Kinderen reizen in voetspoor van Darwin
'Honderden dolfijnen
voor boeg van schip'
Brugge stapt uit bestuur museum Flora Uitzondering voor TESO zeker
Wad zou 't in Question Plaza
TEXELSE 19 COURANT
WOENSDAG 23 DECEMBER 2009
School misten Tom en Kyra niet
echt tijdens de reis, vriendjes en
vriendinnetjes wel. Het schoolwerk
dat ze hadden meegekregen om
onderweg bij te blijven, was er snel
doorheen. Een deel werd al in de
herfstvakantie gemaakt toen ze
nog op Texel waren. Terug op het
eiland bleken ze op een paar gebie
den onverwacht voor te lopen,
omdat De Akker tussendoor was
geplaagd door de griep.
Helder
Philippart en Leopold verzamelden
een hoop gegevens. Doordat het
drie weken goed weer was, kon
Philippart eveneens via de satelliet
goed de kleur van het water (en
daarmee de hoeveelheid plankton)
laten meten en Leopold zat veel op
de voorplecht. De komende tijd
leggen ze de gegevens naast elkaar
om verbanden te vinden tussen de
hoeveelheid voedsel in het water
en dieren op bepaalde plekken.
Contact met plaatselijke onder
zoeksinstituten leerde dat de kust
gebieden die ze bekeken niet vaak
waren onderzocht doordat de aan
dacht altijd naar de oceaan uitging.
'Dat betekende dat wij echt met
wat nieuws bezig waren.' De kin
deren zitten inmiddels weer op
school, maar hebben een hoop
opgestoken. Tot verrassing van zijn
ouders begon Tom opeens Engels
te spreken, nadat hij een tijdje een
Engelse onderzoeker had gehol
pen.
Op de Stad Amsterdam zijn teke
ningen van Kyra als hennnenng
achtergebleven. Zij maakte van alle
opvarenden cartoons, waarbij ze
eveneens scherp waarnam 'Er
was er een die met kaarten de nei
ging had om bij anderen in de
kaarten te kijken en dat is prachtig
nagetekend.' Contacten met de
Stad Amsterdam zijn er nog steeds.
Het onderzoek van Philippart wordt
voorgezet en Leopold wordt gere
geld gevraagd tekst en uitleg te
geven over dieren die onderweg
worden gesignaleerd.
Jeroen van Hattum
herhaald.
Diverse kristallen, veren van bij
zondere vogels en zelfs een oude
speerpunt van Indianen. Het ligt
allemaal in huize Leopold-Philip-
part in Oosterend sinds de familie
terug is. Allemaal bij elkaar gesprok
keld door Tom en Kyra tijdens hun
bijzondere reis langs het Zuid-
Amerikaanse continent.
Dne weken lang waren zij de enige
kinderen op de 76 meter lange
clipper waarmee de VPRO tien
maanden lang de reis van Charles
Darwin rond de wereld herhaalt.
Hun ouders, werkzaam bij het
NIOZ en IMARES, verrichtten aan
boord wetenschappelijk onder
zoek. Leopold deed waarnemingen
naar dieren op zee. Philippart
onderzocht de hoeveelheid plank
ton in de kustwateren en bekeek
de helderheid van het water.
Soms gingen ze tot zes meter op
en neer als het schip door de gol
ven kliefde.
De kinderen hielpen eveneens hun
moeder bij onderzoek van zeewa
ter en Kyra trok de handen uit de
mouwen bij onderhoud van het
schip. 'Ik heb geholpen met koper-
poetsen van onder meer het kom
pas', vertelt ze. In het begin had
den ze last van zeeziekte, maar
daarna wende het. Ook het lopen
over een schuin dek (tijdens het
regels: je moest op de paden blij
ven en mocht niet dichter dan eén
meter bij de pinguïns komen en
daar hield iedereen zich aan. De
pinguïns waren niet bang voor
mensen en dat gold ook voor
andere dieren in het gebied.' Phi
lippart: 'Je kon zien dat ze niet
opgejaagd of verstoord werden.'
Tom vond er een pijlpunt van Indi
anen waar hij driftig naar op zoek
was.
Ook indrukwekkend was het zien
gezelschapsspellen. 'Daardoor
zagen wij collega's soms onver
wacht van een andere kant', vertelt
Philippart lachend. 'Bijvoorbeeld
wie toch niet zo goed tegen zijn of
haar verlies kon.' De bemannings
leden namen de kinderen ook vaak
onder hoede. Leopold: 'Je kon
merken dat die op grote groepen
waren ingesteld, want er werd bij
voorbeeld altijd keurig gemeld met
wie ze mee waren en wanneer ze
weer terugkwamen.'
Tom Leopold zit bij zijn vader in de vogelkijkdoos (gemaakt in Oosterend) op de voorplecht van de Stad Amsterdam om dieren
'Half Patagonië ligt sinds kort op
Texel', zegt Mardik Leopold
lachend. Drie weken lang verble
ven hij, zijn vrouw Katja Philip
part en hun kinderen Kyra (10) en
Tom (9) aan boord van de Stad
Amsterdam waarmee voor de
VPRO televisie de reis van Char
les Darwin rond de wereld wordt
Moeiteloos somt Tom dieren op die
hij zag als hij voorop het schip bij
zijn vader in een zogeheten (en in
Oosterend gebouwde) vogelkijk
doos zat. Albatrossen, dolfijnen,
orka's, pinguïns, hij zag ze allemaal
voorbij komen. Het zitten op de
voorplecht was een belevenis.
zeilen hing de clipper vaak op een
kant) ging hen goed af.
Pinguïns
Indrukwekkend was een tocht op
het vasteland door een natuurge
bied met honderdduizenden pin
guïns. Leopold: 'Daar golden twee
van honderden Commersons (klei
ne dolfijnen) toen de Stad Amster
dam in de Straat van Magelhaen
tussen Patagonië en Vuurland voer.
Met name op plekken waar het
water woelde, schoten de dolfijnen
aan alle kanten voorbij en was het
voor Leopold aanpoten om alles bij
te houden.
In één van de havens wisten kinde
ren en bemanning op een avond
het loodswezen in actie te krijgen
om een voetbal te redden Die was
van de kade gerold en aan een
enkele reis naar de Atlantische
Oceaan begonnen. 'Er was echter
iemand in de haven die het loods
wezen kende. Even later kwam een
loodsbootje aanvaren om de bal uit
het water te halen. Het was de
enige die we aan boord hadden,
dus die wilden we wel graag terug
hebben.'
Televisie
Voor de televisieopnames mochten
Kyra en Tom verkleed als Indiaan
presentator Redmond O'Hanlon
assisteren. O'Hanlon, schrijver van
reisboeken, leidde een uitzending
in met een verhaal over Indianen
die vroeger in Patagonië woonden.
De kinderen mochten hem daarna
als Indiaan verkleden. Leopold en
Philippart waren vereerd met
O'Hanlon aan boord te zitten,
omdat ze veel van zijn boeken had
den gelezen.
's Avonds wisten de kinderen gere
geld anderen te strikken voor
Kyra Leopold achter het stuur van de Stad Amsterdam
van Charles Darwin om de wereld herhaalt.
de VPRO de reis
Henk Brugge is uit het bestuur
van Schipbreuk en Juttersmuse-
um Flora gestapt. Hij wilde het
museum snel verder ontwikke
len, terwijl Jan Uitgeest een rus
tiger tempo wilde aanhouden.
'Het was voor mij niet motive
rend om plannen te maken', ver
telt Brugge.
Nadat Brugge in 2008 na meer dan
dertig jaar bij Ecomare zijn werk als
dierenverzorger beëindigde, kwam
hij op Flora terecht. Hij gaf onder
meer rondleidingen en kwam in het
bestuur. Brugge, die tientallen jaren
in de museumwereld had meege
draaid, had een duidelijke toe
komstvisie voor het Schipbreuk en
Juttersmuseum. Die hield onder
meer in dat de infrastructuur snel
moest worden ontwikkeld. 'De
subsidie van €45.000,- van de
gemeente was een mooie stimule
ring. Daarvoor moest wel een goed
plan worden ingediend. Ik was
bezig lijnen uit te zetten, maar
daarbij kwam ik steeds Jan tegen.
Hij is grondlegger van het museum,
eigenaar van de ondergrond en
Net als de twee voorgaande jaren
geeft de band Wad zou 't rond de
kerstdagen een concert in Questi
on Plaza in Den Burg, Dat gebeurt
dit keer op zondag 27 december.
Bandleden Ad Harman. Peter Bon-
gaards, Jan Sieme Dros, Bart
Ruijssenaars en Rutgert Ooster
huis hebben de laatste maanden
hard aan hun repertoire gesleuteld.
Dat bevat nu ook nummers van
onder anderen De Dijk, Guus
Meeuwis en Lenny Kravitz.
Het optreden begint om 23.00 uur,
de zaal is open vanaf 22.00 uur.
een harde werker die als voorzitter
van het stichtingbestuur het laatste
woord had. In die situatie was het
voor mij niet motiverend om plan
nen te maken. De investeringen in
de infrastructuur gingen mij te
langzaam en als bestuurder wilde
ik daar geen verantwoordelijkheid
meer voor nemen.'
Jan Uitgeest zegt Brugges vertrek
jammer te vinden, maar wil er ver
der niet over uitweiden. Brugge en
Uitgeest zijn in goede harmonie
uiteen gegaan, zeggen beiden. Uit
geest: 'Ik heb Henk gevraagd of hij
rondleidingen wil blijven doen en
daar denkt hij over na.' Over de
toekomst van het museum en de
besteding van de subsidie maakt
Uitgeest zich geen zorgen. 'We
gaan een mooi sanitair gebouw
neerzetten en dan schieten we met
het subsidiegeld al aardig op.'
Het museum trekt dit jaar naar ver
wachting 36.500 bezoekers, 1500
minder dan in 2008. Volgens Uit
geest komt dit doordat het aantal
bedrijfsuitjes is achtergebleven.
TESO krijgt op korte termijn
zekerheid over de felbevochten
uitzonderingspositie in de con
cessiewetgeving. De minister
raad heeft vrijdag ingestemd met
invoering van de concessiesy-
stematiek op de Friese Wadden
eilanden.
Binnenkort wordt in de Staatscou
rant een zogeheten algemene
maatregel van bestuur gepubli
ceerd waarmee de concessiewet
geving formeel wordt bekrachtigd.
Dan staat definitief vast dat Texel
ervan gevrijwaard blijft.
TESO-directeur Cees de Waal is
blij dat de kwestie tot een eind
komt. De laatste tijd werd van ver
schillende kanten (onder meer
Tweede Kamer en de Eilander
Raad) druk op de staatssecretaris
uitgeoefend om vaart te maken. Zij
had anderhalf jaar geleden al toe
gezegd de zaken te regelen, maar
daarna zat er weinig schot in.
De uitzondering wordt in grote lij
nen gebaseerd op de unieke
Meer uren voor
wethouders
De wethouders Marian Merkel-
bach en Nico Kikkert krijgen tij
delijk meer uren tot hun beschik
king. Met uitzondering van Texel
2010 heeft een meerderheid van
de raadscommissie Middelen
daar positief over geadviseerd.
De werkweken van Kikkert en Mer-
kelbach worden opgetrokken van
27 naar 36 uur, zodat ze de reste
rende maanden van de collegepe
riode de portefeuille van de door
ziekte teruggetreden Peter Bakker
kunnen waarnemen.
De verandering gaat met terugwer
kende kracht in op 23 november.
bedrijfsstructuur en statuten van
TESO. De veerdienst is groten
deels in handen van Texelaars die
belang hebben bij een goede, con
tinue en betaalbare verbinding en
het is statutair vastgelegd dat de
winst wordt gebruikt voor kwali
teitsverbetering en lage tarieven.
TESO voldoet daardoor beter aan
de eisen van het rijk zonder con
cessiewetgeving dan mét.
De Waal: 'Het is prettig dat dat nu
in de algemene maatregel van
bestuur wordt vastgelegd- Dan is
je positie gedekt en staat het op
papier waarom TESO dat systeem
niet nodig heeft. Daar kun je rech
ten aan ontlenen en je kunt je er in
de toekomst op beroepen als dat
nodig is.' Texel buiten de conces
siewetgeving houden, was één van
de eerste zaken die De Waal op
zijn bord kreeg toen hij in 2008 de
directie overnam van Rob Wortel.
Het is voor het eerst dat het rijk
concessies verleent aan rederijen
om de veerverbindingen naar de
Waddeneilanden te onderhouden.
Tot nu toe stond het in theorie
iedereen vrij een veerdienst te
beginnen. Op de Friese eilanden
leeft de zorg dat onderlinge con
currentie de continuïteit van de
verbinding in gevaar brengt. Dat is
met name op Terschelling het geval
waar sinds 2008 Doeksen en de
EVT een concurrentieslag leveren.
De Friese eilanden willen daarom
dat slechts één rederij toestem
ming heeft om te varen.
In januari beginnen de procedures
om de concessies te verlenen. Dan
moet duidelijk worden of Doeksen,
dat sinds 1923 op Terschelling
vaart, of de EVT (Eigen Veerdienst
Terschelling) de vergunning krijgt.
De EVT is, mede geïnspireerd door
het bestaan van TESO, opgericht
door een paar Terschellingers die
ontevreden waren over Doeksen.
Bakker is sindsdien uit de roulatie.
De extra uren kosten €16.000,-.
Dat wordt opgevangen binnen een
budget voor loonkosten aan wet
houders.
Texel 2010-voorman Gerbrand
Poster vond het gênant om het
aantal uren op te trekken en zei dat
hij als wethouder (van 1994 tot
1998) ook wel eens paar maanden
de taken van een zieke collega had
waargenomen. Rikus Kieft (Groen-
Links) stelde daarop dat Poster
nog in de vonge eeuw leeft.
Kieft, die twee jaar geleden Bakker
tijdelijk als wethouder verving,
wees Poster erop dat de werk
zaamheden van een wethouder de
afgelopen jaren fors zijn uitgebreid
en zwaarder zijn geworden
Den Burg krijgt
filiaal Kruidvat
Den Burg krijgt een filiaal van
Kruidvat. De winkel opent mor
gen (donderdag) de deuren in
het pand in de Weverstraat waar
eerder de Trekpleister was
gevestigd.
Het Kruidvat is net als Trekpleister
onderdeel van de A.S. Watson
Group. Volgens een woordvoerder
van het moederbedrijf biedt het
nieuwe filiaal werk aan zes men
sen. Of dit dezelfde mensen zijn
die eerder al bij Trekpleister werkte,
kon het bedrijf niet zeggen.
De Trekpleister ging een maand
geleden dicht. Franchiseonderne-
mer Bernard Bosch gooide de
handdoek in de ring omdat hij naar
eigen zeggen teveel van hoger
hand was tegengewerkt. Hij was
één van de laatste franchisers die
onder de vlag van Trekpleister ope
reerde. Een franchiser is eigen
baas, een filiaal kent een bedrijfs
voering die door de hoofdonderne
ming is uitgezet.
stichting
BROODNODIG OP TEXEL
- -v LL^'jSËSh
