TEXELSE 8 COURANT
Gemeentesecretaris in kwetsbare positie 'Je merkte dat er al
langer wat speelde'
Gevoelige kwesties en
afnemend vertrouwen
Heibel in raad over TESO-aandeel
Replica Texelse weer voor
museale bokkenwagen
VRIJDAG 23 MAART 2012
7 Wijngaarden bij zijn komst
Van een 'aanbodgerichte' naar
een 'vraaggerichte' organisatie.
Het doorvoeren van die cultuur
omslag was de belangrijkste
opdracht voor Cock van Wijn
gaarden toen hij Gert-Jan Jong
kind in 2007 opvolgde als
gemeentesecretaris/algemeen
directeur. De gemeente Texel die
'professionaliseert en weet waar
ze naar toe wil', zoals hij zelf
omschreef, was voor hem de
belangrijkste reden om vanuit
het Groningse Winsum naar
Texel te komen.
Hij begaf zich in een lastige positie.
'Regisseur, aanjager, ontwikkelaar,
spil, maar ook een positie waarin je
kwetsbaar bent, je je regelmatig in
een spagaat begeeft tussen orga
nisatie en politiek en de kop van jut
bent', schrijft hij in de verklaring bij
zijn vertrek. Het functioneren van
en de cultuur binnen de gemeente
lijke organisatie, de opeenvolgende
colleges en gemeenteraden en de
sprake zijn van onvoldoende
afstemming, onvoldoende commu
nicatie en wantrouwen.
Onderzoeksbureau BMC conclu
deerde in 2009 dat de gemeente
teveel hooi op de vork neemt, dat
de organisatie 'piept en kraakt' en
dat de bestuurders teveel op hun
bordje hebben. Het advies luidde
om niet langer alles zelf te willen
doen, maar zaken uit te besteden.
Naar aanleiding daarvan meldde
Van Wijngaarden met een 'plan van
aanpak' bezig te zijn. Het mondde
uit in een omvangrijk 'ontwikkeltra
ject' met als doel het behoud van
Texel als
zelfstandige gemeente, waarbij de
gemeente meer als 'regievoerder'
gaat opereren, in plaats van alle
taken zelf uit te voeren.
Van Wijngaardens functie als direc
teur van de BV Centrumplan, de
projectorganisatie (OPP Texel BV)
die de gemeente optuigde om het
centrum van Den Burg te ontwik
kelen, pakte ongelukkig uit. In 2010
trokken de gemeente en OPP de
stekker uit het project, onder meer
naar aanleiding van de recessie en
vertraging die het project had
opgelopen. Vanuit de politiek kwam
duidelijk het signaal dat de
gemeente zich niet met projectont
wikkeling moet bezighouden.
Personeelsbeleid groeide in zijn
periode uit tot een omstreden en
gevoelig dossier. Van een groei
end, kostenverslindend perso
neelsbestand, was hij weliswaar
redelijk succesvol in het terugbren
gen van de personeelskosten, in
de top van de organisatie ging het
onderlinge verhoudingen op de
werkvloer maakten zijn werk er niet
makkelijker op.
In zijn periode kwamen veel onder
zoeken voorbij. Goed en wel aan
de slag presenteerde de Rekenka
mercommissie eind 2007 een stu
die waaruit bleek dat een cultuur
van wantrouwen heerste tussen
raad, college en organisatie. Er zou
nodige mis. Het afdelingshoofd
Ruimte, begin 2008 met de nodige
tamtam genomineerd tot Jonge
Ambtenaar van het Jaar, werd in
datzelfde jaar op non-actief gezet,
wegens 'verschillen van inzicht.
Nog spraakmakender was de
kwestie rond het hoofd Gemeente
werken, die in 2011 op staande
voet werd ontslagen, onder meer
omdat sprake zou zijn van een
'zwarte kas'. De zaak is nog steeds
onder de rechter. Ook twee team
leiders moesten vertrekken. In de
rechtszaal bleek dat Van Wijngaar
den opdracht had gegeven tot het
bestellen van een elektrische auto,
terwijl de raad daar formeel nog
geen toestemming voor had gege
ven.
Geruchtmakend was Van Wijngaar
dens affaire met de directiesecre
taresse. Het was één van de rede
nen dat zijn vertrouwen en
geloofwaardigheid binnen het
gemeentehuis een deuk opliep. De
kwestie leidde er ook toe dat het
college met nieuwe regels kwam
aangaande verhoudingen op de
werkvloer tussen leidinggevenden
en ondergeschikten.
Van Wijngaarden kwam eind 2011
onder vuur te liggen na een kritisch
rapport van de Rekenkamercom
missie. Er was geregeld verzuimd
om functionerings- en beoorde
lingsgesprekken met medewerkers
te houden, gesprekken met afde
lingshoofden waren niet vastge
legd en het ontbrak aan visie op
het personeelsbeleid. Van Wijn
gaarden zou zelf personeelsdos
siers van afdelingshoofden in zijn
kantoor bewaren, terwijl die bij de
functionaris P&O horen, maar dat
sprak hij tegen. Ook bleek dat de
directie zelf niet is opgenomen in
de cyclus van functionerings- en
beoordelingsgesprekken. Van
Wijngaarden gaf zelf aan dat als
een groot gemis te ervaren. Kort
daarna maakte het college bekend
deze gesprekken alsnog te gaan
voeren met de directeur.
Eind 2011 wordt bekend dat de
operatie 'Zelf aan het stuur' om
Texel naar een regiegemeente te
ontwikkelen, tot gevolg heeft dat
het aantal medewerkers in vijf jaar
tijd met 25 procent moet worden
ingekrompen. Als belangrijkste
schakel in dit gevoelige proces
diende hij voldoende vertrouwen te
genieten. Daaraan ontbrak het,
zowel van de politiek als binnen de
eigen organisatie. 'Ik heb gemerkt
dat mijn handelen niet meer het
gewenste effect heeft.'
Gerard Timmerman
De politieke partijen reageren
wisselend op het vertrek van
Cock van Wijngaarden als
gemeentesecretaris en alge
meen directeur van de gemeen
te.
'Dit hebben we niet zien aanko
men', aldus D66-fractievoorzitter
Cees Hoogerheide. 'Maar ik heb er
honderd procent vertrouwen in dat
het college dit snel oplost. De
daadkracht van dit college is
immers groot.'
Voor Marian de Groot (WD) en
Rikus Kieft (GroenLinks) komt het
vertrek niet uit de lucht vallen. De
Groot: 'Van Van Wijngaarden en
het college hebben andere inzich
ten in de ontwikkeling van de
gemeente. Op een gegeven
moment merk je dan dat je uit
elkaar bent gegroeid.'
Volgens Kieft was het te merken
dat er al langer wat speelde, omdat
Van Wijngaarden steeds minder bij
raadsvergaderingen was. 'Het is
goed dat er nu open kaart wordt
gespeeld. Op die manier neemt het
vertrouwen van de burger toe.'
Volgens Klaas Veenbaas (CDA)
was het ook te merken dat Van
Wijngaarden minder vaak bij raads
vergaderingen was. Volgens hem is
het verstandig als er nu eerst een
interim-persoon wordt aangesteld
tot het moment dat de personeels-
reorganisatie voorbij is. Volgens
Veenbaas is het handig als zo'n
interim zich ook bezighoudt met de
ontwikkeling van Texel tot regiege
meente.
Nils Lely (PvdA) vindt het jammer
voor de betrokken personen wat er
gebeurd is. 'Bij zo'n situatie wor
den altijd mensen beschadigd, ter
wijl ik er vanuit ga dat iedereen zijn
uiterste best doet.' Joop Groes-
kamp (TB) zei dat hij Van Wijngaar
den altijd een prima vent vond.
Gerbrand Poster (Texel 2010)
noemde hem een vriendelijke man
met wie hij geen slechte ervaringen
had gehad. 'Als raad hadden we
door het dualisme ook eigenlijk
niet veel met hem te maken.' Vol
gens Ben Zegeren (CDA) werd de
affaire van Van Wijngaarden met
een medewerkster door het college
niet geapprecieerd. 'De situatie is
sindsdien onhandelbaar gewor
den.'
n Keessie Piet Witte, v
'Het niveau van de discussie
stijgt niet', merkte burgemeester
Francine Giskes op een gegeven
moment droogjes op tijdens de
raadsvergadering. Gerbrand
Poster, wethouder Eric Hercules
en Joop Groeskamp zaten elkaar
in de haren over de aanschaf van
TESO-aandeel nr. 1.
Poster was het absoluut niet eens
met de aankoop en trok de nodige
registers open om zijn ongenoegen
te uiten. Hij kwalificeerde het
besluit als 'infantiel' en vroeg zich
af hoe het college het in zijn hoofd
had kunnen halen om gemeen
schapsgeld aan het aandeel te
besteden. Volgens hem was het
ook geen bijzonder aandeel, maar
gewoon een aandeel waar na de
Tweede Wereldoorlog een 1 op
was gezet.
Poster ging nog een stap verder en
stelde zelfs dat hij een motie van
wantrouwen tegen het college zou
hebben ingediend als Texel 2010
geen onderdeel van het college
had uitgemaakt. Joop Groeskamp
(Texels Belang) liet zich daarna
verleiden tot de uitspraak dat Pos
ter dan ook maar de moed moest
hebben om daadwerkelijk een
motie van wantrouwen in te die
nen. Hij noemde het 'stuitend' wat
Poster deed.
Wethouder Hercules had een paar
cadeautjes voor Poster meegeno
men. Als antwoord op zijn vraag of
de gemeente eigenlijk wel mag
handelen in aandelen had Hercules
de programmabegroting 2012-
2015 van de gemeente meegeno
men. Daarin staat onder meer
opgesomd welke aandelen de
gemeente allemaal in bezit heeft.
Poster kreeg het advies de begro
ting eens door te lezen.
Hercules had ook een boek bij zich
waarin de Gemeentewet in een
voudige bewoordigingen is
beschreven. Poster kreeg het
advies dat boek ook eens door te
lezen. Volgens Hercules zou hij dan
kunnen lezen dat het college bij de
aankoop conform de Gemeente
wet heeft gehandeld.
Als klapstuk had de wethouder een
motie van wantrouwen van Poster
Toch subsidie Johannes Passion
Het vocaal ensemble Amici
Cantus krijgt toch subsidie voor
de eenmalige uitvoering van de
Johannes Passion van J.S.
Bach. Het college heeft het
beroep dat het ensemble heeft
ingesteld tegen de weigering
van de subsidie gegrond ver
klaard en zal alsnog €3.850, -
uitbetalen. Daarbij wordt uitge
gaan van 300 bezoekers en een
toegangsprijs van €15, -.
Voor de uitvoering huurde het
ensemble een professioneel orkest
in en kreeg het medewerking van
andere koren. Toch vonden b en w
dat de uitvoering te weinig toe
voegde aan het bestaande cultuur
aanbod om als bijzondere activiteit
te worden aangemerkt. De Advies
commissie Cultuurbeleid vond
bovendien dat de entreeprijs niet
paste bij een professioneel aan
bod. De gemeentelijke bijdrage per
bezoeker zou onevenredig hoog
zijn bij een te beperkt publieksbe
reik.
Die opvatting heeft het ensemble
dus met succes bestreden. De uit
voering was wel degelijk vernieu
wend en incidenteel, een aanvul
ling op het bestaande aanbod en
was ook van onderscheidende
waarde. De bezwaarschriftencom
missie dacht er ook zo over en
vond dat de uitvoeringsregels voor
de subsidiëring niet goed zijn toe
gepast. De commissie stelde vast
dat het college de afwijzing niet
had onderbouwd. Ook de Advies
commissie Cultuurbeleid had dat
niet gedaan, terwijl dat nu juist de
taak is van de commissie. De
bezwaarschriftencommissie vond
alleen al daarom het beroep
gegrond. Het college heeft zich
daarbij neergelegd.
van 2 maart 2010 bij zich. Poster
diende die toen in tijdens een
raadsvergadering omdat hij boos
was dat het toenmalig college een
bod van 42 procent van Primes-
Shares Worlds op de claim van €8
miljoen in IJsland had afgewezen.
Hercules: 'Als we daar toen in mee
zouden zijn gegaan, had ons dat
nu vier miljoen euro gekost. U bent
voor mij dus voortaan de man van
min vier miljoen.' Overigens diende
de PvdA tijdens diezelfde raads
vergadering in 2010 een 'motie van
treurnis' als reactie op het afwijzen
van het bod van 42 procent. Her
cules maakte op dat moment geen
deel meer uit van de fractie van de
sociaaldemocraten.
Met wegwerpgebaren maakte Pos
ter duidelijk dat hij het allemaal
maar onzin vond wat er werd
gezegd. Het boek over de Gemeen
tewet bracht hij demonstratief
terug bij Hercules. Groeskamp
deed een oproep aan de raadsle
den van PvdA, WD en D66 om er
nog eens goed over na te denken
met welke coalitiepartner zij in zee
zijn gegaan. Giskes maakte uitein
delijk een einde aan het gekrakeel
en stelde vast dat Texel 2010 dus
tegen was.
Parkeren op
de haven
Net als overal moet op het haven
terrein van Oudeschild worden
geparkeerd in de aangegeven vak
ken. Veel automobilisten weten dat
niet of trekken er zich niets van aan
en zetten hun auto zomaar ergens
neer. De gemeente wil daar een
eind aan maken door het plaatsen
van waarschuwingsborden.
Een aparte regeling komt er voor
bedrijfsauto's die in verband met
werkzaamheden op kotters of
installaties op de wal vlak bij het
karwei moeten staan. Als die een
bedrijvenparkeerkaart hebben,
hoeven ze niet in de vakken. Ze
moeten er wel voor zorgen dat de
verkeersveiligheid en de doorstro
ming niet worden belemmerd.
museumstuk
Welk voorwerp staat op deze
foto? Een kleine aanwijzing: het
ligt in Cultuurhistorisch Museum
Texel in De Waal. Onder de goe
de oplossingen verloot het
museum een vrijkaart voor twee
personen.
Hier volgt het antwoord op de
vraag van vorige week: het voor
werp op de foto is een lodderijn- of
reukdoosje en komt uit de Oud
heidkamer in Den Burg. Er zit een
sponsje in waarop eau de cologne
werd gesprenkeld ('I eau de reine,
wat de naam verklaart). Hieraan
konden de dames ruiken. Dat was
prettig als je omringd werd door
van die kwalijk riekende types die
zich nooit wasten, wat normaal
was in die tijd. Het is van zilver en
komt in de zilvertentoonstelling.
Wie er meer over wil weten of over
andere museumstukken, is van
harte welkom in de Oudheidka-
PvdA wil ideeën
van jongeren
De Jongeren Raad Texel (JRT)
roept jongeren op ideeën te stu
ren over de toekomst van Texel.
Ze doen dit in het kader van een
bijeenkomst, die georganiseerd
gaat worden door de PvdA. Tijdens
dit moment zullen specialisten
aanwezig zijn op de gebieden
waarover ideeën zijn aangebracht.
Op deze manier hopen de JRT en
de PvdA de betrokkenheid van de
Texelse jongere te vergroten. Vol-
De collectie van Cultuurhisto
risch Museum Texel in De Waal
is uitgebreid met een weer (Tes-
sels voor een gecastreerde ram)
voor een bokkenwagen. De repli
ca is gemaakt door preparateur
Christiaan Walen.
In de 19e en het begin van de 20e
eeuw hadden boerenkinderen vaak
een bokkenwagen. Soms werd die
getrokken door een geitenhok,
soms door een weer. Sommigen
hadden zelfs twee schapen voor
zo'n wagen. In oktober 2010 gaf
het museum opdracht aan Chris
Walen om zo'n weer te maken. Hij
geniet internationaal vooral
bekendheid als preparateur van
grote zeebeesten en maker van
modellen van wolharige neus
hoorns en andere IJstijddieren,
onder andere voor Ecomare en
Naturalis in Leiden. Ook maakte hij
indertijd een model van een piel-
steert, het oude Texelse schapen
ras. Walen en Marjolein Kramer
van het Fries Natuurmuseum
gebruikten voor hun model van
een Texelse weer foto's en prenten
uit de periode 1860-1920 uit de
collecties van het Cultuurhistorisch
Museum Texel en Maarten Stoep-
ker. 15 maart verhuisde de weer in
een krat van Leeuwarden naar De
Waal: een flink schaap, met voor
huidige begrippen opvallend veel
wol. Deze week wordt hij voor een
bokkenwagen gespannen. Vanaf
woensdag 28 maart is hij te bewon
deren.
De weer, de pielsteert, foto's, een
film en verhalen in het Waalder
museum illustreren de ontwikkeling
van het Texelse schaap van piel-
staart naar het huidige model. Ook
geeft dit een mooi beeld van 'duur'
speelgoed van Texelse boerenkin
deren in de tweede helft van de
19e eeuw en de eerste helft van de
20e eeuw.
gens Larissa Klaassen (voorzitter
JRT) zijn alle ideeën welkom, hoe
gek ze ook lijken.
De datum van de bijeenkomst is
nog niet bekend. De ideeën kun
nen gepost worden op www.jonge-
renraadtexel.nl
