VERENIGINGS
NIEUWS
mv
Jspa
Geen
Uitkijkpost
ontvangen?
Mycologie (leer van de schimmels)
'heeft zich ontwikkeld' tot een
moderne wetenschap.
ALGEMEEN NIEUWS
NEDERLANDSE VERENIGING VAN
HUISVROUWEN
AFDELING Heiloo
Bel 072-330175
Donderdag/vrijdag bezorgd!
PAPP0DV00R DE KINDEREN
START KURSUS
"KOKEN VOOR MANNEN"
postitieve aspecten
negatieve aspecten
Mycotoxinen
Preventie
INFORMATIE VOOR DE
AANKOMENDE FILMER.
UITKIJKPOST
12 NOVEMBER 1980
AGENDA OPEN HUIS
WEEK VAN 17 T/M 23 nov. 1980
TEL. 33336$
MAANDAG 17 NOVEMBER
Nedl. verg.v. huisvr. BB 10.00-11.00
mavo 8.30-12.00
Nivon 9.30-11.30
Nedl.verg.v.huisvr., zang 14.00-15.30
handwerken Rode Kruis
Pil. vr.,zang
Pll.vr., schilderen
Yoga
Sans atout, bridge
Nivon
Volkshuisvesting
EHK
14.00-16.00
14.00-15.30
13.30-15.30
13.30-15.30
20.00-23.00
20.00-22.00
20.00-22.00
20.00-23.00
VVV
20.00-22.00
Yoga
19.30-21.30
Welzijnswerk
20.00-22.00
Falkland, toneel
20.00-22.00
DINSDAG 18 NOVEMBER
Doves Gym
9.00-12.00
Nivon
9.30-11.30
Mavo
8.30-12.00
Yoga
9.30-11.30
Heilooerstr.ork.
14.00-16.00
Mavo
13.15-16.15
Bej.soos
13.30-16.30
Yoga
13.30-15.30
Nieuw Leven
20.00-22.00
Nivon
20.00-22.00
Oppositie jr.
18.45-19.45
Oppositie, sr.
20.00-24.00
Heilooër bridgclub
20.00-23.00
Dierenbescherming
20.00-22.00
WOENSDAG 19 NOVEMBER
Nivon
9.30-11.00
Mavo
8.30-12.00
UW
9.30-11.30
Pll.vr. kl.kn.
9.30-11.30
Pll.vr. hs
9.30-11.30
Vrouwen raad
9.30-11.30
Sans atout, bridge
13.30-16.30
Mavo
13.15-16.15
Postzegelclub
20.00-22.00
Nivon
20.00-22.00
Welzijnswerk
20.00-22.00
Sans atout, bridge
20.00-23.00
Theorie rijscholen
19.30-21.30
Falkland
20.00-22.00
DONDERDAG 20 NOVEMBER
Mavo
8.30-12.00
Iedere tijd is leeftijd
9.30-11.30
Bej., gym
14.00-16.00
Bej.soos
13.30-15.30
Nedl.verg.v.huisvr. bankz. 13.30-15.30
Yoga
13.30-15.30
HOV
20.00-22.00
Nivon
20.00-22.00
Sjoelclub
20.00-22.00
Heilooërbridgecl.
20.00-22.00
Damclub
20.00-24.00
Engels
19.00-22.00
VRIJDAG 21 NOVEMBER
Mavo
8.30-12.00
Nedl.verg.v.huisvr. br.
9.30-11.30
Volksdansen, bej.
11.00-12.00
Mavo
13.15-16.15
Volksdansen Pll.vr.
14.00-15.30
Begel.ork. v.NH.
20.00-22.00
Bowling Bond
20.00-22.00
Heilooerbridgecl
20.00-23.00
Alleenstaande
20.00-22.00
Nivon
20.00-22.00
Filmliga
20.00-23.00
ZATERDAG 22 NOVEMBER
Big band
15.30-17.30
Nivon
20.00-23.00
Filmliga
20.00-23.00
NEDERLANDSE BOND VAN
PLATTELANDSVROUWEN
AFDELING HEILOO
Uitnodiging tot het bijwonen van de
bijeenkomst op woensdag 12 nov. in
de zaal van de Gereformeerde kerk,
Noordergeeststraat, aanvang 20 uur.
Het onderwerp van deze avond is: "De
geschiedenis van de pop", onder het
motto: Kijk eens naar de poppetjes uit
de handen van Peter Schenk.
MEENEMEN: spelden, naald, draad,
schaar!
Verder een panty, wat bonte lapjes,
eventueel vilt (voor een mutsje) en een
bolletje watten.
Wij nodigen u tevens uit voor onze och
tend bijeenkomst op woensdag 26 nov.
om 9.45 uur PRECIES in het Open
Huis.
De heer J. Bonte komt praten over
"Humor in de literatuur".
CURSUSSEN:
ANDERS ETEN
Op woensdag 7 jan. 1981 gaat deze cur
sus van start. In de huishoudschool aan
de Pastoor van Muyenweg, middags
van 1.30 uur-4 uur, 6 flessen, laatste
les op 11 febr.
De kosten bedragen 42,- plus on
geveer 2,50 per les aan ingrediën
ten een cursusboek kan men kopen voor
3,50. De cursus is bijna volgeboekt.
KLEINE KLUSJES IN HUIS
Vrouwen en mannen die MEER zelf
willen doen in huis hebben veel aan
deze cursus. Er is nog geen datum be
kend. In ieder geval voorjaar 1981.
WAT MOET EEN VROUW IN 1981
WETEN?
Een cursus in huiskamer verband
o.l.v. onze sociaal economisch voor
lichtster Jeanet de Koning. De volgen
de onderwerpen worden besproken:
Hoe krijgen we inzicht in onze ge
zinsuitgaven, socialeverzeke ringen,
particuliere verzekeringen en huwe
lijks goederen en erfrecht.
Donderdagmorgen 9, 16, 23 april 1981
van 9.30 uur-11.30 uur.
INDISCH KOKEN (vervolg cursus)
Willen de dames die weer mee gaan
doen zich hiervoor opgeven?
PECH ONDERWEG en HINDELOO-
PER SCHILDEREN beginners bij vol
doende belangstelling worden deze
cursussen in het voorjaar 1981 geor
ganiseerd, heeft u belangstelling geeft
u zich dan op bij de cursus leidsters
Trineke Hartog, Wilgenlaan 7, tel.
331986 of Nelly van Leeuwen, van Cats-
straat 35, tel. 333973.
De Nederlandse Vereniging van Huis
vrouwen, afdeling Heiloo, had voor
woensdag 5 november een voorlich
tingsbijeenkomst georganiseerd over
een zeer interessant onderwerp, name
lijk de verwerking van ons huisafval
door de VAM, de Vuil Afvoer Maat
schappij.
De VAM werd door de overheid ruim
50 jaar geleden in 1929 opgericht en zij
is gevestigd in het Drentse plaatsje
Wijster. De opzet van het bedrijf is het
verwerken van vaste afvalstoffen en het
recyclen, terugwinnen van nuttige
grondstoffen uit het afval.
Hoe hoger de levensstandaard, van een
land is, des te meer afval er geprodu
ceerd wordt per hoofd van de bevol
king. Naast grote hoeveelheden vloeiba
re en gasvormige afvalstoffen produce
ren wij in ons land rond 21 miljoen ton
vaste afvalstoffen, waarvan ruim 5
miljoen ton stedelijk afval. Dit stede
lijk' afval wordt door de gemeentelijke
huisvuildiensten opgehaald en het
grootste deel daarvan per 'spoor of
trailer afgevoerd naar het composte-
ringsbedrijf van de VAM. Aan het
begin van dit composteringsproces
wordt het vuil op grote hopen gezet en
dan bevochtigd. Door inwerking van
bacteriën en schimmels, waarbij door
broei temperaturen ontstaan van tegen
de 80 gr. Celsius ontstaat er een
meststof die compost wordt genoemd.
Compost wordt gebruikt voor de aanleg
en hef onderhoud van parken, sportvel
den speelweiden, gazons enz. Land- en
tuinbouw gebruiken veel van deze com
post, maar ook worden verschillende
compostproducten voor speciaal ge
bruik geproduceerd en verpakt, zoals de
VAM-siertuincompost voor onze huis-
tuinen.
Vorig jaar heeft de VAM een nieuwe
huisvuilscheidingsinstallatie in gebruik
genomen op het terrein in Wijster. Door
deze installatie worden grote hoeveelhe
den papier, plastics, blik en tin direct
weer teruggewonnen. Deze herwonnen
materialen worden weer aan de betref
fende verwerkende industrieën verkocht
om tot nieuwe producten te worden
verwerkt. Deze installatie heeft een
capaciteit van 25 ton per uur (twee grote
vrachtwagens) en hierin wordt rond 500
ton per dag ofwel 125.000 ton huisvuil
per jaar verwerkt.
Het was een bijzonder leerzame ochtend
waarin een en ander zeer duidelijk werd
uiteengezet door de heer Pot, voorlich
tingsmedewerker van de VAM, en
illustratief werd toegelicht met dia's en
een film.
A.s. zaterdag 15 november organiseert
Pappod voor de kinderen een middag
met voor ieder wat wils: spelletjes,
lapjeswerk en stenen schilderen.
Op dit soort middagen heerst er in het
onderkomen van Pappod altijd een
ontzettend gezellige drukte. De spellet
jes die gedaan kunnen worden zijn:
dammen, schaken en tafeltennis.
Bij lapjeswerk moet je je voorstellen dat
er met allerlei verschillende soorten en
kleuren lapjes, met draden, knopen
enzovoort wandkleedjes, lampekapjes
en meer van dat soort dingen gemaakt
worden. Erg leuk!
Net zo leuk is het beschilderen van
stenen. Voor ih de letterkast of op het
kozijn voor het raam. In stenen kun je
soms op een heel wonderlijke manier
dieren herkennen. Een kikvors, een vis,
een lieve heersbeestje, een slak, enz.
Wanneer je door de vorm van de steen
geïnspireerd aan het verven slaat zou je
de stenen vis zo een plaatsje geven in het
tropisch aquarium van vader. Niet dat
we vader met dit soort middagen de das
om willen doen; het is maar bij wijze
van spreken.
Zatermiddag om twee uur dus. Eén
gulden meenemen voor de kosten van
materiaal enz.
Ouders die eens een kijkje willen nemen
zijn van harte welkom. O ja, de plaats:
nog even in de Nikolaas Beetsschool
tussen Rechte- en Schuine Hondsbos-
schelaan. We gaan spoedig verhuizen
naar de oude Volksmuziekschool.
Stichting Dienstverlening Alkmaar
Heiloo organiseert ook dit jaar weer een
kookkursus voor mannen.
Deze kursus wordt op 6 achtereenvol
gende woensdagen gegeven in de St.
Agnes Huishoudschool, Pastoor
van Muyenweg 16 en begint op 19
november.
De kosten voor deze lessen zullen in
totaal 55,- bedragen (exclusief
groenten en vlees, hiervoor moet u
ongeveer/3,- per les rekenen).
Deze kursus is bedoeld voor mannen
die nooit, of wel eens een keer gekookt
hebben, maar merken dat het toch wel
gemakkelijk is wat meer van koken af
te weten. Dit vooral wanneer zij er
alleen voor staan en ook wat koken be
treft niet afhankelijk van anderen wil
len zijn of omdat zij koken gewoon leuk
vinden en dit graag eens van hun vrouw
over willen nemen.
Na deze 6 lessen is het mogelijk deel te
nemen aan de kookkursus voor gevor
derden, welke op 19 febr. 1,981 zal
starten.
Deze lessen zullen steeds op woensdag
middag plaatsvinden. Aanvang 14.00
tot 16.00 uur.
Voor nadere inlichtingen of om u op
te geven kunt u zich richten tot Stich
ting Dienstverlening, tel. 331297.
Spreekuur in het Open Huis iedere
ochtend tussen 9.00 en 10.00 uur.
PHONEY IN BUK BUK
Phoney The Hardcore werd op een
prille lentedag in 1978 in de schaduw
van een zeer snel groeiende boom ge
boren. Deze boom heette Herman
Brood.
Hij koesterde het bandje als een moe
derkloek, naam het mee naar zijn op
tredens en liet het op het podium spe
len voor het zelf aan het werk moest.
Ook nam hij enkele nummers van Pho
ney op ('Hot Talk', 'Never Enough'
en 'I Love You Like (I Love Myself')
en regelde het een en ander op tele
visie. Nou, als dat geen liefde was....
Ondertussen werd Phoney The Hard
core zelf steeds groter en, in sneltrein
vaart mag je wel zeggen, wisten dui
zenden meisjesharten van hun be
staan, gingen nog meer benen van de
vloer en platen over de toonbank,
want 'Phoney Hits' kreeg niet alleen
lovende recensies in de vakpers,
ook de andere pers stond niet stil
en moest regelmatig aan het werk om
nieuwe platen bij te maken.
Dit gevoegd bij het feit dat Erik Strack
zowel in de hitkrant als Muziekex-
pres door de lezers tot meest belo
vende artiest werd gebombardeerd,
maakt dat we in dit geval kunnen
spreken van een sukses-story. Ook
al is de zanger eigenlijk de Joop
Zoetemelk van de vaderlandse rock 'n
roll, als band zou Phoney The Hard^-
core niet zo ver gekomen zijn. Sinds
die 'Phoney Hits' zijn Tommy van
der Schoot en Burney Reinke op de
transfer terecht gekomen. Kees Al-
kema fiets nog steeds mee en zorgt
niet alleen voor waanzinnig lekker
drumspel, maaT ook voor de back-up
vocals.
Het is zonde dat drummers niet die
erkenning krijgen die ze eigenlijk ver
dienen, maar wie is er eigenlijk blij
dat z'n hart slaat?
Lourens Leeuw, de taaiste tijger van
de rock 'n roll kreeg in maart
1980 bij de KRO de zilveren plak voor
het afwerken van tot nu toe 26 bands,
waarvan de Blizzards en Nina Hagen
het meest tot de verbeelding spreken.
Lou is een van de weinigen die slag
op een bas kan spelen. Niet over het
hoofd te zien.
Erik de Zwaan, sinds maart dit jaar bij
Phoney verdiende zijn sporen bij Brood
en de Meteors, dus dat sluit lekker
aan bij de achtergronden van Phoney
zelf. Hij gebruikt zijn gitaar als een
mitrailleur en zo werd de wens van
zijn vader Zwaan, die generaal was,
toch nog werkelijkheid.
Biem Visser, die de rit vanaf het
begin heeft uitgezeten, spaarde twee
jaar lang voor zijn Oldsmobile Del
ta 88 Royal, maar toen hij eindelijk
genoeg geld had kocht hij toch maar
zo'n Yamaha vleugel. Zo mogen we
dat graag zien, Biem, die auto komt
volgend jaar wel!
Dankzij deze positieve gang van za
ken na het uitbrengen van 'Phoney
Hits' toonde Ariola haar vertrouwen in
Phoney door het in de gelegenheid te
stellen naar de V.S. af te reizen om
aldaar samen met producer Tim
O'Brien een prima volgende elpee op
te nemen. Zo vertoefde Erik Strack eer
der dit jaar gedurende enkele weken in
het zonnige Los Angeles en kwam
daar in aanraking met een totaal an
dere manier van werken.
Eenmaal terug in Nederland duurde
het npg even voordat Tim O'Brien
zijn aandeel in de opnames had afge
rond en werd er daarna in de Sound-
push studio's te Blaricum de laatste
hand gelegd aan de tweede Phoney el
pee die in oktober '80 uitkwam onder
de titel 'Phoney For Real'.
De groep 'Phoney' die zaterdagavond
15 nov. om 21.30 uur in de Buk Buk
speelt. Leden betalen deze avond
ƒ5,00; niet leden/7,50.
VIJFTIENHONDERD KINDEREN
ZOEKEN EEN TWEEDE THUIS
Een beetje inschikken..., kan dat?
-door Wim Scheurer -
Vijftienhonderd kinderen en jongeren,
die momenteel noodgedwongen in
tehuizen verblijven, missen ondanks
alle goede zorgen toch vaak het echte
gezinsleven. Zij missen een thuis,
waar bijvoorbeeld het gezicht aan de
ontbijttafel niet door een dienstrooster
wordt bepaald.
Vijftienhonderd voornamelijk oudere
jongeren, waarvoor de vijf Centrales
door middel van een landelijke actie
ruimten zoeken; voor de kinderen een
pleeggezin, en voor de jongeren een
kamer met aandacht".
Leo van der Grijp behoorde een aantal
jaren geleden tot die vijftienhonderd.
Hij heeft het geluk gehad een pleeg
gezin te vinden. ,,Een warm nest",
zoals hij dat zelf noemt. Een gezin,
dat -na veel vallen en opstaan voor
alle gezinsleden- voor hem een echt
tweede thuis werd.
Indien U na lezing van het relaas van
Leo van der Grijp meer informatie
wilt, kunt U contact opnemen met het
landelijk adres van de Centrales voor
Pleeggezinnen, Postbus 70497 Amster
dam, tel: 020-644421.
Als hij de telefoon opneemt stelt hij
zich voor als Leo van der Grijp, met
de naam van zijn pleegouders. „Ei
genlijk heet ik anders, Vermeer",
vertelt hij naderhand, „maar ik hoor
hier thuis, ik maak deel uit van dit ge
zin en dus heet ik zoals dit gezin heet".
In eerste instantie wil hij ook niet
praten. „Ik heb eigenlijk helemaal
niets te vertellen. Ik woon hier nu
een jaar of acht en daarvoor in een
kinderhuis, waarvan ik me heel weinig
kan herinneren".
En dat is ook zo, wat blijkt als we op
een avond toch tegenover elkaar zitten.
Leo heeft, zo lijkt het, zijn verleden uit
gewist. Tot zijn zevende jaar heeft hij
thuis gewoqnd, daarna tot zijn dertien
de in een kinderhuis. Het zijn perioden
in zijn leven, die hij met de beste wil
van de wereld niet meer kan terugha
len. Speculeren over dit „geheugen
verlies", dat hij zichzelf heeft opge
legd, zegt hij: „Het is alsof er een gor
dijn is dichtgetrokken tussen mijn
vertrek naar hier en alles wat daarvoor
is gebeurd...Misschien dat ik inder
daad alles zo snel mogelijk heb willen
vergeten. Waarom? Ik denk dat mijn
leven tot mijn dertiende niet zo erg
aangenaam is geweest en die herinne
ringen daaraan wil je wegmoffelen. En
waarschijnlijk heeft het ook te maken
met het feit, dat ik me hier thuis voel
en ik, onbewust, niet meer wil worden
gehinderd door herinneringen, die niet
passen binnen de sfeer van dit huis en
dit gezin".
Leo kwam uit een gezin met veertien
kinderen en een vader en een moeder,
die hun relatie tot elkaar op een nogal
agressieve manier beleefden. Het
huwelijk liep dan ook stuk en de kin
deren werden aan de zorgen van een
voogdij vereniging toevertrouwd.
Leo en zijn zusje Corrie vertrokken naar
een kinderhuis in de buurt van Utrecht.
„Wat ik mij van dat kinderhuis herin
ner is, dat we het in elk, geval niet
slecht hadden. Het was daar eigenlijk
best wel goed. En ik had het geluk,
dat ik er met mijn zusje woonde en
dat hielp ook wel. Maar me daar thuis
voelen, nee, dat ging niet. Weet je,
het was net alsof ik daar iets miste,
het was allemaal zo grijs, een beetje
kil". Later, toen hij al in het plaatsje
K. woonde, realiseerde hij zich, dat
alles wat hij miste gewoon een beetje
warmte was, wat liefde. „De warmte
van het nest", zegt hij lachend. Zes
jaar later kwam Leo naar het plaatsje
K. een jaar later gevolgd door zijn
zusje Corrie
Mevrouw van der Grijp woont met haar
man en de vier pleegkinderenn in een
boerderij in het groene hart van Zuid-
Holland. Ze is een vriendelijke en har
telijke vrouw, die een ongecompli
ceerde kijk heeft op pleegkinderen en
pleegouders.
„We hebben hier zoveel ruimte, we
houden van kinderen en we hebben zo
veel meer te gven dan ze in kinder
huizen kunnen krijgen. Nou, dan
kunnen ze toch beter hier wonen",
zegt ze. Illustratief voor haar instelling
is de reactie - „het is zo'n lief jong"-
op een opmerking van Leo, dat hij zich
zelf vroeger eigenlijk best wel moeilijk
vond.
„Leo is eerst een paar jaar hier op
vakantie geweest. We kregen op een
gegeven moment contact met iemand
van het kinderhuis die zei: „jullie
hebben zoveel ruimte en ik heb hier
een jongen die zo graag naar een boer
derij wil, mag hij een keertje bij jullie
logeren". Nou, dat vonden we prima
en Leo kwam. En met Leo de compli
caties, want hij werd steeds moeilijker
in het kinderhuis, zeker als hij weer een
paar dagen bij ons was geweest. Toen
hebben de mensen van de voogdijver
eniging gevraagd of Leo bij ons kon
blijven wonen". Het is een simpele
beschrijving van een proces, dat voor
alle partijen best wel moeilijk is ge
weest.Voor de heer en mevrouw van
der Grijp een kinderloos echtpaar,
omdat het niet meevalt om een jongen
van dertien jaar, die het gezinsleven
is ontwend, goed op te vangen. „We
aten op eerf gegeven moment panne
koeken", vertelt mevrouw van
der Grijp, „en ik vroeg Leo om wat
bloem te gaan halen in het dorp. Ik
gaf hem geld en liep de keuken uit.
Bij de deur keek ik nog even om en
daar stond-ie dan met het geld in zijn
hand. „Waar moet ik de bloem halen?"
vroeg hij. Bloem, hij had er nog nooit
van gehoord en wist niet waar hij dat
spul moest halen".
En voor Leo? „Ach, moeilijkheden,
nee hoor. Een crisis, dat soort dingen
hebben we niet gehad". Maar als we
er over doorpraten blijkt dat er wel
degelijk problemen zijn geweest. Op
school bijvoorbeeld, waar het in eer
ste instantie niet goed liep, en thuis, op
de boerderij, waar hij zich in het begin
met zijn houding geen raad wist. Maar
zijn pleegmoeder vergoelijkt dat en
zegt dat die problemen zo in de lijn
van de verwachtingen lagen.
„Wat wil je nu? Zo'n jongen moet toch
ook zijn plaats vinden. Nee hoor,
we hebben geen moment het idee
gehad dat het fout zou gaan".
Op de vraag wat voor een instelling
je moet hebben om een goede pleeg
moeder te zijn, lacht ze wat en haalt
haar schouders op. „Je verwachtingen
mogen niet te hoog gespannen zijn",
Hoewel de kennis over schimmels nog
lang niet volledig is, heeft de mycologie
een krachtige impuls gekregen toen in
de vorige eeuw werd ontdekt dat schim
mels kunnen worden gekweekt in rein
cultuur. Dit opende nieuwe perspec
tieven voor de beschrijvende en experi
mentele schimmelleer.
Voortaan konden bepaalde schimmels
in laboratoria worden gekweekt en was
het mogelijk hun specifieke eigenschap
pen te bestuderen. Omstreeks 1900
kwam de systematisch mycologie opzet
ten door de opkomst en de wetenschap
pelijke benadering van de schimmei-
systematiek. Na de ontdekking van het
antibioticum penicilline in 1929 door
Fleming steeg de belangstelling voor de
stofwisselingsprodukten van de talrijke
schimmelsoorten en stammen.
Vanaf deze tijd kwam er een niet
aflatende stroom van informatie op
gang over de chemische aspecten en
antibiotische werkingen van schimmel-
metabolieten.
Vanuit de mycologie ontwikkelde zich
de mycotoxicologie; de wetenschap
waarbinnen men zich bezighoudt met de
bestudering van de toxicologische
eigenschappen en structuren, alsmede
met de opsporing en analysering van
giftige schimmelmetabolieten.
Wanneer er gesproken wordt over
'schimmels' worden meestal bedoeld de
microscopisch kleine vormen die pas
voor het blote oog waarneembaar wor
den wanneer ze in grote hoeveelheden
voorkomen. Bij grotere vormen spreekt
men van paddestoelen of zwammen.
Schimmels zijn aërobe micro-organis
men d.w.z. zij hebben voor hun groei
zuustof nodig. Ze bezitten geen groen
en voeden zich met stoffen die ontrok
ken worden aan levende of dode orga
nismen De schimmelgroei verschilt per
vorm en soort. Hij wordt beïnvloed
door temperatuur, wateractiviteit
voedingsbodem en enkele nog niet
bekende factoren. Schimmelgroei gaat
niet altijd samen met de produktie van
toxinen.
Van oudsher heeft de mens te maken
gehad met schimmels, waarbij hij ener
zijds profiteert van de nuttige soorten
en anderzijds de nadelen ondervindt
van door deze micro-organismen aange
richte schade
Schimmels, vooral de paddestoelen,
zijn door de eeuwen heen door de mens
als voedsel gebruikt. Naast de tientallen
eetbare paddestoelen (o.a. cantharellen,
eekhoorntjesbrood, champignons, truf
fels enz.) vervullen microschimmels een
rol bij de bereiding van voedsel.
Verschillende kaassoorten (o.a.
Camembert, Brie en Roquefort) zijn
bekende en typische voorbeelden van
door schimmels gefermenteerde pro-
dukten.
In de voedingsmiddelenindustrie wor
den schimmels tevens gebruikt omdat ze
belangrijke stoffen afscheiden, zoals
organische zuren (b.v. citroenzuur door
Aspergillus niger) en enzymen (b.v.
proteïnasen en proteasen). Sinds kort
experimenteert men ook met schimmels
als alternatieve eiwitbron. In Finland
wordt reeds enige tijd met succes het
veevoeder Pekilo vervaardigd, een ei-
witprodukt van de schimmels Paecilo-
myces variotü.
In de dagelijkse praktijk van huis
houden en keuken kan men geconfron
teerd worden met schimmels als veroor
zakers van voedselbederf, terwijl ook
andere materialen kunnen worden aan
getast. Door de huidige stand van de
levensmiddelenhygiëne en moderne be
waartechnieken is de omvang van dit
probleem wel enigszins afgenomen.
Soms komt de mens in aanraking met
gevaarlijke ziekteverwekkende (patho-
gene) schimmels. Een regelmatig voor
komende schimmelinfectie, bekend als
zwemmerseczeem, wordt veroorzaakt
door Trichophytonsoorten. Schimmels
spelen eveneens een belangrijke rol bij
het optreden van allergieën. Niet alleen
de microscopisch kleine stuifmeelkor-
rels (pollen) en andere bestanddelen in
de lucht kunnen allergische aandoen
ingen veroorzaken, maar ook de schim
melsporen.
Een ander belangrijk nadelig aspect
van schimmelvorming op voedingsmid
delen kan de produktie van mycoto-
xinen zijn.
De laatste jaren wordt veel onderzoek
gedaan naar de opsporing van giftige
stofwisselingsprodukten van de schim
mels, de zgn. mycotoxinen. De naam
mycotoxinen is afkomstig van het
Griekse woordt mykos, dat paddestoel
of zwam betekent en het Latijnse
woord toxine, dat duidt op een giftige
stof. Van tientallen mycotoxinen ken
nen we nu de chemische structuur. Het
onderzoek naar de mycotoxinen is
vooral op gang gekomen na de ontdek
king van de aflatoxinen.
In 1960 stierven in Groot-Brittannië
grote aantallen kalkoenen door een
onbekende ziekte, de Turkey-X-disease
(X onbekend) waarvan men de oor
zaak niet kende. Uit het grondnoten-
meel waarmee de kalkoenen gevoederd
werden, extraheerde men een blauw
fluorescerende verbindinding, waarna
werd vastgesteld dat een in het meel
voorkomende schimmels - Aspergillus
flavus - voor de produktie van deze
verbinding verantwoordelijk is.
De geïsoleerde verbinding kreeg de
naam aflatoxinen, wat een samentrek
king is van Aspergillus flavus toxine.
Later onderzoek toonde aan, dat er
meerder, chemisch verwante, aflato
xinen bestaan. Op een dunne laag
chromatogram, graven deze vier ver
bindingen twee blauw en twee groen
fluorescerende vlekken. Om deze vlek
ken te onderscheiden werden zij aange
duid met de letter B (blauw) en G
(groen), dus BI, B2, G1 en G2.
Naast aflatoxinen zin er nog andere
mycotoxinen. Enkele daarvan zijn pa-
tuline, citrinine en ochratoxine A.
De aandacht van het mycotoxine-on-
derzoek gaat momenteel vooral uit naar
de giftigheid van schimmels die bij de
fermentatie van kazen en andere le
vensmiddelen worden gebruikt. Het
alarmerende bericht dat de Penicillium-
soorten die voor de produktie van de
Franse Camembert en Roquefort ge
bruikt worden, mycotoxinen zouden
vormen, was aanleiding tot uitgebreid
onderzoek. In een aantal laboratoria
zijn deze mycotoxinen inderdaad aan
getroffen in cultures van deze Penicil-
liumsoorten, maar men heeft ze in de
kaas nog niet kunnen aantonen.
Omdat toxinevormende schimmels lage
eisen stellen aan hun voedingsbodem
kunnen ze op talrijke grondstoffen en
voedingsmiddelen voorkomen. Gezien
het grote aantal toxinevormende schim
melsoorten en het feit dat ze niet direct
als toxisch te herkennen zijn, is elke
schimmelvorming op grondstoffen en
etenswaren ongewenst.
Aangezien de produktie van mycotoxi-
nes niet mogelijk is zonder schimmel
groei zal men in de eerste instantie de
ontwikkeling van schimmels op voe
dingsmiddelen dienen te verhinderen.
Dit kan worden bereikt door de groei-
omstandigheden zo ongunstig mogelijk
te maken. Hierbij zijn een juiste tem
peratuur en vochtigheidsgraad van be
lang tijdens het oogsten, het vervoeren
en het bewaren.
Omdat insekten overbrengers kunnen
zijn van' schimmelsporen is een goede
insektenbestrijding gewenst.
Het personeel in de voedingsmidde
lenindustrie moet weten welke fouten
bij de behandeling kunnen leiden tot
een vroegtijdige beschimmeling van
grondstoffen en voedingwaren. Bij het
boodschappen doen moet de consument
geen beschimmelde levehsmiddelen
kopen. Daarnaast kan hij door'n juiste
manier van bewaren (koel en droog) het
beschimmelen van voedingsmiddelen
tegengaan. Produkten die toch aange
tast zijn, kunnen beter niet meer ge
bruikt worden. Het wegsnijden van
beschimmelde delen (zoals bij kaas) of
het afscheppen (bij jam of compote) is
meestal niet voldoende.
zegt ze. „Je moet uitgaan van de mo
gelijkheden van het kind en niet dat
wat jij vindt, dat moet gebeuren als
uitgangspunt nemen.
Het klinkt allemaal wat hoogdravend,
maar het komt er eigenlijk op neer,
dat je eindeloos geduld moet hebben,
je niet uit het veld laten slaan door
tegenvallers en je moet in staat zijn
om liefde te kunnen geven".
Met zijn ouders heeft Leo nog steeds
regelmatig contact, zeker na het huwe
lijk van Corrie -„een heel ontroerende
gebeurtenis als je pleegkind trouwt"-
licht mevrouw van der Grijp toe, die
nu in de buurt van het dorpje woont.
Het is zijn enige band met het verle
den, dat contact met zijn ouders. Op
de vraag of ze moeite heeft met de
geregelde visites van de ouders van Leo
reageert ze wat verontwaardigd. „Het
zijn toch zijn ouders. Bovendien,
Leo is vrij om hier mensen te ontvan
gen en bij mensen op bezoek te gaan".
Vroeger kwam Gerard nog wel eens,
een vriend uit het kinderhuis. Maar
die rejatie is wat verwaterd. s»Hij
is op een gegeven moment ook naar een
pleeggezin gegaan en dat is spaak
gelopen. Waarom? Dat weet ik niet hij
wilde er niet zoveel over los laten.
Ik heb de indruk, dat zijn pleegouders
zichzelf en hem niet de tijd gegund
hebben om aan elkaar te wennen.
Hij haalde op school bijvoorbeeld slech
te cijfers en dat terwijl hij in het
kinderhuis altijd heel goed kon leren.
Nou, zoiets frustreert je als pleegou
der behoorlijk vooral als je andere ver
wachtingen hebt.
Napratend over de pleegkinderen van
mevrouw van der Grijp - drie meisjes
en een jongen - schrikt ze als het aan
tal kinderen wordt genoemd, dat via de
pleeggezinnencentrales een goed on
derdak moet krijgen. "Vijftienhon
derd?" reageert ze beduusd, „Zoveel?
Goh, als ik ruimte had...." En als Leo
zijn hoofd schudt: „Luister nou, toen
we hem ophaalden uit het kinderhuis
heb ik tegen mijn man gezegd, „Je
zou eigenlijk alle kinderen moeten
meenemen". Nee, dat heeft niets met
medelijden te maken. Alleen maar met
het idee, dat die kinderen in een ge
woon gezin toch veel meer kansen heb
ben en dat het toch niet goed is, dat
er zoveel kinderen in kinderhuizen wo
nen. Ik weet niet of je kunt zeggen dat
Leo geluk heeft gehad. Dat klinkt zo
aanmatigend. Maar als dat zo is dan
hebben die andere kinderen daar toch
ook rec^t op. Of niet soms?"
De informatie is voor de beginnende
super-8 filmer met sprongen vooruitge
gaan. Dat komt niet alleen door de
kritische houding van de Consument en
de vele testrapporten over film- en
projectieapperatuur van Consumenten
bond en Konsumenten Kontaktorgaan,
maar ook door de vaak uitvoerige,
Nederlandstalige instruktieboekjes die
de importeurs en fabrikanten van appa
ratuur verzorgen. De amateurfilmer die
regelmatig informatie wil over nieuwe
apparatuur, of die serieus verder wil
gaan met zijn filmhobby, heeft tegen
woordig twee goede filmbladen tot zijn
beschikking: "Smalfilmen als Hobby",
uitgave van NOVA, prijs 39,50 per
Delta Magazines BV, Postbus 16 te
Nijmegen, abonnementsprijs 39,50
per jaar; en "Filmbeeld", uitgave van
NOVA, Nederlandse Organisatie van
Amateur filmers, Postbus 177, 3430 AD
NIEUWEGEIN, abonnementsprijs
32,50 per jaar.
Wie samen met anderen films wil
maken, of. filmervaringen met soortge
noten wil uitwisselen, zal met open
armen worden ontvangen bij elke plaat
selijke filmclub. Informatie's over film
clubs bij: NOVA-secretariaat, Postbus
177, 3430 AD Nieuwegein.
De Stichting Amateurfotografie, Singel
32, AMSTERDAM-C, geeft een mini
cursus smalfilmen uit die men kan
bestellen door 3,- aan postzegels op te
sturen aan dit adres. Deze cursus geeft
een zee van praktische tips. De stichting
beschikt bovendien over uitvoeringe
lijstjes van alle nieuwe boeken die er ten
behoeve van de smalfilmer worden
uitgegeven.
Een uitgave die elke seriueze smalfilmer
in zijn bezit wil hebben, is het "Smal-
filmboek" door Georg Blitz, dat voor
13,50 door Uitgeversmij. Focus-Else-
vier werd uitgegeven.
Dit is een boekje dat handig in elke
cameratas past en middels het alfabe
tische trefwoordensysteem snel infor
matie geeft op allerlei plotseling op
duikende problemen tijdens het filmen,
de montage, het verzorgen van het
geluid en de projectie.
Andere betrouwbare filmboeken zijn
bijvoorbeeld: "Het nieuwe Smalfilm-
boek" van Dick Boer; "Zómaakt u
een film" van J.B. Dekker; "Filmen
met geluid" van Jan A. Kleyn; "Film
trucs" van Klaus Unbehaun; "200
Filmtips" van Emile Voogel en Peter
Keyzer; "Filmen en Fantasie" van
Günter Spitzing; "Elseviers grote smal-
filmboek" van Jan van Weeszenberg;
en "Geluid bij Smalfilm" van Ed
Tientjens.
Firma's als Eumig Nederland B.V.,
Pampuslaan 104 te Weesp, en Kodak
Nederland B.V., Zeisterweg 1, 3984 NH
Oldijk (post Driebergen) geven regel
matig brochures uit met belangwek
kende informatie en tips voor aan
komende filmers. Maar ook de foto- en
filmhandelaar heeft als regel goede
brochures en boeken in voorraad om de
super-8 filmer bij te staan in zijn
meeslepende hobby.
Tot slot: de amateur filmer die het
moeizame, maar uiterst boeiende ter
rein van de animatie-film wil betreden,
kan terecht bij "Holland Animation",
Nederlandse Vereniging ter Bevordering
van de Animatiefilm, Kruisbeklaan 11,
2566 CL Den Haag, een vereniging
opgericht voor beroepsfilmers, die ech
ter regelmatig informatie uitgeeft en
"workshops" organiseert voor de ama
teurfilmers. De contributie van Holland
Animation bedraagt 60,- per jaar,
waarvoor men het interessante tijdschift
"Holland Animation" in de bus krijgt.
Sir.