Camera bij mosselbanken
TEXELSE 4 COURANT
Groeneplaats: 'Sfeer van weleer
is nooit meer te benaderen'
Na twee jaar varen terug in Oudeschild
DeiJ'BuRÓ
Ten noordoosten van De Cocks-
dorp wordt volgende week op de
Waddenzee een camerapaal
geplaatst voor het project Mos
selwad. Dat project beoogt het
herstel van mosselbanken.
Het gaat om een tien meter hoge
paal met een geavanceerd video
systeem. Onderzoekers van onder
meer IMARES en het NIOZ kunnen
daarmee 24 uur per dag in kaart
brengen welke processen zich op
mosselbanken afspelen. Dat moet
gegevens opleveren over de wijze
waarop mosselbanken in de Wad
denzee ontstaan en groeien en het
moet in beeld brengen waardoor
de mosselbanken verdwijnen.
De paal bij De Cocksdorp is de
eerste van drie camerapalen die de
komende tijd in het waddengebied
worden geplaatst. Nummer twee
komt op het Brakzand, een mos-
selbank ten zuiden van Schiermon
nikoog. Nummer drie komt later
ergens in de westelijke Waddenzee
op een plek waar een mosselbank
wordt aangelegd.
Mosselwad is een project dat in
2009 is ontstaan. Projectleider is
de vereniging Kust Zee in Lieden.
De andere deelnemers zijn IMA
RES, het NIOZ, SOVON Vogelon-
derzoek en het Nederlands Insti
tuut voor Ecologie in Yerseke
waarmee het NIOZ aan het fuseren
is. Het project kreeg in 2009 €5,3
miljoen uit het Waddenfonds. Rijks
waterstaat, Noord-Holland, Fries
land en het ministerie van Infra
structuur en Milieu betalen ook
mee. Bedoeling is dat de onder
zoeken in 2015 leiden tot een
handboek waarin staat wat er moet
gebeuren om mosselbanken in de
Waddenzee te herstellen en daarna
te beheren.
De camerapaal bij De Cocksdorp
is ontwikkeld door de faculteit
Geowetenschappen van de univer
siteit in Utrecht. De camera kan
volgens Kust Zee bijna 360 gra
den rondom kijken en is gepro
grammeerd om rekening te houden
met de lokale omstandigheden.
'Bij laag water registreert de paal
de vorm en de patronen van de
mosselbank en het foerageerge-
drag van vogels', aldus een verkla
ring van Kust Zee. 'Bij hoogwater
registreert de camera de golven en
de stroming over de bank. Het
systeem is voorzien van infrarood
lampen en kan ook 's nachts vogel
opnames maken.'
Kust Zee heeft voor de plaatsing
vergunning gekregen van de pro
vincie op basis van de Natuurbe
schermingswet, de gemeente heeft
een bouwvergunning afgegeven en
Rijkswaterstaat heeft een water
vergunning afgegeven. Natuurmo
numenten heeft als eigenaar van
het betreffende gebied eveneens
toestemming gegeven. 'Hij wordt
ook buiten het broedseizoen
geplaatst', aldus een woordvoer
der. De camerapaal, die als tijdelijk
bouwwerk blijft staan tot 2015, is
te zien vanaf het fietspad langs de
Waddendijk. Hij is vanaf septem
ber in bedrijf. Op www. mossel wad.
nl kan een selectie van de beelden
worden bekeken.
Plattegrond van Den Burg, omstreeks 1828.
Na mijn eerdere stukje over de
invulling van de Groeneplaats wil
ik graag nog een toelichting en
aanvulling geven.
Eerst was ik solidair met de groep
Hartversterkend. Ik ben namelijk
ook een beetje behoudend en de
herinnering aan de oude Groene
plaats vervulde mij met een groot
verlangen naar de oude situatie.
Daarna realiseerde ik mij dat er
nogal wat praktische bezwaren
aan kleven en dat we in 2011
leven en niet in 1960. De leefge
woonten en de vrijetijdsbesteding
van jong en oud zijn in 50 jaar
drastisch veranderd. Het oplei
dingsniveau is veel hoger en de
technische mogelijkheden zijn niet
te vergelijken. Dit alles heeft ver
gaande consequenties voor onze
leefomgeving.
Het door 'Hartversterkend' gepro
pageerde ringvormige stratenpa-
troon bestond uit de buitenring
gevormd door Weverstraat, Hoo-
gerstraat, Gravenstraat en War
moesstraat. De binnenring werd
gevormd door een deel van de
Kantoorstraat, de Burgwal, de
Parkstraat en de buitenkant van
de Groeneplaats. De Burgwal zelf
lag tussen de buiten en de bin
nenring (Zie 't Lant van Texsel
pag. 74) De Binnenburg/het Raak-
sje was slechts een doorsteek om
snel van de ene kant naar de
andere kant van de ring te komen.
Het Raaksje zelf versprong nog
weer van de Binnenburg, omdat
het op de grens van de toenmalige
Wezentuin (nu park) gebouwd
werd. Het park was in die tijd dus
veel groter Bij de huidige plannen
loop je in de Binnenburg weer
tegen een muur aan, waardoor het
ringvormige patroon onderbroken
wordt.
Historisch gezien word aan de
ringvorming dus geen geweld
gedaan.
Ten tijde van de oude Groene
plaats omstreeks 1960 was de
situatie totaal anders dan nu. Toen
waren daar gevestigd Hotel Texel
(nu De Lindeboom), de Oranje
boom (nu Azië) en opticien/juwe
lier Bakker (nu Opticien Eye Wish
Groeneveld/Winnubst). En verder:
Rookartikelenwinkel Vlas, Kapper
v.d.Aakster, Textielhuis Zegel (later
Zegel huishoudelijke artikelen),
Kapper Appelboom, Rookartike
lenwinkel Zoetelief, Hotel restau
rant de Lindeboom, kruideniers
winkel Nijens en slager Visser
(later samen de Vivo supermarkt)
en de VW. Bovendien was er een
busstation en een veemarkt. Ook
mocht midden op de Groeneplaats
worden geparkeerd. Door het
geringe autobezit werden in het
centrum nog geen auto's geweerd.
De bus reed zelfs door de Wever-
Wat ik zeggen wou
straat en over de Stenenplaats.
Tenslotte was het plein meer
besloten, omdat de doorsteek
naar de Elemert er nog niet was.
De situatie is gigantisch veran
derd. Nu staan er alleen nog De
Lindeboom, restaurant Azië, De
Rabobank, de ING en opticien Eye
wish Groeneveld/Winnubst. De
veemarkt is veranderd in een
warenmarkt. De oppervlakte van
de Groeneplaats is ongeveer ver
dubbeld. Toch kan de warenmarkt
met name in de zomer niet vol
staan met de huidige Groene
plaats, maar moeten ook de Park
straat en een deel van de
Binnenburg gebruikt worden. Ook
voor de Folkloremarkt is de halve
oppervlakte niet genoeg. De mark
ten kunnen een veel betere inde
ling maken als de bult weg is.
Het aantal winkels (veel kleiner in
de foodsector en veel groter in de
non-foodsector) en de verkoop
vloeroppervlakte is zoveel groter,
dat een reële vergelijking niet
mogelijk is.
Als we aan de Groeneplaats nog
een schijn van gezelligheid willen
geven, moeten zich daar alleen
horecagelegenheden met terras
sen vestigen. Maar in de winter zal
dit niet genoeg zijn.
Deze waarnemingen vergelijkend,
komen we tot de conclusie komen
dat we de sfeer van weleer nooit
en te nimmer meer kunnen bena
deren.
Nu de situatie op Texel voor de
komende tien en misschien wel
twintig jaar: Er is geen belangrijke
uitbreiding van het toerisme te
verwachten. Het zal van de toe
name in het voor- en naseizoen
moeten komen. Het beddenquo
tum is zo goed als uitverkocht.
Laat u niet verleiden tot het naast
elkaar leggen van de TESO-cijfers
en de bezettingsgraad van het
eiland. De TESO-cijfers worden
namelijk geflatteerd door de toe
name en het gebruik van het auto
bezit. Ook de toename van het
weekend- en midweektoerisme en
daarmee de afname van de gemid
delde verblijfsduur en de toename
van het dagtoerisme spelen een
rol van betekenis.
Het winkelbestand op Texel is
zodanig, dat de economische
draagkracht nu reeds geweld
wordt aangedaan. Het aantal (en
de) vierkante meters van de leeg
stand, nu al aanzienlijk, zal door
de realisering van de huidige plan
nen in de komende jaren toene
men. Dit is niet alleen te wijten aan
de huurprijs per vierkante meter.
Er is gewoonweg geen markt
voor.
Op de horeca heb ik niet zoveel
zicht. Maar als ik op Texel iedere
week uit eten ga, heb ik de restau
rants binnen een jaar nog niet
allemaal bezocht. De bouwgrond
op de Groeneplaats is veel te duur
om alleen woningen te bouwen.
Bovendien krijg je daarmee geen
gezellig plein.
In de huidige plannen wordt het
park weer het ondergeschoven
kindje. Niet zichtbaar en slecht
bereikbaar met (hoe kom je op het
idee) een parkeerplaats voor ca.30
auto's aan de rand van het park.
Kortom, als we het plan uitvoeren
zoals ik in mijn vorige notitie heb
uiteengezet, hebben we geen nul
optie, maar hebben we wel een
bruikbaar plan. We verlengen het
straat- beeld van de Parkstraat en
we maken het park een integre
rend onderdeel van het centrum,
waarbij het ook nog veel toegan
kelijker wordt. Mijn langetermijnvi-
sie kost weliswaar geld, maar is
beter dan een bouwput in het mid
den van het dorp en/of een ver
dere uitholling van het winkelbe
stand.
Overigens ben ik wel een fervent
voorstander van het bouwen van
woningen aan de Burgwal.
Mijn voorkeur gaat echter uit naar
een paar rijtjes met woningen
zoals in de Jan Reystraat.
Uiteraard in een wat aangepaste
bouwstijl.
Gerard C. van der Kooi.
Warmoesstraat 10, Den Burg
Hieronder beknopt het plan Van
der Kooi: 1. Laat het park ca. 30
meter oprukken richting Rabo
bank. 2. Maak voor het park langs
een voetgangerspromenade naar
Moerbeek. 3. Verleng de bouw
grond langs de Parkstraat richting
Elemert met ca. 30 meter. 4. Zet
op de hoek Elemert, Groeneplaats,
Parkstraat een kiosk, een kunst
werk of iets anders om de toegang
tot de Elemert te camoufleren. 5.
Laat de toegangsweg tot het par
keerterrein van De Texelse Make
laars langs hun perceel lopen en
houdt het park vrij voor voetgan
gers. Verplaats het verdeelstation
/transformatorgebouwtje van de
netbeheerder. 6. Heroverweeg de
parkeerplaatsen voor de banken.
Door hun efficiëntiemaatregelen
komen er toch bijna geen klanten
meer. 7. Laat een deskundige zich
richten op de verdere herinrichting
van de Groeneplaats. 8. Laat de
gemeente het verlies van nemen
en over gaan tot de orde van de
dag. 9. Doe geen krampachtige
pogingen door middel van bouw-
kavels om het verlies te verklei-
Koger rk kerk
houdt laatste
zomerdienst
De Raad voor het Zomerwerk
houdt zondagavond 28 augustus
in de rooms-katholieke kerk in
De Koog de laatste interkerkelij
ke zomerdienst.
De dienst begint om 19.30 uur en
wordt geleid door dominee Petra
Barnard. Het Texels Christelijk
Mannenkoor verleent medewerking
onder leiding van Gerard van der
Slikke en met organist Wout Stam.
Volgens de Raad voor het Zomer
werk is het afgelopen seizoen goed
verlopen. 'We hebben vele spon
tane en mooie ontmoetingen gehad
met bekende en nieuwe gasten',
aldus Maartje Guiljam. 'We hadden
volle kerkjes en kerken en we
moesten soms klapstoelen erbij
zetten voor de Taizé-vieringen. We
hadden ook de zomeravondcon
certen en de interkerkelijke zomer
ochtenddiensten. In de Schuilhut
was het na afloop van een aantal
activiteiten een gezellige volle bak
met koffiedrinkers en spelende kin
deren aan het voetbalspel.'
De samenwerking tussen de Texel
se kerken, het bisdom Essen en de
Evangelische Kirche Deutschland
was volgens Guiljam hartverwar
mend. Tot en met 27 september
zijn er nog verschillende zomer
avondconcerten te beluisteren en
tot en met 19 september zijn er op
de maandagavonden vanaf 20.00
uur nog diavoorstellingen over
Texel in het kerkje aan de Dorps
straat in De Koog.
Woensdagavond 31 augustus
wordt om 20.30 uur de laatste Tai-
zé-viering van het zomerseizoen
gehouden in het kerkje aan de
Dorpsstraat. Daaraan wordt mee
gewerkt door alle Texelse kerken,
het bisdom Essen de protestantse
kerk uit Duitsland. Het bisdom
Essen staat nog tot en met 11 sep
tember op camping Kogerstrand.
Twee jaar geleden was Texel de
eerste stop van hun rondreis
over de Atlantische Oceaan. De
plek om de laatste voorberei
dingen te treffen en om afstand
te nemen van het normale
leven. Donderdag keerde de
Pjotter terug in de haven van
Oudeschild, met aan boord Rhi-
annon en Sebastiaan Ambtman
uit Amsterdam en hun kinderen
Emma en Macsen - en een
schat aan ervaring.
Ze komen rechtstreeks van Fair
Isle, het zuidelijkste eiland van
Shetland, halverwege de Orkneys,
zo'n drie en een halve dag varen
van Texel. Misschien wel het
meest onwerkelijke stuk van de
afgelopen twee jaar, de reis terug
naar huis. 'Toen we vanmorgen
Den Helder passeerden, stond
Sebastiaans vader op de dijk met
een Nederlandse vlag te zwaaien',
vertelt Rhiannon. 'Zo dichtbij, en
toch konden we er niet komen.'
Het was een bewuste keus om
eerst naar Texel te gaan. 'Na twee
jaar is het goed om een moment
te nemen om even tot rust te
komen, even omschakelen voor
we ons weer in het gewone leven
storten.'
Een reis van twee jaar is niet iets
dat je zomaar onderneemt. Of
toch? 'We waren het al langer van
plan', vertelt Ambtman. 'We had
den de boot gekocht en ons voor
genomen over twee jaar van wal
te steken. Tot we iemand tegen
kwamen die ons vroeg: waarom
over twee jaar? waarom niet nu
meteen? Want het blijkt dat veel
mensen twee jaar als een soort
veilige optie houden. Dat is ver
weg, in die tijd kan er van alles
gebeuren en je hoeft nog niet con
creet plannen te maken.' Eenmaal
bewust van dit feit, bleek er inder
daad geen zwaarwegende reden
te zijn de reis uit te stellen. Dus
werd de Pjotter naar Texel geva
ren, waar de reis van start ging.
In twee jaar tijd zeilde de familie
Ambtman de hele noordelijke
Atlantische Oceaan rond. Van
Texel naar Engeland, via Biskaje
naar de Canarische Eilanden en
de Gambia, dan de oversteek naar
Suriname en langs de Caraïben en
de oostkust van de Verenigde Sta
ten naar het noorden. Daar, in
New Brunswick, werden Rhian-
nons ouders bezocht. 'Daar aan
gekomen, besloten we nog een
jaar langer weg te blijven.
Het is bekend dat je pas na twee
jaar volledig los van alles komt. En
het liep allemaal voorspoedig, dus
waarom niet?' Dus er werd weer
koers naar het zuiden gezet, nog
maals langs de oostkust van de
Verenigde Staten. Ten noorden
van de Bahama's werd het storm
seizoen afgewacht, waarna in het
voorjaar via Curacao, Colombia
en Midden-Amerika weer noord
waarts werd gevaren. Vanaf New
foundland werd via IJsland, de
Far-Oer en Shetland koers gezet
naar Den Helder. 'Het was een
emotioneel moment om diep in de
nacht het licht van de Lange Jaap
weer te zien', vertelt Sebastiaan,
die in Den Helder opgroeide.
De lange reis werd gemaakt op
een Breehorn, een schip van maar
net elf meter lang en drieëneen
halve meter breed. Een klein schip,
wat vooral bleek toen onderweg
van IJsland naar Europa een storm
moest worden ontlopen. 'Dat was
wel spannend, we konden hem
maar net voorblijven', vertelt Rhi
annon. 'Het was vooral moeilijk
omdat Herb, die het weerbericht
voor zeevarenden verzorgt, zei dat
het erger was dan we ons konden
voorstellen. Maar we hebben het
gered.'
Sebastiaan en Rhiannon zijn beide
zeilers, wat in het geval van een
lange reis ook wel noodzakelijk is.
'Toch leverden twee kapiteins op
een schip geen problemen op.'
Voor de vijfjarige Emma en de
driejarige Macsen was het verblijf
op de boot helemaal geen pro
bleem. Net als hun ouders zullen
ze weer moeten wennen aan het
vasteland. 'Gelukkig konden we
ons huis in Amsterdam aanhou
den, dus daar kunnen we zo in',
vertelt Sebastiaan.
'En verder? Ach, we zijn wel iets
anders tegen de wereld gaan aan
kijken.'
Adoptie of
puberteit?
Fiom uit Alkmaar verzorgt een acht
avonden durende cursus voor
ouders van geadopteerde kinderen
in de puberteit. Voor ouders die
kinderen geadopteerd hebben, is
het soms moeilijk in te schatten of
het gedrag van hun kind gewoon
puberteit is óf dat het met de
adoptie te maken heeft. De cursus
wordt gegeven op dinsdagavond
van 19.30 tot 21.30 uur door maat
schappelijk werksters Natalie van
Boxtel en Hanneke Milde.
Voor aanmelden en meer informa
tie: tel. 088-1264960 of e-mail-
adres alkmaar@fiom.nl.
