TEXELSE 19 COURANT
Professor De Jager: 90 jaar en nog vol energie
'Honderd worden om te zien
of mijn voorspelling uitkomt'
Prof. dr. Kees de Jager verwierf
in de 20e eeuw grote internatio
nale bekendheid als astrofysicus.
Op zijn geboorte-eiland geniet hij
tegenwoordig zeker zoveel faam
om zijn opmerkelijke vitaliteit.
Toen hij in 2008 bij de Texel Halve
Marathon als 87-jarige over de
finish kwam van de 10 kilometer,
kreeg hij een ovationeel onthaal.
De Texelaars hadden de beschei
den ereburger in hun harten
gesloten. Morgen viert hij zijn
90e verjaardag.
Professor De Jager zit dus nog vol
energie. We durven het bijna niet te
vragen, maar is hij van plan om op
zijn 90e opnieuw mee te doen aan
de 10 km hardlopen? Fluisterend:
'Het is een geheimpje hoor, maar ik
sta op de wachtlijst.' Of hij daad
werkelijk van start gaat, hangt uiter
aard af van zijn conditie. Zijn eega
protesteert niet, zoals bij de mara
thon van New York op zijn 75e,
maar toont zich wel bezorgd:
'Kalmpjes aan, je moet nog lang
voor me zorgen.'
e zorgen.' Doetie en Kees de Jager ontmoetten elkaar als scholieren op Java en zijn Tekst en foto's: Frans Hopman
HopText
Professor De Jager is in zijn werkkamer thuis nog dagelijks wetenschappelijk actief.
Op zijn 85e verjaardag werd De
Jager tot zijn grote verrassing
benoemd tot ereburger. Hoe bevalt
dat? 'Texelaars zeggen: doe maar
gewoon, we benne ollemaal geliek.
Ik kan dus nog rustig over straat,
maar het is wel een enorme eer. En
ik maak zo af en toe bijzondere
dingen mee, zoals de eerste steen
legging van het nieuwe gemeente
huis.' Met een glimlach relativeert
De Jager, die zich liefst gewoon bij
zijn voornaam laat aanspreken, het
belang van zijn eretitel: 'Ik hoop
niet dat ze naar me luisteren. Toe
vallig weet ik veel van sterrenkun
de, maar dat betekent niet dat ik
overal verstand van heb.'
Acht jaar geleden keerden De Jager
en zijn vrouw Doetie terug naar
Texel. Jarenlang bewoonden ze
'het mooiste plekje van Utrecht', de
sterrenwacht Sonnenborgh. Nu
wonen ze met veel genoegen in
een eenvoudig appartement aan de
Molenstraat in Den Burg. Met zijn
boeiende verteltrant ('de studenten
hingen aan zijn lippen', denk je
onwillekeurig) steekt hij van wal, nu
en dan aangevuld door zijn oplet
tende echtgenote.
Avontuur
'Ik ben geboren aan de Wilhelmina-
laan 24. Mijn vader was toen hoofd
onderwijzer in Den Burg, daarvóór
in Oost en daarna in De Cocks-
dorp. Op mijn vijfde vertrokken we
naar Nederlands Indië. Een groot
avontuur. In een dorpje op het
eiland Celebes waren we bijna de
enige blanken. Verder had je er
alleen nog de pastoor en de zende
ling', vertelt De Jager. Tijdens de
middelbare school in Surabaya
(Java) leerde hij Doetie kennen.
Haar ouders waren al eerder geëmi
greerd en zij was er ook geboren, in
1921 op Borneo. Behalve dat ze
zijn buurmeisje en klasgenote was,
deelden ze een pas
sie: atletiek. 'Ik deed
aan hardlopen, zij
aan hoogspringen.
Bij de atletiek kam
pioenschappen van
Java in 1938 sprong
ze maar tien centi
meter onder het
wereldrecord!' Na
de HBS vertrok Kees naar Neder
land om er wis- en natuurkunde te
studeren, met als bijvak sterren
kunde. Tijdens de reis brak in Euro
pa de oorlog uit. 'Duitsland was
Polen binnengevallen. Onderweg
kreeg ik een telegram: kom meteen
naar huis! Maar ik wilde studeren
en ging toch.'
Tijdens de oorlog zat hij onderge
doken op de sterrenwacht, waar
van hij later (in 1963) directeur werd.
De Sovjet Unie had juist de eerste
Spoetniks gelanceerd en er ont
stond een ruimterace met het Wes
ten. De Jager was vanaf het begin
bij het onderzoek betrokken en
kreeg de beschikking over een
groot budget. Op een gegeven
moment gaf hij leiding aan een lab
met honderd medewerkers. Iets
dat hem nog altijd met trots vervult,
evenals zijn internationale bestuurs
functies. Tijdens de Koude Oorlog,
met scherpe tegenstellingen tussen
Oost en West, moest hij vaak uiterst
tactvol handelen. 'De politiek speel
de een grote rol, maar uiteindelijk
waren het ook allemaal verstandige
wetenschappers, die samen iets
wilden bereiken.'
Laureaten
'De belangrijkste functie die ik heb
bekleed was die van president van
de overkoepelende organisatie van
alle natuurwetenschappen, de
ICSU (International Council for Sci
ence). Ik was sinds 1920 de tweede
Nederlander op die post.' Daarna
stortte hij zich weer op het weten
schappelijk onderzoek, waarvoor
hij met diverse laureaten werd
geëerd. Zoals de Gouden Medaille
van de Royal Astronomical Society,
de hoogste sterrenkundige onder
scheiding. Verder medailles zoals
de Yuri Gagarin medaille, toege
kend door de Sovjet Unie, de Hale
medaille (VS) en eredoctoraten van
de universiteiten van Parijs en Wro
claw. Er werd in Dordrecht een
straat naar hem vernoemd en in
1994 een planetoïde. Voor zijn ver
diensten werd hij benoemd tot Rid
der in de Orde van de Nederlandse
Leeuw. Hoewel er de afgelopen
eeuw ontzettend veel is ontdekt,
blijft het ontstaan van het heelal
vooralsnog een mysterie. 'Het
grootste vraagstuk', aldus De Jager,
'samen met het ontstaan van het
leven'.
Terug naar Texel
In 1973 keerde het echtpaar De
Jager voor het eerst terug in het
land van hun jeugd, inmiddels onaf
hankelijk en Indonesië genaamd.
'Het was ontroerend om bepaalde
plekken terug te zien en oude
bekenden na veertig jaar weer te
ontmoeten. We voelen ons bevoor
recht dat we daar hebben gewoond'
vertellen ze met weemoed. Hebben
ze een definitieve verhuizing naar
Amerika of een ander buitenland
wel eens overwogen? 'Nee hoor',
klinkt het ferm. 'We houden gewoon
van de Hollandse gezelligheid.'
Ook op Texel hebben ze zich altijd
thuis gevoeld, 'leder jaar brachten
we onze vakanties door op cam
ping Loodsmansduin en onze
dochters Corry en Els wonen hier.'
Toen ze zich weer op het eiland
vestigden, was dat dus geen onbe
kend terrein. 'In Utrecht woonden
we schitterend, maar het werd te
groot voor ons. Op een gegeven
moment was dit huis beschikbaar
en zijn we verhuisd. We hebben er
geen seconde spijt van gehad. De
terugkeer naar Texel ervaar ik als
een onderdompeling in een heerlijk
warm bad'. Mevrouw De Jager ver
telt dat het voor haar man wel even
inschikken was: 'Hij was een grote
studeerkamer gewend, maar moest
hier wel twintig meter boeken inle
veren.' Manlief haalt de schouders
op: 'Ach, het waren toch meest
naslagwerken waar ik nog maar
zelden in keek.'
Voorspelling
Hoewel hij zich op het eiland heeft
teruggetrokken, is De Jager weten
schappelijk actief gebleven. 'Al na
enkele dagen kreeg ik een werk
plek op het NIOZ aangeboden. De
directeur vroeg of ik me wilde ver
diepen in de
invloed van de
zon op de kli
maatsverande
ring.' Ook nu nog
is De Jager dage
lijks (thuis) in zijn
studeerkamer te
vinden. Dankzij
internet heeft hij
toegang tot allerlei informatie en
kan hij direct met andere weten
schappers communiceren. 'Al
enkele jaren werk ik bij het onder
zoek samen met iemand uit Argen
tinië.'
De zon blijft zijn specialiteit. Hij
houdt zich ondermeer bezig met
het voorspellen van toekomstige
zonneactiviteit. Toen hij en een col
lega ontdekten dat de activiteit flink
was afgenomen, leidde dat tot een
opzienbarende conclusie: de zon
is dood! Zo kon het gebeuren dat
De Jager plotsklaps op een popu
laire radiozender aan de tand werd
gevoeld: 'Zeg Kees, dat is toch
zeker niet waar hè?' Hij kan er sma
kelijk om lachen. De Jager is enige
publiciteit wel gewend. Het valt
trouwens wel mee met de zon, ver
moedt hij. 'In 1640 was er ook zo'n
dip. Het is een golfbeweging,
meestal laait het weer op. Alleen
denk ik dat de opleving ditmaal
beperkt is, tot 2013, en dat de acti
viteit daarna weer afneemt, tot
2020 en daarna blijft de zon lang
vrijwel dood. Ik zou alleen al hon
derd willen worden om te zien of
die voorspelling uitkomt!'
Kerkdiensten
Zondag 1 mei
PROTESTANTSE KERK IN NEDER
LAND:
Protestantse gemeente (i.w.) Den
Burg:
15.00 u. ds. J. Glazema, afscheids-
dienst.
Protestantse gemeente Waal,
Koog, Den Hoorn:
De Waal: 10.00 u. dhr. M.D. Kuiper.
PROTESTANTSE WADDENGE
MEENTE TEXEL:
Oosterend: 9.30 u. drs. H.J. Boon uit
Zelhem.
De Cocksdorp: 11.00 u. drs. H.J.
Boon uit Zelhem.
GEREFORMEERDE GEMEENTE:
in kerkgebouw Schoolstraat, Ooste
rend: 10.00 u. en 16.00 u. ds. D.W.
Tuinier; woensdag 4 mei, 19.00 u. ds.
D.W. Tuinier.
GEREFORMEERDE KERK (Vrijge
maakt):
in de Doopsgezinde kerk te Den
Burg: 14.30 u. ds. P. Niemeijer.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE:
Kogerstraat, Den Burg: 10.00 u. ds.
E. van Harlingen-Laan
BAPTISTENGEMEENTE:
Julianastraat, Den Burg: 10.00 u. ev.
S. van Groningen uit Enkhuizen.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK:
Den Burg: 10.00 u. dameskoor,
woord-communieviering parochia-
De Cocksdorp: 10.00 u. woord-com
munieviering parochianen.
JEHOVAH'S GETUIGEN:
Noordwester 3, Den Burg: Openbare
lezing, 10.30 u.: Hoe kunnen bijbelse
principes ons helpen bij problemen?
Wachttorenstudie, 11.20 u.: Haat je
wetteloosheid?
Vermaan uw vrienden
in het geheim,
maar prijs hen
in het openbaar.
Voor spoedeisende medische hulp in
het weekend, op zon- en feestdagen
en van maandag tot en met vrijdag
van 17.00 tot 08.00 uur: Centrale
Huisartsen Post, tel. 321143.
Tandartsen: Voor spoedeisende
tandheelkundige hulp is via één van
de volgende telefoonnummers infor
matie te krijgen over het pijnspreek-
uur op zaterdagen, zon- en feestda
gen. Tevens wordt het
ongevallennummer vermeld. 313086;
314727; 314669; 312270 of 322008.
Verloskundigenpraktijk: Pontweg
106, Den Burg. Dag en nacht bereik
baar via tel. 313090 of 06-
51404872.
GEZONDHEIDSZORG:
Gemini Ziekenhuis, tel. 0223-
696969, www.gemini-ziekenhuis.nl;
bezoektijden dagelijks van 15.30 tot
17.00 en van 18.00 tot 19.00 i
Extra bezoekuren op zaterdag, zc
10.30 tot 11.30
OVERIGE HULPVERLENING:
Brand/Ambulance: Bij brand en
voor spoedeisend ambulancever
voer bellen: 1-1-2. Of bel de Meld
kamer Noordholland-noord: 072-
5644444.
Politie: PHH-gebouw, Pontweg
104, Den Burg. Het bureau is op
maandag tot en met vrijdag van 9.00
tot 12.00 uur. Telefoon: 0900-8844.
In spoedeisende gevallen: 112.
Gevonden munitie: Bel de politie,
tel. 0900-8844.
Vermiste en gevonden huisdie
ren: Dierenpension Texel, Slufter-
weg 216, De Cocksdorp, tel. 311477,
www.dierenpensiontexel.nl
Dierenartsenpraktijk: Keesom-
laan 11, Den Burg, tel. 312527.
Verslavingsproblemen: Voor hulp
bij problemen met alcohol, drugs of
andere verslavingen: bel tijdens
kantooruren 319413 (De Nieuwe
Skuul). Anonieme Alcoholisten:
dinsdag van 19.00 tot 21.00 uur in
Den Helder, tel. 0223-642189 (vra
gen naar Ron).
Verwachte tijden van hoogwater
ter rede van Oudeschild.
Din. 26 april 2.00 en 14.55 u.
Woe. 27 april 3.10 en 16.05 u.
Don. 28 april 4.30 en 17.40 u.
Vrij. 29 april 6.10 en 18.56 u.
Zat. 30 april 7.36 en 19.24 u.
Zon. 1 mei 8.16 en 20.14 u.
Ma. 2 mei 8.56 en 20.45 u.
eerder hoog water. Woensdag 27 april
doodtij; dinsdag 3 mei nieuwe maan.
Zondag 1 mei zon op 6.09 uur, onder
21.08 uur
texelseOcourant
Scouting Texel haalt donderdagavond
oud papier op in de volgende straten:
Emmalaan, Pieter van Cuijkstraat,
Elemert, Haffelderweg, Schilderend
vanaf de rotonde in de richting var
Oudeschild, Ada van Hollandstraat.
In verband met de meivakantie haalt
Scouting Texel zaterdag geen oud
papier op. Oud papier kan wel w
den gestort in de containers naast het
clubgebouw aan de Bernhardlaan.
LANGEVELD
Verschijnt op dinsdag en vrijdag
Spinbaan 6 1790 AA Den Burg
Postbus 11 1790 AA Den Burg
Telefoon 0222 - 36 26 20
Telefax 0222 - 32 30 00
nail redactie@texelsecourant.nl
rard Timmerman (hoofdredacteur)
Pip Barnard
Buiten werktijd:
Gerard Timmerman
Telefoon 31 46 87 of 06 - 22 14 02
Advertenties en abonnementen:
Spinbaan 6 1791 MC Den Burg
Telefoon 0222 - 36 26 00
Telefax 0222 - 31 41 11
nail info@lenr.nl
Per jaar €86,55 €84,15
Bij verzending naar het buitenland z
portokosten verschuldigd.
Beëindiging abonnement:
Uitsluitend schriftelijk en 4 weken vi
afloop van de abonnementsperiode
Vrijdag
18.00 u. Radio Texel Actueel
19.00 u. Wilde vaart (H)
20.00 u. Music machine
21.00 u. radio Noord-Holland
Zaterdag
16.00 u. Wegdromen met een boek
17.00 u. Pietelepote
18.00 u. MarcoFM
20.00 u. Radio Noord-Holland
Zondag
9.00 u. Klassiek op zondag
10.00 u. Kerkdienst doopsgezinde
kerk
11.00 u. Vlaswiek
12.00 u. Natuurwijzer.
13.00 u. Noud draait deur
14.00 u. Wilde vaart
Het u
15.00 i
16.00 l
18.00 l
Maandag
18.00 u. Symphonica
19.00 u. Wegdromen n
Dinsdag
18.00 u. Radio Texel Actueel
19.00 u. De keuze van...
19.30 u. Radio Noord-Holland
Woensdag
17.00 u. Onder de toren
18.00 u. Eigenwijs, met het geheu
gensteuntje
18.30 u. Aangepast programma rond
4 mei, met onder andere de herden
kingsdienst vanuit De Burght, verslag
vanaf de begraafplaats en het Wilhel-
Donderdag
18.00 u. Country Time
19.00 u. Even bijpraten met...
20.00 u. Radio Noord-Holland.
