Prent Sommeltjesberg blikvanger Waalder museum
Frits en Dave Dijkstra: 'Laat het seizoen maar beginnen'
'Goed zijn voor
de Texelse economie'
Ondernemers verwachten
weer een stijgende lijn
Exposities weer fris
na werk vrijwilligers
Texelaars op koers
In Texelaars op koers por
tretten van bijzondere Texe
laars die hun draai hebben
gevonden. Ze vertellen over
hun werk, passie, wat hen
inspireert en hoe ze in het
leven staan. Deze keer onder
nemers Frits en Dave
Dijkstra.
TEXELSE 11 COURANTvrijdag 22 april 21
volpension, dus met ontbijt, lunch ingegoten gekregen lacht hij. Een
en avondeten. Mijn moeder had er mooie tijd: flesjes sorteren, oprui
de hele dag werk aan', schetst hij men, bestellingen ophalen en
de beginjaren. Het was 1958, de andere kleine klusjes. Evenals zijn
welvaart kwam net op gang. oudere zus Sascha werd hij al jong
'Vakantie was toen nog echt vakan- met het horecasop overgoten. Frits
tie. De mensen werkten het hele ziet wel een parallel met zijn eigen
jaar en in de zomer hadden ze jeugdjaren: 'Ook ik ben groot
twee weken vrij. Sommige gasten gebracht met ondernemingszin,
kwamen toen zelfs op de solex Besluiten werden bij ons thuis aan
Het is bijna Pasen, de traditio
nele start van het toeristensei
zoen. Vader Frits en zoon Dave
Dijkstra zijn er klaar voor. 'Het
begint weer te kriebelen. Van mij
mag het beginnen', zegt Dave,
bedrijfsleider van hotel De Peli
kaan. Frits, exploitant van Beach
Park Texel in De Koog, kijkt er
eveneens naar uit. In dit dubbe-
linterview blikken ze terug en
vooruit.
'De ontwikkeling van het toerisme
op Texel heb ik helemaal meege
maakt', vertelt Frits. Geboren in het
Friese dorp Menaldum verhuisde
hij als 10-jarige met zijn ouders
naar De Koog. 'Ik kwam terecht in
de vijfde klas van de Lubertischool,
bij meester Drevel. Door die school
tijd ken ik van jongs af veel Kogers,
dat schept een band voor de rest
van je leven. Mijn ouders hadden
een pension, Land- Duinzicht, in
een hoeve langs de oude Koger-
weg (later Pontweg), waar nu
Gerard Zoetelief woont. Ze deden
naar Texel.' Na ervaring te hebben
opgedaan in de keuken van hotel
Lyda (nu Het Gouden Boltje) van
de familie Feikema, nam Frits het
stokje over van zijn ouders. Samen
met zijn vrouw Nel runde hij van
1968 tot 1991 hotel Dijkstra aan de
Nikadel in De Koog.
Paplepel
Dave groeide in het bedrijf op. 'Ik
heb de horeca met de paplepel
de keukentafel genomen. Ik heb
veel respect voor mijn ouders; ze
waren altijd aan het buffelen.' Ken
merkend is dat later bij de geboor
te van Dave rekening werd gehou
den met het drukke seizoenbedrijf.
'De gynaecoloog vroeg hoe laat
Frits weer in het hotel moest zijn. Ik
zal het wel regelen, zei hij. En dat
gebeurde.'
In de verwachting het hotel op ter
mijn te kunnen overnemen, volgde
Dave een opleiding aan de hotel
vakschool. 'Daarna ging ik voor
een jaar naar Curagao, om ervaring
op te doen in een bungalowpark.
Vervolgens belandde ik op een
ander eiland, Schiermonnikoog, bij
Landal Green Parks. Ik zou er maar
kort inspringen, maar het werden
vier jaar.'
Amerikaans
Het liep allemaal 'n beetje anders,
want in 1991 verkochten zijn
ouders onverwacht het hotel. 'We
kwamen in contact met een Ameri
kaanse belegger, die een herberg
op een eiland zocht', glimlacht
Frits. 'Ook omdat we op die locatie
geen mogelijkheid hadden tot uit
breiding, zijn we erop ingegaan. In
die tijd kwam er juist een groot
aantal nieuwe vakantiehuizen bij
De Koog, het Beach Park. Toen we
erin stapten, werd er nog gebouwd.
Eerst was het park van Creatief,
later van Grandorado en nu alweer
een tijdje van Landal Green Parks.
Een heel professionele organisatie,
waar ik nog altijd veel van opsteek.
We hebben hier te maken met een
vereniging van eigenaren, doen de
verhuur en regelen het onderhoud.
Het Amerikaanse systeem: veel
taken zijn uitbesteed. Maar ik vind
het belangrijk om zaken te doen
met Texelse bedrijven. Je moet
goed zijn voor de Texelse econo
mie. Dat is het geval, want de eige
naren investeren ook hier. En de
gasten? Die doen een deel van hun
bestedingen in De Koog en waaie
ren uit over het hele eiland.' De
huizen hebben net een grote reno
vatiebeurt achter de rug. 'Na twin
tig jaar moet je vernieuwen. Je
moet meegaan met de markt. Dat
zit nu weer goed. Verder blijft de
rustige ligging ons grote plus
punt.'
Vrijheid
Ook Dave kijkt terug op een grote
verbouwing, begin 2009. De Peli
kaan is nu een hotel met 59 hotel-
het oude Hotel Dijkstra aan de Nikadel.
kamers en 60 appartementen (met
eigenaren), restaurant, zalen en
bungalowverhuur. 'De capaciteit is
verdubbeld.' Een nieuwe loot aan
de stam is de catering. 'Zonder er
al veel reclame voor te hebben
gemaakt, worden we steeds vaker
op locatie ingeschakeld', meldt
Dave. 'Gunstig voor de jaarrond
exploitatie. Ook de zalen worden
steeds meer ontdekt door over-
kantse bedrijven die op een rustige
locatie willen vergaderen.'
Als bedrijfsleider is hij de rechter-
dat ook de Duitse gast het eiland
weer beter weet te vinden. 'De
economie zat in een dal en je zag
dat het bezoek daardoor afvlakte.
Ook kwam er concurrentie van
goedkope zonvakanties. Wij moe
ten daar goede kwaliteit tegenover
stellen. Duitsers die hierheen
komen, hebben een hoog ver
wachtingspatroon. Dat moeten we
wel waarmaken.'
Eilandsfeer
Texel heeft in elk geval genoeg te
hand van eigenaar Rob Vos en is
hij verantwoordelijk voor o.a. de
dagelijkse gang van zaken en de
marketing. Ook wordt hij betrok
ken bij het beleid. 'Ik heb de vrij
heid om lijnen uit te zetten. Als
iemand die houdt van onderne
men, vind ik dat prettig. Dit werk
biedt me voldoende kansen voor
de toekomst.'
Verwachtingspatroon
Voor het seizoen 2011 verwachten
beide weer een stijgende lijn.
'Afgelopen jaar was krap, al sprong
Texel er nog redelijk positief uit als
vakantiebestemming. Nu zie je dat
de bangigheid is afgenomen, de
consument boekt duidelijk meer.'
Dave ziet vooral een toename van
het aantal Belgische toeristen. 'Dat
is een slapende markt. We hebben
er meer geadverteerd en zien nu
dat het flink aantrekt.' Frits merkt
bieden, vinden ze. 'We hebben een
goede VW en Texel is van zichzelf
prachtig.' Frits waarschuwt: 'Wel
moeten we zorgen dat de echte
eilandsfeer behouden blijft. Dat we
de goede punten versterken en
niet afzwakken door foute bebou
wing.' Dave zoekt graag samen
werking met andere partijen. 'Je
moet met elkaar optrekken. Als
eiland één blok vormen.' Zijn vader
is het er roerend mee eens: 'Ik ben
met de Texeltruck overal geweest
en daarvoor actief bij De Koog Pro
motion. Daar waren 125 onderne
mers lid van, we organiseerden
van alles. Kostte veel energie, maar
het was de moeite waard.' Dave
heeft nog een tip: 'Zorgen voor
doorstroming. Texel moet ook in
trek zijn bij de jonge generatie.'
Tekst en foto: Frans Hopman
HopText
Ingekleurde tekening van Pieter van Cuyck over het afgraven van de Sommeltjesberg.
De geschiedenis van De Waal is
onderwerp van een speciale ten
toonstelling in Cultuurhistorisch
Museum Texel (CMT). Met onder
meer een ingekleurde prent van
Pieter van Cuyck uit 1789, waarop
is te zien hoe de Sommeltjesberg
wordt afgegraven. Nieuw in het
Waalder museum is ook de expo
sitie 'Te hooi en te gras' over
weidebouw.
De Sommeltjesberg was een graf
heuvel uit de Romeinse Tijd, die in
1777 is afgegraven. Er kwamen,
naast een bronzen emmer met as,
allerlei (geïmporteerde) spullen
tevoorschijn, die waarschijnlijk heb
ben toebehoord aan een welge
stelde Texelaar. Deze spullen, onder
meer wijnlepels, zijn ooit afgestaan
aan het Rijksmuseum voor Oudhe
den in Leiden. Toen conservator
Wilma Eelman het verzoek deed om
ze in De Waal te mogen exposeren,
bleek dat de Texelse oudheden niet
meer terug waren te vinden. Met
uitzondering van een klein onder
deel van een paardentuig. Dit ligt nu
in de vitrine van CMT, samen met
onder meer een stel wijnlepels, een
ketel en soortgelijke voorwerpen,
gelijkwaardig aan die ooit bij De
Waal zijn aangetroffen. Te zien zijn
verder twee gravures van Pieter van
Cuyck. Het ingekleurde exemplaar
van het afgraven van de Sommel
tjesberg komt uit de collectie van
Gerrit Gerrits.
De Waal was destijds een dorp van
welgestelde boeren, onder wie veel
doopsgezinden. Uit een overzicht
uit 1742 blijkt dat het dorp twee
kerken had: een hervormde en een
doopsgezinde vermaning. Scheep
vaart en visserij, sterfte in het
kraambed en ziektes eisten hun tol.
Een derde van de bewoners was
weduwe.
Op het negentiende eeuwse platte
land waren er veel moestuinen. De
expositie toont nostalgische kleu
renplaten, met daarop afbeeldingen
van groenten die destijds werden
gekweekt. Zoals rode biet, sla, sui-
kermaïs, uien, meirapen en prei.
Van Cuyck meldt in zijn beschrijving
van De Waal overigens dat daar
maar weinig moestuinen zijn. Bij
zonder is ook de anekdote over de
doopsgezinde boer die in 1540,
toen er nog geen godsdienstvrijheid
was, weigerde om zijn echtgenote
in gewijde grond te begraven en die
haar in zijn moestuin ter aarde
bestelde.
Ook elders in het museum is zicht
baar dat de vijftig vrijwilligers de
afgelopen winter de handen uit de
mouwen gestoken hebben. Grote
klus was de vernieuwing van de
museumvloer, waardoor de ten
toonstellingsruimte er weer fris uit
ziet. Onder meer de zaal over het
waterschap, waarvoor vrijwilligers
onder meer de stenen glooiing
moesten opbreken en weer terug
plaatsen. Er hangt een grote afbeel
ding van de Amerikaanse windmo
lens die ooit bij de Oostersluis en
Zevenhuizen stonden. Vernieuwd is
ook de zaal over paarden, met een
film over het gebruik van het paard,
een collectie hoefijzers, tuig en
andere wetenswaardigheden. Uit
gebreid is de (thema-)tentoonstel-
ling Te hooi en te gras over de wei
debouw. Het museum maakte
hiervoor dankbaar gebruik van de
vrijwillige diensten van timmerlieden
Harry Schrama en Kees Koopman.
Ze bouwden onder meer een com
pleet voorschot van een schapen-
boet en een replica van een trogs
lede voor het greppelen van weiland.
Vrijwilligers bouwden ook een hooi
opper. De stapel gedroogd gras
staat op een wagen, een hooikros,
zoals die vroeger in gebruik was. Te
zien zijn een antieke maaimachine,
een schudder of tedder en andere
machines om te hooien. Rietdekker
Alex Wetsteen voorzag de binnen
zijde van het dak van de stolp van
een nieuwe laag riet (vlacht).
Het is maar een greep uit de uitge
breide collectie van het cultuurhis
torisch museum, dat naast een col
lectie wagens onder meer aandacht
besteedt aan de schapenhouderij,
rundveehouder, verwerking van zui
vel, wol en andere zaken. Aan
dachtstrekkers zijn ook de grote
collectie quilts.
