te* eltouts
Van 'huisaannemer voor Texel' tot 'landelijke speler'
De Vries van de Wiel
viert zestigjarig jubileum
TEXELSE 9 COURANT
Cineamd T^xe3! +V
TAXITEXEL
www.taxitexel.nl
DINSDAG 29 NOVEMBER 2011
w.devriesvdwiel nl
Jan Tulp (links) en Jan Hopman werkten jarenlang i
Ooit een aannemingsbedrijf met
een tweedehands kraan en een
administratie die aan de keuken
tafel werd afgehandeld, is De
Vries van de Wiel in zestig jaar
uitgegroeid tot een 'landelijke
speler' op het gebied van grond-
weg- en waterbouw en bodem
sanering, met 200 werknemers
en een omzet van 75 miljoen
euro. Welke rol Texel in die ont
wikkeling speelde, is te lezen in
een onlangs verschenen jubile
umboek.
Beweren dat De Vries van de
Wiel groot is geworden op Texel, is
misschien wel al te stellig. Maar
zeker is wel dat tientallen mede
werkers jarenlang hun brood op
het eiland hebben verdiend. Dat
begon al in 1952, één jaar na de
oprichting, toen de
jonge onderne
mers Jan de Vries
en Willem van de
Wiel met hun
bedrijf voor het
eerst het Marsdiep
overstaken. Ze
werden aangetrok
ken door de ruil
verkaveling, die
enorme hoeveel
heden werk met
zich meebracht. Tientallen kilome
ters sloten en wegen kregen een
nieuwe loop, werden verbreed of
compleet nieuw aangelegd, wei
landen en akkers werden geëgali
seerd, tuunwallen moesten het
veld ruimen en ouderwetse water
werken maakten plaats voor nieu
we elektrische gemalen. Alles ten
dienste van de vooruitgang, om de
kleinschalige, onregelmatige agra
rische kaveltjes van het 'oude'
Texel om te vormen tot econo
misch rendabele stukken land. De
hulpmiddelen waren beperkt, het
meeste werk gebeurde met de
hand, een schop en een kruiwa
gen.
Een memorabele gebeurtenis uit
de beginjaren vormde de door
braak van een deel van de wad
dendijk van de Eendrachtpolder
tijdens de watersnood in 1953,
waarbij zes Texelaars de dood von
den. Een kraan van De Vries en van
de Wiel stond toevallig in de buurt
en werd gevorderd om het gat in
de dijk te dichten. 'Het werk is
onder zeer barre omstandigheden
in het stikdonker geklaard', staat in
het jubileumboek, getiteld De Vries
van de Wiel, 60 jaar milieu-,
GWW- en baggerwerken.
Eén van de medewerkers bij de
herstelwerkzaamheden in de
weken na de ramp was Jaap Boon,
ook wel bekend als Krokel. Toen
koningin Juliana op 13 februari
naar het eiland kwam om de situ
atie in ogenschouw te nemen, werd
ze door hem begeleid. Eén van de
anekdotes die dit bezoek oplever
de, vertelt dat Krokel in de getrof
fen polder zijn leren jas over een
drassig stuk land legde en plechtig
zei: 'Majesteit, ga uw gang.' Schrij
vers Jan Tulp en Arie Booy zetten
hun vraagtekens bij dit verhaal:
'Waarschijnlijker is echter dat Jaap
in de stormnacht bij het treffen van
noodvoorzieningen zijn jas had uit
getrokken om als bodem in een
beginnend gat te leggen. Het gat
vulde hij vervolgens met grond en
stenen op. Toen hij dit verhaal aan
de koningin vertelde, heeft hij op
kosten van de overheid een nieuwe
jas gekregen.'
Al betrekkelijk snel na de eerste
klus kreeg De Vries van de Wiel
het erg druk op het eiland. Dat had
niet alleen te maken met de hoe
veelheid werk, maar zeker ook met
de werkhouding van beide onder
nemers. 'Terwijl andere aannemers
van het vaste land op maandag de
oversteek (naar toen nog Oude-
schild, red.) pas tegen de middag
maakten, waren de mannen van
De Vries van de Wiel al aan een
schaft bezig. Zij hadden namelijk
de eerste boot naar Texel geno
men.' Het bedrijf, dat in 1970 naar
Sint Maartensvlotbrug verhuisde,
was op dat moment nog gevestigd
in Hilversum, waar het kantoorwerk
'gewoon' aan huis gebeurde.
Het jubileumboek blikt in het eerste
deel uitgebreid terug op de begin
jaren op Texel (helaas niet altijd
met het vermelden van de locatie
van het werk). Een grote klus in
1956 was het verharden van acht
kilometer weg met 'schrale beton',
die de firma als laagste inschrijver
verwierf. Aan het begin van de
jaren zestig volgde het aanleggen
van een groot gedeelte van de
nieuwe Pontweg, nodig voor een
goede aan- en afvoer na het ver
plaatsen van de TESO-haven van
Oudeschild naar 't Horntje. 'Het
werk kost ruim één miljoen gulden,
maar dit is dan ook verreweg het
langste traject van de weg. Het
gaat door de heuvels van Noord
en Zuidhaffel, dwars door de uitge
strekte Prins Hendrikpolder tot aan
de duinen van de Texelse zuidkust.
Enorme hoeveelheden zand moet
worden verplaatst, sloten gedempt
en vervangen. Draglines werken er
in serie en kiepauto's rijden af en
aan', citeren de schrijvers uit de
Texelse Courant.
In de tweede helft van de jaren
zestig kreeg De Vries van de Wiel
de opdracht om de Texelse wad
dendijken aan te pakken. Een
omvangrijke klus, die vele jaren
zou duren. Daarmee werd de basis
gelegd voor een enorme bloei van
het bedrijf. Vanaf 1967 werden de
dijken van Eierland op Deltahoogte
gebracht, tussen 1971 en 1973
volgden de aanleg van de werkha-
ven, het zeewaterbassin van de
nieuwe elektriciteitscentrale en de
omringdijk van de haven van Oude
schild en vanaf 1975 werd de dijk
bij Ceres verhoogd en verzwaard.
Voor het winnen en aanvoeren van
zand werd gebruikt gemaakt van
de bekende Grinza-schepen, die
het bedrijf zelf had laten ontwikke
len en bouwen. De firma verwierf in
die tijd de bijnaam 'huisaannemer
voor Texel'. Toen De Vries van de
Wiel bij de aanbesteding van de
dijk van de Eendrachtpolder eens
niet de laagste inschrijver bleek en
het werk niet kreeg gegund, werd
dat dan ook als een flinke teleur
stelling ervaren.
Er werd 'tempo gedraaid', consta
teren de schrijvers van het boek.
'Verschillende werken werden bin
nen de in het bestek voorgeschre
ven termijn opgeleverd. Het scheel
de soms twee tot zes maanden.
Daarvoor werd geen middel onbe
proefd gelaten. Voor personeel dat
niet van Texel kwam maar er wel
iedere dag moest werken, werd
woonruimte gezocht. Desnoods in
de vorm van barakken of woonwa
gens. 'Naast de noodslachting aan
de Hallerweg stonden er rond 1970
een stuk of drie en tijdens de ruil
verkaveling nog wel meer. Ook bij
de katholieke begraafplaats ston
den er een paar', herinnert Jan
Hopman, die van 1956 tot 1991 bij
De Vries van de Wiel werkte,
zich. Het jubileumboek meldt dat
sprake was van twee kampen:
een pluk salonwagens voor de
kraanmachinisten en een kampje
voor de uitvoerders. Ze mochten
niet bij elkaar staan van Willem van
de Wiel. Rangen en standen. De
vrouwen riepen elkaar op de koffie
via de gootsteen. De afvoeren lie
pen leeg op afschot en via die pij
pen konden ze met elkaar praten.
Dan riepen ze in de gootsteen:
"Nel, kom je een koppie halen?'
Dat hoorde je in de andere goot
steen, haha.'"
Ook Jan Tulp, die in 1970 als
hoofduitvoerder bij De Vries van
de Wiel begon, in 1978 adjunct
directeur werd en één van de
schrijvers van het boek is, woonde
een tijdje op Texel. 'Ik zat op twin
tig kilometer van huis in de kost. In
het zomerhuisje achter het huis
van onze uitvoerder Arie Bonne,
aan de Schumakersweg bij De
Koog. Dat was omdat je bij het
werk aan de dijken aan het tij
gebonden bent en ik dus lang niet
altijd 's avonds
naar huis kon. Dat
heeft niet zo heel
lang geduurd. In
de weekeinden
kwam mijn vrouw
met de kinderen
naar Texel. Dat
heeft ongeveer
een half jaar
geduurd. Ik heb
hier een jaar of
zeven, acht
gewerkt, maar ook daarna behield
ik de supervisie over de werkzaam
heden op Texel. Het is daardoor
altijd mijn eiland gebleven.'
Tulp herinnert zich zijn eerste klus
nog goed. 'Dat was de riolering
aan de Bosrandweg. Die liep op
drie meter diepte naar de zuivering
Everstekoog. We hadden toen nog
lang niet de machines van nu. Het
was bijvoorbeeld behoorlijk lastig
om te bepalen of het riool water
pas was. Dat deed je met behulp
van een lat en dan wist je of het
ongeveer goed was. Nu weet je het
dankzij een laserstraal precies.'
Ook de communicatie verliep veel
minder soepel dan tegenwoordig.
'Telefonische berichten kwamen
naar mijn huis', herinnert Hopman
zich. 'Als ik thuis kwam voor de
schaft, vroeg ik altijd of er nog was
gebeld. Maar het gebeurde ook
wel, als het haast had, dat mijn
vrouw op de fiets kwam vertellen
wat er loos was.' Tulp: 'Als ik Hop
man moest spreken en De Vries
van de Wiel was op meerdere plek
ken tegelijk aan het werk, dan was
het een kwestie van vragen. Het
gebeurde ook wel dat ik naar De
Cocksdorp ging en daar te horen
kreeg dat hij net naar Oudeschild
was gereden. Niet alle veranderin
gen zijn een verbetering, maar de
uitvinding van de mobiele telefoon
is een zegen.'
Tulp en Hopman werkten jarenlang
nauw samen. De eerstgenoemde
was de baas, maar waakte ervoor
zich al te autoritair op te stellen.
'Het belangrijkste was dat het werk
goed werd gedaan. Voordat we
eraan begonnen, zei ik altijd: jon
gens, dit moet gebeuren, dit heb ik
in mijn hoofd, maar als jullie een
beter idee hebben, dan hoor ik dat
graag. Zo niet, dan doen we het op
mijn manier. Dat is vrij simpel.'
Hopman grijnst: 'Het gebeurde
toch wel op zijn manier, hoor. Maar
het klopt inderdaad: je had een
behoorlijke mate van zelfstandig
heid. Als het goed ging, lieten ze je
je gang gaan.' Tulp: 'Je moet men
sen in hun waarde laten. Ik toonde
ook altijd mijn belangstelling voor
hoe het thuis ging. Dat werkt het
prettigst.'
Dat de onderlinge verhoudingen
goed waren, blijkt ook wel uit de
contactdagen voor oudgedienden,
die sinds 2000 eens in de ander
half jaar worden gehouden en die
druk worden bezocht. Gepensio
neerde werknemers worden er
door directieleden bijgepraat over
de recente ontwikkelingen binnen
het bedrijf, er wordt een excursie
gehouden en de dag wordt stee
vast afgesloten met een sfeervolle
maaltijd.
De directie heeft genoeg te vertel
len, want De Vries van de Wiel is
en blijft een bedrijf waar veel
gebeurt. Begonnen in de grond-,
weg- en waterbouw en de aanleg
en versterking van dijken kwamen
daar in de jaren tachtig milieuacti
viteiten bij en sinds de jaren negen
tig is veel ervaring opgedaan met
publiek private samenwerking,
waarbij samen met de overheid
bijzondere projecten werden opge
zet, zoals grondreiniging en de
aanleg van een baggerdepot. Begin
deze eeuw werd De Vries van de
Wiel onderdeel van de multinatio
nal DEME, waarvan het hoofdkan
toor in België is gevestigd. In 2005
werd in Kampen begonnen met de
aanleg van de Zuiderzeehaven en
anno 2011 is De Vries van de
Wiel verder druk met werk aan de
tweede Coentunnel, de Noord-
Zuidlijn, IJburg, De Vecht, het
Ketelmeer, Waddenzee en een
reeks andere projecten. Met zo'n
200 werknemers wordt een omzet
van 75 miljoen per jaar bereikt.
Algemeen directeur Arend Roos
vertelt in het boek toe te willen
naar een omzet van 100 miljoen
met 250 werknemers.
Het rijk geïllustreerde jubileumboek
De Vries van de Wiel, 60 jaar
milieu-, GWW- en baggerwerken
telt 120 pagina's en is voor €15,-
verkrijgbaar bij boekhandel Nauta
Boek in Den Burg.
Joop Rommets
Vrijdag 2 december - 20.30 uur - Music Club
Tineke Postma Quartet
Winnares Edison Jazz Nationaal 2011! Entree€17,S0
(diner vooraf mogelijk, reserveren gewenst)
IvÈraKMr JHl
W»MmWVrijdag 23 december (try out). Zaterdag 24 december,
vlivSl Zondag 25 december. Maandag 26 december en
Donderdag 29 december
[music CLUB 2010 KINDERTHEATER DINER CABARET
,HUPtc m&.
Bel of mail voor meer informatie of boekingen: 0222-315555 of info@texeltours.nl
PROGRAMMA 1 T/M 7 DECEMBER:
(3 !@UITIadderTexel
Tel. 0222-315555
WM0/ ziekenvervoer
Rolstoelvervoer
10% korting met
onze voordeelpas
Met TEXELTOURS naar concert of musical!
08-12-2011 Kerstshoppen bij 'De Boet'
11-12-2011 Holiday on Ice
08-01-2012 musical Wicked
Compleet verzorgd arrangement met
entreeticket, comfortabel busvervoer
en overtocht!
