Een nieuw bestuurlijk model
TEXELSE 5 COURANT
NIOZ ontwerpt diepzeeverankering
Muziek en dans met drie eekhoorns
WOENSDAG 23 DECEMBER 2009
Bemanning en opstappers van
het NlOZ-onderzoeksschip
Pelagia hebben in de Middel
landse Zee een succesvolle test
gedaan met een speciale diep
zeeverankering voor een toe
komstige neutrinotelescoop.
De verankering is ontworpen in
opdracht het Nederlands Instituut
voor Kern- en Hoge Energiefysica
(NIKHEF) in Amsterdam ten bate
van het Europese onderzoekspro
ject KM3NeT. Dit is een onder-
zoeksopstelling van een kubieke
kilometer, waarin onderzoek wordt
gedaan naar neutrino's, elementai
re deeltjes zonder lading en met
een uiterst kleine massa die bewe
gen met de snelheid van het licht.
Deze zijn afkomstig van ver weg en
vormen een belangrijk instrument
in het fundamentele onderzoek
naar 'donkere materie'. De toe
komstige telescoop zal bestaan uit
duizenden optische sensoren om
de uiterst zwakke lichtflitsen te
registreren die ontstaan uit botsin
gen van uit neutrino's ontstane
mesonen in de diepzee. Om al
deze sensoren binnen 5 jaar in de
Middellandse Zee te krijgen, heeft
het NIKHEF om een nieuw ontwerp
van diepzeeverankeren gevraagd.
De verankering bestaat uit een
open aluminium bol met een dia
meter van twee meter, gevuld met
37 kleine glazen bollen, die bestand
zijn tegen een waterdruk van 600
bar, en twee lijnen van 700 meter
lang. Tijdens het opstijgen rollen
de lijnen van de aluminium bol en
blijven 25 glazen bollen tussen de
lijnen achter.
Het revolutionaire concept is
bedacht door Theo Hillebrand van
het NIOZ en werd in slechts drie
maanden gebouwd door Johan
van Heerwaarden en Roel Bakker
en André Smit van Smit Enginee
ring in Den Hoorn, met elektronica-
ondersteuning van Martin Laan,
John Cluderay en Ruud Groene-
wegen. De bedoeling is is om 400
van deze lijnen, elk met 25 glazen
bollen met elk 30 lichtsensoren, te
plaatsen op een oppervlak van
ongeveer 50 hectare op circa 4.000
meter diepte. De eerste testlijn is in
de nabijheid van de toekomstige
locatie in de Middellandse Zee te
water gelaten en succesvol uitge
rold door perfecte samenwerking
van alle technici en bemanning van
de Pelagia.
Drie vrolijke eekhoorns zijn opnieuw
de hoofdpersonen in het tweede
deel van Alvin the Chipmunks,
die de komende weken in Cinema
Texel draait. In deze animatiefilm,
wederom gevuld met veel aanste
kelijke muziek en dans, hebben
Alvin, Simon en Theodore te kam
pen met de perikelen van school
en het beroemd zijn. Bovendien
moeten ze het opnemen tegen een
nieuwe meisjesband, The Chipet-
tes.
De Hel van '63, geprolongeerd bij
Cinema Texel, is de nieuwste film
van Steven de Jong en Klaas de
Jong, makers van De Kameleon
(twee delen) en De Scheepsjon
gens van Bontekoe. Onderwerp is
de Elfstedentocht van 1963, de
meest legendarische aller schaats
wedstrijden, verreden in wat mis
schien wel de koudste winter was
die Nederland ooit gekend heeft.
Achteraf werd geoordeeld dat de
wedstrijd nooit had mogen door
gaan. Slechts enkelen van de bijna
tienduizend gestarte schaatsers
haalden de eindstreep, anderen
moesten halverwege met zware
bevriezingsverschijnselen opge
ven. Een groep van vier, waaronder
een vrouw, volbracht de tocht
dankzij een opvallende samenwer
king. Zij zijn de helden van deze
film, die ook het verhaal vertelt van
de machtsstrijd in het Elfstedenco-
mité en haar verhouding met de
media, die de tocht koste wat
koste wilden laten doorgaan.
Ook nog een tijdje te zien bij Cine
ma Texel is de epische avonturen
film Avatar, gemaakt door James
Cameron, regisseur van de kaskra
ker Titanic. Hij neemt de kijker mee
naar een spectaculaire nieuwe fan
tasiewereld. Op de verre maan
Pandora voert een held een held
haftige strijd om de beschaving te
redden. Cameron kreeg 14 jaar
geleden het idee voor de film, toen
er nog geen technologische moge-
Kerststress
'I'm dreaming of a white Christ
mas...' Het liedje jengelt al dagen
door mijn hoofd. Al zo lang er
sneeuw ligt. Wil ik werkelijk een
witte Kerst? Voorlopig even niet, in
elk geval niet op dit moment, nu ik
worstel met de lichtsnoeren. Vorig
jaar netjes opgerold en nee hè,
toch weer in de knoop. Insteken,
doorhalen... als ik even bezig ben,
lijkt het op een heus breiwerk. Maar
daar waar een steek zo gemakkelijk
naar beneden zakt, blijven mijn
snoeren in de knoop en wordt de
wirwar steeds bewerkelijker. Als ik
eindelijk de boel heb ontward, blij
ken er zoveel lampjes kaduko dat ik
toch weer Den Burg in moet om
een nieuw snoer. Glibberdeglabber
over straat, prut op mijn schoenen,
mopper mopper. En ik moet ook
nog denken over het menu, de
hoeveelheden, in de rij staan bij de
supermarkt, bij de slager, de...,
help! Kerststress. Idioot hè? En dat
terwijl het buiten zo mooi is en zo
stil. Zo sneeuw-kersterig vredig stil.
Terwijl ik dit schrijf tenminste. Want
blijft het zo mooi? Krijgen we echt
de zo veel geroemde Witte Kerst?
Fijn sneeuwwandelen met gelief-
Verkiezingen zijn hét moment om
oude en nieuwe politieke ambities
te overdenken, verkiezingsprogram
ma's te schrijven en kieslijsten
samen te stellen. Maar het kan
geen kwaad ook ons bestuurlijke
model en de wijze waarop dat in
verhouding staat tot de ambtelijke
organisatie, tegen het licht te hou
den. Er heerst bij menigeen het
gevoel dat het huidige bestuurlijke
systeem voor de Texelse schaal aan
het eind van z'n Latijn is. Bij deze
een aanzet tot discussie.
Op de kieslijsten voor maart 2010
komen we nieuwe gezichten tegen,
zelfs Texelaars van wie we hoge
verwachtingen mogen hebben.
Maar velen staan op een onverkies
bare, 'veilige' plek. Begrijpelijk, want
het lidmaatschap van de raad is al
lang geen erebaantje meer en het
groepje dat bereid is er voor te
gaan, is klein. En dan moet je maar
hopen dat ze de rit uitzitten of niet
uit de partij stappen en voor zichzelf
beginnen. Kortom: bekwame, loyale
en duurzame (kandidaat)raadsleden
liggen niet voor het oprapen. Terwijl
kwaliteit wel voorwaarde is om de
raad, het hoogste orgaan binnen de
gemeente, goed te laten functione
ren.
'We ambiëren een plaats in de coa
litie', hebben verschillende partijbe
stuurders geroepen bij de presenta
tie van hun partijprogramma's en
kieslijsten. Deelname aan de coali
tie is tot dusver synoniem aan het
leveren van een wethouder. Maar
waar het al een toer is om goede
mensen voor de raad te vinden,
moeten al deze partijen ook nog
Groen zwart
eens op zoek naar een geschikte
wethouderskandidaat. En als je dan
in de coalitie belandt, kan blijken
dat de wethouder de verwachting
niet waSrmaakt.
Er wordt ook nogal wat van een
wethouder gevraagd. Hij of zij moet
uitvoering geven aan het beleid van
de raad, over sociale en tactische
vaardigheden beschikken, politiek
gevoel hebben, een brug vormen
tussen ambtenaren en raad en een
schat aan kennis in huis hebben
Welbeschouwd moeten wethouders
over soortgelijke kwaliteiten
beschikken als de burgemeester
Waarom zou je voor het selecteren
van een wethouder dan ook geen
soortgelijke procedure volgen?
Sinds de invoering van het duale
stelsel maken wethouders geen
deel meer uit van de raad. Dus
waarom deze functie niet via een
sollicitatieprocedure ingevuld?
Geen sollicitatie die gencht is aan
de partij, maar aan de hele gemeen
teraad. Die stelt, net als bij de bur
gemeester, een vertrouwenscom
missie samen. Deze maakt een
profielschets en buigt zich daarna
over de vraag wie van de sollicitan
ten het meest geschikt is. Daarmee
komen vanzelf de meest geschikte
kandidaten uit de Texelse samenle
ving bovendrijven. En mocht hun
kwaliteit niet toereikend zijn, dan
kun je overwegen aan de overkant
kandidaten te werven. Als je ervan
uitgaat dat kwaliteit boven alles
gaat.
Je kunt nog een stap verder gaan:
De verankering van het NIOZ bestaat uit een open aluminium bol met een
diameter van twee meter, gevuld met 37 kleine glazen bollen, die bestand
zijn tegen een waterdruk van 600 bar, en twee lijnen van 700 meter lang.
lijkheden waren om zijn visie in
beeld te brengen. Nu, na een daad
werkelijke productietijd van vier
jaar, biedt Avatar een nieuwe cine
matografische ervaring, waarin de
kijker volledig kan opgaan, jubelen
critici.
Anubis en de wraak van Arghus is
de tweede bioscoopfilm die is
gebaseerd op de populaire tv-
serie. Daarin gaan de bewoners
van Anubis n.aar een oud landhuis
om de verjaardag van Appie te
vieren. Tijdens het horrorfeestje
slaat de klok twaalf en begint het
huis te spoken: de piano speelt uit
zichzelf en achter een dichte deur
zit een echt spookhuis. Als ze een
voor een verdwijnen, denkt Appie
dat het huis bewoond wordt door
een vampier en is hij vastbesloten
om hem te zoeken.
Iedere donderdag draait in Cinema
Texel een mysterie movie, waarin
bezoekers zich laten verrassen.
Het volledige programma staat
elders in de agenda in deze krant
én op de website.
Eén vol uur lang hield de van Sesamstraat bekende acteur Frank
Groothof een publiek van jong en oud ademloos geboeid met zijn
vertolking van de lotgevallen van Peer Gynt. tFotoHury <*>Graao
den, genieten van de lichtjes aan
de huizen, een blik naar binnen
waar kerstboom en kaarsen bran
den? Het kan vriezen, het kan dooi
en, meldt de krant. Ik stap in de
auto en njd naar de Dennen, waar
de natuur als door een toverhand is
aangeraakt. Stil word ik ervan. Mijn
gejaagdheid valt als vanzelf van me
af. Vrede. Wanneer ik na een paar
uur rozig thuiskom, heb ik de te
verrichten bezigheden op een rijtje.
Kerst kan beginnen. Wit of niet wit,
alles gladjes of lekker rommelig,
wat maakt het uit. Zolang er maar
mensen zijn om het mee te vieren.
Pien Verberg
Fanfareorkest DEK zette zaterdag de overtocht met de Dokter Wage-
maker luister bij. Vrolijke en sfeervolle kerstmuziek komen de passa
giers - die een wit Texel in het vooruitzicht hebben - op de trap al
tegemoet. mAwsoawi
de coalitie en oppositie afschaffen.
Kom je daarmee met aan het funda
ment van de lokale democratie?
Bedenk wel dat de raad steeds
meer versnipperd raakt, waardoor
het moeilijker wordt een coalitie te
vormen. Misschien heb je straks
wel vier partijen nodig om een
meerderheid te vormen. Hoe moe
ten die het in vredesnaam eens
worden? Het gaat hoe dan ook ten
koste van de slagvaardigheid.
Het zou volgens mij ook anders
kunnen. Na de verkiezingen wijst de
burgemeester een (in)formateur
aan, een 'wijze' Texelaar, bij voor
keur iemand die als bestuurder zijn
of haar sporen verdiend heeft. Deze
formateur legt de verkiezingspro
gramma's naast elkaar, zoekt over
eenkomsten en verschillen, kijkt
naar de verkiezingsuitslag en schrijft
op basis daarvan een voorstel voor
een raadsprogramma, met daarin
de ambitie en doelstellingen voor
de komende vier jaar. De nieuwe
raad discussieert hierover, brengt
desgewenst en op basis van een
meerderheid van stemmen aanpas
singen aan en stelt het programma
vast. Daarna gaan de nieuwe wet
houders onder voorzitterschap van
de burgemeester aan de slag met
de uitvoering van het raadspro
gramma. De nieuwe raad contro
leert het college van b en w, roept
ter verantwoording, discussieert op
hoofdlijnen, stelt de koers desge
wenst bij en/of maakt nieuw beleid.
Eigenlijk heel eenvoudig, maar met
een paar belangrijke voordelen; de
raad kan wethouders kiezen uit de
meest geschikte kandidaten. Meer
kwaliteit betekent dat de raad meer
1
Architect Ingmar Veeger heeft wethouder Nico Kikkert vrijdagochtend
officieel de eerste bouwaanvraag overhandigd die door Texelse archi
tecten zelf is getoetst.
Bedoeling is dat de gemeente daar weinig werk meer aan heeft en
over twee weken al een bouwvergunning kan afgeven. Het gaat om
een aanvraag voor bouwplannen van de familie Bakker aan de Maai-
keduinweg.
Architecten dienen de komende tijd meerdere aanvragen in die ze zelf
toetsen aan een lijst die gezamenlijk met de gemeente is opgesteld.
Als dat bevalt, wordt dat systeem algemeen ingevoerd bij bouwplan
nen waarvoor geen bijzondere procedure nodig is.
Architecten, medewerkers van de gemeente, een bouwkundig teke
naar en vertegenwoordigers van TVO waren vrijdag aanwezig bij
overhandiging. Zij hebben de afgelopen tijd om tafel gezeten om de
lijst op te stellen. De samenwerking moet voorkomen dat het aanvra
gen en verlenen van bouwvergunningen moeizaam verloopt en dat
ambtenaren en architecten elkaar in de haren zitten. Volgens hen
waren de bijeenkomsten nuttig. 'Je krijgt oog voor eikaars mogelijk
heden en onmogelijkheden.' {Fotojero^^Hmjmi
Nieuwe regels
omgang geld
Als de gemeente opnieuw geld
wegzet, moet dat gebeuren bij
een bank die minstens een AA-
rating heeft. Dat heeft een meer
derheid van de politieke partijen
in de raadscommissie Middelen
bepaald.
Dat gebeurde tijdens de bespre
king van een nieuw treasury-sta-
tuut. Daarin staat beschreven wel
ke spelregels de gemeente voor
zichzelf in acht neemt bij het lenen
en het uitzetten van geld. Na het
verlies van de €8 miljoen in IJsland
bleek dat het treasury-statuut ver
ouderd was en dat er een nieuwe
regeling moest komen.
De rating geeft aan hoe groot de
kredietwaardigheid van een bank
is. Het college had aanvankelijk
voor een AAA-rating willen gaan
(het allerhoogste), maar de politie
ke partijen vonden een AA-rating
ook toereikend. Anders had de
gemeente in Nederland alleen nog
met Rabobank, de Bank Neder
landse Gemeenten en de Neder
landse Waterschapsbank in zee
kunnen gaan om geld langer dan
een jaar weg te zetten. De ratings
moeten zijn verleend door Moody's,
Standard Poors of Fitch IBCA,
internationaal erkende bureaus die
de kredietwaardigheid van banken
beoordelen.
De politieke partijen konden zich
over het algemeen vinden in het
nieuwe statuut. Ze vonden wel dat
de politieke verantwoordelijkheid
bij het voltallige college moet lig
gen en niet alleen bij een wethou
der financiën. De raad neemt er op
12 januari besluiten over.
Schilderij
In de aankondiging van de exposi
tie in Klif Art in de vorige krant is
onder een schildenj per abuis de
naam van Caroline Serton vermeld.
Het werk is gemaakt door Ene Her
cules.
De week van...
Het weblog De week van... wordt
ook gedurende de kerstdagen bij
gehouden door Janien de Bruijn
van Inn de Knip uit Den Hoorn. In
de krant van woensdag 30 decem
ber verschijnt een bloemlezing. Tot
die tijd zijn haar bijdragen te lezen
via www.texelsecourant.nl.
Kerstbokaal
In manege Akenburg worden
zondag 27 en maandag 28
december de wedstrijden om
de Kerstbokaal gereden. Deel
nemers mogen deze hele week
in de manege oefenen.
Er wordt gestreden in de catego
rieën dressuur, springen en spel.
Als eerste gaan zaterdag om 9.00
uur de pony's van start. Om 13.15
uur verzorgt menvereniging Tussen
Wad en Duin een demonstratie,
waarna om 14.45 uur het springen
begint. Om 17.00 uur begint een
kerstspel door Stal Rozenburg. De
wedstrijden duren tot de late
avond, wanneer de paardenruiters
hun dressuurproeven rijden.
Maandag beginnen de ponyruiters
om 9.30 uur. Na dressuur en spel
volgt om 14.00 uur een demonstra
tie voltige door manege Kikkert.
Het springen begint rond 15.30
uur, waarna leden van De Klepper-
tjes een blacklightshow rijden.
Publiek heeft beide dagen gratis
toegang.
vertrouwen kan hebben in een goe
de uitvoering van beleid, zich kan
concentreren op de hoofdlijnen. Zo
vergt het raadswerk niet alleen min
der tijd en inspanning, maar wordt
ook leuker. Dat zet de deur open
voor Texelaars die er tot dusver
voor passen. Meer kandidaten voor
de raad betekent ook meer keuze,
meer kwaliteit en meer enthousias
me in dit hoogste orgaan.
Wethouders zijn dan niet meer aan
een (coalitie)partij gekoppeld, waar
door ze hun taak echt duaal kunnen
verrichten. Controle van de wethou
ders door de raad gebeurt zonder
dat partijbinding een rol speelt,
zodat wethouders niet de hand
boven het hoofd wordt gehouden,
maar kritisch worden gevolgd. Het
raadsprogramma wordt met meer
eenzijdig door de coalitie bepaald,
maar is samengesteld op basis van
een meerderheid van stemmen in
de raad en wordt dus breder gedra
gen. Het verschil tussen coalitie en
oppositie vervalt. Het voeren van
oppositie ('teugen') wordt minder
interessant en maakt plaats voor
het bedrijven van politiek op basis
van argumenten.
En, niet onbelangrijk, door een goed
gekwalificeerde bestuur, komt er
een gezondere balans tussen raad,
college van b en wen ambtelijke
organisatie. Mooi meegenomen ik
een tijd waann, zo bleek eind 2007
uit onderzoek door de Rekenka
mercommissie, er meer wantrou
wen dan vertrouwen heerste tussen
raad. college en ambtelijke organi
satie.
Op papier simpel, maar wel een
bestuurlijke en organisatorische
omwenteling. Geen besluit dat onze
bestuurders halsoverkop hoeven te
nemen, maar wel een knoop waar
van het doorhakken politieke moed
vergt. Wellicht loopt Texel daarmee
voorop, maar waarom niet? We zijn
immers wel vaker proeftuin
geweest.
Nieuwsgierig naar hoe onze politici
over dit vraagstuk denken? De
Texelse Courant daagt ze uit hun
mening te geven.
Wordt vervolgd.
