Texels verzet tegen bisschoppelijke hiërarchie
6
DIVERS
Aandacht TOP voor haven,
bedden en bestemmingsplan
Eerste prijs plattelandspuzzel
Vervoer TESO gelijk aan 2011 Darten op Krim voor Tesselhuus
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 30 NOVEMBER 2012
de uitbreiding tot kruiskerk, gezien vanaf de Hollewalsweg omstreeks 189C
Texelaars laten zich niet graag de wet
voorschrijven, ook niet op geestelijk ge
bied. Dat bleek in 1853 toen paus Pius IX
besloot zijn gezag te doen gelden en de
bisschoppelijke hiërarchie in Nederland
herstelde. Het verzet op het eiland hier
tegen was zo groot, dat een oproer ont
stond, dat zelfs driejaar duurde.
Het conflict staat uitgebreid beschre
ven in Geschiedenis van de Rooms-Ka-
tholieken op Texel, het boek dat morgen
ter gelegenheid van het 150-jarig be
staan van het kerkgebouw in Den Burg
verschijnt en dat door schrijver Sjaak
Schraag wordt aangeboden aan pastoor
Franklin Brigitha. Dat diens voorganger
Blom deze eer zou hebben gekregen, is
niet erg waarschijnlijk. De weerstand
tegen deze pastoor was zo groot, dat hij
zelfs het veld moest ruimen, nadat de
Texelse kerkmeesters hem hadden laten
weten zijn traktement niet langer te zul
len betalen. Bloms opvolger Bottemanne
slaagde er niet in de vrede te herstellen.
Ook hij verliet het eiland, toen duidelijk
werd dat de katholieke gelovigen op Texel
hem niet pruimden. 'De parochianen wil
den hun macht niet uit handen geven. De
De herziening van de nota Recreatie en
Toerisme, de nieuwe bestemmingsplan
nen voor de dorpen en het buitengebied
en de toekomst van de haven in Oude-
schild.
Dat zijn volgens fusiemanager Michel
Gregoire van het Texels Ondernemers
Platform enkele belangrijke zaken waar
TOP in 2013 mee te maken krijgt. Dit liet
hij maandag weten tijdens de nieuw
jaarsreceptie van het ondernemersplat
form op De Krim.
Wat de nota Recreatie en Toerisme be
treft, is er voor TOP werk aan de winkel.
De gemeenteraad heeft op dat front de
startnotitie Mooi Texel, meer toekomst
opgesteld. Daarin staat onder meer dat er
maximaal vierhonderd toeristische slaap
plaatsen bij zouden mogen komen. TOP is
daar niet gelukkig mee en waarschuwde
de politieke partijen tijdens een vergade
ring in september dat het vaststellen van
die grens een risico is voor de beleidskeu-
De eerste vervoercijfers van TESO verto
nen over het geheel genomen een vrij
wel gelijke tred met 2011. Over de eer
ste 9 maanden van het boekjaar (april
- december 2012) komt het totaal aantal
vervoerde personenauto-equivalenten
(PAE's) uit op een lichte daling (-0,5 pro
cent) ten opzichte van dezelfde periode
in 2011. Zowel de categorie vrachtauto's
en caravans als de categorie personen
auto's vertoont dit zelfde percentage: -0,5
procent. Een sterke daling in juni (-11,1
procent) werd dankzij een forse stijging
kerkgebouwen en de andere goederen
waren van hen en niet van de kerk. Zo za
gen ze dat. Pastoors vonden ze niet meer
dan loontrekkende dienaars', concludeert
Schraag.
De auteur is er dankzij noest archiefwerk
in geslaagd een groot aantal interessante
zaken aan de vergetelheid te ontrukken.
Over de jaren na de reformatie bijvoor
beeld, toen de katholieken hun positie
verloren en geen diensten meer mochten
houden. Tenzij ze bereid waren een ver
goeding te betalen, waarna de baljuw, de
plaatselijke gezagsdrager (en vergelijk
baar met een moderne burgemeester),
bereid was een oogje toe te knijpen. Boei
end is ook de onderlinge strijd tussen de
dorpen, die elk het beste voor hun eigen
gemeenschap wilden en met het alge
meen belang veel minder ophadden. Den
Hoorn (in 1854) en Oosterend (1868) pro
beerden zelfs een zelfstandige parochie te
worden, maar beide pogingen mislukten.
Door deze en andere vondsten is het boek
veel meer geworden dan een opsomming
van feiten uit de RK-geschieden is op het
eiland. Schraag heeft ook ruim aandacht
zen die uit het rapport Richting voor Eco
nomie voortvloeien. Gregoire merkte op
tot nu toe vanuit de raad geen reactie op
de inspraak van TOP te hebben gehad.
Voor de haven in Oudeschild deed TOP
eind vorig jaar een oproep op de eigen
website aan de leden om mogelijke nieu
we vormen van gebruik op te sommen.
Bedoeling is dat die aan de orde komen
bij nieuwe overleggen over de havenvisie.
Die worden onder meer gevoerd door de
Stichting Havenbelangen Oudeschild, een
stuurgroep en een projectgroep met be
trokkenen. Bedoeling is dat de visie in de
loop van het jaar op tafel komt te liggen,
zodat de gemeenteraad besluiten kan ne
men.
Wat TOP betreft moet het Texelvignet
worden gekoppeld aan de mobiliteit op
het eiland. TOP heeft daar al vaker op
gewezen. Volgens het platform is het be
langrijk dat het Texelvignet goed onder
de aandacht wordt gebracht van gasten.
in augustus (+6,5 procent) gecompen
seerd. Met name door de spreiding van
vakanties en het verschuiven van feest
dagen ten opzichte van 2011 vertonen
de maanden afzonderlijk zowel stijgin
gen als dalingen. Het personenvervoer
vertoonde hetzelfde patroon, waarbij het
totale personenvervoer over de periode
april tot met december een lichte stijging
vertoont (+0,7 procent) ten opzichte van
2011. Opvallend is volgens TESO dat 2012
het derde opeenvolgende jaar is waarin
en er nauwelijks sprake van enige groei is.
voor de armenzorg op Texel. De dorpen
moesten voor hun 'eigen' armen zorgen,
maar probeerden geregeld de lasten hier
van op andere dorpen of op de gemeente
Texel af te schuiven. Er werd een gasthuis
in de Warmoesstraat gebouwd, dat later
een vervolg kreeg met het armengesticht
in de Molenstraat. In 1957 verrees op de
zelfde plek het rusthuis SintJan.
Leuk is ook de aandacht die de auteur
heeft voor allerlei activiteiten die uit het
katholieke geloof voortvloeiden. Een be
kend fenomeen zijn nog steeds de koren
die de kerkelijke vieringen opluisteren. Er
waren katholieke toneelverenigingen en
de Jozefschool is nog steeds een bloeiend
instituut. Maar hoeveel Texelaars zullen
nog weten dat de katholieken ooit een
eigen schaakvereniging bezaten? 'Neder
land was verzuild, elke stroming had zijn
eigen organisaties en verenigingen. Texel
was ook wat dat betreft een afspiegeling
van wat er in de rest van het land gebeur
de', concludeert Schraag. Hij heeft er be
wust voor gekozen ook deze facetten van
het heilige roomse leven breed aandacht
te geven. 'Dit soort zaken maakt een boek
levendig. Als ik alleen maar feiten en jaar-
Freek van der Star uit Oudeschild heeft de
Kerst Plattelandspuzzel van 2012 gewon
nen. Menno Timmer van de PR-commissie
van de landbouw overhandigde hem gis
teren een mandje met Texelse produc
ten. Tweede werd Aris van der Star van
de Schorrenweg en derde Melanie Smit
van de Postweg. In totaal zonden zo'n
35 mensen antwoorden in. Circa twintig
Tijdens de Texel Darts Trophy op De Krim
kunnen mensen zaterdag 12 januari ten
bate van het Tesselhuus partijen spelen
tegen darttoppers als Michael van Ger-
wen (vice-wereldkampioen), Co Stompé,
Mark Walsh, Scott Rand en Kurt van de
Rijck. Dat is mogelijk tussen circa 12.00
en 15.00 uur.
De kosten bedragen €5,- per partij en
worden besteed aan het mogelijk maken
van vakanties voor mensen met ernstige
spierziekten en reuma. Als voorwaarde
tallen over de kerkgebouwen opschrijf,
ben je gauw uitgelezen.'
Hoewel het einde van de verzuiling ver
achter ons ligt en de schaakclub en de
toneelverenigingen al lang zijn verdwe
nen, vormen de katholieken op Texel nog
steeds een vrij hechte gemeenschap. 'De
kerk telt toch nog dertig groepen met
in totaal zo'n 220 vrijwilligers.' Een flink
deel zal zich presenteren tijdens de open
dag die zaterdag 12 januari van 12.00 tot
16.00 uur wordt gehouden in het kerkge
bouw aan de Molenstraat in Den Burg.
Geschiedenis van de Rooms-Katholieken
op Texel telt 196 - rijk geïllustreerde -
bladzijden en kost €19,95. Om 10.30 uur
wordt het eerste exemplaar van Schraags
boek aangeboden aan pastoor Brigitha,
waarna ook andere belangstellenden het
boek kunnen aanschaffen. Na zaterdag is
het verkrijgbaar bij de Texelse boekwin
kels.
Joop Rommets
mensen hadden alles goed. Van der Star
en zijn vrouw hadden werk gemaakt van
de puzzel. Ze bezochten een aantal plek
ken op het eiland om de juiste antwoor
den te vinden en visite werd eveneens bij
het oplossen van de puzzel betrokken. De
plattelandspuzzel was een initiatief van
PR LandbouwTexel, Rob van Heerwaarden
en de Texelse Courant.
geldt dat de betreffende darters even vrij
zijn van het singletoernooi dat die mid
dag plaatsvindt. Het dartsweekend, dat
voor de vijfde keer wordt gehouden, start
vrijdagavond 11 januari meteen mix dart
toernooi dat het thema 'flower power'
meekrijgt. Zaterdag 12 januari is er het
singletoernooi van de Texel Darts Trophy.
Zaterdagavond is er een tombola waar
van de opbrengst ten goede komt aan het
Tesselhuus en zondag staat er een koppel-
toernooi op het programma.
Kerk collecteert voor
Voedselbank
Op de open dag die zaterdag 12 januari
in de RK-kerk in Den Burg wordt gehou
den wordt aan de deur gecollecteerd voor
de stichting Broodnodig, die op Texel de
Voedselbank organiseert.
Ook tijdens de viering die een dag later
wordt gehouden, is er een collecte voor
Broodnodig. Dat gebeurt dezelfde dag in
Oudeschild en op zondag 27 januari in
Oosterend. In De Cocksdorp is al een in
zameling gehouden. Tijdens de vieringen
staat achterin de kerk een doos of krat
waarin bezoekers houdbare levensmidde
len kunnen doen.
Darters openen jaar
met Sjans-toernooi
De Texelse Dartorganisatie (TDO) is 2013
zondag gestart met het traditionele
Nieuwjaarstoernooi in Café Sjans in De
Koog. 'May the dubbels be with you this
year!', luidde het credo.
Met 25 inschrijvers was het een mooie
opkomst. Opvallend was het dat er ook bij
dit toernooi enkele nieuwe gezichten te
zien waren. De darters begonnen, net als
de voorgaande toernooien, in poules. Na
het spelen van de poulewedstrijden gin
gen de nummers één en twee uit de pou
les door naar de winnaarsronde. De num
mers drie van de poules mochten 'bullen'
om de laatste plaatsen in deze winnaars
ronde. Alle overige spelers gingen verder
in de herkansingsronde. Opvallend was
hier dat de prijzen werden verdeeld door
spelers die in de competitie allemaal voor
Café de Kombuis gooien. Tony Mozes
werd eerste, Glenn Visser tweede en Max
van Benthum derde. Nieuwkomers Bas
Meijer, Mels Daalder, Ruben Legierse en
Yvonne van de Werken vielen buiten de
prijzen.
De winnaarsronde leverde een verras
sende vierde plaats op voor Bert Witte,
die net geen beker mee naar huis mocht
nemen. Maar met 105 had hij wel de
hoogste finish van dit toernooi. Roel de
Zwart wist de strijd om de derde en vierde
plaats van Witte te winnen en ging met
het brons naar huis. In de finale streden
Marcel Verhagen en Jeroen Schouwstra
met elkaar om het goud. Na een spannen
de wedstrijd sleepte Schouwstra de winst
binnen en mocht hij het eerste goud van
dit jaar mee naar huis nemen.
Het eerstvolgende TDO-darttoernooi is
tevens het grootste toernooi van het jaar,
namelijk het Texel Open 501 dat op 16
februari in Hotel De Pelikaan gegooid zal
worden. In verband met de verwachte op
komst adviseert de organisatie spelers die
mee willen doen, zich zo spoedig moge
lijk op te geven. Meer informatie op www.
texeldarts.nl.
Vlinderwinkel
Eilandcompetitie
Programma dinsdag 15 januari:
Veld A
19.00 Falcon-NIOZ 2 NIOZ1
19.45 NIOZ 1-Pepermolen Falcon
20.30 Autocentrale-Paal 28 Pepermolen
21.15 Warmmop-Kobeko Paal 28
22.00 Cocky-Randstad Warmmop
Veld B
19.00 Bonte Be leven is-SIBO PFB
19.45 PFB-Albert Heijn SIBO
20.30 Bliksemteam-Wessels AH
21.15 RAB-Rabobank Bliksemteam
22.00 Ecotiem-NIOZ 3 Rabobank
VeldC
19.00 Salique-Tevoko Ontwerpt Kobeko 2
19.45 Kobeko 2-Kees De Waal Salique
20.30 De Kapper-Coos Kees de Waal
21.15 Bar Sportief-Timmer De Kapper
Wedstrijdleiding: PFB en Kees (tel.
365823).
Uitslagen 8januari:
Expotise-Kees de Waal 1-2; Kobeko-NIOZ
1 0-3; Paal 28/De Krim-Warmmop 3-0;
Ranstad-Vlinderwinkel 2-1; Texelse Au-
tocentrale-Cocky's Kapsalon 0-3; Falcon-
Albert Heijn 3-0; IBS/Oele/Schoo-Wessels
Ontwerpt 1-2; Imares-Rabobank 0-3;
SIBO-NIOZ 3 3-0; Imares-NIOZ 2 0-3; De
Krim-Tevoko Ontwerpt 2-1; Vakantieburo
Kobeko-Timmers Bakkerij 2-1; De Kapper-
Tevoko jeugd 1-2; Kapsalon Salique-Otto's
Tweewie Ie rsh op 1-2; Slagerij Moormann
en de Boer-Klif 23 1-2.
