Bouwkundig adviseur Peter Jan Kuip
Comfort kan samengaan
met energiebesparing
Tandarts met ludieke ansichtkaart op zoek naar opvolger
TEXELSE 11 COURANT
Texelaars op koers
Duurzame Renovatiebeurs
informeert over verbouwen
'Texel: ideale omgeving
om een gezin te stichten'
DINSDAG 2 OKTOBER 2012
Koudeval, warmteverlies, isola-
tiewaarde en ventilatie. Het zijn
begrippen waarover Peter Jan
Kuip uit Oudeschild veel weet te
vertellen. Als bouwkundig advi
seur is hij gespecialiseerd in de
energiehuishouding van wonin
gen. 'Energie besparen is meer
dan het volspuiten van je spouw
muur. In bestaande woningen
zijn volop mogelijkheden om het
comfort van een nieuwbouwhuis
te benaderen.'
Nieuwbouwhuizen zijn door de
bank genomen goed geïsoleerd,
maar met veel bestaande wonin
gen ligt dat heel anders. In slecht
geïsoleerde huizen kan de gasre-
kening fors oplopen. Goede isola
tie verdient zich snel terug. Veel
Texelaars laten hun huis isoleren,
zeker nu via het Energieloket aan
trekkelijke subsidies verkrijgbaar
zijn. Maar hoe? Er is volop keus.
Welk materiaal, waar moet je op
letten en hoe zit het met ventilatie?
Vragen te over. Vooruitlopen op de
Duurzame Renovatiebeurs die op
vrijdag 12 en zaterdag 13 oktober
in de Koninghal wordt gehouden,
gaan we te rade bij bouwkundig
adviseur Peter Jan Kuip. Hij is dé
specialist op het gebied van ener
giehuishouding in woningen. Zijn
werkterrein beperkt zich niet tot
het eiland.
Energielabel
'Ik heb altijd iets gehad met tech
niek en heb gekozen voor de oplei
ding bouwkunde en ben me gaan
specialiseren. Als bouwkundig
adviseur ligt mijn werkterrein tus
sen dat van de opdrachtgever, de
architect, de aannemer en de
installateur. Ik hou me bezig met de
eigenschappen van het gebouw en
de bouwkundige isolatie. Nieuwe
woningen moeten voldoen aan het
Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC),
tegenwoordig Energie Prestatie
Gebouw (EPG). Toen we daarmee
in 1996 begonnen was het 1,6. Nu
zitten we op 0,6 en we moeten
naar de 0, wat betekent dat de
woning net zoveel energie opwekt
als dat hij gebruikt. Bij bestaande
huizen heb je het Energielabel,
maar daar zijn nog geen restricties
aan verbonden. Wel verwacht ik
dat die restricties er in de toekomst
gaan komen.'
Warmteoverlast
'Architecten vragen mij van een
door hen getekend gebouw de
EPG te berekenen. De vorm en lig
ging van het gebouw staan dan
vaak al vast, alleen de isolatiewaar
den en dat soort zaken kunnen
veranderen. Tegenwoordig word ik
vaker in een vroeger stadium bij
projecten betrokken. Dan kan ik
zo'n gebouw volledig uitwerken en
kom je samen tot de mooiste resul
taten. Architecten proberen hun
ontwerp zo lang mogelijk staande
te houden. Ik probeer dat ook te
respecteren. Maar soms zijn er
zaken die toch anders moeten. Als
mensen bijvoorbeeld grote open
ruimtes willen, met open verbindin
gen. Warmtetechnisch werkt dat
niet. Met berekeningen probeer ik
dat duidelijk te maken. Het kan er
in resulteren dat ruimtes weer met
deuren worden afgesloten. Ook
met beglazing ligt het kritisch. Als
je door de ramen in de winter
teveel kou binnenhaalt en het in de
zomer te warm wordt, dan is het
beter dit aan te passen. Glas moet
je zó plaatsen dat je in de winter
geen koudeval krijgt en in de zomer
geen warmteoverlast. Gebruik de
natuur zoveel mogelijk. Glas op het
zuiden levert meer warmte dan op
het noorden. Dubbel of driedubbel
glas in combinatie met nieuwe
kozijnen zonder kieren geeft min
der warmteverlies. En maak gebruik
van overstekken, zodat als de zon
in de zomer in de hoogste stand
staat, je de hitte zoveel mogelijk
van de gevel houdt. Zorg dat je
zoveel mogelijk hellend dakvlak op
de zuidkant hebt, zodat je optimaal
rendement hebt van je pv-panelen
of collectoren voor de zonneboiler.
PV-panelen zijn momenteel heel
aantrekkelijk in prijs, je kunt er nu
al een rendement van tien procent
op je investering mee halen, terwijl
de energieprijzen steeds verder
oplopen.'
De schil
Om de EPG te berekenen, bekijkt
Kuip het hele gebouw. 'De schil
(muren, vloer en dak) is heel
belangrijk. Hoe is muur geïsoleerd?
Ik zie veel bedrijven naar Texel
komen die de muren volspuiten
met isolatie. Dat is op zich goed,
maar dekt het de behoefte? In mijn
overtuiging voor een korte tijd.
Want de energieprijzen blijven stij
gen. Ook is het zo dat niet alle
muren geschikt zijn om vol te spui
ten. Als de muren van zacht steen
zijn, dan droogt de muur niet vol
doende en vriest in de winter kapot.
Door een gat te boren weet je snel
genoeg wat voor soort steen je
hebt. Je kunt het ook zien aan de
periode dat een muur na een bui
nat blijft. Ik ga er van uit dat de
bedrijven die hiermee actief zijn, dit
serieus bekijken.'
'Als je het echt goed wilt doen, dan
moet je verder gaan. Dus aan de
binnen- of buitenkant nog beter
isoleren. Je ziet steeds vaker dat
mensen de buitenmuur weghalen,
en de nieuwe op grotere afstand
zetten, zodat er een dikke laag
isolatie tussen kan. Het kost wat
meer, maar het rendement is veel
hoger en de houdbaarheid een
stuk langer. Bij dakisolatie is
belangrijk dat zich geen condens-
problemen voordoen, en dat de
constructie van je dak gaat verrot
ten.'
Ventilatie
Als je je woning zo dicht maakt, is
goede ventilatie belangrijk. Vol
doende verse lucht in huis. Gecon
troleerd lucht verversen kan op
verschillende manieren. Je hebt
regelbare ventilatie, zelfs met C02-
besturing. De systemen zijn niet
altijd simpel, maar zachte heel
meester maken stinkende wonden.
Soms moet je wel eens breken, het
is niet anders. Als je nieuwe kozij
nen plaatst, of alleen de beglazing
vervangt, denk dan ook na over
ventilatie mogelijkheden zoals
kiepraam of ventilatieroosters.
Deze zijn onmisbaar voor een goed
werkend ventilatie systeem. Als de
ventilatie niet op orde is, dan merk
je dat bijvoorbeeld aan schimmel
op de muur, bijvoorbeeld achter
kasten. Mensen willen nog wel
eens denken dat de spouw lek is,
maar meestal komt het door onvol
doende ventilatie. Ventileren wordt
wel gezien als warmteverlies, maar
je raakt ook vocht kwijt. Als je dat
niet doet, dan gaat vocht als een
koudebrug in de constructie zitten.
Daardoor geleidt de warmte juist
door de muur naar buiten. Bij een
vochtige muur raak je veel meer
warmte kwijt dan bij een droge
muur. Een huis potdicht houden wil
dus niet zeggen dat je minder
stookt.'
Lage temperatuur-
verwarming
'Wat ook belangrijk is, is lage tem-
peratuurverwarming. HR-ketels zijn
alleen zuinig bij lage watertempe
ratuur. Dat geeft een hoger rende
ment, dus lagere stookkosten. De
tijdsduur dat een ketel brandt is
niet zo belangrijk, het gaat vooral
om het vermogen dat moet worden
geleverd. Radiotoren geven ook bij
60 graden voldoende warmte af.
Bij een combinatie van vloerver
warming en radiatoren is tussen de
45 en 60 voldoende en bij vloerver
warming volstaat 30 graden. Daar
is winst te halen. En het goed laten
afregelen van de hele installatie,
zodat de juiste hoeveelheid water
door de radiatoren stroomt en de
warmte goed wordt verdeeld in het
huis. Mensen denken wel eens
zuinig te zijn door de verwarming
boven uit te zetten. Dat is niet altijd
verstandig, want daardoor lekt er
door de ongeïsoleerde verdie
pingsvloer veel warmte naar boven
en moet de cv er beneden harder
aan trekken als waar het op bere
kend is. Beter is om de radiator
boven een klein stukje open te zet
ten. En voldoende maar niet over
matig ventileren. In de slaapkamer
is in de winter een uurtje per dag
het raam open voldoende om de
woning fris te houden.'
Energieloket
'De installatiewereld wordt steeds
geavanceerder. De uitdaging is nu
dat de regeltechniek zich richt op
dat ventilatie, verwarming, zonne
boiler en pv-panelen op een goede
manier samenwerken, voor een
optimale benutting van alle ener
giestromen. Als bouwkundig advi
seur weet ik wat er te koop is en
globaal hoe het werkt. Zonne-ener-
Wie een verbouwing overweegt,
doet er verstandig aan ogen en
oren goed de kost te geven op
de Duurzame Renovatiebeurs op
vrijdag 12 en zaterdag 13 okto
ber in de Burgemeester De
Koninghal. Alle benodigde ken
nis en ervaring op het gebied van
duurzaam verbouwen zijn hier
aanwezig.
De beurs is een initiatief van de
sectie Bouw van het Texels Onder
nemers Platform (TOP), in samen
werking met Stichting Duurzaam
Texel en gesteund door Ontwikke
lingsbedrijf Noord-Holland Noord.
Alle benodigde kennis en ervaring
op het gebied van duurzaam ver
bouwen zijn er verzameld. Van
architecten, bouwkundig advi
seurs, bouwers, installateurs en
tegelzetters tot schilders, grondbe
drijven en leveranciers van bouw
materialen. Energieverbruik en
comfort staan hoog op hun priori-
gie (PV) is nu heel aantrekkelijk en
kan al een rendement opleveren
van tien procent na aftrek van de
subsidie.'
Door zijn specialistische kennis
wordt Kuip regelmatige gevraagd
door het Energieloket om te advi
seren over allerlei zaken, bijvoor
beeld over het al dan niet subsidi
ëren van bepaalde aanvragen of
nieuwe isolatiematerialen. Particu
lieren of eigenaars van vakantiewo
ningen die een isolatiemaatregel
willen uitvoeren maar daar vragen
over hebben die het energieloket
niet kan beantwoorden, kunnen
Kuip inhuren voor advies. Via het
Energieloket krijgen ze het eerste
uur gratis. Kuip: 'Het Energieloket
is een goede stimulans voor het
verduurzamen van de bestaande
woningvoorraad, maar ook voor
het realiseren van nul energiewo
ningen.'
Als lid van de sectie Bouw van het
Texels Ondernemers Platform is
Kuip nauw betrokken bij de organi
satie van de Duurzame Renovatie
beurs. 'We zijn met het sectiebe-
stuur begonnen en hebben de hele
bouwkolom enthousiast gekregen
voor deze beurs. In bestaande
bouw is veel eer te behalen met
isolatie en aanpassing van de
installaties. Steeds belangrijker in
een tijd waarin de nieuwbouw
stagneert en mensen besluiten lan
ger in hun woning te blijven. Com
fort kan samengaan met een stuk
energiebesparing.'
Gerard Timmerman
teitenlijst. Het Energieloket van de
gemeente vergoedt gemiddeld
genomen een kwart van de kosten
voor isolatie en andere duurzame
maatregelen. Door de al maar stij
gende energieprijzen verdienen de
investeringen zich op wat langere
termijn terug. Bovendien stijgt het
comfort.
Daar is ook volop informatie over
energiezuinige warmtepompen,
UV-panelen om stroom op te wek
ken en zonneboilers, LED-verlich-
ting, vraag gestuurde thermosta
ten, waterbesparende kranen en
douches, de aanleg van een grijs
watersysteem voor het benutten
van regenwater en infiltratiesyste
men die zorgen dat de bodem rond
huis overtollig water opneemt. Ver
der aandacht voor kwaliteits- en
energielabels.
De beurs Duurzaam Renoveren is
vrijdag van 16.00 tot 21.00 uur en
zaterdag van 10.00 tot 15.00 uur.
De zoektocht naar een geschikte
opvolger verliep moeizaam. Tot
dat hij besloot zijn kansen te
vergroten met een ludieke
ansichtkaart waarop hij de kwa
liteiten van Texel aanprijst en
deze op te sturen naar zo'n 400
collega's in het land. Dat hielp:
inmiddels is Hans de Winter seri
eus in gesprek met drie gegadig
den die zijn tandartspraktijk wil
len overnemen.
Het is een opmerkelijke ansicht
kaart, ontworpen door Jesper
Kragt, met een foto die de indruk
wekt dat je vanuit zijn tandarts
praktijk zo door de duinen naar zee
loopt. Achterop staat de aanhef
'Een eigen
praktijk op
Texel is het
overdenken
waard'. Waar
na De Winter
vertelt dat het
na bijna veertig jaar tijd wordt om
'het vaandel aan de volgende tand
arts door te geven'. Vervolgens zet
hij een lofzang op Texel in: 'Nog
altijd vind ik het een voorrecht om
hier te kunnen wonen. Texel is een
eiland waar kust, recreatie en
natuur altijd dichtbij is. Een eiland
waar goede sociale contacten nog
altijd centraal staan, waar files niet
tot het dagelijks leven behoren en
vrijheid nog een centraal goed is.
De goede scholen en een gezonde
leefomgeving met veel sportmoge
lijkheden maken Texel tot een ide
ale omgeving om een gezin te
stichten of om kinderen te laten
opgroeien.' Zijn 'actueel ingerichte,
centraal gelegen praktijk met 2
behandelkamers' biedt hij te koop
aan, 'voor een prijs die gezien de
omzet als een zeer gezonde inves
tering kan worden gezien'. Om te
besluiten met 'Graag laat ik u de
mooie kant van het leven zien'.
De actie werd uit nood geboren.
De Winter wordt volgend jaar 65 en
wil dan niet meer de verplichting
hebben elke dag naar zijn werk te
moeten. 'Ik ben betrekkelijk fit,
maar merk wel dat het herstel lan
ger duurt. Dat heeft minder met het
werk zelf te maken, want dat vind
ik nog steeds leuk. Maar de steeds
veranderende regelgeving - en de
niet altijd zinvolle gedachte daar
achter - kost veel energie.' Als
voorbeeld noemt hij de kwestie
rond de sterilisatieapparatuur die
op gezag van de overheid werd
afgekeurd, hoewel tandartsenprak
tijken in de praktijk nooit eerder de
bron van infecties vormden. Voor
ergernis en een hoop extra werk
zorgde ook de invoering van vrije
tarieven. 'En net nu iedereen zijn
manier van declareren erop heeft
aangepast, wordt het nieuwe stel
sel op 1 januari alweer afgeschaft.
Dat zijn zaken die het hebben van
een eigen praktijk een stuk minder
aantrekkelijk maken.'
Nederland telt ruim tienduizend
tandartsen, maar het vinden van
een geschikte opvolger bleek nog
niet zo gemakkelijk. Daar komt
volgens De Winter bij dat hij niet
elke gegadigde even geschikt
vindt. 'Ik kan wel een advertentie
op de website voor tandheelkunde
zetten, maar dan
reageren vooral
mensen die geen
baan hebben. Het
zou kunnen dat er
iets met ze aan de
hand is, dat ze
werkloos thuis zitten. Maar ze mis
sen in ieder geval de routine.' Ook
jonge tandartsen genieten niet zijn
voorkeur. 'De praktische scholing
is niet optimaal, zodat net afgestu
deerden vers van de universiteit zo
in het diepe worden gegooid. In
tegenstelling tot bij huisartsen, die
een hele periode in een praktijk
meelopen.'
Meest ideaal vindt De Winter een
opvolger die geen eigen praktijk
heeft (en dus op korte termijn aan
de slag kan), rond 2000 is afgestu
deerd en sindsdien ruim tien jaar
ervaring heeft opgedaan. 'Zo
iemand is achter in de dertig en zit
daarmee ook in een gunstige leef
tijdcategorie. Want je kunt rustig
stellen dat het huidige bestand
tandartsen op Texel onder de ver
grijzing lijdt. Ze zijn allemaal boven
de vijftig en bijna de helft is zelfs
boven de zestig. Alleen in de jeugd-
tandverzorging werken een paar
jongere mensen.'
Zijn ludieke actie om potentiële
opvolgers te enthousiasmeren
leidde niet direct tot succes. 'Ik
heb eerst vooral kaarten naar de
Randstad gestuurd, maar de reac
ties die ik daarvandaan kreeg,
waren vooral in de trant van: wat
een leuk idee, bedankt voor de
kaart. Daarna ben ik ook kaarten
naar de noordelijke provincies gaan
sturen en dat leverde twee extra
gegadigden op. Kennelijk vinden
inwoners van Assen het gemakke
lijker dan Amsterdammers om naar
Texel te verhuizen.'
Inmiddels heeft De Winter een paar
'goede gesprekken' gevoerd. 'En
ik verwacht nog meer belangstel
ling, want een paar weken geleden
heeft er een stukje over de actie in
het Nederlands Tandartsenblad
gestaan. Maar ik heb er uiteindelijk
maar één nodig. Er is nog niks
getekend, maar ik heb goede hoop
dat het binnenkort geregeld is.'
Vooruitlopend op een succesvolle
overname heeft De Winter beslo
ten ook weer nieuwe patiënten aan
te nemen.
Joop Rommets
De ansichtkaart die tandarts Hans de Winter naar
1 heeft verstuurd.
