r
TVO: op de bres voor ondernemersbelang en VVV-bijdrage
'Texel is ziek, maar
Texel wordt beter'
'Zijn ze wel goed
bij hun hoofd?'
TEXELSE 8 COURANT
TEXEL IS ZIEK
Hei Texelse tendscheps-convenent was gistermiddag voor de PvdA-stetenleden het be
langrijkste onderwerp. Aan latei v.l.n.r. statenlid Barbara van Bel/ma. Dirk Terpstte
(PvdA Texel). Adrlasn Difksen ILandschapszorgl. Ko Vinke ITVO). Gerard Zoetelief
(TVL). da statenleden Ger Franken en Willem ven der Paard. Gerhard Cedee ILand
schapszorgl en, helt zichtbaar, de Texelse kandidate Carol Herringt, tfon frsns Hpemenl
TVO schoof steeds vaker aan bij overleg. In februari 1995 zit Ko Vinke (vierde van
links) aan tafel bij de onderhandelingen over de invulling van het
landschapsconvenant. (Bron: archlet Texelse CourantI
Het Texels Verbond van Onder
nemers (TVO), onlangs gefuseerd
tot Texels Ondernemers Platform
(TOP), komt zelf ook voort uit een
fusie, Cor de Wit van de Alge
mene Texelse Middenstandsver
eniging, en Martien Bakker, voor
zitter van de Katholieke
Middenstandsvereniging, beklon
ken hun samensmelting tot TVO
in Het Zwaantje.
De Texelse Middenstandsvereni
ging werd bij Koninklijk besluit
opgericht op 29 juni 1914. In het
archief ontbreken de notulen van
vóór de oorlog, maar van daarna
zijn ze bewaard gebleven. Keurig
geordend in een map, getypt, maar
ook geschreven. Ook veel brieven
zijn er nog. Op de vergadering van
14 oktober 1948 bracht de voorzit
ter 'een bewijs van gebrekkige
organisatie van het middenstands
wezen' naar voren. 'Iedere midden
stander kan zich nog de strijd her
inneren over de winstmarges in de
kruideniersbranche.' Hoop werd
TVO: bewijs van slecht beheer
Reinigingstarieven
volgend jaar omlaag
In 1996 zorgden de hoogte van de
reinigingsheffing voor tumult binnen de
gelederen van TVO.
geput uit het voornemen om de
subsidies op levensmiddelen af te
schaffen. Vergeefs, want na protest
van de vakbonden werd dat besluit
opgeschort. Gesproken werd ook
over een te houden middenstands
week en dit keer met een slagzin te
gaan werken. Bij aankoop van een
gulden werd een letter beschikbaar
gesteld. Over het organiseren van
een tentoonstelling wordt geaar
zeld. Eén ondernemer ziet te weinig
verkoopmogelijkheden, wegens
gebrek aan goederen. Met een
opkomst van 45 leden wordt de
vergadering in de Oranjeboom
goed bezocht.
Verkeersmaatregelen
In 1955 staan op de ledenlijst 155
leden, zo blijkt uit een brief van de
Koninklijke Nederlandse Midden
standsbond waarbij het Texelse
verbond is aangesloten. Het bestuur
zit geregeld met de gemeente om
tafel. Bijvoorbeeld over verkeers
maatregelen. Maar het resultaat
stemt niet altijd tevreden. In 1971
tekent S. Kooy namens de midden
standsvereniging bezwaar aan
tegen het besluit van de gemeente
om de Weverstraat in het zomersei
zoen af te sluiten voor verkeer,
'daar bedoelde besluiten niet in
overeenstemming zijn met de
genoemde kontakten en bespre
kingen'. Dat b en w de onderne
mers toch als serieuze partner zien,
blijkt in datzelfde jaar, als het col
lege de vereniging om advies vraagt
over een gewenste ontheffing van
de halve dagsluiting voor kappers
zaken in de week voor Pasen en
Pinksteren, in verband met de
drukte.
Winkelcentrum
Cor de Wit, die twintig jaar voorzit
ter was en de overgang van mid
denstandsvereniging naar TVO
meemaakte, kan zich de discussies
met de gemeente nog goed herin
neren. 'Bij het maken van het plan
voor woonwijk De Mars wilde de
gemeente daar een winkelcentrum
realiseren. Joustra was toen wet
houder. Wij zeiden tegen hem: Dat
kan niet, er is al een overschot aan
winkels. Hij dacht er anders over.
Toen hebben wij het KNOV een
distributie-planologisch onderzoek
laten doen. Daaruit bleek dat het
tot overbewinkeling zou leiden.
Toen is dat winkelcentrum er niet
gekomen. Nu, met de plannen voor
de Groeneplaats en de leegstand,
zie je dat de geschiedenis zich her
haalt. De gemeente had ook eens
bedacht dat de reclame-uitingen
van de gevels moesten verdwijnen
en dat er iets nostalgisch voor
terug moest komen. Ik zat zelf in de
drankenhandel en zei tegen die
man van de gemeente dat Coca
Cola voor Texel alleen echt geen
smeedijzeren logo zou ontwerpen.
Dat begreep hij wel en toen is het in
de benen gezakt. Toen ik tegen
over die man zat, vroeg ik mij wel
af: zijn ze daar wel goed bij hun
hoofd? Als bestuurder moest ik
vaak tegen van die idiote dingen
ageren, ook vanuit eigen gelede
ren. Ook neringziekte wilde nog wel
eens opspelen. We namen ook deel
aan het landelijk Waddenoverleg.
Zat je daar met
middenstanders
van andere eilan
den te vergaderen.
Drie keer per jaar.
Op de terugweg
zeiden we tegen
elkaar: Wat heb
ben we daar eigenlijk te zoeken?,
want de problematiek op die ande
re Waddeneilanden was heel
anders. We voerden ook overleg
met de Kop van Noord-Holland, ik
zat in de Winkelconcentratie en zo
was er heel wat te vergaderen. Er
gingen veel uurtjes in zitten, maar
als je er mee bezig bent, dan doe je
mee. Je kunt je niet aan dingen
onttrekken.' Bij zijn afscheid als
voorzitter benoemde MKB Neder
land De Wit tot Lid van Verdienste.
VVV
De band met de VW loopt als een
rode draad door de geschiedenis
van TVO. Het verbond onder
schreef, samen met de RST en
TESO, in 1985 het rapport 'Struc
tuurwijziging Texel-promotie'. Dat
pleitte ervoor dat de VW zichzelf
als vereniging opheft en verder gaat
als stichting met vier participanten.
Doel is het uitvoeren van een
'breedschalig promotieprogram
ma'. Het mondde uit in een promo
tiestichting waarin TVO, TVL (vh de
vereniging VW), TESO en de
gemeente jaarlijks een gelijke bij
drage bijeenbrachten voor de
bekostiging en elk een vertegen
woordiger kregen in het bestuur.
Voor TVO betekende dat jaarlijks
anderhalve ton moest worden
opgehoest. TVO
telde op dat
moment 220 leden,
waardoor de bij
drage op te weinig
schouders zou
rusten. Er zou een
ledenwerf cam
pagne worden
gestart om alle 300 tot 400 onder
nemers die profijt hadden van het
toerisme binnen te krijgen. Een
reden om van lidmaatschap van
TVO af te zien was dat een deel van
de contributie moest worden afge
dragen aan het Koninklijk Neder
lands Ondernemers Verbond
(KNOV). Daarom werd gedacht aan
een regeling waarbij men zich kon
aansluiten zonder lid van het KNOV
te worden.
De campagne had niet het beoog
de succes. Het leidde in 1995 tot
de spraakmakende TVO-campag-
ne 'Texel is ziek, maar Texel wordt
beter' om meer ondernemers ertoe
te bewegen mee te betalen aan de
VW. Tot dusver waren dat er 150,
die opdraaien voor het volledige
bedrag. De campagne, bedacht
door Ruud Kalusche, was recht
voor zijn raap. Bedrijven die wél
betaalden, mochten een sticker op
hun zaak plakken en hun namen
werden gepubliceerd in de Texelse
Courant, als bewijs van hun bijdra
ge aan de eilandpromotor. 'Geen
sprake van morele chantage van
ondernemers die niet in staat zijn
hun bijdrage te betalen', zei TVO.
Maar bedrijven die niet op de lijst
stonden, werden wel als 'parasiet'
afgedaan. TVO vond het kortzichtig
om alleen over het geld van de VW
te praten. Van alle ondernemers
wordt 400 gulden gevraagd, maar
voor wie dat niet kan betalen vol
staat ook een symbolische bijdrage
van één gulden. 'Het gaat om een
zo groot mogelijk psychologisch
draagvlak.' De actie vormde tevens
de aanzet voor de VW om voor
een breder draagvlak promotie
avonden te organiseren waarin de
promotieactiviteiten uiteen werden
gezet.
Niet iedereen was blij met de actie,
die in een ingezonden brief als 'zie
kelijk en jammer' werd afgeschil
derd. De campagne luidde ook het
vertrek in van Willem de Sjeik'
Bakker als voorzitter van de WD.
Dit naar aanleiding van een voorge
nomen radio-interview over dit
onderwerp. Bakker vond de actie
'onfatsoenlijk en weigerde het inter
view, waarna hij het volgens het
bestuur na een reeks van 'commu
nicatiestoornissen' voor gezien
hield.
Reorganisatie
Desondanks hadden begin oktober
1995 230 ondernemers (40 meer
dan bij het vorige VW-contract)
een machtiging getekend, goed
voor 175.000 gulden en was er nog
25.000 gulden te gaan. Begin
november eindigde de teller op 335
ondernemers (meer dan het dub
bele van twee maanden eerder), die
tezamen hadden getekend voor
ruim één miljoen gulden over vijf
jaar, ruimschoots meer dan het
doel. 'De parasiet is veranderd in
een lieveheersbeestje', zei voorzit
ter Co Vinke. Wel stelde hij dat het
de laatste campagne in zijn soort
moest zijn. 'AUB nooit meer.'
Vinke wilde meer: een bestuurlijke
reorganisatie van TVO. Reden was
dat veel ondernemers het nut van
de organisatie niet inzagen en von
den dat het bestuur te ver van de
basis stond. Vinke ontvouwde het
plan om TVO op te delen in ver
schillende secties, afhankelijk van
de bedrijfstakken, zoals dienstver
lening, detailhandel, horeca en
bouw en aanverwante sectoren. De
secties moesten het bestuur aan
sturen en andersom het bestuur de
secties. Tevens werd de noodzaak
geventileerd voor meer samenwer
king op het gebied van toerisme.
TVO stelde de oprichting voor van
een toeristische raad die gevraagd
en ongevraagd advies geeft, het
geen zou uitmondden in het Toeris
tische Kennis Instituut.
Veerdienst
Het bedrijfsleven valt of staat met
een goede veerverbinding. In 1981
deed TVO een oproep aan minister
Zeevalking van Verkeer en Water
staat om haast te maken met de
aanleg van dubbele bruggen, zodat
beide dekken van de Molengat
konden worden benut. Het zou tot
1985 duren alvorens het zover
was.
Spraakmakend was de kwestie
over de harmonisatie van het
TESO-tarief, die in 1989 speelde.
Het kwam er op neer dat het Texels
tarief gelijk moest worden gescha
keld, wat naar verwachting neer
zou komen op een fikse verhoging
voor de Texelaars. TVO, de WD en
de vereniging Texelse Vervoersbe-
langen waren fel gekant tegen dit
plan en lieten hun stem horen in de
Tweede Kamer. Eind 1991 ver
scheen het rapport 'Schipper mag
ik overvaren?', dat de Erasmus
Universiteit in opdracht van TESO
had geschreven. Conclusie luidde
dat harmonisatie gunstig zou zijn
voor de welvaart op Texel. TVO
reageert met de opmerking dat het
rapport meer in het voordeel van
TESO dan van de Texelaars is
geschreven. Er wordt veel strijd
over geleverd en pas in mei 1994
geeft staatssecretaris Yvonne van
Rooy het verlossende woord: de
harmonisatie is definitief van de
baan.
Afvalstoffenheffing
Heikel punt binnen TVO was de
afvalstoffenheffing van de gemeen
te. Wethouder Terpstra had de
bedrijven begin jaren negentig een
fikse verhoging in het vooruitzicht
gesteld. TVO-bestuurder Jaap Drij
ver was diep in de materie gedoken
en presenteerde ondernemers een
scherp aanbod van de overkantse
vuilverwerker BFI. Het advies aan
de leden van TVO was om gebruik
te maken van dit veel goedkopere
aanbod om bedrijfsafval op te
halen. Vele tiental
len bedrijven rea
geerden positief.
Het zorgde binnen
de gemeente voor
veel onrust. Ver
trek van de onder
nemers werd
gezien als een aantasting van de
rentabiliteit van de gemeentelijke
reinigingsdienst, de tarieven voor
de burger zouden erdoor stijgen.
Wethouder Terpstra toonde zich
diep teleurgesteld in TVO: 'Het valt
me verschrikkelijk tegen, het colle
ge moet op gepaste wijze reage
ren.' Onder druk van TVO kwam de
gemeente toch met een voorstel
waarin het tarief dat van BFI bena
derde, maar dat nog altijd 15 pro
cent hoger was. TVO ging akkoord.
De kwestie bleef doorsudderen en
toen de tarieven voor 1995 TVO
opnieuw ontevreden stelden, toon
den de ondernemers zich onverzet
telijk en openden een inschrijving.
De firma Tatenhove bleek nog
goedkoper dan BFI en sleepte het
contract in de wacht. Zijn tarieven
lagen toen dertig procent onder die
van de gemeente.
Geageerd werd ook tegen het gun
ning- en aanbestedingsbeleid van
de gemeente, waardoor Texelse
bedrijven buitenspel werd gezet.
Het leidde onder meer tot een aan
gepast beleid, maar kon bijvoor
beeld niet verhinderen dat de bouw
van het PHH-gebouw en het
gemeentehuis naar overkantse
aannemers gingen.
TVO liet zich ook horen als het ging
om toerisme en recreatie. Zo had
TVO een tijd lang twee bestuursze
tels in het bestuur van de Recrea
tiestichting Texel (RST), tegenwoor
dig Texel Campings. Er werd
ingesproken op het zogeheten
Recreatie Basisplan van de
gemeente en over tal van andere
zaken.
Groeneplaats
In april 1990 presenteert TVO het
rapport Texel toekomstvisie detail
handel en horeca. In dit distributie-
planologisch onderzoek wordt de
Groeneplaats een 'onaangename
onderbreking van het winkelfront'
genoemd. Voorgesteld wordt dat
TVO en de gemeente een compleet
herinrichtingsplan maken, zodat
het weer een 'bruisend dorpshart'
wordt, onder meer met terrassen.
TVO lanceert samen met de Onder
nemersvereniging
van Den Burg
begin 2006 het
digitale platform
www.groene-
plaats.nl, waarop
kon worden gerea
geerd. Conclusies
luidden de klein
schalige activiteiten en de beslo
tenheid terugbrengen, een eigen
identiteit, zichtlijnen herstellen en
het park moet weer een volwaardi
ge en aantrekkelijk deel van het
centrum worden. Detailhandel,
horeca en kleinschalige bedrijvig
heid moeten een bijdrage leveren
aan de levendigheid van het cen
trum. Vele plannen verder blijft de
discussie over de Groeneplaats alle
kanten op schieten. Begin 2010 uit
TVO zijn zorgen. Over leegstand in
de Weverstraat, daling (tien pro
cent) van de omzet in de detailhan
del, (mogelijk) vertrek van AH en de
Rabobank en de nieuwe invulling
van de panden en het mogelijke
vertrek van de Aldi. Er wordt verwe
zen naar de structuurvisie die is
gemaakt. 'Er is in het verleden
beleid gemaakt, hou je daar aan.'
Bouwleges
TVO ageert ook tegen de hoogte
van de bouwleges en de precario
rechten. Laatstgenoemde zijn vol
gens TVO in vijf jaar tijd zelfs met
vijfhonderd procent verhoogd.
Nadat de rekenkamer na eerste
onderzoek bevestigde dat de
bouwleges aan de hoge kant zijn,
dat de kosten desondanks hoger
zijn dan de inkomsten uit leges en
dat er een onderzoek naar de effi
ciency gewenst is, eist de politiek
dat nader onderzoek.
Bouwprocedures
TVO maakte zich ook sterk voor
een snellere afhandeling van bouw
procedures. Zo ging 43 procent
van de bouwaanvragen terug naar
•takkar'a IJ««handelWavaratral
r-H. Hakkar, Oroeneplaata.
'i, Hakkar Jaosn. Ulnnenburg.
-V. Hakkar, Weverstraat.
-P. Bood, Wavaratraat.
..J. Boon, Kogaratraat.
-ka. Hrouuar-Hoboaten, wllb'latui
'11. Bruin Jan. Iarkatreat.
vJac. Bruin, stenanplaata.
li. Breeuwar, Oroanaplaate.
J'. Bruin Jan, Wavaratraat.
HJabr. Bruin, Silh liuui.
A. Butteraan, Bogarstraat.
Jac. Hoon, Kogerveg.
j R. Beuvlng, ;:ogarotraat.
Co8p. P.I.T. Kantooratraat
'P. Dan, Wauldaratraat.
'J.G. Hakkar, Btananplauts.
C.T. B.T.A. Stananplaata.
sD. Prank, wavaratraat.
V.P. Oaua, wavaratraat.
Ulo. da Braai, wavaratraat.
lloogarhaidawavaratraat SI.
'0. lluiaaan, overatraat.
Huiaaan, dolioonoordMag.
Deel van de ledenlijst van 1955.
de indieners omdat er wat ontbrak
op de tekeningen of de informatie
niet compleet was. En zo stapelde
zich vertraging op vertraging, met
allerlei nadelige gevolgen, ook voor
de aannemerij. De TVO-sectie
Bouw en Installatie dook in de
materie, wat ertoe leidde dat in
oktober 2009 afspraken werden
gemaakt tussen de gemeente en
TVO om de dienstverlening te ver
beteren. Architecten en tekenaars
gingen om tafel met medewerkers
van de gemeente om kennis uit te
wisselen en er werd een toetsings
protocol van kracht. 'Een goede
stap voor een betere en efficiëntere
samenwerking', luidde de conclu
sie toen. Gesteld werd dat de aan
vrager nu binnen vier weken zijn
vergunning in huis zou hebben.
Vertraging bij de vaststelling van
het nieuwe bestemmingsplan bui
tengebied was in januari 2011
reden voor TVO-voorzitter Ries
Swanink de noodklok te luiden.
'Ondernemers en particulieren kun
nen geen (bouw)plannen meer
realiseren en dit heeft een ketting
reactie tot gevolg.' Dit leidt tot een
kettingreactie die ook architecten,
bouw- en andere bedrijven treft.
Swanink herhaalt zijn zorgen in een
interview in oktober 2011waarna
blijkt dat er bij de gemeente een
stapel van vijftig tot zeventig princi
peverzoeken wacht op verwerking.
In december stroomt de raadszaal
vol met 175 bouwers, een nood
kreet om bouwprocedures sneller
af te handelen. Het college ant
woordt met een gedoogbeschik-
king, die een snelle uitbreiding van
vakantiewoningen mogelijk maakt.
Gerard Timmerman
z» i*>. -s
^^rfvr—rf Yf.
WV bijdrage nog ilrdiu
De advertentiecampagne Texel is ziek, maar Texel wordt beter", waarvoor TVO in
deze krant lijsten met namen van bedrijven publiceerde die meebetaalden aan de
VW, deed in 1995 veel stof opwaaien. Maar het doel om de bijdrage bijeen te
krijgen werd ruimschoots bereikt.
