i
uw club in de krant
TEXELSE 8 COURANT
125 jaar Texelse Courant
Denen, Noren, Zweden
en Finnen op de Elemert
Vogelbescherming met resultaat
Waarnemingen
en publicaties
Inventarisaties en tellingen
DINSDAG 08 MEI 2012
De grauwe gans, waarschijnlijk de meest bediscussieerde vogelsoort op Texel.
De meeste vogels zijn voor ons
niet individueel herkenbaar. Er
zijn uitzonderingen; individuen
met een kleurafwijking in hun
verenkleed, zoals merels en
kauwtjes met witte vlekken, of
de bekende witte lieuw die van
af 1958 tot in 1982 werd gezien.
Om een vogel toch als individu te
herkennen worden er al meer dan
100 jaar overal ter wereld vogels
geringd; ze krijgen aan hun poot
een metalen ring waarop het land
van de ringplaats en een unieke
cijfercombinatie staan vermeld, te
vergelijken met ons BurgerService-
Nummer
Mocht iemand een geringde vogel
vinden, dan weten we van deze
vogel direct al heel wat meer. We
weten de afstand tussen de plek
waar de vogel is geringd en waar
hij is teruggevonden, we weten
hoe oud de vogel is geworden (als
het als een nestjong is geringd) en
soms weten we dan ook de doods
oorzaak (kat, verkeerslachtoffer,
tegen een ruit aangevlogen). Als
we nu deze gegevens van hon
derdduizenden vogels combineren
dan komen we over een soort veel
te weten: waar broeden deze
vogels, waar overwinteren ze en
hoe oud kunnen ze worden. Hier
door zijn we te weten gekomen dat
de Waddenzee een belangrijk tus
senstation is tussen de overwinte-
ringsgebieden in West-Afrika en de
broedgebieden in Siberië. Tegen
woordig gaan vogelaars steeds
vaker met kijkers en/of telescopen
Excursies
Vogelwerkgroep Texel laat graag
zo veel mogelijk mensen meege
nieten van de vogels op Texel.
Hiertoe organiseert zij bijna elke
maand wel een excursie, waar
Texelaar en toerist van harte wel
kom zijn. De wandelingen, die
De Vogelwerkgroep Texel
werd in 1982 opgericht.
In het archief van de
Texelse Courant komt de
naam 747 keer voor.
bron:
archieftexelsecourant.nl
het veld in, waarmee zij het beeld
10 tot 75 keer kunnen vergroten,
hierdoor wordt van steeds meer
vogels tijdens hun leven het ring-
nummer 'afgelezen'. Vooral grotere
vogels, zoals meeuwen en ganzen,
worden voorzien van grote gekleur
de plastic ringen met maximaal
vier cijfers en/of letters, zodat deze
vogels op nog grotere afstand indi
vidueel herkenbaar zijn.
Op de Elemert zitten het hele jaar
door meeuwen, niet alleen zilver
meeuwen, die bijna zonder uitzon
dering op Texel uit het ei zijn gekro
pen, maar ook de iets kleinere
kokmeeuwen met hun zwartbruine
kop in de zomer. Meeuwen weten
het eendjes voeren zeer te waarde
ren, en zijn vaak sneller en behen
diger dan de eenden. Door hun
succes zijn ze vrij tam, of brutaal,
het ligt er aan hoe je het bekijkt.
Doordat ze zo dichtbij komen, zijn
geringde vogels vrij gemakkelijk af
te lezen. Daardoor weten we dat
de kokmeeuwen die we het hele
jaar door bij de Elemert zien, niet
altijd dezelfde vogels zijn; in de
winter zijn het geen Texelaars,
maar vogels uit het Oostzee gebied
inclusief de Baltische staten. En,
verrassend, ze weten vrijwel alle
maal elk jaar opnieuw het kleine
vijvertje op Texel terug te vinden!
Vaste gasten dus.
En de Texelaars dan? Uit ringafle-
zingen weten we inmiddels dat er
vogels zijn die zich in de winter het
voor de eenden gestrooide brood
gestrooid in Regent's Park in Lon
den prima laten smaken!
meestal door of langs beroemde
en vogelrijke natuurgebieden gaan,
worden aangekondigd op www.
vwgtexel.nl en Twitter (@VWG-
Texel), in de Texelse Courant en in
andere kranten. Het groeiend aan
tal deelnemers, met als gevolg een
groeiend aantal leden, wijst wat
ons betreft op een succesformule
die we nog lang willen volhouden!
Colofon
Vogelwerkgroep Texel
Vereniging opgericht: 1982
Aantal leden (april 2012): 333
Adres: Stengweg 14, 1795 LG De
Cocksdorp
Website: www.vwgtexel.nl
Doelstellingen:
- Het bestuderen en bekijken van
in het wild levende vogels en hun
gedragingen en het beleven van
genoegen daaraan te bevorderen.
- Het leveren van een bijdrage aan
behoud, herstel en bescherming
van vogels en vogelpopulaties en
hun leefgebieden op Texel en in
voorkomende gevallen ook daar
buiten;
- Het leveren van een bijdrage aan
het vergroten van de kennis over
vogels en vogelpopulaties
Activiteiten:
Het organiseren van excursies,
lezingavonden en andere evene
menten, broedvogelinventarisaties,
wad- en watervogeltellingen (4 tot
5 keer per jaar), ganzen- en zwa-
nentellingen (6 tot 7 keer per jaar),
nestkasten ophangen en controle
ren, vangen en ringen van zangvo
gels in de Korverskooi, vogelbe
schermingsactiviteiten zoals
weidevogelbescherming en het
afzetten van kwetsbare broed loca
ties van strandbroeders.
Jaarlijks overleg met de gemeente
Texel, Staatsbosbeheer en Natuur
monumenten. Het volgen van de
regionale politiek, met name de
ruimtelijke ontwikkelingen op Texel
voor zover deze van invloed zijn op
de natuur en daarmee de vogel
stand. Ook is de vereniging verte
genwoordigd in een aantal over
leggroepen zoals de Agrarische
Natuurvereniging Texel, Nationaal
Park Duinen van Texel en Beheers-
overleggroep Hors/Razende Bol.
Uitgaven:
Verenigingsblad De Skor (5 x per
jaar) en het jaarlijkse Ornitholo
gisch Jaarverslag Texel.
Contributie: €13,50 per jaar
Deze pagina werd samengesteld
door: Klaas de Jong, Bob Loos,
Cor Smit, Bernard Spaans, Vincent
Stork en Giel Witte.
Enkele tientallen leden van de
Vogelwerkgroep doen actief
mee aan verschillende vormen
inventarisaties en tellingen. Zo
worden jaarlijks broed vogels
geïnventariseerd in een 20-tal
gebieden, verspreid over Texel,
vaak op verzoek van Staatsbos
beheer of Natuurmonumenten.
Hiervoor worden standaardmetho
den gebruikt die zijn opgesteld
door SOVON, de landelijke organi
satie die zich met inventarisaties,
tellingen en ander vogelonderzoek
bezig houdt. Dankzij deze inventa
risaties wordt een belangrijke bij
drage geleverd aan de kennis over
het reilen en zeilen van in de Neder
land broedende vogels. In de op
Texel onderzochte gebieden kan
deze kennis ook worden gebruikt
om te beoordelen of het gevoerde
beheer het gewenste effect heeft
De Vogelwerkgroep bestaat dit
jaar 30 jaar en al vanaf de begin
periode zijn we druk met allerlei
vormen van vogelbescherming
activiteiten.
Weidevogelbescherming was in
1983 nog helemaal niet zo'n popu
laire bezigheid. Met vijf mensen
werd in Waalenburg gestart en er
werd een beperkte oppervlakte
afgezocht. Nu lopen in het voorjaar
dertig vrijwilligers op ongeveer
2.000 ha verspreid over heel Texel
om de nesten te markeren en te
beschermen. De boeren kunnen nu
tijdens de voorjaarswerkzaamhe
den om de nesten heen rijden of ze
verleggen.
Mede door de toenemende recrea
tiedruk kwamen de strandbroeders
in de problemen. Vooral op de
brede stranddelen van de Hors en
de Volharding namen de aantallen
dwergsterns, bontbekplevieren en
strandplevieren snel af. In goed
en of het nodig is om dit bij te stel
len.
Vanaf 1980 worden de op Texel
aanwezige wad- en watervogels 5
keer per jaar geteld. Daarnaast
worden extra tellingen van ganzen
en zwanen georganiseerd zodat
deze soorten in het winterseizoen
elke maand worden geteld. Al deze
tellingen worden verwerkt door
SOVON en gebruikt voor de jaar
lijkse rapportages over aantallen
en verspreiding van watervogels in
Nederland. Deze informatie wordt
gebruikt door beleidsmakers en
voor rapportages over het Natu-
ra2000-netwerk. De gegevens van
de Vogelwerkgroep vormen ook
een onmisbare bron van informatie
voor onderzoeksinstituut Alterra,
dat het ministerie van EL&I en de
provincies adviseert over de voor
de Grauwe Gans te nemen beheer-
maatregelen.
overleg met de terreinbeheerders,
zoals Staatsbosbeheer, Defensie,
Natuurmonumenten en Hoog
heemraadschap Hollands Noor
derkwartier, toen nog Waterschap
Texel, werden plannen gemaakt
om deze vogels toch een rustige
broedplaats te geven. Al meer dan
twintig jaar worden de kolonies in
het voorjaar gemarkeerd met bord
jes en linten. De nesten van deze
vogels zijn zo goed gecamoufleerd
dat de strandwandelaars er gemak
kelijk op trappen. Alleen het weer
en hoge waterstanden kunnen nu
nog roet in het eten gooien.
Oeverzwaluwen of diekzwaluwtjes
waren vijftig jaar terug nog alge
mene broedvogels. Door het ont
breken van steile onbegroeide kan
ten werd de soort als broedvogel
steeds schaarser. Soms werd er
wel eens in gronddepots gebroed,
maar dat was weinig succesvol. In
Minkewaal bij Nieuweschild ligt
een binnendijk waar het Water-
Jaarlijks komen tienduizenden
vogel- en natuurliefhebbers naar
Texel en samen met de vaste
Texelse waarnemers zorgen zij
voor een schat aan waarnemin
gen. Vroeger werden de waarne
mingen per post ingezonden,
later per email. Sinds 2009 kun
nen waarnemers hun waarne
mingen via onze eigen website
(www.vwgtexel.nl) direct op www.
waarneming.nl invoeren.
In 2011 ging het om 62.240 waarne
mingen. Al deze waarnemingen vor
men samen met de broedvogelin
ventarisaties, ringvangsten,
hoogwatertellingen en ganzen- en
zwanentellingen de basis voor het
jaarlijks te verschijnen Ornitholo
gisch jaarverslag Texel. Dit fraaie
boekje behandelt het voorkomen
van elke op Texel waargenomen
soort in een bepaald jaar.
Het OJV verscheen voor het eerst in
1997. Arend Wassink kreeg in die tijd
via zijn Texel Birdwatching Centre zo
veel waarnemingen binnen dat hij
vond dat die vereeuwigd moesten
worden. In de eerste jaren schreef hij
de teksten zelf en gaf het boekje in
eigen beheer uit. Met de winst van
de eerste jaren konden al snel kleu
renfoto's hun intrede doen. In 2004
benaderde hij andere, enthousiaste
leden met de vraag of zij niet mee
wilden schrijven en voerde hij de
redactie. In 2005 deed Arend het
redacteurschap over aan Vincent
schap een stukje dijkbekleding
heeft weggehaald. Door het dijkta-
lud vertikaal af te graven ontstond
nu een prachtige broedplaats. Door
uitdroging stortte dit steeds weer
in zodat naar een definitieve oplos
sing gezocht moest worden. Er is
toen gekozen om er betonwanden
voor te plaatsen. In de wanden zijn
ongeveer zeventig uitsparingen
aangebracht waar de oeverzwalu
wen hun nesten konden uitgraven.
Na een aantal jaren met een wis
selend succes hebben er vorig jaar
dertig paartjes in gebroed.
Kerkuilen hadden al heel lang niet
meer op Texel gebroed. In de win
ter werden wel eens rondzwerven
de exemplaren gezien. Dit was een
goede reden om op kansrijke plaat
sen vijftig broedkasten te plaatsen.
Het resultaat is dat er in 2011
zeven paartjes gebroed hebben,
waarvan twee paar ook een ver-
volglegsel hebben gehad. Een
prachtig resultaat.
Stork. Inmiddels draaide de produc
tie elk jaar op een aantal vaste krach
ten en bleken fotografen altijd weer
bereid hun mooiste foto's te leveren.
In 2009 konden we het OJV voor het
eerst in full colour drukken. Het aan
tal foto's, kaartjes, grafieken en
tabellen nam toe en inmiddels vullen
we jaarlijks circa zeventig pagina's
met vogelwetenswaardigheden.
Deze unieke serie heeft inmiddels de
vijftiende jaargang bereikt en als u
dit leest is de editie van 2011 ver
krijgbaar bij Ecomare, Het Open
Boek, Nauta Boek en Vogelinforma
tiecentrum De Verrekieker of te
bestellen via onze site. Veel leesple
zier.
Het plaatsen van een afzetting ten behoeve vi
Hors.
strandbroeders op De
Ornithologisch jaarverslag
Texel
De 30-jarige
Vogelwerkgroep Texel
feliciteert de Texelse Courant
met haar 125-jarig jubileum
Het opvullen van de gaten in de oeverzwaluwwand in het Minkewaal. pot,
Vogelwerkgroep
op afstand afleesbare ring waardoor de vogel individueel
ma
