'No nuts no poffer' en later is allang begonnen
TEXELSE 11 COURANT
Ria Visch over dementie, schaamte en verdriet
'Hadden we het maar
eerder geweten'
Ria Visch met haar vader.
'Als we hadden geweten dat mijn
vader aan het dementeren was,
had dat veel verdriet en schaam
te voorkomen. Nu werd hij door
z'n omgeving als een soort
'dorpsgek' beschouwd. Niemand
nam hem meer serieus in het
dorpje waar hij woonde, onder
de rook van Rotterdam.' Ria
Visch (62 jaar) uit Oosterend had,
toen haar vader aan frontotem-
porale dementie (FTD) ging lij
den, nog nooit van het begrip
gehoord. 'Nu zou ik het geloof ik
wel herkennen. Dat weet ik
eigenlijk wel zeker.'
'Mijn moeder merkte als eerste dat
mijn vader rare dingen begon te
zeggen tegen mensen,' aldus Ria
Visch. 'Dat er iets niet klopte. Maar
omdat mijn vader er zijn hele leven
al plezier in had om mensen aan
het lachen te maken - hij was een
grapjas - dacht de omgeving dat
die karaktereigenschap aan het
verergeren was. Alleen werden de
grappen steeds minder leuk. Hij
ging iedereen die hij tegenkwam,
aanspreken. Als hij iemand tegen
kwam met een paardenstaartje,
vroeg hij "Mag ik u iets vragen,
bent u een paard?" Tegen mensen
die hand in hand liepen, zei hij
"Bent u bang dat hij wegloopt?"
Als we in de verte iemand in een
rolstoel zagen naderen, kregen we
het al benauwd, want je wist wat er
volgde. "Bent u te lui om te lopen?"
Aanvankelijk lukte het ons nog om
hem te laten begrijpen dat hij niet
iedereen moest aanspreken, later
was hij daar helemaal niet meer
vatbaar voor.'
Nadat de moeder van Ria in een
verpleeghuis moest worden opge
nomen, kwam haar vader er in huis
alleen voor te staan. 'Hij ging wel
keurig iedere dag met zijn autootje
op bezoek bij mijn moeder, maar
hield het maar tien minuten vol om
bij haar te zitten. Dan had het voor
hem lang genoeg geduurd en ging
hij het gebouw door lopen om
mensen tegen te komen en aan te
spreken. Mijn moeder was erg
ongelukkig met de situatie. Als ze
toen had geweten dat haar man
dementeerde, geestelijk niet in
orde was, had ze er meer vrede
mee kunnen hebben. Nu begreep
ze er niets van. Niemand dacht aan
dementie, omdat zijn geheugen
aanvankelijk prima in orde was.'
'Mijn vader ging zich steeds vreem
der gedragen. Mijn broers en zus
schaamden zich voor hem, want
die woonden bij hem in de buurt.
Zij kenden de mensen waar hij zo
raar tegen deed. Ik zat er minder
mee, kon ook altijd goed met mijn
vader opschieten, maar ik woonde
een eind bij hem vandaan. Voor mij
was het dus iets makkelijker. Inmid
dels ging ik om de veertien dagen
een weekend naar hem toe. Dan
zie je veel. Niet te vergelijken met
een uurtje koffie drinken. Als ik een
rondje met hem liep, móest hij wui
ven naar een bepaalde buurvrouw.
Als ze er niet was, ging hij voor
haar raam staan om op de ruit te
kloppen.'
'Als ik hem opbelde, moesten we
ook een heel ritueel afwerken voor
ik hem wat kon vragen. Je was tien
minuten verder voor je een vraag
kon stellen. Ik moest het zo simpel
mogelijk formuleren, anders
begreep hij me niet.'
'Intussen werd hij steeds eenza
mer, bij hem thuis kwam niemand
meer. Het lijkt wel alsof iedereen
een hekel aan me begint te krijgen,
zei hij op een dag tegen me. Het
werd steeds moeilijker om met
hem om te gaan. Plotselinge ver
anderingen kon hij niet goed meer
verdragen. Als je een andere
mening had, stond hij soms driftig
met zijn wijsvinger naar je te wij
zen. Gelukkig duurde zijn boosheid
nooit lang. Ook ging hij geen avond
slapen zonder naar de maan te
hebben gezwaaid. Daar ging hij
steevast voor naar buiten. Echt
dwangmatig gedrag.'
'We kregen strubbelingen in de
familie. Mijn broers en zus namen
hem zijn gedrag kwalijk. Vooral ten
opzichte van moeder, want die is
overleden in de veronderstelling
dat haar man haar min of meer in
de steek liet. Maar hij ging na haar
overlijden wel iedere dag even naar
het kerkhof. Daar praatte hij tegen
haar. Heel trouw op zijn manier.'
'Ik had maar steeds het gevoel dat
we het hem allemaal niet konden
aanrekenen. Dat hij er niet verant
woordelijk voor was. Ik ging infor
matie zoeken, erover praten met
mensen. Toen ik het er met Lies-
beth Rijk van het Alzheimer Café
over had, opperde zij dat hij moge
lijk aan dementie leed. En inder
daad, toen er na veel vieren en vij
ven onderzoek plaatsvond - hij
was beland op een psychiatrische
afdeling van een ziekenhuis, thuis-
VRIJDAG 27 MEI 2011
John Smit en Annette van Ruitenburg bezig met de eerste aflevering van de
kookrubriek over Texelse producten waarmee zij gestart zijn. (Foto Jeroen ran Hattum)
Kookrubriek voor
Texels product
Een gesprek met Bert Keijser
terwijl op de achtergrond in het
land de asperges worden
geoogst en daarna een heldere
uiteenzetting over de bereiding
van een gerecht met de Texelse
asperges en andere Texelse pro
ducten.
In circa vier minuten tijd komt het
witte goud van Ongeren ruim
schoots in beeld in een nieuwe
kookrubriek waar John Smit van
Videolux en Annette van Ruiten
burg mee zijn begonnen. De film
pjes, waarvan de eerste recent is
opgenomen, zijn bedoeld om op
websites van Texelse ondernemers
geplaatst te worden. Smit en Van
Ruitenburg hopen zo de herkomst
van Texelse producten en de berei
ding ervan letterlijk in beeld te
brengen.
'Het is de bedoeling dat we de
komende tijd langs gaan bij diverse
producenten om daar opnames te
maken', vertellen Smit en Van Rui
tenburg. Gemiddeld om de zes tot
acht weten willen ze een nieuwe
aflevering van de kookrubriek
(Texels koken met Annette) maken.
Tot nu toe hebben vijftien bedrijven
de rubriek op hun websites gezet.
Smit: 'De filmpjes kunnen via social
netwerksites als Facebook of Twit
ter verder verspreid, zodat veel
mensen direct in aanraking kunnen
komen met de culinaire geheimen
van het eiland.' Op de website
www.springtijtexel.nl is het filmpje
volgens Smit te zien.
wonen ging niet meer - was er al
heel veel beschadigd in zijn herse
nen. Hij bleek niet alleen aan fron-
totemporale dementie te lijden,
ook vasculaire dementie speelde
een rol. De onderzoeken duurden
langer dan verwacht. Vader had al
snel genoeg van de opname. "Jij
hebt een sleutel van mijn huis, hè,"
zei hij een keer tegen me toen ik bij
hem op bezoek was. "Zullen we
dan maar gaan?" Dat soort opmer
kingen snijdt dwars door je ziel. Na
de diagnose is hij in een verpleeg
huis opgenomen. Daar heeft hij
nog een jaar gewoond. Naar tevre
denheid, gelukkig. Op 83-jarige
leeftijd is hij onverwacht overle
den.'
'Tijdens de dienst voor mijn vader
heb ik in mijn toespraak het dorp
laten weten wat er met hem aan de
hand was. Dat hij er niets aan kon
doen. Maar tot op de dag van van
daag vind ik het erg dat er geen
eerdere herkenning van zijn ziekte
beeld is geweest. Hadden we het
maar geweten. Dat was voor ieder
een beter geweest.'
Dinsdag 31 mei staat frontotempo-
rale dementie centraal in het Alz
heimer Café in De Buureton. Ben
van der Last (FTD-patiënt) en zijn
vrouw Ina vertellen hoe zij met de
ziekte omgaan. Aanvang 19.30
uur.
Margreet Berndsen
I Weblog
Op verzoek van de redactie hield
Bouke Weber, general manager
van de Hotelgroep Texel, een
week lang een wevlog bij. Over
restaurant De Pofferglop, het
strand, ziektes en een nieuw
team. Hieronder een bloemlezing,
het complete weblog is te Izen via
www.texelsecourant.nl.
Vrijdag - Als u ook wel eens wakker
wordt met Plopperdeplopperdeplop,
dan zal u de bovenstaande variant
wellicht bekend voorkomen. We
hebben het niet over kabouter Plop
of kabouters in het algemeen, neen,
we hebben het over de Pofferplop.,
eh... Pofferflop....Pofferglob, of is het
nou Pofferglop. De discussie de
laatste tijd over vermeend misbruik
van het zelfstandig naamwoord glop
was behoorlijk levendig. Dat een
poffertje raar kan rollen weten we
inmiddels, want ineens werd er
gesproken over restaurant De Pof
ferglop. Hoera, een nieuwe naam
was geboren: 'Lindebooms Pofferg
lop'.
Zaterdag - Zo'n huisje zorgt er wel
voor dat je eerder naar het strand
gaat. Zelfs bij kwakkelweer. Zo ook
nu. Aangekomen bij het huisje blijkt
het behoorlijk te waaien. Gelukkig
ligt er een windscherm dat ik voor
het eerst sinds twintig jaar (of langer)
toch nog blijk te kunnen opzetten.
Wat een weelde. Zo dicht bij huis en
binnen een half uurtje het 'vakantie
gevoel'. Logisch dat Zwitserleven al
jaren dit deel van Texel gebruikt om
het Zwitserlevengevoel op te wek
ken. Tegen drieën pakken we
onze spullen en gaan we weer naar
huis. Daar gaat voor de kinderen de
zaterdagroutine gewoon door. Spe
len, fietsen, voetballen met de kin
deren uit de buurt. Het lijkt soms op
één grote zoete inval. Heerlijk zo'n
trapveldje achter je huis.
Zondag - De dag begint somber,
maar dat betekent ook goed nieuws;
regen. Sinds kort hebben we het
Pieter Rozenvlak ontdekt. Wat een
mooi stukje Texel. Twee mooie rou
tes zijn er uitgestippeld. Vandaag
nemen het 'bovenste' rondje. Iets
meer dan drie kilometer, dus perfect
voor de kleine beentjes van Floris.
Onderweg van Den Burg naar Jan
Ayeslag begint het inderdaad te
regenen. Maar aangekomen bij het
beginpunt van de wandeling is het al
weer droog. Droog met een hoofd
letter D. Die D staat trouwens ook
voor domme mensen. Middenop
het pad temidden van de droogte
ligt een peuk. Dat geloof je toch niet,
je moet er niet aan denken wat er
kan gebeuren door onachtzaam een
sigarettenpeuk weg te gooien. Dat
wordt gegerandeerd voorpagina
nieuws. Alleen niet met nieuws
waarmee je als Texel geassocieerd
wilt worden. Gelukkig is het dit keer
goed gegaan. Een kleine rimpel in
het verder prachtige natuurgebied.
Zondag/maandag - Op de foto
staan Floris en Marijn, onze super
boys. Twee gezonde Hollandse jon
gens. In tegenstelling tot hun moe
der. Sinds september 2009 is
Monique namelijk vaak ziek, zwak
en misselijk en valt ze van de ene
ziekte in de andere. In mei 2010
kwam daar een ondragelijke rugpijn
bij. Om, zoals de huisarts dat zei,
alles uit te sluiten volgde er een
bloedonderzoek. Monique bleek
een zeldzame kwaadaardige ziekte
van haar ruggemerg te hebben. De
ziekte van Kahler. Slechts drie pro
cent van de patiënten is jonger dan
veertig. Jaarlijks wordt het bij ca
600 patiënten geconstateerd, met
name senioren. De vooruitzichten
zijn 'niet best'.
Nu, bijna een jaar verder, heeft Moni
que de nodige onderzoeken moeten
ondergaan. Meerdere chemo's en
als klap op de vuurpijl een stamcel
transplantatie. Deze zou in novem
ber plaatsvinden, maar door allerlei
'foutjes' is het uiteindelijk januari
geworden. Deze transplantatie met
haar eigen cellen zou er voor moe
ten zorgen dat na een zware chemo
de ziekte jarenlang weg zou blijven.
Zou, inderdaad, zou. Helaas bleek
namelijk al vrij snel dat de foute cel
len nog steeds niet weg waren.
Wat nu volgt, is een allogene stam
celtransplantatie, dus met een
donor. De meest gunstige donor in
dit geval is een broer of een zus.
Monique heeft 1 broer, Harald. De
kans dat er een match is, is slechts
25 procent. Drie weken geleden
hebben we gehoord dat Harald
matcht. Super. Nu zijn we in afwach
ting van de datum. Waarschijnlijk
ergens in september. Op dit
moment gaat het eigenlijk super met
haar. Ze werkt weer twee halve
dagen, pijn heeft ze nauwelijks (of ze
doet alsof, want ze is supersterk) en
sinds vorige week gaat ze weer zon
der haarstukje door het leven. Ik ben
beretrots op haar. We zijn er nog
niet, maar ik weet zeker dat het
goed komt.
Terugkomend op de waas van de
dag. De waas is in dit geval het vlies,
de mist waardoor je alles niet hele
maal helder ziet en hoort. Dit is weg.
Voor het eerst op de Hoge Berg in
het bossie ontdekt. Vogels helderder
horen fluiten, planten zien groeien
en bloeien. Dingen zien die er altijd
al waren maar die je nog nooit hebt
opgemerkt. Kortom genieten van
alles om je heen met een grote G.
Zoals bijvoorbeeld afgelopen zater
dag op het strand. Niet wachten met
genieten totdat je op vakantie gaat.
Later is immers al lang begonnen.
Maandag - Vandaag, zoals vaker de
afgelopen weken, druk bezig met
onze nieuwe aanwinst; De Pofferg
lop. Het is gewoon een compleet
nieuw bedrijf dat we er 'even' bij
doen. Gelukkig ben ik niet alleen en
zetten alle collega's de zeilen bij om
op 1 juni open te kunnen. Geen idee
hoe het de eerste dagen zal lopen.
Niet alleen de collega's (Marco, Nor-
bert, Mariska, Sabine, iedereen
denkt en doet mee), maar ook de
leveranciers en installateurs doen
hun uiterste best alles gereed te
hebben voor volgende week woens
dag. Gelukkig wel. Morgen komt als
het goed is gas, water en licht. Dat
moet ook wel, want vanaf woens
dag gaan de koks in training. Dan
móeten we gas hebben. Er moet
nog een hoop werk worden verzet
voor de opening, maar uiteindelijk
komt alles goed. Meestal dan. Ik
hoop dat Edwin (de nieuwe opperp-
offer) snel het stokje kan overne
men
Dinsdag - Om half acht hadden we
een bijeenkomst belegd in de Waag-
hzaal van De Lindeboom met alle
nieuwe medewerkers van de Pof
ferglop. Langzamerhand kwamen ze
binnendruppelen. Een aantal kende
elkaar al, maar niemand kende
iedereen. Het was een spannend
moment, maar om exact half acht
kwam de laatste binnen en was het
team compleet. Geen Texels kwar
tiertje, nee iedereen keurig op tijd.
Dat belooft... Na een voorstelrondje
zijn we met z'n allen naar de Poffer
glop gegaan en daar hebben we uit
de doeken gedaan wat we allemaal
nog van plan waren. De een na de
andere vuurde enthousiast vragen
op ons af. Veel was aan het eind
duidelijk, namelijk dat heel veel nog
niet duidelijk is. Dat zal voorlopig
vrees ik nog wel even zo blijven. We
gaan met z'n allen iets compleet
nieuws doen. De grote gemene
deler, na ongeveer anderhalf uur,
was dat iedereen er zin in had en het
ook ziet zitten. Ondanks, of juist
dankzij de vele vraagtekens. Na
afloop nog een klein drankje met z'n
allen gedaan. Op weg naar huis heb
ik er een goed gevoel over; een
team komt tot leven. Dit gaat goed-
komen.
Dinsdag - Normaal aanwezig in
Hotel Greenside, maar dat zit er nu
even niet in. Ik hoop dat ze me mis
sen... Het blijkt een drukke dag te
worden. Half acht 's ochtends gaat
de telefoon. Plaisier meldt zich om
de Pofferglop te voorzien van nuts.
Ik spring een gat in de lucht. No
nuts, no poffer. Meteen Olaf van IBS
gebeld, hij zou iemand sturen. Super,
we liggen nog (net) op schema. Nu
snel ontbijten, jongens naar school
en door naar De Lindeboom. Met
een mini-kraan zijn ze mega-gaten
aan het graven rond de Pofferglop.
Ons mooie nette terrasje ligt in puin.
Als we straks gas, water en licht
hebben, verzacht dat vast de pijn.
Norbert (a.k.a. Noppie) gaat
samen met Rob alle werkbladen
vervangen door mooie, nette hygië
nische. Ook de bar blijft niet achter.
Bedenk me ineens dat Heineken
maandagmiddag nog zou bellen
met, hoop ik, de mededeling dat ze
toch voor 15 juni al de bar kunnen
inrichten. Donald (Heineken) z'n voi-
cemail ingesproken. Dat zou nog
roet in de poffertjes kunnen strooi
en.
Het is middag. Om twee uur schud
ik, op 't Horntje, de hand van onze
poffertjestrainer. Nee, Janvier is nog
nooit op Texel geweest, dus dat
pakt hij mooi even mee. Janvier blijft
drie a vier dagen op het eiland en hij
gaat ons nieuwe keukenteam, Rob,
Martin en Miranda de fijne kneepjes
van het poffertjesvak bijbrengen. We
hebben bijna gas, dus wat kan er nu
nog misgaan... Samen met Janvier
loop ik de bestelling door. 'Waar is
de boekweit?', vraagt hij plots. Zak
ken van 25 kilo zie je niet over het
hoofd. Heb uiteindelijk Henk
Beekvelt gebeld met de vraag of hij
in A'dam nog boekweit had. Bleek
dat Henk zelf ook 'los' was en in
Rotterdam inkopen moest gaan
doen. Morgen komt Henk met boot
je 12 speciaal voor ons 50 kilo
geheime poffertjesmelange bren
gen. Wat een held. Om 17.00 uur
belt Heineken; ze kunnen dinsdag
de 31 e 's morgens de bar inrichten.
Waar zouden we zijn zonder...
samenwerken, ledereen weer harte
lijk dank voor een mooie dag waarbij
bijna alles op z'n pootjes terecht
komt. (met een 'beetje' zeer gewaar
deerde hulp her en der).
De week van-
Marlies Roos
De volgende blogger in de serie De
week van... is Marlies Roos, die
enige tijd in Nieuw-Zeeland woont
en daar een highschool bezoekt.
Het weblog is te lezen via www.
texelsecourant.nl.
