Direkt-klaar-foto's
„Stomme" films
Zelf kleurafwerken
Wenskaarten
Feestartikel
Prettige fotosferen
f/7/ws met geluid
Nu makkelijker dan mart/wit
Foto in duplo
Belichten
Prominent
l Omdat pocketkamera's eigenlijk te klein zijn voor uw handen en licht van gewicht, waren on-
t scherpe foto's door bibberen mogelijk. Een paar jaren geleden vond Kodak echter de oplossing
(i i een handvat, dat tegelijk het deksel vormde. Flitsgemak was de volgende stap. Zo ontstond
dr n.euwste ,,pockt t een Photokina '80 introduktie die er mag wezen; overigens van dezelf-
Uniek is de aan/uit eigenschap van de ingebouwde flitser. Net volgens de basisgedachte ach
ter de planschets van de kamera, bepaalt de uitgebrachte versie ook automatisch of er wordt
geiUtst. Model Iele Ektralite 600 bezit zowel een tele- als normaal objektief. Via de telelens
kun' u dichterbij fotograferen dan met andere pocketkamera's. Objektief" gezien blijkt hij dus
beter!
Kodak ontwierp het toestel ergonomisch. Het ligt goed in de hand en vereist van u geen kennis
van technische zaken zoals diafragmeren. Scherpstellen blijft bij gebruik van de gewone ff (fi
xed focus)-lens onnodig. Bij het tele-objektief stelt u de afstand, aan de hand van verlichte sym
bolen in de zoeker, door een schuifje in. Verder dient u slechts de ontspanknop in te druk
ken.
Objektief
Techniek
Proef
Mislukt
Close-up
Flitsen
Ontwikkeling
MM
vy M| 11111111111ili'i- v -x
Niemand anders dan uzelf weet eigenlijk
wat u met een bepaalde eigen foto wil
uitdrukken en daarom verheugt het zelf
afwerken van negatieven of dia's zich in
een toenemende belangstelling. Uit on
derzoeken blijkt, dat inmiddels 250.000
gezinnen over vergrotingsapparaten be
schikken. Telkens meer mensen maken
hun belichtingen op kleurenpapier, want
kleur heeft z'n geheimzinnigheid afge-
schudt en voorgoed. In principe is elk
zwart /wit vergrotingstoestel bruikbaar
voor latente kleurafdrukken. Revolutio
naire ontwikkelingen zijn debet aan het
verdwijnen van een specifieke donkere
kamer, terwijl het voor kleurenfoto's
benodigde proces nu nog slechts twee
baden inhoudt. U ontwikkelt lichtdicht in
een speciale trommel, bekend onder de
naam ontwikkelkoker.
Vooral voor de beginnende kleurwerker valt
het zelden mee om precies te achterhalen
welk gereedschap Jhij/zij het beste kan
gebruiken. Om dit probleem te ondervangen
brengt Kodak sinds enige tijd twee hobby
boxen (startsets) op de markt. Zowel voor
dia's als kleurennegatieven bestaat er één en
met juist op elkaar afgestemde materialen
maken ze kleurvergroten.tot kinderspel. In
feite is afwerking in kleur makkelijker dan in
zwart/wit.
U kunt kleurontwikkelen met de techniek van
't fluitketeltje warm water Vanaf dia's
ontwikkelt u in drie baden (zwart/wit)
ontwikkelaar, kleurontwikkelaar en bleek-
fixeer. Een vergroting van een kleurennega-
tiéf behandelt u slechts in ontwikkelaar en
bleekfixeer (vroeger drie baden). Beide
procédés gaan uit van een temperatuur van
circa 20 graden Celsius zonder al te strenge
tolerantiebeperkingen.
Om deze temperatuur te bereiken, is een
mantelbad (in een afwasteiltje) makkelijk.
Hier plaatst u dan de betreffende maatbekers
met afgepaste hoeveelheden chemicaliën in.
U ontwikkelt het belichte fotopapier in een
Zo 'n startset om zelf kleurvergrotingen te ma
ken is er in twee uitvoeringen: één voor wer
ken vanaf dia 's en de andere voor kleurenne
gatieven. Elke hobbybox bestaat uit een ont-
wikke/set chemicaliën, kleurvergro ting spa -
pier, een kleurherkenningskaart en een boekje
met duidelijke procesuitleg.
ontwikkelkoker. Tijdens dit proces mag er
licht branden. Voor het ontwikkelen heeft u
maar een klein volume chemicaliën nodig en
u hoeft niet met de vloeistoffen in aanraking
te komen. Natuurlijk dient u te beschikken
over een thermometer plus enkele plastic of
glazen opslagflessen. In de Kodak hobby
boxen ontdekt u een kleurherkenningskaart
alsmede een boekje met duidelijke instruk-
ties. Overigens valt de prijs mee.
Met de 9 Volt alkaline batterij beschikt u over
een minimum flitsreserve van 100 flitsfoto's.
Tijd voor het opladen van de flitscondensator
bij een verse batterij slechts 3 seconden Uw
flitsbereiken bedragen circa 1,20 tot 3,65 m
met Kodacolor 2 en ongeveer 1,20 - 5,50 m
bij een Kodacolor 400 cassette in het toestel.
Filmsnelheid 100 ASA/21 DIN tot 400
ASA/27 DIN. Het rode LED-signaal (bij inge
drukte tiptoets) waarschuwt u voor een bijna
lege batterij door 60 seconden te knipperen
en dan, via het IC, uit te schakelen.
Voor de jaren '80 blijkt een ingebouwde flit
ser het belangrijkste kenmerk van een kame
ra vereist door amateurfotograferen. aldus
een onderzoek van Kodak. Eén ding is zeker:
met de Tele-Ektralite 600 wordt fotograferen
voor de gewone amateur onder een grotere
verscheidenheid van omstandigheden moge
lijk dan voorheen het geval was. Vanwege dit
feit bezet de Sensalite-flitser een prominente
plaats in het rijtje van kameraverbeteringen
van de fabrikant
U koopt de pocket'' kompleet met een Ko
dacolor film, metalen polsband, een MN
1604 9 Volt batterij, technische beschrij
ving, instruktiefolder en 3 jaren garantie. Z'n
afmetingen zijn. 175 X 57 X 33 mm; een
echt klein, handig-en-verstandig toestel dus,
fijn om zelf te hebben of kado te doen.
Close-up van de bovenzijde met het schijfk-
jjnopje voor de wisseoptiek Nu is de normale
K,,fixed focus" lens in gebruik., Schuift de
'i vinger door, dan komt het tele-objectief voor.
Hoe simpeler de foto in termen van belichten
en her resultaat-zien, des te moeilijker het is
om de produkten ervoor te ontwerpen. Onder
.ho .dreven U drukt op de knop, wij doeif de
'res* ging er veel denkwerk aan de Tele-Ek
tralite 600 vooraf: duizenden man- en vrouw
jaren onderzoek en ontwikkeling, met name
w*si betreft de solid-state IC technologie Nu
nadert de fotografie, mede dankzij het Kodak
Sens dite-flitsprincipe, in deze cassettekame
ra de „state-of-the-art".
Het tele-objektief vergroot üw onderwerp
tweemaal van dezelfde afstand en ten opzich
te van de gey^one lens. Middels een schuifje
bovenop het toestel, kiest u het f8 normale
(22 mm) qf het f8 tele-objektief (44 mm vaste
opening) van de wisseloptiek. In ,,tele"-posi-
tie bezit de schuif nog enige speling voor de
variabele afstóndsinstelling: deze instelling
word' in een symbool (5 mogelijkheden)
zichtbaar in de zoeker4 uitgedrukt.
Telefoto s zijn scherp te stellen tussen circa
1,20 m en oneindig. Shots" via de gewone
fixed focus" lens van de Kodak Tele-Ektrali-
te 600 pocketkamera krijgen een automati
sche scherpte in hetzelfde grensgebied. In
kleurafwerkingcentrales bleken veel foto's
onscherp vanwege een te korte opnameaf
stand. Door de in het nieuwe toestel inge
bouwde telelens zet u zonder hulpmiddelen
kleine voorwerpen toch voldoende groot op
de kiek Kijk, die drie korrels dat is mijn
Flitslicht volgde een lange, innoverende weg
sinds de pas -op voor- brand- in - de - gordijnen -
rook en stank-dagen. Menselijke vindingrijk
heid biecht vervangers voor zonnestralen -—
even effaktiefen meer handelbaar. Sensa/ite
van Kodak is op dit moment de nieuwste en
frappantste
onderwerp" hoeft u daarom dus minder vaak
te zeggen.
Zowel de Sensalite-flitser als de sluiter opere
ren binnen een tijd van 1/125ste of
1 /250ste seconde voor dag- of flitslicht bij
respektievelijk Kodacolor 2 en Kodacolor
400 film
Wanneer u het handvat/deksel van de kame
ra opent, verbindt de batterij met het IC (elek
tronisch circuit). Hierna bereidt de flitser zich
voor op verdere instrukties Met een lichte
vingerdruk op de oranje tiptoets in het cen
trum van de zwarte ontspanknop (de eerste
steekt iets boven de laatste uit) stelt u de zelf
denkende Sensalite in werking. Tegelijkertijd
meet het IC via een fotocel het opgevangen
licht en besluit tot wel of niet flitsen. Indien
flitslicht overbodig blijkt, aktiveert het IC kon-
tinu een groene LED in de zoeker en gaat de
flitser niet op. Eisen de lichtomstandigheden
echter invullicht van de ingebouwde Kodak
flitser, dan getuigt een rood knipperlampje in
de zoeker hier van. Zodra dat rode licht uit
gaat volgt een groen knippersignaal dat aan
geeft, dat de flitscondensator is opgeladen,
waarna - bij indrukken van de ontspanner
er automatisch wordt geflitst. Om de Tele-Ek
tralite 600 binnen pocketformaat te houden
en toch het flitslicht goed van de lenspositie
te scheiden, werd de flitsreflektor vertikaal
geïntegreerd.
Na elke flitsopname zorgt het IC voor opla
ding van de flitscondensator. Verder schakelt
het IC zichzelf na 1 6 seconden uit bij groene
signalen en na 60 seconden als de rode LED
brandt. U kunt het circuit weer aktiveren door
eenvoudig de tiptoets in te drukken. Film
transport geschiedt via de bekende duimbe-
weging, zodat u energieverspilling van de
batterij voorkomt: hij leeft" daardoor lan
ger.
Sinds twintig jaren bestaan er fototoestellen, die alles voor u doen behalve op de
ontspanknop drukken: de direkt-klaar-kamera's. U maakt een opname en na onge
veer een minuut levert het apparaat de foto. Bliksemsnel dus en voor tal vpn men
sen ook leuk. Zij zien vrijwel onmiddellijk hoe ze erop staan, waardoor het effekt
var) de kiek versterkt. Spanning van afwachten, in geval u filmpjes naar de foto-
handelaar brengt, is voorbij evenals het heen en weer reizen.
Op feestjes blijkt de direkt-klaar-kamera ideaal: laat u een goede, lachwekkende
opname zien, dan gaat de hele meute lachen veel spontaner vergeleken met
rolfüm Bovendien kunt u de aanwezigen gelijk een foto meegeven. En het feit dat
u geen negatief bezit voor extra afdrukken hoeft geen probleem te vormen, want
in de foto handel maken ze er gewoon een duplofoto van.
beeld ontstaat. Zo werkt de afgebeelde
Kodak EK 160 EF. Direkt-klaar toestellen
werken niet met filmpjes, maar filmpak-
Toestellen met ingebouwde ontwikkel
centrales bestaan er overeenkomstig
twee technieken, het afpel- en droogsys-
teen Bij het afpelsysteem trekt u op el
kaar geplakt negatief en positief mate
riaal uit de kamera wacht een minuut en
pelt daarna de foto af. Kamera's volgens
het droogprincipe brengen een droge
kiek naar buiten, waarop langzaam het
ken. In het algemeen bevat zo n pak tien
onbelichte foto's, die u in één keer in de
kamera schuift Voor flitsen maakt u ge
bruik van de, bij de meeste apparaten, in
gebouwde elektronische flitser.
Elk jaar weer bent u op zoek naar kerst- en nieuwjaarsskaarten die iets
persoonlijks bezitten. Ondanks het overgrote aanbod slaagt u er vaak toch niet in
de juiste kaart te vinden. U neemt er dan maar een, die uw gevoel het dichtst
benadert.
Toch is het mogelijk precies de goede kaart te vereenden: wat dacht u namelijk van
één van uw eigen foto's op zo'n wenskaart?! Ja, dat kan heel makkelijk, ledereen
vindt in haar/zijn fotoalbum wel een kiek die zich daar prima voor leent en die echt
bij uw gedachten past: u schoot die foto immers ooit zelf eens...!
In de fotohandel drukken ze uw uitverkoren kiek op formaat 9x9 of 9x13 cm af
met daarbij een voorgedrukte kerst- en/of nieuwjaarswens (die wens ziet er op
een witte strook aan vast). Slechts kleurenfoto's worden verwerkt. U dient wel
tijdig te bestellen: de minimum afname bedraagt tien wensfoto's en de prijzen zijn
afhankelijk van het aantal en inklusief enveloppen Voor 25 exemplaren betaalt u
circa 1,05 en bij 50 kaarten of meer ongeveer 0,95 per stuk.
Fotografen die bijvoorbeeld moderepor
tages maken, erkennen de direkt-klaar-ka-
mera op een andere manier dan het grote
publiek. Hij (of zij) neemt eerst met dat
handige toestel opnamen om te kunnen
zien of een bepaald dekor of een pose van
een fotomodel nog beter kan. Zo schakelt
hij onaangename verrassingen uit, voor
komt fouten, want pas als de direkt-klaar-
foto goed is pakt hij zijn andere kamera.
Langzamerhand - valt te verwachten - zal
deze taktiek tevens bij de fanatieke foto
amateur toepassing vinden. Indien alles
klopt schiet u de definitieve foto.
Het tegendeel van zelf doen: de Kodak EK
160 EF direkt-klaar-kamera. Spontane foto
grafie binnen handbereik. Na circa één minuut
rolt uw opname kant-en-klaar uit het toestel.
Invullicht komt van de ingebouwde elektroni-
f sche flitsef.
Het blijkt met het oog op het vorige kader
interessant te weten, dat u er \/erstandig
aan doet mislukte direkt-klaar-kiekjes te
bewaren. Bezit u er tien, dan stapt u naar
de Kodak-fotohandelaar, levert de mis
sers in en krijgt er een nieuw filmpak van
10 onbelichte foto's voor terug. Zo spaart
u een hoop geld uit Wellicht kunt u in de
toekomst van die uitgespaarde centen
een kamera met ingebouwde „motief-
wekker", die daarnaast automatisch af
drukt, kopen.
Een foto maken van een foto kan zon-
Super-8 kreeg er een nieuw broertje bij: de
Kodachrome PS film. Met dit type is het
mogelijk aan „stom" opgenomen films in
een later stadium toe te voegen. Hiervoor
gebruikt men dezelfde techniek als voor
geluidsfilms, alleen later. Na ontwikkeling
wordt de PS film, in een gewone cassette
ondergebracht, van een magnetisch
randspoor en een balansspoor voorzien.
Kwalitatief ontdekt u geen verschil tussen
PS en direkte geluidsfilm.
Voor een flink aantal amateur-cineasten biedt
deze nieuwe film van Kodak grote mogelijk
heden. Wie werken met een geluidskamera
teveel rompslomp vindt, kan zijn /haar kant
en-klaar gemonteerde PS film toch via een
geluidsprojektor geluid verschaffen. Uiter
aard bedoelen we hier met geluid zowel
muziek als kommentaar
Tevens voor de bijna professioneel schieten
de amateurs bezit de Kodachrome PS film
voordelen: veel van deze filmers werken met
aparte bandrecorders, die zij synchroon met
de kamera laten lopen. Ook zij brengen na
eindmontage geluid op de film
Vanwege de bewerkelijke nabehandeling die
PS films in het laboratorium ondergaan, is de
ontwikkeling voor Europa geconcentreerd in
Frankrijk. Het blijkt daarom denkbaar, dat ter
ontwikkeling aangeboden films iets langer
onderweg zijn dan andere types.
Binnenkort is het wachten op een bezoek van de goede bisschop uit
Madrid, de gezelligheid rond de kerstboom en de geur van verse olie
bollen en appelflappen weer voorbij. Maar echt verleden tijd hoeft die
feestvreugde, vooral dankzij de fotografie, niet te worden. Tijdens de
ze dagen kunt u immers met een direkt-klaar-kamera prima aktiefoto's
klikken of via hetgewone" kleinbeeldtoestel meer blijvende momen
ten ter herinnering vastleggen.
Voor feestelijke kwaliteit dient u wel een aantal vuistregels te hante
ren. Hieronder beschrijven wij ze afgewisseld met algemene tips, want
juist later op de avond moet u de fotokamera stil houden... In Neder
land heeft de horizon bijvoorbeeld nog altijd de neiging recht te lopen.
Soms blijkt dat op foto's achteraf niet het geval: de feestvierders lijken
dan bijna van de aardbol (berghelling) af te vallen. U neemt zich, als fo
tograaf, dus voor allerminst veel van de bisschopswijn te nuttigen.
Leuk!, nuchtere, u kunt anderen daardoor betrappen.
Na ontwikkeling wordt de nieuwe Kodachro
me PS Super-,8 cassettefilm van een magne
tisch randspoor en balansspoor voorzien.
Kwalitatief bestaat er geen verschil met di
rekte geluidsfilm en bovendien bezit PS het
voordeel van de eindmontage
uitgave: Page Press, Bussum
redactie: Martin v. Brake!
stelwerk daarom 2 nummers verder open dan
de opnameafstand laat vermoeden Via een
wit kartonnen reflektievlak flitsen, met name
wanneer u geen wit plafond bezit, levert nog
betere resultaten Op sommige draaibare flit
sers kunt u daarvoor een speciale houder be
vestigen.
Hang niet de fotograaf uit, doch ga onopval
lend te werk. Vermijdt dwangfoto's: laat uw
familie en vrienden hun eigen gang gaan,
tenzij ze uw huis op z'n kop zetten uiteraard.
Over het algemeen maakt u de beste kiekjes
als u afdaalt tot het niveau van uw onder
werp. Zitten er mensen op de bank, foto
grafeer ze dan niet staand, maar neem er te
genover op een stoel plaats of zak door uw
knieën (tevens goed voor uw conditie!). Klik
de prachtigste surprises vóór het uitpakken
Close-ups zijn vaak veel interessanter in rela
tie tot totaalopnamen. Kom gerust dichtbij
voor „shots" van enkelingen. Wees niet
bang: hoe kompakter, des te pakkender die
rode neus. Kunst is zuivering van overbodig
heden Neem geen tè korte opnameafstand,
zodat u komplete hoofden op de foto's krijgt.
Een telelens biedt in veel gevallen uitkomst.
Tracht drukke feestvreugde op een rustige
achtergrond te schieten. En indien uw zoeker
een beeldkader bezit, probeer het motief daar
dan binnen te houden, ook als u toch een
beetje te diep in het glas heeft gekeken. Suc
ces!
Handige pocketcamera met een zelfdenkende
ingebouwde flitser, die automatisch aan of uit
schakelt en slechts flitst a/s de lichtomstan
digheden dat eisen. Naast de gewone fixed
focus" lens bezit deze nieuwe kamera een in
gebouwd tele-objektief voor dichtbijopna
men, zodat daar geen hulpmiddelen voor no
dig zijn.
Heb geduld en treedt op als een „betrokken
buitenstaander die afstand bewaart plus
meeleeft. Wacht op fotogenieke scènes. U
bent niet aan de omstandigheden overgele
verd: door het kiezen van uw standpunt be
paalt u de foto Zorg dat er een goed merk
kleurenfilm (zoals bijvoorbeeld Kodacolor) in
uw kamera zit. Het gaat immers om een feest,
een kleurrijke gebeurtenis. Extra tip: Met een
diafilm houdt u materiaal over voor een dia
avondje. Projektors«zijn relatief goedkoop en
vormen een leuk familiekado. In tegenstel
ling tot dia's moeten foto's rouleren, waar
door opnieuw samen met de feestgangers ge
nieten moeilijker wordt.
Zoek een goede plek die licht biedt uit de juis
te richting, gewoonlijk dus van achter u ko
mend of van opzij. Met een (komputer) flitser
tast u niet in het duister. Flits nooit voor een
spiegelend oppervlak of recht vooruit indien
het ook anders kan. Het licht is in die situaties
namelijk onnatuurlijk hard.
Tegen het plafond flitsen, als dit bij kleu
renfotografie tenminste wit blijkt, verdient
de voorkeur (de zogeheten „bounce flash").
U verliest bij deze methode circa twee
diafragmanummers: zet het betreffende in-
Er zijn eigenlijk drie termen voor een en
dezelfde handeling: vergroten, afdrukken en
belichten Moet u nog beginnen met zelf
vergroten, kies in dat geval meteen een
vergrotingsapparaat met tenminste één filter
lade. Zo'n belichter blijkt namelijk erg handig
voor kleurafdrukken. Neem er een die niet
wiebelt en een goede kwaliteit lens (met een
egale lichtverdeling) bezit. Wie wat meer te
besteden heeft schaft zichzelf gelijk een
kleurenkop aan, hoewel 'n zwart/wit-kop
ook voldoet. U hoeft bij de laatste slechts het
licht te kleuren met filters. Om de juiste-
kleurfiltering te vinden, biedt een belich
tingsmeter uitkomst. Tevens is hiervoor een
veel goedkopere filterkit (kleurbeoordeling
via proefstroken) van Kodak in de handel. Bij
dia's kunt u een eenmaal gevonden instelling
vrijwel doorlopend toepassen. Kleurenpapier
kenmerkt zich immers door enige tolerantie.
Een tot op seconden nauwkeurige schakel-
klok zorgt voor exakte belichtingstijden.
Verder blijft het vergrotingsraam een niet
per se noodzakelijke accessoire evenals spe
ciale dokaverlichting. Om handelingen te
herhalen houdt u pen en papier bij de hand.
Kleurenpapier bestaat in talloze formaten.
der meer indien u over een negatief be
schikt. Heden is het echter ook moge
lijk een reproduktie te bestellen van
een (direkt-klaar-) foto waarvan het ne
gatief ontbreekt. Zo'n foto heet een
duplikaatfoto ofwel duplofoto.
Tussenkomst van een negatief, voor
een afdruk van uw opname, blijkt bij
gebruik van zogeheten omkeerpapier
overbodig. Zowel kleur als zwart/wit
foto's kunnen worden gereproduceerd.
Originelen mogen echter niet groter
wezen dan 9x13 cm; de kosten bij deze
exklusief-negatief-methode zijn aan
trekkelijk; voor een duplikaat betaalt u
rond 1,85. Een vergroting tot ander
halve maal kost u circa 4,00. Films
(super-8) en dia's lenen zich eveneens
voor omkering. Uw fotohandelaar ver
telt u er, op verzoek alles van.
Zeker, gezelligheid kent geen tijd. Om dat ge
zegde in het absolute te trekken, is de foto
grafie het middel bij uitstek. Foto's blijven
ideale opfrissers van de herinnering.
Op de Kodak Kodeword cassette wordt het
hele ontwikkelprocédé besproken. Verderop
de band zijn de tijden met signalen
opgenomen plus de handelingen die daar bij
horen. In de tussenliggende perioden vult
een gezellig muziekje de stilte. Kortom: een
prima methode!
