Krant speelde rol in geschiedenis fanfarekorps
Hoogte- en dieptepunten,
kritieken en loftuitingen
MUZIEKUITVOERING
Maanlai 26 Maart (tweede FaascMai)
Fanfarekorps
staat voor hoge
kosten
TEXELSE 12 COURANT
Aktie Pak - An: reeds
veertig mille binnen
NA AFLOOP BAL.
Entree 49 Ots. de persoon.
Eerste steen gelegd van
Muziektent
Texels Fanfare onderscheiden met
het praedicaat „Koninklijke"
'rootscheepse inzameling
rengt KTF ,_pnder dak"
VRIJDAG 28 OKTOBER 2011
De geschiedenis van 125 jaar
Texels(ch)e Courant laat zich
natuurlijk het eenvoudigst
beschrijven aan de hand van
voorbeelden. Waaruit blijkt ten
slotte beter de ontwikkeling die
de krant heeft doorgemaakt dan
uit de keuzes die de redactie
door de tijden heen maakte en
de manier waarop het nieuws
werd weergegeven.
Aanbssteding
Het Bestuur vanhetTexels
Fanfarecorps, zal in het
openbaar, volgens bestek
en tekeningen, op 18 FE
BRUARI A.S TE 12 UUR
ten Raadhuizc te Den Burg
aanbesteden: het bouwen
van
een muzieknis
Bestek en-tekeningen lig
gen van heden af ter inza
ge op het Bureau gemeen
tewerken ten Raadhuize.
Het Bestuur van het
Texels Fanfarecorps
te Den Burg, Texel
Daarbij kan de beste vergelijking
natuurlijk gemaakt worden aan de
hand van een weerkerende gebeur
tenis. En dat is nu precies waar de
schoen wringt, want 125 jaar is
een lange tijd en het Texel van
1887 zag er in veel opzichten heel
anders uit dan dat van 2012. Zeker
op maatschappelijk gebied - waar
de krant nu eenmaal het meest
mee te maken heeft - zijn de ver
anderingen legio. Uiteindelijk ble
ken er maar drie organisaties te
zijn waarover de krant al - bijna -
125 jaar schrijft. Natuurlijk het
gemeentebestuur, maar ook SV
Texel, dat volgend jaar het hon
derdjarig bestaan viert en het in
1891 opgericht Texels Fanfare
corps (vanaf 1953 'Koninklijk'), dat
op 5 november het 120-jarig
bestaan viert met muziek van de
toren, een rondgang door Den
Burg en een concert in de Burge
meester De Koninghal.
Wie op zoek gaat, zal zien dat de
geschiedenis van de krant en van
de fanfare (in de volksmond 'het'
fanfare genoemd) nauw met elkaar
verbonden zijn. Niet in de laatste
plaats omdat zowel de redactie als
het korps bij dezelfde gebeurtenis
sen aanwezig zijn. Ze treffen elkaar
op Koninginnedag en concerten,
bij de Taptoe en de muziekfeesten
in het park, bij de intocht van Sin
terklaas en bij Dodenherdenking.
Veelal verschijnen muzikanten van
de fanfare op foto's, vaak wordt
het korps in het verslag genoemd.
Dat begon al in 1892, als de dan
nog maar net bestaande fanfare
een aubade brengt aan de nieuwe
burgemeester, Strick van Linscho-
ten. De krant doet uitgebreid ver
slag van deze 'ovatie' en trekt
daarbij alle registers open. De
redacteur brengt in het geheugen
hoe het korps nog maar minder
dan een jaar bestaat en dat 'vele
van de leden' bij de oprichting
'zelfs geene muziekkennis' had
den, terwijl slechts een enkeling
'met een muziekinstrument
bekend' was. Daarbij kwam, ver
volgt hij, dat de repetities binnen
en bij voldoende verlichting plaats
vonden, terwijl "die gemakken' bij
de serenade 'absent' moesten blij
ven.
Veel lof was er dan ook voor 'direc
teur' (dirigent) Borstlap uit Scha-
gen, aan wie - bijgestaan door
'onderdirecteur' R. Moojen het
succes mede te danken was. Wel
spreekt de redactie de wens uit dat
de leden van het korps door het
succes niet overmoedig worden
'doch dat het hun een spoorslag
moge wezen tot voortdurende ijve
rige studie.' Wijze vaderlijke raad,
die sinds de jaren zestig niet meer
tot het repertoire van de recensent
behoort.
125 jaar Texelse Courant
Dit eerste publieke optreden van
het fanfarekorps van Den Burg
(toen nog niet 'Texels' fanfare
geheten) was een kleine overwin
ning voor het oprichtingscomité
waarvan ook Adriaan de Rooij,
uitgever van de Texelsche Courant
deel uitmaakte. De behoefte aan
een muziekkorps in Den Burg werd
al langer gevoeld, maar steeds
weer bleken de financiën een strui
kelblok. Pas toen in mei 1891 een
gezelschap uit De Waal een optre
den verzorgde in hotel Den Burg
op de Groeneplaats, was de kogel
door de kerk. Als De Waal muziek
kon maken, kon Den Burg toch
niet achterblijven, was het alge
meen gevoelen. Daarop werd,
onder leiding van de Texelsche
Courant voor de eerste keer een
beroep gedaan op de bevolking
om voldoende financiële middelen
bij elkaar te krijgen. Dat had blijk
baar het gewenste resultaat, want
op 7 september (1891) werd beslo
ten tot oprichting over te gaan. In
de 120 jaar die volgden, zou de
fanfare nog enkele malen een
beroep doen op de burgerij, steeds
met positief resultaat.
Door deze handelwijze raakte de
fanfare meer en meer verbonden
met de burgerij, die zich immers
als 'aandeelhouder' kon beschou
wen. Toch duurde het nog tot 1932
voor officieel in een vergadering
werd besloten dat het korps
'zooveel mogelijk' medewerking
zou verlenen 'aan feestelijkheden'.
Maar dat was meer een formaliteit,
want ook voor die tijd liet het korps
van zich horen op concerten in De
Vergulde Kikkert en in het park.
Daarbij speelde verslaglegging in
de krant zeker een rol in het gene
reren van voldoende publieke
belangstelling. Zo schrijft de
redacteur in het verslag van het
concert van 28 maart 1894 te
hopen dat 'niet mindere belang
stelling de oorzaak zal zijn
geweest van het minder druk
bezoek.' Want hoewel het korps
tegen gereduceerd tarief kan
adverteren, was 'een ruimer
opkomst van belangstellenden'
beter geweest 'voor de financiën
der Vereeniging'. Dat de belang
stelling voor dit concert - waartoe
'kunstlievende leden' (donateurs)
en hun Dame tegen 'halven
entréeprijs' toegang hadden - iets
minder was, kan ook veroorzaakt
zijn door het feit dat het program
ma 'voor een deel' hetzelfde was
als dat van de uitvoering van 7
maart, amper drie weken eerder.
Opvallend is zeker te noemen dat
'de nummers voor piano en viool'
waren weggelaten. Meer passend
in de rest van het programma
waren deze vervangen door 'nieu
we nummertjes voor blaasinstru
menten'.
Nog voor de vereniging tien jaar
bestond, werd voor de tweede
maal een beroep op de burgerij
gedaan. Voor deelname aan con
coursen aan de overkant, waar
het korps 'ernstig candidaat' was
voor de eerste plaats, deed zich
het gemis aan 'een behoorlijk'
vaandel voelen. Naar aanleiding
van een ingezonden brief in de
Texelsche Courant toonden 'twee
dames en vijf heeren' zich bereid
de kant langs te gaan en bij de
burgerij aan te kloppen. Ze wer
den 'bijna overal' vriendelijk ont
vangen en het vaandel kon
besteld worden. En hoewel de
fabrikant het bestuur liet weten
dat gouden leeuwen in een wapen
niet bestonden, bleef het bestuur
koppig vasthouden. Met als
gevolg dat het Texelse wapen in
het vaandel van de fanfare wordt
vastgehouden door twee gouden
leeuwen, die eigenlijk rood horen
te zijn.
Vele jaren later, ten tijde van het
honderdjarig bestaan, wijst Harry
de Graaf de fanfare op een ande
re koppigheid, het schrijven van
fanfarecorps in plaats van fanfa
rekorps. 'Het zal misschien
schokkend zijn voor de jubileren
de heren', schrijft De Graaf in zijn
column Langs de weg, 'maar
corps, dus met een c, is fout en
het is altijd fout geweest. Een
corps bestaat uit sjieke mensen,
soms ook uit studenten die
bekakt, aanstellerig en rumoerig
zijn en ze worden dan 'corpsbal
len' genoemd. Gewone boeren,
burgers en buitenlui zonder poe
ha, waaruit het Texels Fanfare
altijd in zeer overwegende mate
heeft bestaan, vormen dan ook
een korps en geen corps.
Vreemd dat nooit iemand die fout
heeft gecorrigeerd, hoewel in het
fanfare mensen zitten die tevens
behoren tot een lerarenkorps.
Honderd jaar achter elkaar een
woord fout schrijven, dat is een
vermelding waard in het Guin
ness Book of Records.'
Maar, fout of niet, het 'Texelsch
Fanfarecorps' werd in 1953
onderscheiden met het predikaat
'Koninklijk'. Tijdens de winteruit-
voering kregen voorzitter Jac.
Schrama en dirigent A.J. Vonk dit
huldeblijk uitgereikt door burge
meester De Koning. Een 'haast
niet te tillen bloemenmand' werd
overhandigd door Jacky, een
dochter van de burgemeester. De
Texelse Courant biedt het korps
'namens heel het eiland' de har
telijke gelukwensen aan.
Dochters van burgemeesters
waren al eerder betrokken bij de
geschiedenis van het fanfare
korps. In 1947 legt de elfjarige
Lize Rehorst, dochter van de bur
gemeester, de eerste steen voor
de muzieknis in het park in Den
Burg. Ook deze muzieknis kwam
tot stand dankzij bijdragen van de
burgerij. Bij de officiële overdracht
sprak burgemeester Rehorst de
hoop uit 'dat Texels fanfare nog
veel mag musiceeren in deze
muzieknis en dat deze nis in het
midden mag staan van het cultu
rele leven van ons dorp'. Het
gebouw was zeker ook bedoeld
om door andere muziek- en zang
verenigingen gebruikt te worden
'om ook hun bijdrage te leveren
aan dit culturele leven'. Veertig
jaar later, in 1987, werd de in
onbruik geraakte en verwaarloos
de nis afgebroken. Dit ondanks
ingezonden brieven in de krant,
die voor behoud pleitten.
Maar geen enkele geschiedenis
kent alleen maar hoogtepunten.
Zelfs niet die van het KTF. Wel is
het ongebruikelijk dieptepunten
uitgebreid in de krant in het voet
licht te zetten, waardoor ze lastiger
zijn terug te vinden. Een tipje van
de sluier wordt opgelicht in 1953,
als de redactie schrijft over de
'grote moeilijkheden' waarvoor
het korps zich in de jaren dertig
geplaatst zag. 'De toenmalige
directeur moest wegens te grote
financiële zorgen eervol ontslag
worden verleend, de malaise
beroofde het corps van vele
donateurs. Toen ze de goede weg
weer opraakten, brak de oorlog
uit en in 1945 moest in velerlei
opzicht van vooraf aan worden
begonnen.' Dat van vooraf aan
beginnen kon echter wel in een
eigen gebouw, want al in 1928
kocht het korps in de Witte Kruis-
laan grond voor het realiseren van
een eigen oefengebouw. De
grootste som van het benodigde
bedrag - ƒ2.900 van de 3.750,-
die nodig was - werd door middel
van een fancy-fair bijeen gebracht
door (jawel) de bevolking. Een
nieuw gebouw was ook geen
overbodige luxe daar het korps
volgens de krant 'een tijdje ver
schoppeling is geweest ten
opzichte van zijn huisvesting en
eenmaal wegens burengerucht
zelfs smadelijk daaruit is verdre
ven.' Het gebouw - waarin in de
begintijd ook dienst werd gehou
den door de Gereformeerde kerk
- deed dienst tot 1991, toen een
nieuw gebouw werd betrokken
aan de Emmalaan, achter de Bur
gemeester De Koninghal.
125 jaar krantenberichten over
een onderwerp als 'het' fanfare
laten zich niet in een notendop
samenvatten. Er zijn hoogte- en
dieptepunten, kritische en loven
de recensies, foto's en grote en
kleine koppen. Uitgebreid is in
het archief te lezen hoe KTF -
samen met de andere korpsen
van het eiland - aan de wieg
stond van de muziekschool, die
van een eenvoudig opleidingsin
stituut in een achterkamer inmid
dels is uitgegroeid tot Artex-Kun-
stenschool Texel, minder
uitgebreid over het samengaan
met de meisjesdrumband, thans
een niet meer weg te denken
onderdeel van de optredens. In
verslagen wordt uit de doeken
gedaan hoe financiële problemen
leidden tot een samengaan (in
1970) met DEK uit Den Hoorn en
hoe de nieuwe subsidieregeling
Kunst en Cultuur de vergrijzende
vereniging voor problemen stelt.
Want nu de financiën goed op
orde zijn en acties voor huisves
ting, uniformen en instrumenten
niet meer nodig, lijdt ook de fan
fare - net als zoveel andere ver
enigingen - aan een gebrek aan
jeugdige aanwas. Maar ook dat
zal mettertijd een oplosbaar pro
bleem blijken want, om met hun
eigen woorden te spreken, KTF
mag dan 120 jaar oud zijn, het
korps is 'nag altoos skrep'.
OPENINGSCONCERT
TEXELS FANFARE IN DE
NIEUWE MUZIEKNIS.
Het is dan 70 ver, dat de bouw
van de nieuwe muzieknis klaar is
gekomen.
A.s. Maandagavond 5 Mei (her
denking der bevrijding), wordt de
nieuwe muzieknis officieel ingewijd
door Burgemeester Rehorst.
Hierna zal Texels Fanfarecorps
directeur, dc heer A. J. Vonk, het
eerste openingsconcert geven. Het
nen zullen hierbij zeker tegenwoor
dig willen zijn. temeer daar de bouw
van deze muzieknis mogelijk is ge
maakt door dc offervaardigheid van
's avonds te 8 uur,
door het FANFARE-CORPS aan DEN BURG,
in het lokaal de Vergulde Kikkert.
Kunstlievende leden hebben toegang tot
den halven entreeprijs. Een kunstlievend lid mag
tevens voor halven entréeprijs ééne Daine intro-
duceeren. De introductie is persoonlek verplichtend,
met uitzondering voor de Echtgenoote van het
kunstlievend lid.
Win een reisje naar
Londen, Parijs
of Berlijn
De Texelse Courant bestaat 15
september 2012 125 jaar. In de
aanloop naar dat jubileum stellen
we elke maand een vraag, waar
van u het antwoord kunt vinden in
het digitale archief van de Texelse
Courant (www.archieftexelsecou-
rant.nl). Stuur het antwoord per
e-mail naar de redactie
(redactie@texelsecourant.nl), of
per post naar Spinbaan 6, 1791
MC, Den Burg. Op 15 september
trekken we uit alle inzendingen de
winnaars. De hoofdprijs is een
stedenreis naar Londen, Parijs of
Berlijn.
Prijsvraag:
In mei 1947 nam het Texelsch
Fanfarecorps officieel de nieuwe
muzieknis in het park in gebruik. In
april werd daarvan de eerste steen
gelegd door Lize, de dochter van
burgemeester Rehorst. Het werk
werd in het begin van het jaar aan
besteed. De vraag is aan wie de
werkzaamheden uiteindelijk wer
den gegund.
Mede mogelijk gemaakt door uw persoonlijke reisadviseur
Addy van Tatenhove
ImOTiUiTrHMiTsl
Reisadv
Reisbureau at Home
A
i 06-50822045 (m.i.v. 16/11/'11)
addy. van .taten hove@reisbureauhome.nl
reisbureauathome.nl/addy-vantatenhove
uis-aan-huis actie voor nieuw gebouw
