Primeur voor TX68 Vertrouwen
Weinig wind op nationale molendag
Jeugdige acteurs vrij en zonder vrees
Eerste week met pulskor
ging 'boven verwachting'
Veel Texelaars reizen af naar Madurodam
■(uiiiRKüin
De Dokter Wagemaker in Madurodam is een echte trekpleister.
EEN BETER MILIEU...
...BEGINT BIJ JEZELF O*
TEXELSE 7 COURANTDINSDAG12M
Willem Broens bij galerie Melk
Bij Galerie Melk in Den Hoorn is
van 24 mei tot en met 3 juli de
tentoonstelling Letterpaleis van
Willem Broens te zien. De expo
sitie is opgebouwd rond de the
ma's letters, boeken en lezen.
De expositie laat een kleine vracht
wagen zien, volgestapeld met boe
ken. Waardetransport, is de titel
van deze installatie. Op andere
plaatsen in de galerie liggen open
gewerkte boeken met daarin
opmerkelijke zaken. Broens geeft
geen antwoorden, maar laat zien
hoe hij met het onderwerp bezig is.
Zo heeft hij op een voetbalspel de
rugnummers van de voetballers
veranderd in stripballonnen, waar
op voetbalkreten en denkzinnen
staan.
De expositie wordt zondag 24 mei
om 15.30 uur geopend door Nico
van Lieshout. Galerie Melk is
geopend van donderdag tot en
met zondag van 14.00 tot 17.00
De nationale molendag lokte zater
dag zo'n 100 bezoekers naar De
Traanroeier in Oudeschild, waar ze
werden rondgeleid door molenaar
Dick Haker en Arie de Ligt, die voor
het vak van molenaar leert maar
nog examen moet doen. 'Jammer
dat er wat te weinig wind stond,
want we hebben amper graan kun
nen malen. Wel was het een gezel
lige dag, met helaas wat weinig
bezoek van de Texelaars', vond
Haker.
Ook de molen van Het Noorden
was zaterdag geopend. Hoeveel
bezoekers daar waren, is niet pre
cies bekend. Volgens Willem
Keijzer was het 'loperig'. Ook
Keijzer werd geassisteerd door een
aspirant-molenaar: Jan Pluimert. De bezoekers van De Traainroeier werden rondgeleid door Dick Haker en Arie de
IFoto Ben Kanng)
Bemanningsleden van de TX68 treffen zondagavond voorbereidingen aan de pulsdrager. (Foto Qotard Timmerman;
Cor Daalder en Pieter Aris van der
Vis van de TX68 'Vertrouwen'
weten dezer dagen vele ogen op
zich gericht. Als eerste kotter in
Nederland visten zij de afgelopen
week voor eigen risico met de
pulskor. De resultaten met dit
nieuwe vangstsysteem waarbij de
platvis met behulp van elektrische
prikkels wordt 'gewekt', geven
vertrouwen voor de toekomst.
'Het ging boven verwachting.'
'In een eerste week met zo'n nieuwe
techniek op volle zee verwacht je
wel een storing of een ditje en een
datje, maar alles bleef heel en we
hoefden niet naar de kant', vertelt
Van der Vis over de week waarin ze
zekerheidshalve nabij de twaalfmijls-
zöne bleven. Dat de techniek het
hield, was met de enige opsteker. De
kotter verbruikte in vergelijking met
het vissen met de traditionele boom-
kor in één week 10.000 liter gasolie
minder dan normaal. Nog niet hele-
gemaakt voor een traditioneel bok
kentuig. Als we te zijner tijd ook met
de sumwing aan de slag kunnen,
maken we helemaal een sprong
vooruit.'
Wat ook goed uitpakte was de
vangst. 'Ondanks dat we later zijn
vertrokken dan de rest, konden we
aardig meekomen. Het was eigenlijk
best goed, we besomden zelfs iets
meer dan de rest. Zo'n eerste week
zegt natuurlijk niet alles, maar de
ervaring tot nu toe is dat je met de
pulskor minstens zo goed kunt van
gen als met de traditionele wekker
kettingen.'
Dat systeem, waarmee de sector al
tientallen jaren tong en schol vangt,
staat wegens de bodemberoering
en het hoge brandstofgebruik al
geruime tijd ter discussie. Daarbij
komt dat de brandstof de laatste vier
jaar enorm in prijs is gestegen, maar
dat prijs van de vis niet is meege-
n Cor in de stuurhut voorbereidingen treft vi
maal de doelstelling van een bespa
ring van vijftig procent, maar met
lichtere netten, andere aanpassin
gen en afstellingen en in de toe
komst mogelijk in combinatie met de
sumwing, moet dat volgens Van der
Vis zeker haalbaar zijn. Dat de sum
wing niet gelijk is geïnstalleerd, komt
doordat het ontwikkelingstempo van
de pulskor en de sumwing niet hele
maal gelijk op loopt. 'De pulskor is
groeid. Daardoor is het rendement in
de traditionele boomkorvisserij laag
Over de toepassing van een alterna
tief wordt al lang gesproken. 'In '92
zijn we al gepolst of we met de puls
kor wilden experimenteren.' Uitein
delijk werd proefgedraaid op de
UK153, een experiment dat geheel
op kosten van het ministene van
LNV verliep. De Urker heeft het
systeem nagenoeg helemaal uitge
probeerd, totdat deze kotter werd
verkocht. 'We zijn zelf meegevaren
en hebben de resultaten gezien. Die
stemden tot vertrouwen. Dit kon wel
eens een goed alternatief zijn voor
het vissen met wekkers.'
Het liefst waren Daalder en Van der
Vis al een jaar eerder met de pulskor
naar zee gegaan. Dan had de instal
latie samen kunnen gaan met een
grote revisiebeurt die de zestienjari
ge TX68 vorig jaar in vier maanden
onderging. Nu LNV alsnog groen
licht heeft gegeven, is de Vertrouwen
bij scheepswerf Visser in Den Helder
twee weken geleden van een puls
kor voorzien. Een aanschaf waar
mee tonnen zijn gemoeid, waarvoor
het ministerie een investeringssubsi
die van maximaal 40 procent ver
leent.
Bij de pulskor wordt vanuit de gene
rator een spanning van 400 Volt door
de kabel naar het vistuig gestuurd.
De elektnciteit wordt via het vistuig
verdeeld over 24 zogeheten pulsdra
gers, die zorgen dat het water en de
bodem plaatselijk onder een span
ning van 60 a 70 Volt wordt gezet.
Van der Vis: 'Ik heb ervaren hoe dat
voelt. Je kunt het vergelijken met
een tik van een schrikdaad voor vee.
Het veroorzaakt een dusdanige prik
keling dat de vis uit het bodemzand
naar boven komt.'
Er komt volgens de vissers geen
bodemberoering aan te pas, met als
bijkomend voordeel dat de gevan
gen vis nauwelijks met zand en
ander losgewoeld bodemmatenaal
in aanraking komt. 'De kwaliteit is
super', zeqt Cor Daalder. Hij ver
wacht mede daardoor dat de handel
de vis die met de pulskor wordt
gevangen, goed, zo met beter zal
waarderen dan de traditioneel
gevangen vis. 'Daarbij komt dat dit
vis is die op duurzame wijze is
gevangen, die bijvoorbeeld zal vol
doen aan het milieukeurmerk MSC.
De nieuwe techniek is nog even
wennen, ook voor de bemanning,
die naast Cor Daalder en Pieter Aris
van der Vis bestaat uit Robin Bakker,
Louis van der Vis, Dennis Boom,
Marcel Kooger, Martijn van der Berg
en Henk de Lugt. Om de puntjes op
de i te zetten, meerde de TX68 vori
ge week vrijdag af bij scheepswerf
Visser in Den Helder. Zondagavond
voer de Vertrouwen uit voor een
nieuwe vangstweek.
Ouders, grootouders, broertjes,
zusjes en andere familieleden
bevolkten vrijdagavond de Voor
speelruimte van Artex Kunsten-
school Texel om de verrichtingen
te aanschouwen van de groep
leerlingen die zich het afgelopen
schooljaar de beginselen van
toneelspel hebben eigengemaakt.
Het ging om tien kinderen (één van
hen was wegens verdnetige familie
omstandigheden verhinderd) in de
leeftijd van 9 tot en met 12 jaar, die
dertig lessen hebben gevolgd van
theaterdocent Anneke Berghuis. Ze
voerden het stuk Het zwarte woud
op, dat ze gaandeweg de lessen zelf
vormgaven. Het verhaal ging over
een schoolklas die op kamp gaat.
Nadat de kinderen in een donker
bos zijn gedropt, vinden ze een
kaart, waarvan ze denken dat het
een schatkaart is. Op hun tocht ont
moeten ze allerlei vreemde figuren,
die ook geïnteresseerd zijn in de
kaart. Uiteindelijk weten ze te ont-
snapjDen en komen ze veilig thuis.
Hoewel het soms wat rommelig
oogde, het plot wat uit de lucht
kwam vallen en de kinderen na
afloop zelf meteen opmerkten dat ze
een hele scène waren vergeten, was
het leuk te zien hoe vrij de jonge
acteurs zich over het toneel bewo
gen en dat ze erin geslaagd waren
heel verschillende personages, ieder
met z'n eigen karakter en interesse,
tot leven te brengen. 'Dat is het leuke
van deze kinderen. Op de basis
school zijn ze nog onbevangen en
spelen ze zonder enige vrees. Maar
zijn ze een paar jaar ouder, dan gaan
ze nadenken en vinden ze het al snel
gek wat ze doen. Deze groep moet
je koesteren', vond de docent.
Aan het stuk werd meegewerkt door
Renske Evers, Budget Filius, Fleur
van Heerwaarden, Eva van den Heu
vel, Tessa Huitema, Myrthe Kalf.
Kirsten Koolhof, Sylvie Koom, Tessa
van Kooten en Jacco Vermeulen.
Enthousiaste ouders leverden
beiangnjke hand- en spandiensten.
De kinderen voerden een spannend verhaal rond een schatkaart op.
t j-, ff kinderen. Hé pap kijk, dat is de
(J fj f /jf fSiyi/£_J f boot van de vakantie, zie je wel?
W w W Ww B Die boot daar in Madurodam is een
geweldig stuk promotie voor Texel.
X f_» J." 1 Toevallig liep ik de adjunot-direc-
kTI M Ë/C lil lifTlfll l»J teur van Madurodam tegen het lijf.
M W W V/f f f \J Uw Die man komt iedere dag een half
uurtje naar het park om te kijken
hoe alles loopt. Kunnen we niet
werken aan een soort van kruisbe
stuiving.
Jullie sturen de mensen naar Texel
en wij vanaf Texel bezorgen ze een
dagje op en neer Madurodam?'
Whyte: 'De Waal had geen betere
geste naar de Texelaars kunnen
doen dan ons dit fantastische dag
je aan te bieden. Ik heb heel Neder
land weer gezien en blijf de komen
de dertig jaar gewoon lekker op.
Texel.' Sieme en Gré Timmer uit
Oudeschild: 'Zeg maar dat we
TESO en TBO dankbaar zijn voor
dit fantastische uitje.' De laatste
opmerking was van iemand die
niet met name genoemd wilde wor
den. 'Die miniatuurboot is prachtig,
maar op de echte verkopen ze lek
ker mokkagebak en daar ga ik
straks voor.'
'Hé, kijk, daar heb je ook een
schip van de Stena lijn'. Als er
dan net een Texelaar naast je
over het hek hangt, maak je wel
een heel slechte beurt. 'Ha, mooi
niet, mochten ze willen! Dat is
óns vlaggeschip. Onze eigen
nieuwe TESO-dubbeldekker. Al
eens op Texel geweest? Gemiste
kans!'
Zo'n honderdvijftig Texelaars
maakten woensdag en donderdag
gebruik van de gelegenheid om
gewapend met de voucher uit de
Texelse Courant per bus van TBO
af te reizen naar Madurodam om
met eigen ogen de replica van de
Dokter Wagemaker te zien. TESO
sponsorde de entree en het busini
tiatief kwam van de TBO, de Taxi-
en Bus Onderneming Texel. De
Vries van TBO: 'Wij gingen er van
uit dat veel mensen die reis toch
niet op eigen initiatief zouden
ondernemen en dat zou jammer
zijn. TESO is er voor de Texelaars
en de Texelaars voor de TESO. De
animo was groot. Zouden er eerst
alleen op woensdag een paar bus
sen gaan. de wachtlijst vulde ook
op donderdag twee volle bussen.
Bij navraag bleek ook inderdaad
dat het gemak én de pnjs van de
bus bij de meesten de doorslag
hadden gegeven. De tachtigjarige
Albert Keijser was helemaal in zijn
nopjes. 'Mijn hele leven wilde ik al
eens naar Madurodam. Het kwam
er nooit van, dus ik dacht: nu of
nooit.' Els Whyte uit Oosterend: 'Ik
ben wel drie keer teruggegaan om
de reacties van de mensen te pei
len. Wat me aangenaam verbaasde
was het stukje herkenning bij veel
