Texel verder met verduurzaming Texei,verweg en toch...
'Groei zonneboilers
en zonnepanelen'
GroenLinks pleit voor kernwaardentabel
'Weer grip krijgen
op de omgeving'
Texelse werkt mee
aan lessen donatie
m
www.texelsecourant.nl
TEXELSE 9 COURANT
wmm
DAGELIJKS TEXELS NIEUWS
Stem men rover
Achter de schermen
Ter stembus
VRIJDAG 12 FEBRUARI 2010
Texel Halve Marathon. Vergei
Groei van het aantal vierkante
meters zonnepaneel, toename
van zonneboilers, realisatie van
een biovergistingscentrale en
een biomassaverbrandingscen-
trale, vervanging van de bestaan
de windmolens in Oudeschild en
vervanging van de Euro95 benzi
nepompen voor pompen met een
duurzame brandstof.
Dat zijn enkele zaken die burge
meester en wethouders tot 2013
willen realiseren om Texel duurza
mer te maken. De projecten staan
beschreven in een uitvoeringspro
gramma dat is voortgevloeid uit de
lokale Energievisie die de gemeen
teraad in 2008 vaststelde. De pro
vincie heeft €5 miljoen euro
beschikbaar gesteld voor de reali
satie
Het programma gaat uit van de
zogeheten Trias Energetica: de
vraag naar energie moet omlaag,
het aanbod aan duurzame energie
bronnen omhoog en het gebruik
van fossiele bronnen als olie en
aardgas moet zo schoon mogelijk
verlopen. Om het aanbod te verho
gen, moet volgens het college in
2013 15.000 vierkante meter zon
nepaneel op Texel zijn gerealiseerd.
Dat staat gelijk aan ongeveer tien
voetbalvelden. Bedoeling is dat er
panelen op daken van bedrijfsge
bouwen (onder meer boerenschu
ren) komen. Met behulp van de
financiering van de provincie kan
de installatie financieel aantrekke
lijk worden gemaakt.
Het aantal zonneboilers moet in
2013 zijn gegroeid naar circa 3000
exemplaren en als het aan het col
lege ligt zijn tegen die tijd de vijf
bestaande windmolens in Oude
schild en twee nog vergunde
exemplaren vervangen door nieu
we grote windmolens met een ver
mogen van waarschijnlijk twee
Megawatt. Ook zouden in polder
Eierland vier nieuwe grote windmo
lens van 2 Megawatt moeten
komen. Dit ligt gevoelig: Texels
Belang, WD, D66, Texel 2010 en
Lijst Weijers zeiden tijdens behan
deling van de plannen in de raads
commissie Middelen meteen tegen
te zijn. Het college stelt in het uit-
gemeentehuis en de achterliggen
de '99' van warmte moet voorzien.
Wat de Euro95 benzinepompen
betreft, wil het college overstappen
op pompen met brandstof dat voor
15 procent uit natte ethanol bestaat
en voor 85 procent uit Euro95 (offi
ciële naam hE15). Dergelijke pom
pen zijn sinds 2008 in gebruik in
Nederland. De productie van de
duurzamere benzine is even duur
als de productie van Euro95.
De vraag naar energie zou volgens
het college verminderd kunnen
worden met betere isolatie van
bestaande huizen en de bouw van
voeringsprogramma dat grote
windmolens tijdelijk (15 tot 20 jaar)
kunnen zijn, omdat naar verwach
ting na die tijd voldoende energie
rechtstreeks uit zonlicht kan wor
den gewonnen.
Met de biovergistingscentrale wor
den de plannen van de familie Smit
aan de Oostkaap bedoeld. Het col
lege is vóór en de gemeenteraad
staat er ook niet onwelwillend
tegenover, maar vindt dat de plan
nen eerst worden getoetst aan de
kernwaarden van Texel om aantas
ting van het landschap te voorko
men. De bioverbrandingscentrale
is de houtverbrander van Texel-
Energie die de OSG, het nieuwe
woningen die evenveel energie
opleveren als ze nodig hebben
(energienulwoningen). Duin Bouw
bedrijf gaat er zes bouwen in De
Cocksdorp en de bedoeling is dat
er nog meer van die huizen komen
(onder meer op 't Zouteland in Den
Hoorn). De gemeente is kortgele
den gestart het project Meer met
Minder onder de aandacht te bren
gen om de isolatie van huizen te
bevorderen. Dat project wordt
momenteel bij de dorpenronden
gepresenteerd en installateurs op
het eiland hebben er nadere tekst
en uitleg over gehad.
De vraag naar energie gaat naar
verwachting eveneens omlaag als
een proefproject met elektrisch
vervoer doorgaat en aanslaat.
Twintig Texelse bedrijven hebben
daarvoor recent bij Urgenda, een
landelijke organisatie die Neder
land wil verduurzamen, een subsi-
die-aanvraag ingediend. De bedrij
ven zijn bereid elektrische auto's
aan te schaffen. Het aanbrengen
van LED-verlichting in de openbare
verlichting moet ook een bijdrage
leveren.
Volgens de gemeente wordt
momenteel 8 procent van de ener
gievraag op het eiland duurzaam
opgewekt. Dat is 130.000 Gigajou-
les van de circa 1,6 miljoen Giga-
joules die Texel jaarlijks nodig
heeft. Een vergelijking uit de
gemeentelijke stukken: om die
hoeveelheid op te wekken, zouden
in theorie in totaal 58 windmolens
van twee Megawatt of 420 hectare
zonnepaneel nodig zijn. Dat is laat
ste is vergelijkbaar met 280 voet
balvelden ofwel bijna 2 procent
van de oppervlakte van Texel. Om
de energieneutraliteit voor 2020
daadwerkelijk te bereiken, zouden
volgens het college ook nog 28
windmolens van elk 2 Megawatt
op zee moeten worden gereali
seerd. Andere vergelijkingen met
duurzame energiebronnen worden
niet getrokken.
Vooraleerst wil het college inzetten
op projecten waarmee 'meters
gemaakt kunnen worden' (de zon-
ne-energie) en projecten die goed
zichtbaar maken wat er gedaan
wordt om Texel duurzamer te laten
worden.
Het uitplaatsen van slaapplaatsen, zoals de bedoeling is bij Immetjeshoeve, kan volgens GroenLinks worden voorkomen als
dergelijke plannen moeten worden getoetst aan de Texelse kernwaardentabel. (Foto archief Texelse courant
Texelse kernwaarden moeten
helder worden gedefinieerd en
getoetst. Dat is de stellige over
tuiging van GroenLinks. Nieuwe
projecten en plannen moeten
worden getoetst aan een zoge
heten Texelse Kernwaardenta
bel. GL wil dat de nieuwe raad en
het nieuwe college deze Texelse
kernwaarden zo snel mogelijk na
de installatie vaststellen en ver
ankeren in het nieuwe bestem
mingsplan Buitengebied.
Rust en ruimte zijn bekende Texel
se kernwaarden. Maar het lijstje
kan volgens GL flink worden uit
gebreid. Bijvoorbeeld met land
schappelijke variatie, cultuur- en
maritieme historie, nachtelijke
duisternis, eilandkarakter, vitale
dorpen, robuuste werkgelegen
heid, veiligheid, een duurzame
samenleving en een vitale demo
cratie. Ze staan op een lijst die GL
tijdens een bijeenkomst op 14
januari voorlegde aan politici en
andere maatschappelijk betrok
ken Texelaars. 'Het bleek best
ingewikkeld om die kernwaarden
te benoemen', vertelt Rikus Kieft.
GL onderscheidt landschappelijke
waarden, eilandwaarden en voor-
nooit alleen over landschap. Ze
gaan over veel meer. Dat moet
zichtbaar zijn en dat wordt moge
lijk in de kernwaardentabel.'
GL werkt stapsgewijs. 'Per waarde
bekijk je wat het met je doet, wat
waarden. 'Eilandwaarden maken
duidelijk dat je nooit alleen over
landschappelijke waarden kunt
praten. Je moet afwegen wat ze
betekenen voor de eilandecono
mie, de werkgelegenheid, de
Texelse eigenheid en voor de vita
le dorpen. Discussies en beslis
singen over landschap gaan dus
beleef je aan de 'ruimte' in het
landschap, aan rust en nachtelijke
duisternis. De emotie. Daarna kijk
je wat voor nut en welke functie
de waarde heeft. Vervolgens wat
je ermee wilt. Hoe moet het zich
ontwikkelen? Je moet het ook
definiëren. Wat is rust? Is dat geen
geluid of weinig mensen? Ten
slotte stel je vast hoe je de
gewenste kernwaarde beschermt,
bijvoorbeeld door deze vast te
leggen in een bestemmingsplan.
Zo kun je per gebied vaststellen
welke waarden we belangrijk vin
den. Dat kan per gebied verschil
len.'
Uiteindelijke doel is dat de kern
waardentabel een toetsingsinstru
ment wordt, 'ledereen die met
plannen komt die niet in het
bestemmingsplan passen, moet
aantonen hoe dit plan bijdraagt
aan de afgesproken kernwaarden.
Als dat niet overtuigt, krijgt hij
geen vergunning.' Het kan ook
andersom werken. Plannen die
wél voldoen aan de voorwaarden
in het bestemmingsplan, maar die
haaks staan op de kernwaarden,
krijgen geen medewerking. 'Op
deze manier zouden bijvoorbeeld
de bouw van de megamanege aan
de Bosrandweg of het uitplaatsen
van bedden zoals bij Immetjes
hoeve kunnen worden voorkomen.
In Alphen aan de Rijn werken ze al
met kernwaarden. Daar leeft het
gevoel dat men weer grip heeft op
de omgeving.' De discussie over
de kernwaarden moet volgens GL
eilandbreed worden gevoerd. Kieft
denkt onder meer aan het houden
van discussies in alle dorpen.
De vraag is of zijn plan niet als
mosterd na de maaltijd komt. Het
concept ontwerp bestemmings
plan Buitengebied (waarvan de
kernwaarden onderdeel zouden
moeten zijn) verkeert immers in
een vergevorderd stadium. Gister
avond besprak de politiek het plan
in beslotenheid en donderdag 18
februari wordt het ontwerp open
baar behandeld in de raadscom
missie Grondgebied. Maar vol
gens Kieft hecht ook Texels Belang
waarde aan de kernkwaliteiten.
'Als de nieuwe raad het direct
oppakt, kan het bestemmingsplan
buitengebied, inclusief de kern
waarden, komend najaar worden
vastgesteld.'
De 12-jarige Wendy Abma uit De
Cocksdorp heeft gisteren in Gro
ningen een digitaal lespakket
over orgaandonaties gepresen
teerd. Het pakket, gemaakt in
opdracht van het ministerie van
Volksgezondheid, is bestemd
voor de bovenbouw van basis
scholen.
Wendy werkte mee aan de lesmo-
dule, die op internet staat, door in
een interview te vertellen over de
dubbele longtransplantatie die zij
twee jaar geleden in Groningen
onderging.
Ze vertelt over de tijd die aan de
transplantatie vooraf ging en hoe
ze zich na de operatie voelde. Het
gaat sindsdien beter met haar.
De Texelse werd voor het lespak
ket gevraagd door Marion Siebe-
link, donatiefunctionaris bij het
Universitair Medisch Centrum
Groningen. Via de behandeld arts
van Wendy kwamen zij met elkaar
in contact. Siebelink was onder de
indruk van het verhaal van Wendy.
'Het is nogal wat als een meisje
van twaalf vertelt hoe ze elke
avond hoopt dat er voor je wordt
gebeld en dat je kunt komen voor
een transplantatie.'
Volgens Podium in Utrecht, een
Eert mooiere baan dan bij de Texel
se Courant bestaat er natuurlijk
niet. Maar zelfs de hoofdredacteur
moet op zijn tijd afstand nemen van
het werk. Nou valt dat hier niet
mee. Texel is mijn werkterrein,
overal waar ik kom loert werk. Zo
hoort het ook, want zonder eiland
geen krant. Maar alles op z'n tijd.
Daarom pak ik nu en dan de boot,
komt die aandelenpas van TESO
ook nog eens van pas.
Om echt los te komen van het
werk, kozen we voor een verre
bestemming: Oostenrijk, want
Anne Marie en ik houden van win
tersport. De keus tussen skiën en
schaatsen viel dit jaar niet mee en
daarom hakten we onze vakantie in
tweeën: de ene helft op de lange
latten in Tirol, het tweede deel
schaatsen op de Weissensee in
Karinthië.
Een eind van huis dus. Maar zelfs in
het familiehotel in het Oostenrijk
Söll ervoeren we de WV-slogan
Texel ver weg en toch zo dichtbij.
De eerste de beste avond aan het
diner zaten we pal naast Harry en
Leo, twee skiërs uit Den Helder.
Harry had al snel door dat wij aan
de andere kant van het Marsdiep
woonden. 'Texel, daar heb ik nog
een poosje gewerkt.Daar bleef het
niet bij. De glaszetter had zo'n
beetje alle Texelse cafés van bin
nen gezien en Ouwe Sunderklaas
tot in de kleine uurtjes gevierd. Vol
trots haalde hij een meegebrachte
fles Juttertje uit zijn koffer en ook
ons liet nippen aan het best Tessels
spul.
Een paar tafeltjes verderop zaten
Brenda en Henri, een echtpaar van
het Engelse platteland. Op Texel
waren ze nog nooit geweest, maar
de reputatie van het Texelse schaap
kende Henri maar al te goed.
Berichten over recordbedragen
voor 'onze' rammen waren hem
niet ontgaan. Toen ik hem vertelde
dat wij onze Texelaars zelfs naar
Den Haag drijven om mee te
demonstreren, bracht dat hem op
het idee om de volgens hem nood
zakelijke Britse hervormingen af te
dwingen door met de schapen naar
Downingstreet 10 te trekken.
Dat Texel iets magisch heeft, onder
vonden we ook aan de Weissen
see. Niet alleen door de legendari
sche prestatie van Piet Rodenburg,
die daar bijna dagelijks tochten van
200 kilometer schaatste. Ik merkte
het ook toen ik op 1 februari een
poging waagde om mij via de hotel
computer in te schrijven voor de
Texel Halve Marathon. Vergeefs,
want toen ik na het avondmaal de
homepage opende, las ik dat alle
1600 startbewijzen al waren verge
ven. Een man uit onze schaats-
groep las mee. 'Texel? Ik zag laatst
op tv een jutter die rondreed in een
Unimog. Precies eentje zoals ik
zoek. Als hij voor een mooi prijsje
te koop is, mag je me bellen.' De
liefhebber van dit vierwiel aange
dreven voertuig heette Sjoerd, een
bourgondiër uit Lobith. Welke jutter
het betrof, vertelde hij er niet bij.
De volgende 'Texel-ervaring' vol
trok zich op het ijs. De plaatselijke
Rotaryclub verkocht in een standje
spulletjes voor het goede doel. Ik
raakte aan de praat met Robert,
een Baumeister (architect) uit de
omgeving. Waar ik vandaan kwam.
'Texel? Daar ben ik nog eens
geweest toen ik in Nederland was
voor studie.' Hij nodigde ons ter
plekke uit voor een bijeenkomst
van de plaatselijke Rotary, zodat wij
's avonds aanschoven bij de lokale
Rotarians.
Maar we waren gekomen voor het
schaatsen en dat deden we volop.
Koesterde ik zelf de illusie dat ik
aardig met de gladde ijzers over
weg kon, schaatsleraar Frans (die
fietstochten op Texel organiseerde
en er zijn veertigste huwelijksjaar
viert) doceerde hoe mijn afzet, hou
ding en 'pootje over' voor verbete
ring vatbaar waren. Dat gold ook
voor mijn schaatsen. Hij had geen
goed woord over voor het bedrijf
dat ze had geslepen. Gelukkig ver
bleven twee hotelkamers verder
Piet en Henk, twee schaatsliefheb
bers uit de Zaanstreek. De 72-jarige
Piet had zijn eigen slijpbok meege
nomen en demonstreerde liefdevol
hoe je stompe schaatsen vlijm
scherp maakt. Het effect was merk
baar tijdens de toertocht die de
volgende dag werd gehouden. Bij
elk rondje werd ik aangemoedigd
door Hans. Mijn naam wist hij ken
nelijk niet, maar wel mijn herkomst.
'Daar komt Texel wéér.
En dan was er Han, die het bevro
ren meer doorkruiste op de prik
slee. Ook hij had gehoord over mijn
thuisbasis. 'We hebben voor vakan
tie ooit een appartement gehuurd
boven Mantje in De Koog.Tiental
len jaren geleden, toen het dorp
volgens hem nog niet 'verknald'
was. Deze zomer had hij een kano
op Texel gekocht. Van iemand uit
Oudeschild. 'Via Marktplaats. Het
ging razendsnel. Hij leverde hem af
in Den Helder, nam het geld aan en
pakte dezelfde boot weer terug
naar het eiland.
Gerard Timmerman
bureau educatieve communicatie
dat de lesmodule samenstelde, is
het een neutraal lespakket gewor
den. 'Het is de bedoeling dat kin
deren gaan nadenken over orgaan
donatie en dat ze daarvoor goede
informatie krijgen', aldus project
leider Coen van Helden.
De Donorvoorlichting van de
Nederlandse Transplantatie Stich
ting was eveneens bij het maken
betrokken.
Het lespakket is sinds gisteren te
downloaden op www.donorden-
kers.nl. Scholen kunnen aanvul
lend materiaal krijgen.
Kent u de Stemmenrover? De
Stemmenrover is het kwade geni
us uit het gelijknamige verhaal
van Suske en Wiske, samen met
De Brullende Berg een van de
topstukken uit de reeks en het
eerste van een trilogie. Een ver
haal vol magie en verlaten torens,
een roversbende en een vergeten
rijk in een ver Oosters land. En dit
alles doorspekt met de onmis
kenbaar Antwerpse humor van
Willy Vandersteen. De gemasker
de Stemmenrover hult zich in een
zwarte kimono, zodat ook de
lezers niet weten wie hij is voor hij
door de immer doortastende hel
den als oplichter aan de kaak
wordt gesteld en alles nog op zijn
pootjes terecht komt.
Vandersteen zou Vandersteen
niet zijn als onder het vermakelij
ke oppervlak van de dagstroken
uit De Standaard geen diepere,
maatschappijkritische bood
schap schuilging. Oplettende
lezers zullen in het verhaal van de
stemmenrover lezen hoe de
grootste schreeuwlelijk het voor
het zeggen krijgt als de stem des
volks zwijgt. Dan zijn overheid en
onderwereld aan zijn willekeur
overgeleverd, met alle gevolgen
van dien. Want wat de man in de
zwarte kimono ook voor ogen
heeft, het belooft niet veel goeds.
Maar hij mag dan in staat zijn op
slinkse wijze het volk hun stem te
ontfutselen, daar heeft hij niets
aan zonder de stem van het
geweten, die vrijwillig moet wor
den afgestaan. En daar wringt in
het verhaal de schoen. Een stem
is maar een stem (hoewel in jezelf
praten lastig is zonder), maar
voor het verkrijgen van de stem
van het geweten is list en bedrog
nodig, vleierij en loze beloftes. De
stemmenrover trekt alle registers
open en belooft gouden bergen,
maar zelfs als hij ten koste van
alles de stem van het geweten in
handen krijgt, geeft deze zich nog
niet zonder slag of stoot gewon
nen.
Dan ontpopt de zwarte kimono
zich als de wreedaard die hij fei
telijk is. Maar gelukkig wordt hij
bijtijds als oplichter aan de kaak
gesteld, zodat de echte macht
hebbers kunnen ingrijpen en hem
het land uitschoppen.
De onderliggende gedachte die
Vandersteen in het voorjaar van
1957 in het verhaal stopte, is dui
delijk: laat je stem horen als het
nodig is en laat daarbij vooral de
stem van het geweten spreken.
Gelukkig loopt het allemaal goed
af, want zoals de pay-off van het
verhaal stelt: probeer maar eens
naar de stembus te gaan zonder
stem.
