Meegegaan in verandering
en toch dezelfde gebleven
Texelse Courant sinds 1887 vast baken in samenleving
TEXELSE 13 COURANT
aXELSCHE CO u SANT
TEXELSCHE COURANT
TEXELS E™ COURANT
Raadsverslag in eerste krant
Gemeenteraad te Texel.
VRIJDAG 28 OKTOBER 2011
'Ondergeteekende heeft de eer
aan hare plaatsgenooten te
berichten, dat zij voornemens is
Onderwijs te geven in het knip
pen en naaien van alle voorko
mende kleedingstukken. De les
sen zullen aanvangen maandag
19 september aanstaande, iede-
ren werkdag van 3 tot 6 uur en
van 6 tot 9 uur, naar gelang van
den leeftijd der leerlingen.'
Zomaar een willekeurige tekst uit
de allereerste Texelse Courant van
15 september 1887. Dergelijke
berichten staan tegenwoordig
inmiddels geheel anders in de krant
beschreven. Maar hoezeer de jubi
laris ook met zijn tijd meegaat:
diverse zaken veranderen in 125
jaar tijd amper en dat karakteri
seert de krant - wanneer de histo
rie in een vogelvlucht wordt beke
ken - als een vast baken in het
dagelijkse leven op Texel.
Zo beginnen oprichters Willem
Langeveld en Adriaan de Rooij al
na zes weken met het twee keer
per week publiceren van de krant.
Een gewoonte waar sindsdien
geen verandering meer is geko
men. De kop van de krant mag zich
eveneens een baken noemen te
midden van welke verandering dan
ook. Slechts twee keer wordt die
gewijzigd, wat een bijzonderheid
genoemd mag worden in een kran
tenlandschap waarin het gebruike
lijk is regelmatig 'het smoel' van de
krant te vernieuwen. Al sinds 1949
prijkt een door Nan Platvoet (een
van Texel afkomstige graficus) ont
worpen kop boven de voorpagina
van de Texelse Courant en die vol
doet in 2011 nog steeds prima.
125 jaar Texelse Courant
De Texelse Courant bestaat 15 september 2012 125 jaar. Tot die tijd
blikken we elke maand terug op de rijke historie van de krant waar
Willem Langeveld en Adriaan de Rooij op 15 september 1887 mee
begonnen.
In 1949 doet ook de leuze 'Groen
Zwart - Texels in het hart' zijn
niet gebruikt. De grootste verande
ring in 1949 is echter dat de naam
intrede. Deze leuze, die nog steeds Texelsche Courant wordt veran-
op elke voorpagina prijkt, staat derd in Texelse Courant. Eind 1924
aanvankelijk boven de Nieuwe wordt voor de eerste keer de kop
Tweede Wereldoorlog gaan de
gebroeders in het verzet en zorgen
voor illegaal drukwerk. Tegelijker
tijd werken ze op het gebied van
de krant samen met de Duitse
bezetter en plaatsen Duitsgezinde
berichten. Het alternatief is weige
ren en in dat geval had de Duitse
bezetter de krant kunnen verbie
den en de drukkerij kunnen sluiten
en dat wilden de Duinkers niet
laten gebeuren. In 1945 komen
beide broers als gevolg van het
uitbreken van de Georgische
Opstand om het leven. Onderwij
zer J. van der Vlis, die stukjes
schrijft en nauw betrokken is bij de
Texelse Courant springt in de bres
om de krant te laten voortbestaan.
In 1947 haalt hij Jan van Wijk naar
het eiland, waarna de Texelse Cou
rant van 1950 tot 6 april 2007 in
handen is van de familie Van Wijk.
De krant speelt onder de verschil
lende regimes geregeld een
belangrijke rol in de Texelse samen
leving. Een bekend voorbeeld is
Zaterdag 14 Januari 11)22. 85~ Jaargang.
De eerste kop, die van 1887 tot 1924 werd gebruikt.
i. 4906 48"' Jttargang Woensdag 2 Jan. 1935 JUS.
1907 wanneer Adriaan Wagemaker kant als de pers van Langeveld
bezig is met de oprichting van de Rooy (een Johannesberger
laars te krijgen. Ruim honderd jaar lingen, totdat René de Lange
.Tlcnrï— Cjrocn TwarL-Jexeh in het harL.
De derde kop, ontworpen door Nan Platvoet, die sinds 1949 in gebruik is.
drukken van de krant naar de over- keer per week ververst. Dat ontwik-
Adriaan de Rooij (links) en Willem Langeveld legden in 1887 de basis vc
Texelse Courant met de oprichting van de drukkerij Langeveld de Rooij
pand Parkstraat 7 in het centrum van Den Burg.
kelingen op dat gebied snel gaan,
blijkt negen jaar later. Mediabureau
TESO. De Texelse Courant is in die Selecta) het begeeft. De krant Langeveld de Rooy beschikt op
dagen voor hem een belangrijk wordt eerst gedrukt bij Van Ketel in het moment over meerdere websi-
platform om steun onder de Texe- Schagen en later Flevodruk in Har- tes om Texelaar en toerist te bedie
nen en accounts van de Texelse
Courant op Facebook en Twitter.
De site www.texelsecourant.nl
wordt meerdere malen per dag van
nieuwe berichten voorzien en bevat
een uitgebreide agenda die met
andere websites wordt gedeeld.
Ondanks dergelijke veranderingen
mag de papieren versie van de
later, in 2008, doet zich een verge
lijkbare situatie voor wanneer TESO
onder de concessiewetgeving van
(directeur van Mediabureau Lange
veld de Rooy sinds 6 april 2007)
een nieuwe vierkleurendrukpers op
het rijk dreigt te vallen. Onder meer de Spinbaan laat installeren. Daar
door wordt de Texelse Courant
vanaf dinsdag 24 maart 2009 weer
via een actie in de Texelse Courant
wordt in Den Haag succesvol dui-
Texelse Courant die van 1896 tot van de krant gewijzigd. Die nieuwe delijk gemaakt dat geheel Texel
1930 als concurrent van de Texelse kop wordt ontwikkeld door kunst- tegen de concessiewetgeving is.
Courant op Texel verschijnt. In schilder Herman Hana uit Blari- De maatschappelijk zeer actieve Berlinerformaat, een afmeting die Texelse Courant zich na bijna 125
op Texel gedrukt.
De krant verschijnt sindsdien op
1930 neemt Langeveld de Rooy cum. De belangrijkste reden: de Duinkers gebruiken de krant ook het midden houdt tussen tabloid jaar nog immer een vast baken in
deze krant over, maar de leuze bestaande letter waarmee de kop meermalen om zaken op het eiland
wordt tussen 1930 en 1949 nog sinds 1887 op de pagina's wordt te verbeteren,
gedrukt, is versleten.
De eerste Texelse Courant van 15
september 1887 bevatte meteen al
een verslag van een vergadering
van de gemeenteraad. Dat werd
destijds zeer anders geformuleerd
dan tegenwoordig.
en een groot formaat waarop de
krant sinds oktober 1978
gedrukt.
de samenleving noemen. In menig
Texels huishouden wordt nog
steeds op dinsdag- en vrijdagmid
dag nauwlettend in gaten gehou
den, wanneer de krantenbezorger
verschijnt en het geklepper van de
brievenbus te horen is.
Vergadering van "Woensdag 7 September 1887.
Tegenwoordig 12 leden, zijnde de heeren Co
ninck Westenberg, F. Keijzer, Koning, Ivoorn,
Brouwer, Boon, T. M. Zijin, .Dros, C. Keijzer Pz.,
C. Zijm, Bakker en de Voorzittér.
Afwezig de heer Eoeper.
Na opening der vergadering door den Voorzitter
worden de notulen der vorige vergadering ge
lezen, en met eene kleine aanvulling goedgekeurd.
Alsnu komt aan de orde de installatie van de
nieuw benoemde raadsleden, de heeren Coninck
WTestenberg, Brouwer, Boon en C. Keijzer Pz.
De nieuw benoemden in handen van den Voor
zitter de gevorderde eeden afleggende, worden
door deze met een gepast woord toegesproken
waarop door de heeren Keijzer en Westenberg
een wciord van dank wordt gebracht en zij zich
bij voortduring bij hunne mederaadsleden in
diens vriendschap aanbevelen.
Daarna wordt overgegaan tot de benoeming
van'ee n Wethouder, waartoe de heer Westenberg
met 11 stemmen wordt benoemd, èen brii
was in blanco.
Vervolgens overgaande tot de benoeming v
twee ambtenaren voor deii burgerlijken stan
worden met 11 stemmen daartoe verkozen
heeren Westenbergen C. Keijzer Pz.; op den he
F. Keijzer waren 2 stemmen uitgebracht.
Hierna wordt de vergadering voor eenij
oogenblikken geschorscht.
Na heropening wordt, bij de algemeene ibrn
vraag, door den heer C. Zijm opmerkzaam g«
maakt, op den slechten toestand van den wegaa
de haven te Oudeschild.
De Voorzitter belooft daarnaar een onderzoe
in te stellen.
Niets meer te behandelen zijnde, wordt d<
vergadering gesloten.
1887: nieuwe leden raad geïnstalleerd
De heren Coninck, Westenberg,
Brouwer, Boon en Keijzer zijn
tijdens de raadsvergadering
geïnstalleerd als nieuwe raads
leden van de gemeente Texel.
Burgemeester Dirk Cornelis Loman
nam ze de eed af en wenste de
heren veel succes in hun nieuwe
werk. De heer Westenberg werd
tevens door de gemeenteraad tot
wethouder gekozen. Hij kreeg elf
stemmen vóór en één stem was
blanco. Er stonden verder geen
punten ter bespreking op de agen
da. Burgemeester Loman zegde
een onderzoek toe naar de weg op
de haven van Oudeschild, nadat
raadslid Zijm had gewezen op de
slechte toestand daarvan.
Langeveld roept in de begindagen
regelmatig dat hij en De Rooij min
stens 400 abonnees moeten heb
ben om de krant rendabel te laten
zijn. Het zou de mannen als muziek
in de oren klinken dat de Texelse
Courant vandaag de dag een opla
ge van 7500 kranten heeft, circa 98
procent van alle Texelse huishou
dens en een kleine 1500 abonnees
Onder leiding van Jan van Wijk en
Harry de Graaf, die in 1962 als
redacteur aan de slag gaat en na
een paar maanden hoofdredacteur
wordt (wat hij tot 1990 blijft), ont
wikkelt de Texelse Courant zich tot
een nieuwsblad dat zich volledig
op het Texelse nieuws richt. Vóór
die tijd staat er tussen de Texelse
berichten nog veel landelijk en
aan de overkant bedient. In hun tijd
is het hard werken voor Langeveld
en De Rooij om de krant te laten
groeien. Daarbij speelt mee dat in
1890, drie jaar na de oprichting van
de Texelse Courant, de Texelaars
Boon, Moojen, Mets en Muller met
een tweede Texelse Courant begin
nen hetgeen al meteen concurren
tie betekent. In 1896 gaat die twee
de Texelse Courant verder onder
de naam Nieuwe Texelse Courant.
Niettemin groeit het abonneebe
stand van de Texelse Courant
gestaag. Wanneer Adriaan de Rooij
in 1930 op 84-jarige leeftijd over
lijdt, is het aantal abonnees tot bij
na 2400 gegroeid. Ook in die tijd
worden al kranten naar abonnees
aan de overkant gestuurd.
Na het overlijden van Langeveld in
1910 en het vertrek van De Rooij in
1914 komt de Texelse Courant in
handen van Jacob Kooiman. In
1925 en 1926 nemen Gijs en Johan
Duinker het roer over. Met keihard
werken loodsen zij de Texelse Cou
rant door de crisis van de jaren
dertig. Na het uitbreken van de
De Texelse Courant keert daarmee
terug naar een formaat dat vóór
oktober 1978 ook al jarenlang
gebruikelijk was. Dankzij de nieuwe
drukpers wordt de Texelse Courant
vanaf 2009 standaard in kleur
gedrukt. Voor die tijd gebeurde dat
sporadisch en waren de foto's vrij
wel altijd zwart wit. In 1908 ver
schijnt de eerste foto in de krant:
het is een foto van de pas gebouw
de Dageraad die op een scheeps
werf in Haarlem te water wordt
gelaten.
In 2002 maakt de Texelse Courant
J. van der Vlis speelde een belangrijke
rol in de historie van de Texelse Courant
op moeilijke tijden. Hij hielp de krant
voort te bestaan na de Tweede
Wereldoorlog en het overlijden van de
zijn debuut op internet met een gebroeders Duinker in 1945, hij haalde
eigen website (www.texelsecou- Jan
rant.nl). De site bevat in de begin
dagen ruimte voor een paar korte
berichten en wordt gemiddeld twee
Wijk naar Texel
hij
ondersteunde Langeveld de Rooy ei
de Texelse Courant na het overlijden
van Jan van Wijk in 1968.
internationaal nieuws in de krant,
maar dat verdwijnt geleidelijk uit de
kolommen. Overigens benadruk
ken Langeveld en De Rooij al in
één van de eerste kranten (22 sep
tember 1887) dat de Texelse Cou
rant een lokaal blad is (met met
een daarnaast een kolom
binnenlands nieuws). Onder leiding
van De Graaf verandert ook de stijl
van de verslaggeving. Bijeenkom
sten van de raadsvergaderingen
worden niet meer chronologisch
weergegeven, maar het belangrijk
ste nieuws wordt naar voren
gehaald. Dat is voor sommige
lezers wennen, al blijven de versla
gen in de krant de reputatie hou
den dat zij uitgebreider zijn dan de
notulen van de raadsvergaderin
gen zelf.
De krant kan zich erop beroepen
het grootste deel van haar bestaan
op Texel zelf te zijn gedrukt. In de
beginjaren gebeurt dat in het pand
Parkstraat 7 in het centrum van
Den Burg op een pers die handma
tig draaiende wordt gehouden. In
het najaar van 1978 verhuist het
De drukkerij aan Parkstraat 7 in Den Burg in de begindagen van de Texelse
Courant. De krant werd destijds gedrukt op een pers die met de hand moest
worden bediend om de krant te kunnen drukken. Destijds werden nog een paar
honderd exemplaren per editie gedrukt.
De drukkerij anno 2011. De Texelse Courant wordt twee keer per weel
gedrukt op een Printmaster die Mediabureau Langeveld de Rooy ir.
gebruik nam.
