TEXELSE 15 COURANT
Puurheid, rust en ruimte visitekaartje Georgië
'Gasten zijn door
God gezonden'
'Publiek moet mijn bondgenoot worden'
De glazen brug over de rivier in Tiblisi.
Marjan Boontjes reisde af naar
Georgië en deed voor de Texelse
Courant verslag van haar beleve
nissen. In aflevering 3 beschrijft ze
haar toer door hoofdstad Tiblisi.
Rond elven vertrekken de journalis
ten met de gids Nini in het busje voor
het bezichtigen van Tiblisi, de hoofd
stad van Georgië. De rest van het
team gaat naar de persconferentie
om het Festival Iberia op televisie te
promoten. Nini is een jonge splinter
dunne vrouw in spijkerbroek met dik
hip kortgeknipt haar. Ze heeft iets
jongensachtigs in haar doen en laten.
Ze maakt graag grapjes. Ze vertelt
mij later dat ze jeugdkampioen atle
tiek is geweest. Vooral in hoelahoe
pen was ze heel bedreven. Een cir
cusmeisje met toeristen als haar
nieuwe publiek. Ik luister graag naar
haar verhalen. We staan boven op de
burchtwal aan de oever van de rivier
in het centrum van de oude stad. We
kijken naar een groot standbeeld van
een koning te paard uit de 5e eeuw.
Nini vertelt dat de koning op jacht is.
Hij schiet een fazant die dood ter
aarde stort en in een heetwaterbron
terecht komt. In het geneeskrachtige
water komt hij weer tot leven. Dit
wonder ziet de koning als een teken
om op deze plek de stad Tiblisi te
bouwen. Rond de bron zijn nu de
gemetselde koepels van het drukbe
zochte badhuis gebouwd.
De rivier splitst de stad in twee helf
ten. Op de linkeroever wonen de
allerarmsten. Veroordeelden die hun
straf hebben uitgezeten krijgen een
nieuwe start in de fabrieken die daar
te zien is. Deze godin in haar geplooid
stenen gewaad is' Moeder van Geor
gië'. In de ene hand draagt ze een
getrokken zwaard om de vijand te
doen keren en in de andere houdt ze
een bokaal wijn geheven om gasten
als vrienden te ontvangen. 'Gasten
zijn door God gezonden', is hier het
spreekwoord. Er worden hypermo
derne hotels gebouwd om ze te ont
vangen.
Als je in Tiblisi hebt gewinkeld op de
boulevard, geluncht in de kash-
bastraatjes, een bad hebt genomen
in het geneeskrachtige water en een
wervelende dansvoorstelling hebt bij
gewoond dan is er nog de rijke natuur.
Alle landschappen zijn aanwezig.
Texels aandoende stranden aan de
westkust, wouden en bossen tussen
de tweeduizend rivieren stromend
vanaf de Kaukasus en de zeer vrucht
bare dalen. Overvloedige zongerijpte
oogsten van druiven, citrusfruit,
groente, tomaten, paprika's, hazelno
ten en scharrelvlees voor de heerlijke
Georgische gastvrije keuken. Georgië
streeft net als Texel naar een pure
keuken. Veel is vers en huis gemaakt.
Maaltijden met zelfgestookte likeur
zoals bij ons 't Juttertje en 'Best
Texels spul'. Wijn van het huis met
een onbekend promillage wordt daar
bij uit grote karaffen geschonken.
Tussen de druivenstokken zouden
borden kunnen staan met 'Hier groeit
uw fruitig wijntje.' Naar Texel gaan
toeristen voor puurheid, rust en ruim
te. In Georgië is dat ook het visite
kaartje. Moeder van Georgië wacht
op je.
maijanboontjes@gmail .com
gespannen, 's Avonds is hij feestelijk
verlicht als een schitterend pronkju
weel in de nacht. 'Een brug van niets
naar nergens', zeggen de Tiblisiërs
omdat de pleinen die het verbindt
nog in aanbouw zijn. Toch zie je de
hele dag mensen paraderen in dit
glazen schild als van een waterschild
pad.
Ook de imposante kathedraal is aan
deze kant gebouwd. De kathedraal
staat op een immens plein omzoomd
door rozenperken. Door een poort in
een muur lopen we het plein op naar
de brede trappen waarboven de
imposante kathedraal staat met zijn
vele gestapelde daken. Binnen han
gen iconen aan de hoge witgepleis
terde muren. Ervoor branden kaarsen
en in vazen staan bloemen. Onze
voetstappen galmen op de marme-
dopen.Toch houden de meeste
gezinnen het bij twee kinderen. De
vrouwen emanciperen.
Na het bezoek aan de kathedraal
gaan we met Nini de gezellige ter
rasjes opzoeken. De sfeer doet aan
een kashba denken. Kleurige hand-
geweven kleden, koperen lampen en
keramisch servies. In de smalle
straatjes zijn vele galerietjes met
kunst en ambacht. Schilderijen, glas,
sieraden, houtwerk en bronzen beel
den. Er wordt veel met schapenwol
gedaan. Je vindt er prachtig design
van wollen kleding en viltwerk van
boerenvrouwen uit de bergen. En ook
daar worden schapenwollen dekbed
den gemaakt. Vrouwen zitten in een
kring om tafel en pluizen met de hand
de wol. Nini wijst ons op een groot
witmarmeren beeld op de hoogste
heuvel van de stad zodat het van ver
Kathedraal in Tiblisi
gebouwd zijn. Als behuizing staan
daar nog de zeer gehorige flats uit de
Sovjettijd. De rechteroever is voor de
rijken en de notabelen. Voor hen zijn
de statige huizen met balkons en
fraaie gebouwen voor cultuur en the
ater.
De huidige president Sackasvili is
met de Zeeuwse Sandra Roelofs
getrouwd. Zij hebben met opzet op
de linkeroever als een gebaar naar
het volk het presidentiële paleis laten
bouwen. En er is een hypermoderne
glazen brug tussen de beide oevers
ren vloeren. Zondags stroomt dit
gebouw stampvol met mensen die
de dienst willen bijwonen. Op het
plein staat een digitaal scherm voor
degenen die er niet meer in passen.
De kathedraal met zijn gouden toren
dak, dat als een geslepen potlood-
punt de hemel aantikt, symboliseert
de wederopstanding van de Ortho
dox Christelijke kerk. Nini vertelt ons
dat de priester een vriend van de
familie is. 'Je kunt hem gewoon bel
len als je iets wil vragen. Over alles
kun je hem om raad vragen.'
In Tiblisi staan veel kerken met ver
schillende geloofsrichtingen. Religie
mag weer.
Nini vertelt dat de patriarch katholi-
cus dezelfde status heeft als bij ons
de paus. Hij geniet een groot vertrou
wen. Toen de mensen een paar jaar
geleden in protest op de pleinen
bivakkeerden was de spanning tot
het kookpunt gestegen. Dan ver
schijnt de patriarch op de televisie
om het volk toe te spreken met 'Jullie
boodschap is helder. Keer gerust
naar jullie huizen terug.' En dat doen
ze. De knop gaat in één keer om.
Georgië is twee keer zo groot als
Nederland en telt slechts vijf miljoen
inwoners. Door de vele oorlogen is
het dunbevolkt. De kerk promoot het
dende kind door het als beloning door
de patriarch katholicus te laten
VRIJDAG 02 DECEMBER 2011
Als textielkunstenares Iny Nahuys
in 2009 overlijdt, blijft haar man,
Eldert Willems, alleen achter in De
Koog. Zijn hele leven verandert.
Waar hij op Texel altijd in de scha
duw van zijn vrouw is gebleven,
treedt hij nu naar voren.
Het overlijden van zijn geliefde gooit
het leven van Willems overhoop, wat
hem uiteindelijk zal brengen tot deze
stap. Hij omschrijft dit zelf als volgt:
'het overlijden van Iny, een fascine
rende, blitse vrouw, heeft mijn leven
binnenste buiten gekeerd. Het diepe
verdriet dat ze van mij is weggegaan,
kan ik alleen verdragen door woe
dend te worden op mijzelf en met
mijn werk laten zien dat Ongeluk niet
het laatste woord heeft. Het publiek
moet mijn bondgenoot worden.
Alleen langs die weg kan ik berus
ten.'
Naast het uitbrengen van zijn eigen
werk zorgt hij ook voor de erfenis die
Nahuys heeft achtergelaten. Zij ver
wierf haar bekendheid met textiel-
schilderijen, die zij veelal op Texel
maakte en exposeerde. Hij zal ervoor
moeten zorgen dat haar collectie
beheerd wordt en een mooi plaatsje
krijgt. De laatste expositie van Nahuys
was in 2006 in Den Hoorn. In de aan
kondiging hiervan houdt zij nog geen
rekening met de dood. Ze kondigt de
expositie aan met de tekst: 'Iny
Nahuys, 200 jaar. 20 jaar Texel, 40
jaar beeldend kunstenaar, 60 jaar
getrouwd, 80 jaar oud.
Terugkijkend op Iny's laatste exposi
tie beschrijft de dichter de reactie van
de dood als persoon: 'De dood, aan
wie weinig ontgaat, las deze aankon
diging en mompelde: Wat een euforie
bij dat grietje. Als ik me niet vergis
heb ik haar op mijn lijstje staan van
2009. Weet ze dan niet dat alle jon
gens en meisjes van boven de 80
worden opgehaald?'
In de woede die hij in zijn verdriet
heeft opgebouwd, gooit Willems het
roer om. Hij stelt zijn vrienden en ken
nissen op de hoogte van zijn veran
derde werk- en levensstijl. Om zijn
woorden kracht bij te zetten wil de
filosoof, schrijver en beeldend kun
stenaar de poëziebundel Nieuwsbe
richt gevolgd door Orakel op de markt
brengen. Hij wil in deze bundel het
verdriet van de grote aantallen laten
zien, 'het misère-scenario van econo
mische crisis, klimaatverstoring, ver-
keersinfarct, toenemende fraude en
criminaliteit, dierensterfte, ziekten van
contact en te teveel, teloorgang van
individuele waarden.' Ook wil hij hel
pen de cultuursector meer aandacht
te geven.
citeert hij uit zijn academisch verle
den (Willems was 20 jaar docent
geschiedenis van kunst en cultuur) en
maakt hij duidelijk dat deze, ooit heel
gewone definitie van kunst totaal ver
geten is geraakt. Volgens de schrijver
moeten we de capaciteit om aan het
negatieve vorm te geven opnieuw
aanleren. In de opvoeding, op school,
de universiteit, de instellingen en de
bedrijven.
De gedichten die in zijn bundel te
Eldert Willems: 'Het diepe verdriet dat ze van n
verdragen door woedend te worden op mijzelf e,
Ongeluk niet het laatste woord heeft.
Een antwoord van natuurbewuste
duurzaamheid krijgt volgens de dich
ter maar langzaam voet aan de grond.
Wie duurzaamheid zegt in de econo
mie en de politiek komt er niet onder
uit ook de duurzaamheid van de cul
tuur hierbij te betrekken. Wel neemt
de interesse in kunst en cultuur op
Texel langzaam toe, het eiland wil
duurzaamheid uitstralen. Willems wil
hier vanuit de cultuurhoek op inha
ken. 'Ars longa, vita brevis', oftewel
'de kunst heeft een lange adem, het
leven een korte'. Met het aanhalen
van dit gezegde laat de schrijver het
belang van de duurzaamheid in de
cultuursector zien. Hij ergert zich aan
politici die zeggen dat we anders
moeten leren denken. 'Niet zeggen
maar doen'vindt hij. 'Voordoen' Wil
lems omschrijft de kunst als 'opvoed
ster van het menselijk geslacht'. Hier
vinden zijn, zullen niet door alle lezers
als alledaags beschouwd worden.
Veel van de gedichten moet je wel
tweemaal lezen om ze te begrijpen.
Toch ziet hij markt voor dit boek
onder de Texelaars. 'En wanneer ze
het niet begrijpen, doe ik het opnieuw
voor, een beetje anders. Net zo lang
tot ze voelen wat ik bedoel. Ik geef
geen les, ik doe voor'.
Via zijn bundel wil hij een andere kijk
geven op het hedendaagse rampen
festival in de Journaals. Hiermee
doelt Willems op de grote mate aan
negatief nieuws bij de nieuwsdien
sten. De bundel belicht zijn kijk op de
crisis, de teloorgang in de cultuursec
tor en de teloorgang van de taal op
zich. Hij kiest in zijn poëzie voor een
komische stijl die richting het absurde
gaat. Overdrijving is een vaker
gebruikt medium om door te dringen
tot je lezer. In de bundel komen veel
actuele aspecten aan de beurt. Dat
de cultuur een grote rol speelt valt
goed te zien in het pseudoniem waar
onder hij de dichtbundel wil uitbren
gen: Saeftinge, het verdronken land
in Zeeuws Vlaanderen. Dit staat sym
bool voor de teloorgang die de cul
tuursector nu ondergaat.
Sinds 2009 is de schrijver hard bezig
geweest met de bundel en nieuw
filosofisch werk, over de Vergeten
aspecten van taal. Werk dat hij aan
de overkant op de markt wil brengen:
'Kritische reconstructie is mijn ant
woord op het negatieve van het ver
driet. Mijn relativerende, kritische en
(zelf)spottende eigenschappen bewij
zen hun dienst. Als ik niet kan lachen,
heeft het leven weinig te bieden.'
Naast het leveren van een bijdrage
aan de duurzaamheid van de cultuur,
wil de, inmiddels 88-jarige, schrijver
de mensen ook aan het denken zet
ten. 'Mensen leven in het nu, maar
we leven in een stroom, van Verleden
dat ertoe doet, het Heden dat nu aan
de beurt is en de Toekomst die staat
te wachten om het over te nemen.
Het leven is kort, maar de tijd duurt
lang.
De filosoof werd geboren in Schaer-
beek, Brussel. Nadat hij in Amster
dam het gymnasium had voltooid,
deed hij enkele jaren redactioneel
werk. In 1978 behaalde hij zijn docto
raat in de wijsbegeerte, met het
proefschrift ARPH (AR kunst; PH
philosophia). Willems woont inmid
dels ruim 25 jaar op het eiland. Waar
hij op Texel altijd op de achtergrond is
gebleven, is hij in de rest van Neder
land al langer bekend met zijn schrijf
werk.
Hij stelde acht poëtische bundels
samen en kwam meerdere keren
met filosofisch werk dat gebaseerd
was op het thema ARPH. Ook heeft
hij een twintigtal exposities gehad
met zijn beeldende kunst. Bij het
grote publiek werd hij bekend met
boeken als In 26 letters en Nederland
wordt groter. In 26 letters was in
1960 het Boekenweekgeschenk.
Job Schepers
PROTESTANTSE KERK:
Protestantse gemeente Den Burg:
9.30 u. mw. K.M. Dijkerman.
Protestantse gemeente Waal,
Koog, Den Hoorn:
De Waal: 10.00 u. ds. C.F. Klaassen,
viering Heilig Avondmaal.
De Koog: dienst in De Waal.
Den Hoorn: dienst in De Waal.
Protestantse Waddengemeente
Texel:
Oosterend: 9.30 u. dhr. M.D. Kuiper.
De Cocksdorp: geen dienst.
Oudeschild: 11.00 u. mw. K.M. Dij
kerman.
GEREFORMEERDE GEMEENTE:
in kerkgebouw Schoolstraat, Ooste
rend: 10.00 u. en 16.00 u. lees-
dienst.
Medische zorg
Voor spoedeisende medische hulp in
het weekend, op zon- en feestdagen
en van maandag tot en met vrijdag
van 17.00 tot 08.00 uur: Centrale
Huisartsen Post, tel. 321143.
Tandartsen: Voor spoedeisende
tandheelkundige hulp is via één van
de volgende telefoonnummers infor
matie te krijgen over het pljnspreek-
uur op zaterdagen, zon- en feestda
gen. Tevens wordt het
Hulpverlening
Brand/Ambulance: Bij brand en
voor spoedeisend ambulancevervoer
bellen: 1-1-2. Of bel de Meldkamer
Noordholland-noord: 072- 5644444.
Politie: PHH-gebouw, Pontweg
104, Den Burg. Het bureau is op
maandag tot en met vrijdag van 9.00
tot 12.00 uur. Telefoon: 0900-8844. In
spoedeisende gevallen: 112.
Gevonden munitie: Bel de politie,
tel. 0900-8844.
Vermiste en gevonden huisdie
ren: Dierenpension Texel, Slufterweg
216, De Cocksdorp, tel. 311477,
www.dierenpensiontexel.nl
Dierenartsenpraktijk: Keesom-
laan 11, Den Burg, tel. 312527.
Centrum voor Jeugd en Gezin
Texel: voor vragen over opvoeden en
opgroeien. Bereikbaar via www.cjg-
hoog water
Verwachte tijden van hoogwater
ter rede van Oudeschild.
Vrij. 2 dec. 00.46 en 12.20 u.
Zat. 3 dec. 01.25 en 13.10 u.
Zon. 4 dec. 02.15 en 14.07 u.
Ma. 5 dec. 03.05 en 15.24 u.
Dln. 6 dec. 04.07 en 16.30 u.
Woe. 7 dec. 05.20 en 18.00u.
Don. 8 dec. 06.26 en 18.45 u.
eerder hoog water. Vrijdag 2 december
eerste kwartier, zondag 4 december
doodtij. Zondag
TEXELSE@COURANT
LANGEVELD
Verschijnt op dinsdag en vrijdag
Spinbaan 6 1790 AA Den Burg
Postbus 11 1790 AA Den Burg
Telefoon 0222 - 36 26 20
Telefax 0222 - 32 30 00
E-mail redactie@texelsecourant.nl
Buiten werktijd:
Joop Rommets
Telefoon 31 94 05 of 06 - 20 31 59 8S
Advertenties en abonnementen:
Spinbaan 6 1791 MC Den Burg
Telefoon 0222 - 36 26 00
Telefax 0222-31 41 11
E-mail info@lenr.nl
Per jaar €86,55 €84,15
Bij verzending naa
portokosten verschuldigd.
Beëindiging abonnement:
Uitsluitend schriftelijk en 4 weken vi
afloop van de abonnementsperiode
DOOPSGEZINDE GEMEENTE:
Kogerstraat, Den Burg: 10.00 u. M.C.
Aters, extra collecte Doopsgezinde
Zending, verkiezing leden kerke-
BAPTISTENGEMEENTE:
Julianastraat, Den Burg: 10.00 u. ds.
J. Folkerts.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK:
Den Burg: 11.00 u. pastor Granne-
man, dameskoor.
De Cocksdorp: 9.30 pastor Granne-
JEHOVAH'S GETUIGEN:
Noordwester 3, Den Burg: Openbare
lezing, 10.30 u.: Wereldomvattende
vrede - Uit welke bron; Wachttoren
studie, 11.20 u.: Wat voor ontspan
ning kies jij?
Denkertje
n kinderen besteec
verloren tijd.
ongevallennummer vermeld. 313086;
314727; 314669; 312270 of 322008.
Verloskundigenpraktijk: Pontweg
106, Den Burg. Dag en nacht bereik
baar via tel. 313090 of 06-
51404872.
GEZONDHEIDSZORG:
Gemini Ziekenhuis, tel. 0223-
696969, www.gemini-ziekenhuis.nl;
bezoektijden dagelijks van 15.30 tot
17.00 en van 18.00 tot 19.00 i
Extra bezoekuren op zaterdag, zc
10.30 tot 11.30
texel.nl of 06-82060222.
Verslavingsproblemen: Voor hulp
bij problemen met alcohol, drugs of
andere verslavingen: bel tijdens kan
tooruren 319413 (De Nieuwe Skuul).
Anonieme Alcoholisten: dinsdag van
19.00 tot 21.00 uur in Den Helder, tel.
0223-642189 (vragen naar Ron).
Verslavingszorg: Brijder Versla
vingszorg Texel, PHH-gebouw, Pont
weg 104, Den Burg. Voor inlichtingen,
advies, consultatie en preventie,
peter.molenaar@brijder.nl.
Scouting Texel haalt zaterdag oud
papier op in de wijk Paelwerck,
Schoudieck, Hoefslag, Noordvlak,
Markgrave, Waardwei, Strandkaap,
Schilpbanck, Vroonlant, Buyten-
Vrijdag
18.00 u. Radio Texel Actueel
19.00 u. Wilde vaart (H)
20.00 u. Music machine
21.00 u. Radio Noord-Holland
Zaterdag
16.00 u. Wegdromen met een boek
17.00 u. Pietelepote
18.00 u. Marco FM
19.00 u. Radio Noord-Holland
Zondag
9.00 u. Klassiek op zondag
10.00 u. kerkdienst:vanuit de doops
gezinde kerk Den Burg, voorganger
kandidaat M.C. Aten, tweede advent
11.00 u. Vlaswiek
12.00 u. Natuurwijzer
13.00 u. Noud draait deur
14.00 u. Wilde vaart
15.00 u. Het uur van de blues
16.00 u. Sport lokaal
18.00 u. Radio Noord-Holland
Maandag
18.00 u. Symphonies
19.00 u. Wegdromen met een boek
(H)
20.00 u. Natuurwijzer (H)
21.00 u. Reggae on the move
22.00 u. Radio Noord-Holland
Dinsdag
18.00 u. Radio Texel Actueel
19.00 u. De keuze van...
19.30 u. Raadscommisie. Recht
streekse uitzending vanuit het
gemeentehuis.
Aansluitend: Radio Noord-holland
Woensdag
18.00 u. Onder de toren
18.30 u. Overdenking door Kees
Frank Klaassen
19.00 u. Verzoekplaten
19.30 u. Raadscommisie. Recht
streekse uitzending vanuit het
gemeentehuis.
Aansluitend: Radio Noord-holland
Donderdag
18.00 u. Country Time
19.00 u. Even bijpraten met.. Van
daag: wethouder Hennie Huisman en
Piet Bolier over de hulpgroepen rond
de defibrilator.
20.00 u. Radio Noord- Holland
