
heeft opgeroepen. 'Dat was hartver-
overend.'
De stichting is voor komend jaar
op zoek naar nieuwe vrijwilligers.
De werkzaamheden rusten volgens
Breeuwer nu op de schouders van
een paar mensen die daardoor
zelf amper meer in de gelegen
heid zijn een keer op vakantie te
Texel probeert met andere gedu
peerde gemeenten, de provincie
Noord-Holland en waterschappen
de tegoeden uit de deposito's in
IJsland terug te krijgen. Daar
naast zal op minister Wouter Bos
(financiën) een beroep worden
gedaan om de gedupeerde over
heden de helpende hand te bie
den zoals hij ook de particuliere
spaarders heeft geholpen. Aldus
is woensdag besloten in Noot
dorp waar de overheden spoed
beraad hielden.
Met inschakeling van de Noord-Hol
landse huisadvocaat wil men IJsland
juridisch onder druk zetten om over
de brug te komen, eventueel met
bemoeienis van het Internationale
Monetaire Fonds en samenwerken
met de Ministeries van Financiën en
Binnenlandse Zaken en De Neder
landsche Bank.
Bij het overleg was Texel verte
genwoordigd door wethouder Peter
Bakker van Financiën. Hij ontmoette
daarbij collega's van Amstelveen,
Asten (N-B), Opmeer en Naarden.
Mogelijk sluiten zich nog meer
gedupeerde overheden aan. De
provincie Noord-Holland, die voor
€78 miljoen bij Landsbanki in het
schip zit) heeft een oproep in die
zin gedaan. Intussen heeft ook de
provincie Groningen (€30 miljoen in
IJsland) zich gemeld.
Men stelde vast dat de provincie en
de andere gedupeerde overheden
bij het uitzetten van miljoenen bij
de IJslandse bank rechtmatig heb
ben gehandeld. De bank voldeed
aan de tot dusver gehanteerde
betrouwbaarheidscriteria. Morgen is
er opnieuw een bijeenkomst, nu in
het provinciehuis in Haarlem. Welke
gevolgen het drama zal hebben
voor de voorgenomen gemeente-
College vergadert
in De Koog
In het kader van de jaarlijkse dor-
pentocht vergaderen burgemeester
en wethouders woensdag 22 okto
ber met de dorpscommissie van De
Koog. Op de agenda onder meer de
plannen voor woningbouw en een
flinke lijst verkeerszaken, variërend
van het parkeren langs de Bos-
randweg tot de bevoorrading van
de Lidl en van het aanbrengen van
fietsstroken op de Nikadel tot het
verlengen van het fietspad aan de
noordzijde van de Bosrandweg. Na
de pauze volgt een presentatie van
het project Egem'Wat betekent
de elektronische gemeente voor
de burger?' Tijdens de rondvraag
mogen, dorpsbewoners hun zegje
doen.
De bijeenkomst wordt gehouden
in dorpshuis De Hof en begint om
20.00 uur.
gaan. Volgens Breeuwer bestaan
de werkzaamheden onder meer uit
het ophalen en brengen van gas
ten naar de boot en het eventueel
bieden van begeleiding tijdens de
vakantie.
lijke investeringen, staat nog niet
vast. Beslissingen daarover zullen
na 1 november worden genomen,
de datum waarop de deposito's
aflopen. 'We nemen geen overhaas
te besluiten'.
Hoewel b en w geen aanwijzingen
hebben dat het ook bij de ban
ken in Ierland en Denemarken niet
goed zit, hebben ze besloten deze
tegoeden terug te halen. Dit blijkt
geen probleem te zijn. Het geld zal
opnieuw worden ondergebracht bij
een Nederlandse (bank)instelling na
het inwinnen van drie offertes.
Overigens is de Deense FIH
Erhvervsbank (waar Texel eveneens
€8 miljoen heeft gestald) een volle
dochter van de IJslandse Kaupthmg
Bank die net als Landsbanki sinds
kort onder toezicht van de IJs
landse autoriteiten staat. Die bank
kampt met dezelfde problemen als
Landsbanki. Of die doorwerken bij
de FIH Erhvervsbank is met bekend.
De Deense bank is tot nu toe niet
genoemd in de kredietcrisis.
Bij de Anglo Irish Bank (ook €8
miljoen geparkeerd) heeft de Ierse
regering zich volledig garant gesteld
voor spaartegoeden van bedrijven
en instellingen.
Spaargeld TESO
en Woontij is
veilig weggezet
'Alle tegoeden van TESO staan
bij gerenommeerde banken. Mijn
gevoel is dat TESO goed door de
kredietcrisis komt.' Dat zegt direc
teur Cees de Waal naar aanleiding
van de perikelen rond de financiële
crisis, het nieuws over Landsbanki
en vragen over het geld dat voor
de nieuwe dubbeldekker is gere
serveerd.
Tijdens de aandeelhoudersvergade
ring vertelde De Waal dat inmiddels
35 procent van het begrote investe
ringsbedrag binnen is. De directeur
noemt geen getallen, maar het gaat
om vele miljoenen. Dat geld staat in
ieder geval niet bij Landsbanki en
is volgens De Waal ook niet op een
andere manier riskant belegd. 'TESO
heeft geen winstoogmerk. De doel
stelling, het leveren van een hoge
kwaliteit van betaalbaar vervoer, ver
langt dat we heel zorgvuldig met onze
middelen omgaan. Op dat gebied
hebben we een conservatieve tradi
tie. Alle spaartegoeden zijn in goe
de handen. Dat neemt niet weg dat
rentetarieven verleidelijk kunnen zijn.
Elke mogelijkheid houden we tegen
het licht, dus ook die van leesafe. Het
is hier intern besproken en daarnaast
hebben we informatie ingewonnen bij
onze huisbankiers met wie we een
jarenlange relatie hebben. Mede op
basis van deze adviezen hebben we
een andere keuze gemaakt.'
Ook Woontij had geen geld bij lee
save. De woningstichting heeft über
haupt geen geld in het buitenland
staan en ook geen geld in deposito
gezet. Ze heeft haar geld (werkkapi
taal) bij de Rabobank aan de Groene-
plaats gebracht en zit momenteel ook
niet bepaald ruim in het geld.
