Broers en zussen Witte (80+) klaar voor reünie
'Met een heel koppel
liepen we naar school'
'De heel oude garde geniet met volle teugen'
Havencoalitie wil
knelpunten oplossen
Ontsluiting Nollenkoog
blijft 'heet hangijzer'
TEXELSE 9 COURANT
De week van...
Adriaan van Liere
Puppycursus
Sportaccommodatie
1,2 procent duurder
T100L
VRIJDAG 23 APRIL 2010
2010: Op de voorgrond Martha Zoetelief-Witte (links) en Dora Veeger, achter
Gerard (links) en Cor Witte.
Tot de bijzondere reünisten van
de 100-jarige Jozefschool beho
ren de broers en zussen Witte
van De Bontekoe uit Gerritsland.
Thuis waren ze met zeven kinde
ren en allemaal gingen ze in de
jaren '20 en '30 van de afgelopen
eeuw naar de (Sint) Jozefschool.
'We vertrokken 's morgens om
acht uur en liepen het hele stuk',
vertellen Cor (nu 87), Gerard (86)
en Martha (83). In het jubileum
boek doen ze hun verhaal over
schoolgaan in een grijs verle
den.
Aan tafel bij Gerard Witte in de
Burdetstraat komen de oude kiek
jes al gauw tevoorschijn. Op een
studiofoto staan ze alle zeven.
Dora (uit 1921) is de oudste, Giel
(1930) de jongste. Verder heb je de
jongens Cor en Gerard en de meis
jes Truus, Martha en Nelly. Toen
een jeugdig stel, blozend van
gezondheid. Nu bijna 80 jaar of
ouder, maar hun geheugen is nog
goed. Alleen Truus is inmiddels
overleden, de anderen hopen het
100-jarig jubileum van 'hun' lagere
school te mogen beleven.
'We zijn geboren in de bedstee en
opgegroeid in een klein huisje,
midden op het land. Onze moeder
(Anthonia) kwam uit Laren. Zij was
gewend aan elektriciteit, maar hier
moest ze zich weer behelpen met
een petroleumlamp.' Hun vader,
Michiel Witte, had haar leren ken
nen toen hij in de mobilisatie van
1914-'18 als soldaat in 't Gooi ver
bleef. Op Texel had hij daarna een
klein boerenbedrijf. Natuurlijk
moesten de kinderen van het
rooms-katholieke gezin naar de
Sint Josephschool, die de eerste
twintig jaar aan de Molenstraat
was gevestigd.
Elke schooldag liepen ze met
elkaar op naar Den Burg. 'Dora had
een broodzak voor ons allen mee.
Andere kinderen, van de families
Hoogenbosch, Veeger, Barhorst,
Bakker van 'de Kapberg' en Maas
sloten er op de Duinweg (nu Rozen-
dijk) bij aan. Met een heel koppel
liepen we naar school, via de Laan-
weg - nu het fietspad langs de
Pontweg - en de 'Dode Man', een
tuunwalweggetje. Onderweg deden
we soms tikkertje of hardlopen. Op
het verkeer hoefden we niet te let
ten, want op het hele eiland reden
maar vier auto's....'
Op de weggetjes kwamen ze Sie-
me 'Lüüze' (Luitzen) wel eens
tegen, een zonderling figuur die op
het hele eiland bekend was. 'Hij
had een lange zwarte jas aan en
een touw om zijn middel. Hij zocht
alles op wat hij onderweg vond. Er
lag een keer een dooie kat in de
sloot en toen we terugkwamen,
was hij weg. Toen zeiden we: die
het Sieme vast meenome.' In de
winter, als er ijs op de sloten lag en
de sneeuw in hun sokken zat, kwa
men ze soms huilend van de kou
thuis, 'ledereen liep toen op klom
pen. De hele schoolgang stond er
vol mee.' Als de klompen versle
ten waren, stuurde vader de kinde
ren naar 'Dirk van Naatje'(Witte).
'Vader betaalde ze dan maandag
als ie naar de markt ging.'
Fietsen deden ze pas vele jaren
later: eerst leerden ze het op een
fiets met blokken (in plaats van
trappers), daarna mochten ze op
een 'opgemoffeld' exemplaar a
ƒ7,50 bij Siem de Waal. 'Tegen
woordig worden ze met de auto
gebracht', moppert Gerard. 'Maar',
zegt hij, 'ik wil niet ruilen hoor. Het
was een prachtige tijd.' In die
dagen was fietsen een hele kunst,
die niet iedereen even goed
beheerste: 'Een buurjongen reed
eens met een meisje achterop in
een sloot. Hij zat onder de rode
prut, net als het pak suiker dat ie
bij zich had.' Toen ze groter waren,
hielpen ze voor schooltijd eerst
met schapen van het land halen.
'Liep je om zeven uur al op het land
en dan nog naar school lopen. Zo
hadden we al een hele sportoefe-
ning achter de rug.' Het brood aten
ze onder de middag op bij hun
oom, bakker Witte. Die zat aan de
Weverstraat, waar nu 'De Twaalf
Balcken' is. 'We zaten in de schuur,
het rook er altijd naar honing. Met
de jongens en meisjes bleven we
er spelen tot de school weer begon.
Pas om een uur of vijf waren we
thuis.'
Jong in de jaren '30. Achter vlnr. Truus, Martha, Dora en Nelly. Voor vlnr. Gerard,
Michiel en Cor.
Gerard zat in de eerste klas bij juf
Rina Graaf (later getrouwd met Jan
Nauta), bij wie hij de eerste woord
jes leerde schrijven. 'Zij was heel
lief. De kinderen mochten bij haar
thuis komen aan de Hogerstraat,
om de kerststal te bekijken. Voor
schooltijd haalden we haar soms
van huis op.' Ze herinneren zich
ook nog meester Kievits (in de oor-
Cor en Martha hebben nog op het
eerste schooltje aan de Molen
straat gezeten, ongeveer waar later
'de Buureton' was en nu de studio
van Radio Texel zit. Ze waren er
ook bij in 1930, toen het nieuwe
schoolgebouw op de huidige loca
tie aan de Hollewal werd ingewijd
door deken Guillonard. De kinde
ren zongen een feestlied, op viool
begeleid door meester Willemsen.
Martha's man, de nu 92-jarige Nico
Zoetelief, zingt het lied nog uit zijn
hoofd mee.
log opgepakt en nooit teruggeko
men), het aardige schoolhoofd
meester Willemsen en meester
Buisman, die zo mooi kon voorle
zen. 'Meester Kievits kon ook goed
vertellen', zegt Martha. 'Hij rookte
in de klas sigaretten met een pijpje
eraan. Dat maakte hij eerst schoon
met de punt van zijn jas en begon
dan te vertellen.'
Meer oude foto's worden tevoor
schijn gehaald. Namen van vroe
gere klasgenootjes vliegen over
tafel. Veel kindergezichten worden
voorzien van namen, soms hapert
het geheugen. Plots schiet er een
bijnaam te binnen, van een jonge
tje dat ooit een gum op de grond
liet vallen: 'Stuffie!' Plotseling heft
Cor spontaan een lied aan. Gerard
en Martha vallen in, de woorden
zitten er nog in gebeiteld. Dat geldt
ook voor een ondeugend 'Moffen-
lied', waarin wordt bezongen hoe
iemand 'zijn griet kwijtraakte aan
de Tommy's'. En nu ze toch bezig
zijn: zonder haperingen klinkt een
drietal versjes, ooit geleerd in de
klas bij juf Graaf. 'Klein Keesje en
klein Koosje', 'Word wakker' en het
aandoenlijke 'O vogeltje hoog in de
bomen'. Tegen het eind van het
gesprek komt er een foto op tafel
met vijf kinderen van het gezin
Witte. Voor hen staat een bord:
'Schooljaar 1935'. 'Waar is de tijd
gebleven?', verzuchten ze.
Een andere versie van dit verhaal is gepu
bliceerd in het jubileumboek over 100 jaar
Jozefschool.
Tekst Frans Hopman HopText
Op verzoek van de Texelse Cou
rant hield André de Ruijter,
betrokken bij de viering van het
jubileum van de Jozefschool, een
week lang een weblog bij. Over
oude bekenden, het herenenkel
spel, de onderste leerkracht,
ADHD en het smeren van brood
jes voor 1600 reünisten. Het com
plete weblog is te lezen via www.
texelsecourant.nl.
(Vrijdag)
De receptie is een succes! Een
zeer gemêleerd gezelschap van
oud-leerlingen van bijna 80 jaar
geleden, oud-bestuurders, collega's
van andere scholen, het complete
team, de redactie van het jubileum
boek, de complete reüniegroep...
Er is een prima sfeer, veel oude
bekenden die elkaar weer zien en
vooral de heel oude garde geniet
met volle teugen. Ook de geselec
teerde foto's van de afgelopen 100
jaar die zijn geprint blijken een schot
in de roos. ledereen herkent zich
zelf, een vriend(in) of een familielid
wel ergens en verbaast zich over de
tijd, die meedogenloos korte met
ten maakt met die jeugdige uitstra
ling.
(Zaterdag)
Het herenenkel, vandaag mag ik
hiervoor aantreden, lijkt een moge
lijkheid te bieden om een punt te
pakken. Bij het inspelen deponeert
mijn tegenstander consequent alle
ballen in het net, blijkt mijn eigen
service consequent in het juiste vak
te belanden en blijk ik ook een splij
tende backhandvolley te kunnen
produceren... Zo zie je maar wat
een half uurtje Eurosport kan doen
voor je zelfvertrouwen.
(Zondag)
Het mooie van het fietsen vind ik
dat het me de tijd geeft om alles in
je hoofd weer even op een rijtje te
zetten. Al snel na de eerste meters
loop ik even na wat er allemaal
gebeurd is afgelopen week, wat er
de komende week op stapel staat
en hoe ik bepaalde zaken zal aan
pakken. Over het algemeen heb je
op je werk weinig tijd om hier rustig
over na te denken, doordat er
meestal van alles op je bordje komt
te liggen dat op dat moment een
oplossing vraagt. Voeg daarbij de
meestal volle agenda in het onder
wijs, waardoor het denk- en schrijf
werk dan toch meestal 's avonds en
in de 'vrije' tijd plaatsvindt.
(Maandag)
Het begon met het zoeken van
de namen van de oud-leerlingen en
leerkrachten. Lijsten werden nage
zocht, contacten werden gelegd,
vele tientallen telefoontjes werden
gepleegd. Uiteindelijk bleken nage
noeg alle ruim 3000 leerlingen
gevonden te zijn. Per groep werden
contactpersonen gezocht, die ver
volgens aanspreekpunt werden van
de reüniegroep. 'Hé, hallo, ken je
me nog? Kom jij ook naar de reü
nie? Bijna iedereen komt, alleen jij
stond nog niet op de lijst...' Met
deze en andere bewoordingen wer
den de twijfelende reünisten over
gehaald om te komen. Ook de oud
leerkrachten werden benaderd,
waarbij niet altijd meer duidelijk was
wanneer iemand had gewerkt. Maar
ook nu bleek de reüniegroep vol
hardend in haar streven om de
onderste leerkracht boven te krij
gen...
(Dinsdag)
Vandaag staat de hele dag in het
teken van een studiedag, rondom
Passend Onderwijs dit keer. Als
directeur van een basisschool ben
je regelmatig de deur uit om je bij te
scholen of om overleg te voeren
over allerlei schoolse zaken. Van
daag dus over de zorg voor leerlin
gen.
Passend Onderwijs gaat over het
bieden van de juiste onderwijsplek
aan ieder kind. Wanneer een ouder
zijn of haar kind aanmeldt op een
basisschool, dan wordt de school
verplicht om dit kind een plek aan te
bieden, ongeacht de zorg die het
kind nodig heeft. Normaal gespro
ken is het geen punt om een kind
aan te melden, veel kinderen heb
ben geen problemen als ze naar
school gaan. Anders wordt het als
jouw kind extra zorg nodig heeft,
zoals bij ADHD of dyslexie. Op
basis van de behoeften van het kind
wordt dan gekeken welke school
het beste onderwijs kan bieden. Die
plek kan de school van aanmelding
zijn, maar ook een andere school in
de omgeving.
(Woensdag)
Thuisgekomen blijkt dat er ook
in de catering wat puntjes op de i
gezet moeten worden. Het smeren
van broodjes voor ruim 1600 reü
nisten (het aantal blijft stijgen) vraagt
naast de inzet van Ruud Boom en
zijn medewerkers ook de inzet van
veel vrijwilligers. Helaas hebben
enkelen hiervan zich afgemeld,
zodat er toch weer nieuwe mensen
moeten worden gezocht. Na wat
heen en weer gebel en wat schui
ven in de personele bezetting is
alles weer voor even opgelost.
Ik besluit de dag met een blik op
het weerbericht voor zaterdag: vol
op zon, niet teveel wind en een
temperatuur van 17 a 18 graden.
Wat wil je nog meer! Nu maar hopen
dat de 'bodywarmers', bestemd om
aan de reünisten zichtbaar te maken
wie er in de organisatie zit, niet al te
warm zijn...
Adriaan van Liere is de volgende
blogger in de serie De week van...
De 16-jarige VMBO-scholier uit De
Waal loopt twee weken stage op
de redactie van de Texelse Cou
rant.
Omdat het voor individuele par
tijen die bij de haven van Oude-
schild zijn betrokken niet te doen
is adequaat op te reageren, heb
ben belanghebbenden de krach
ten gebundeld. Doel is het
gemeentebestuur en de politiek
ervan te overtuigen dat het
anders kan en moet en het bie
den van een goed alternatief
voor de huidige situatie.
Een van de betrokkenen is de Coö
peratieve Inkoopvereniging (CIV).
Die ervaart het als 'betreurens
waardig dat de visserij door de
gemeente wordt gekleineerd, voelt
zich in de steek gelaten en ervaart
vooral tegenwerking'. De Stichting
Waddenhaven Texel (WHT) vindt
dat de opgebouwde kennis, erva
ring en de solide financiële positie
van grote betekenis kunnen zijn
voor een rendabele exploitatie van
het hele havengebied, maar stuit
volgens de coalitie vooralsnog
alleen op weerstand bij de gemeen
te. De dorpscommissie voelt zich
door de gemeente niet serieus
genomen en niet goed geïnfor
meerd.
Ondernemersvereniging Oude-
schild (OVO) (75 leden) ervaart de
kwaliteit van het gemeentelijk
beheer van de haven als onvol
doende en wil een bijdrage leveren
om die te verbeteren. Ook Water
sportvereniging Texel (WSV) heeft
belang bij een goed beheer van de
haven, evenals dokbedrijf Visser-
Texel, dat over tegenwerking en
ondoelmatig beheer rept.
In hun ogen moet de exploitatie
van de haven gericht zijn op maat
schappelijk belang en duurzaam
ondernemen, dat draagvlak heeft
bij de betrokkenen, bevolking en
belanghebbenden en waarvoor de
gemeente de financiële en planolo
gische kaders stelt.
Knelpunten die snel moeten opge
lost zijn: de als onredelijk ervaren
toepassing van de havenverorde
ning (onder meer voor het dokbe
drijf), de infrastructuur van de
haven en fixatie van de gemeente
op havengeld en -verordening, in
plaats van op dienstbetoon, kos
tenbeheersing, bedrijfsmatigheid
en doelmatigheid. Verder wordt
gepleit voor de aanleg van een
multifunctionele steiger voor recre
atievaart en visserij. De partijen
willen niet afwachten tot 2011, het
jaar waarin de gemeente start met
de voorbereidingen voor de invul
ling van de haven.
De Texelse geschiedenis leert dat
onvrede over zaken vaak de aan
leiding is om krachten te bundelen.
Zo ontstond TESO naar aanleiding
van onvrede over de overkantse
rederij Alkmaar Packet, Exploitatie
maatschappij De Krim in de jaren
zeventig over de wijze van ontwik
keling door de Stichting Sociaal
Toerisme Texel, de voorloper van
de RST en nadien Texel Campings.
Rond de eeuwwisseling leidde het
plan voor een tweede havenmond
tot een krachtenbundeling van vis
serij, watersport en anderen.
De bouw van een opslagloods
door Nagy Beheer BV op het
bedrijventerrein van De Koog is
al gestart, maar het gesteggel
over de ontsluiting ervan is voor
lopig nog niet ten einde. Dat
bleek woensdag bij de Alkmaar-
se bestuursrechter.
Nagy laat een opslagloods met zes
units bouwen op het Koger bedrij
venterrein Nollenkoog, op de hoek
van de Ruigendijk en het Mienterg-
lop. De eigenaar wil een ontsluiting
via het Mienterglop, maar een groep
omwonenden heeft hiertegen bij de
gemeente bezwaar gemaakt omdat
ze overlast van zwaar verkeer vre
zen. Ze hebben liever dat het ver
keer het terrein oprijdt via de Rui
gendijk, die toch al veel drukker is.
De gemeente had een ontsluiting
via het Mienterglop in eerste instan
tie verboden. Nagy maakte daarte
gen bezwaar, waarna het college
heeft toegezegd de mogelijkheden
te toetsen aan de Algemene Plaat
selijke Verordening (APV).
De bewoners van het Mienterglop
willen dat de bouw wordt geschorst
totdat er duidelijkheid is over de
ontsluiting en deden bij de recht
bank een verzoek tot een zoge
noemde voorlopige voorziening. De
raadsman van de bewoners noemt
de kwestie over de ontsluiting een
'heet hangijzer'. Hij stelt dat er
voorlopig moet worden gestopt
met de bouw, om een 'onontkoom
bare situatie' te voorkomen. Die
ontstaat volgens hem als het pand
eenmaal klaar is voor gebruik. Er is
dan geen weg meer terug en dan
móet er wel een ontsluiting komen,
denkt hij.
Nagy geeft aan snel te willen bou
wen, omdat er al toezeggingen aan
huurders zijn gedaan. De bewoners
willen graag weten wie dat zijn. Hen
is ter ore gekomen dat een van de
bedrijven niet binnen het bestem
mingsplan zou passen. De raads
man van Nagy wilde alleen zeggen
dat het vooral om winteropslag
gaat. 'Het zijn arbeids- en bezoe-
kersextensieve bedrijven en er zul
len dus maar weinig verkeersbewe
gingen plaatsvinden.'
De rechtbank doet 6 mei uit
spraak.
Hondensportvereniging DOS
begint zondag 25 april met een
nieuwe puppycursus.
De lessen worden elke week gege
ven op het terrein van ZDH aan de
De huur van de gemeentelijke bin
nen- en buitensportaccommoda
ties wordt opnieuw aangepast aan
de geldontwaarding en gaat daar-
Witteweg nabij Den Hoorn, van
10.45 tot 11.45 uur. Na tien lessen
krijgen de deelnemers een certifi-
caatBelangstellenden kunnen vrij
blijvend langskomen op de trainin
gen. Meer informatie is ook te
vinden op website www.dostexel.
nl.
om met 1,2 procent omhoog. De
huur die de verenigingen moeten
betalen, dekt 30 procent van de
werkelijke kosten. De rest komt
voor rekening van de gemeente
zelf.
