fes. EMMPEJ "mt EHJcbü dlficgff jjqjj ssmgon Ibflö| '4 ft J ZATERDAG 16 EN ZONDAG 17 NOVEMBER VEILINGHAL ALKMAAR M J ft jvJ) j l .n wV Aj y J I 'h' t is T> 1 J jj| j| j) jf V7^'- Jl:.J ~-t- zx UITKIJKPOST 6 NOVEMBER 1985 11 november is Aan de oproep over wat U zich nog aan Sint Maarten liedjes kon herinneren, heeft U in grote getale gehoor gegeven, hiervoor onze hartelijke dank. Het waren niet alleen de ouderen die reageerden maar ook veel jongeren hadden de leukste herin neringen aan Sint Maarten, b.v. eerst met alle neefjes en nichtjes stamppot eten en dan gaan Sintere Maarten. Weer thuis gekomen werd alles op tafel uitgestrooid en kreeg elk kind zijn deel. Heel leuk was ook een reaktie van een mevrouw die dacht dat ,,God zal hem lonen", wat zij ver stond als ,,Godsallemblone", een vloek was. Er waren liedjes bij die op muziek stonden, ook mochten we opbellen dan zouden ze het wel dooi de telefoon zingen. Het was geen eenvoudige taak te ontdekken hoe sommige liedjes nu echt in elkaar zaten, want er is wat afgerommeld door de eeuwen heen, maar we hebben zo veel mogelijk de varianten erbij geschreven. Maar de vele reakties waren hartverwarmend. In het kort vertellen we iets over het Sint Maarten gebeuren in de Zaanstreek en West-Friesland, omdat Heiloo en omgeving daar tussenin ligt. Zaanstreek Na de hervorming, toen de Zaanstreek ,,ont- roomst" was, bleef St. Maarten voortbestaan. Hij was patroon van de parochiekerk van het ou de Westzaan en ook aan de oostzijde van de Zaan moet deze heilige van meer dan gewone betekenis geweest zijn, aangezien de Oostzaner jaarmarkt in de St. Maarten-tijd werd gehouden. Tot voor ruim een eeuw geleden werd er op St. Maarten een algemene uitdeling gehouden. De rijke lui ,,raike loi" lieten bij die gelegenheid een koe slachten, van het vlees kreeg ook de knecht een deel, nl. een voet (is een kwart koe). Deze koe was naar de smaak van de bedeelden niet al tijd vet genoeg. Hier komt waarschijnlijk het ,,was hij vet of ma ger, hij moest naar de slager" vandaan. Vroeger toen er nog geen luxe lampions waren, gebruikte men uitgeholde bieten of rodekoolbladen, met een brandend kaarsje er in. Toch was het ook toen al de bedoeling zoveel mo gelijk lekkers op te halen. Hoewel toen alleen nog bij de winkeliers, bakkers, slagers en de aller naaste familie langs ging, pas later ging men huis aan huis. West-Friesland Sint Maarten (de Heilige Martinus, bisschop van Tours (316400)) is van oudsher gevierd op 11 november. Het werd vroeger alleen veel uitgebrei der gevierd. De dag begon dan met klokgelui om de gelovigen op te roepen naar de kerk te gaan, daar stonden dan de relikwieën van de Heilige tentoongesteld. dsicj <A> S1NTE MAARTENS VEUGELTJE <A> Sin te Maar tens veu-gel tje Is met zijn rood ka pen - gel tje Ge sto ven. ge vlo - gen Recht o ver de Rijn, Waar er vet te varkens zijn. Goê-vrouw, geeft wat: Al - Ie hen nen leg gen wat! Hier woont e - ne rij - ke man. Die ons wel wat ge - ven kan. Veel zal hij ge - ven, Lang zal hij le ven, Za lig zal hij ster - ven. Het he - mei - rijk be ër - ven! De straten waren met groen versierd en iedereen was vrij om feest te kunnen vieren. Bij geen enke le maaltijd ontbrak de Sint Maartensgans en van de nieuwe most werd de eerste beker op Sint Maarten geledigd. Met het zingen van St. Maarten liedjes trok de jeugd door de straten om geld te vragen voor de Sint Maartensvuren, die 's avonds werden aan gestoken. In Limburg en Oost-Noordbrabant wordt dit nog wel gedaan. Het blijkt dat de plaatsen onderling het vaak op verschillende manieren vierden. Hier volgt een greep uit de vele liedjes: Van mevrouw Nieuwenhuis: Sinter Maarten op cleezavond wij brengen U een stille groet. Want wij weten wat U altijd voor de arme kinderen doet. Gij geeft gaven zonder talen gij geeft elk jaar weer uw deel. Daarom danken U de kinderen Dank St. Maarten, dank heel veel. Mevrouw J. Gasse:Berkelmans komt uit 's Her togenbosch. Zij zong (zo'n 70 jaar geleden) het volgende liedje: Vandaag is 't Sinie Maarten, morgen Sinte kruk, we komen met goeie harten en hadden z,o graag 'n stuk, 'n houtje of 'n turfke foor Sinte Mart z'n kurfke. We zullen van hier niet gaan of we hebben wat opgedaan. Sinte Maarten is oud, soldaatje staat te beven, is 't dan geen aardig leven, dat soldaatje staat te beven. Hout - hout, turf of hout, 's winters is 't altijd koud, dan gaan we naar de buren en gaan er potjes schuren. Geef me yn appel of 'n peer en ge ziet me 't hele jaar niet meer. Vrouw - tje, loop maar op dc trap, Tast wel in de no - ten zak, Tast er maar niet ne - ven, Moet ons wat gaan ge ven. Geeft wat, houdt wat 't Naas te jaar wel weer wat. Bo ven in de vor. sten Han - gen lan ge wor - sten Laat de kor te han gen! En laat ons niet lan ge staan Moe ten nog veel ver - der gaan! Geeft wat, houdt wat: 'tNaas te ^|aar wel weer wat! Mevrouw Buys uit Egmond a/d Hoel had dit liedje: Aan de hemel, hangt een zak met zemel, elke zemel kost een duit. Hier hangt de gjerige duivel uit! Sinte Maarten de deur is vast, geef die kerel op z 'n bast, geef die vrouw een dikke zoen, dan zal ze de deur wel open doen. Mevrouw Faber en mevrouw Oudt hadden (bij na) het zelfde liedje. Het is grappig om te zien dat iedereen zo zijn ei gen versie van deze liedjes heeft. Soms krijgt een lied ineens een hele andere wending, maar wie verklaart hoe dat komt? Sint're Sint're Maarten, Turf in de kurf in de maneschijn. Hoog op de klompen, laag op de muilen, Sinte Margriet ken je me niet? Wie heeft buurman dronken gemaakt? De klepels van de klokken, de meisjes dragen rokken, de jongens dragen broeken, oude wijven schutteldoeken. Brand in de lantaarn, de vonken vliegen er uit. De meisjes lopen met garen, de jongens met beschuit. maar ook wel: de jongens lopen met sigaren, de meisjes met beschuit, Nu is mijn liedje uit. Met veel variaties het volgende: Sint Maarten (3x) rijdt door sneeuw en wind, zijn vurig paard draagt hem gezwind door sneeuw en wind met licht gemoed, zijn mantel dekt hem warm en goed. Een oude (3x) man zit langs de baan en kijkt de ridder smekend aan. Ach, help mij toch in deze nood, ik vind hier in deezkou de dood. Sint Maarten (3x) innig aangedaan, blijft voor de arme bedelaar staan. Hij pakt zijn slagzwaard uit zijn schee en snijdt zijn mantel vlug (glad) in twee. Sint Maarten (3x) van zijn tocht te moe, legt zich te rusten, d'ogen toe, Een oude man verschijnt aan hem en sprak met hemelszoete stem: ,,Ik ben Uw Jezus, gij gaaft mij deezmantelhelft uit medelij een variant: Sint Maarten (3x) rijdt door sneeuw en wind, zijn vurig paard draagt hem gezwind. Sint Maarten rijdt met lichte spoed, zijn halve mantel dekt hem goed! nog een variant: Sint Maarten (3x) stapte van zijn paard, hij nam zijn mantel en zijn zwaard, hij deelde z'n mantel toen in twee en warmde de oude man er mee. Van Nic Zuurbier het volgende lied Sinter Maarten bisschop komt uit verre landen, dat hij zo van verre komt is voor ons geen schande. Mijn vader heeft gezegd, je zal een ruiter worden, een ruiter op een paard, een sabel aan je zijde. Laat me hier niet langer staan ik moet een huisje verder gaan Velen stuurden ook dit in: St. Martinus Bisschop roem van alle landen, dat wij met een lichtje lopen is voor ons geen schande. Hier woont een rijk man die veel geven kan, veel zal hij geven, lang zal hij leven, zalig zal hij sterven, de hemel zal hij erven. Erft hij dan de hemel niet, dan is St. Martinus de bisschop niet. Van het P.J. Meertens Instituut uit Amsterdam kregen we het volgende nog: Sunte Maartens veugeltje zat al op ien heuveltje (met je rood rood keuvelt je) zal al op ien stokje, met zijn rood rood rokje. Maar de meesten kennen dit als: Sinte Maarten keuvel tje met je rood rood reuveltje met je rood rood rokje aan, daar komt Sinte Maarten aan. In West-Friesland werd de 1 le november ook wel Keuveltjesavond genoemd. Deze naam komt van de St. Maartensvogel (wat echter een verbasterde naam blijkt te zijn) en deze had een „keuvel", wat halskraag betekent, een rode vederkuif. Als in sommige gevallen de deur niet open werd gedaan, dan zongen ze: Sinte Maarten, de deur is vast. Geef die vent een schop voor z'n bast, geef die vrouw een dikke zoen, dan zal ze deur wel open doen. Meer bekend is dit lied: Sinte Sinte Maarten de kalveren dragen staarten, de koeien dragen horens, kerken dragen torens, toren dragen klokken, de meisjes dragen rokken, de jongens dragen broeken, oude wijven schutteldoeken. Hier woont een rijk man die veel geven kan. Veel zal hij geven, lang zal hij leven, zalig zal hij sterven, de hemel zal hij erven, God zal hem lonen, met honderdduizend kronen, met honderdduizend lichtjes aan, daar komt Sinte Maarten aan. Mevrouw Sondy kende dit lied: Sint Maarten was een brave man, hij wou alle mensen, het beste wel wensen. Sint Maarten hoezee Sint Maarten hoezee. Lampionnetje, lampionnetje, schijn maar in de donk're nacht, als een zonnetjeals een sterretje heeft het veel geluk gebracht. Dank aan alle mensen die de moeite hebben ge nomen ons iets over Sint Maarten toe te sturen. Op voorhand belooft „Beestenboel" een van de leukere manifestaties te worden die de Kaasstad heeft beleefd. Op zaterdag 16 en zondag 17 november wordt het totale veilinghalcomplex aan de Bestevaerstraat bevolkt door vele duizenden dieren en een groot aantal bezoekers. Aan deze mani festatie onder auspiciën van de Stich ting „Kind Dier" nemen veertien verenigingen en instellingen deel, waaronder kleindiersportvereniging AVES die de jaarlijkse grote Kaas stadshow onderdeel heeft gemaakt van Beestenboel. Op Beestenboel staat de relatie mens en dier in het algemeen en die van kind en dier in het bijzonder centraal. De manifestatie wordt zaterdag 16 november geopend door Alkmaarse eerste burger Mr. C. Roozemond. Hij overhandigt het eerste dier (hond/kat), dat door Beestenboel aan een nieuw tehuis kon worden geholpen, aan de nieuwe eigenaar. Dat gebeurt om 11.00 uur. Beestenboel is tijdens deze twee dagen geopend van 10.00- 17.00 uur. Op de basisscholen is een kleurplaat met tekst verspreid onder de leerlin gen. Kinderen die zo'n kleurplaat inleveren aan de kassa hebben vrij toegang mits ze onder geleide zijn van een volwassene of oudere. Deze betalen 5,- ter bestrijding van de onkosten. Op Beestenboel kan men naast heel veel zien en genieten ook een aantal dingen doen. Zoals het mel ken aan de kunstkoe. Kijken kan men naar het bereiden van geitekaas, naar demonstraties gedrag en gehoor zaamheid en naar tientallen andere zaken. Deelgenomen wordt door: Kleindier sportvereniging AVES, de Streek school voor land- en tuinbouw, het Dierenasiel Alkmaar-Bergen, Kin- FO'i derboerderij De Rekerhout, de Cen trale Huisdiern Registratie, de Va kantie Thuis-Verzorging van Hugo Bussen, de Stichting Rechten voor al wat leeft, het Wereld Natuur Fonds, De Dierenambulance, de Kynologen- club West Friesland, de Nederlandse Vereniging voor het Ezelstamboek, De Nederlandse vereniging voor bij enteelt, de stichting Zwerfdier en gei tenhoeder Dirk Pastoor uit Wierin- gerwaard. Op Beestenboel kunnen de bezoekers terecht met al hun vragen op gebied van dierenverzorging en andersom propageren de deelnemende vereni gingen hun doelstellingen op aantrek kelijke wijze. Dierenvriend Bij de organiserende stichting „Kind en Dier" zijn namen binnengekomen van mensen die zich in de ogen van anderen bijzonder hebben onderschei den op gebied van dierverzorging of die een dier uit een benarde, of be roerde positie hebben gered. Uit die ingebracht namen wordt de dieren- vriend/dierenvriendin van het jaar gekozen. Deze wordt zondag 17 no vember bekend gemaakt. Wat is er zoal verder te verwachten op Beestenboel? AVES presenteert een 1800 dieren in de categoriën konijnen, hoenders, sierduiven, cavia's en watervogels. Zij worden daarbij geassisteerd door leerlingen van de Streekschool voor Land- en Tuinbouw die ook de grote, prachtige halsversieringen voor hun rekening nemen. De Streekschool ss's/ verzorgt zelf ook een uitgebreide stand en geeft alle informatie op onderwijs gebied, kind en dier betreffende. De Centrale Huisdieren Registratie heeft inmiddels in twee maanden 1000 dieren ingeschreven in het centrale register en de daarbij behorende pen ningen uitgereikt. Weggelopen dieren kunnen dan gemakkelijk bij de eigenaars worden terugbezorgd. De batige saldi van de club gaan naar diervriendelijke,organisasties. De Dierenambulance presenteert zich met zijn doelstelling en pro pageert de EHBO voor dieren alsmede de opleidingsschool voor honden. Het Dierenasiel hoopt voor een aantal honden en katten een nieuw tehuis te vinden en wil mensen overtuigen van de absolute noodzaak om katten te steriliseren. „Er is een ware ex plosie", aldus beheerster De Heer. Kinderboerderij De Rekerhout brengt een fleurige stand met enkele tien- s-r* tallen dieren en wil enkele adoptie- dieren financieel zien onder te bren gen. Doel is-en blijft jong en oud in contact te brengen met dieren en hen daarmee om leren gaan. Dierwaardig bestaan De Stichting „rechten voor al wat leeft" heeft het hoofdkantoor in Alk maar. De Stichting strijdt al 15 jaar voor een „dierwaardig" bestaan van legkippen, kalveren, varkens en is te gen dierproeven voor farmaceutische en cosmetische doeleinden, tegen bontindustrie en jacht. Diverse as pecten komen hierbij aan de orde. De oprichter van de Vakantie Thuis Verzorging hoopt een goed wind in de zeilen te krijgen om zijn doelstelling te laten bloeien. „Allereerst is een ver trouwensrelatie nodig met je klanten", aldus Hugo Bussen, die alle hoop heeft dat zijn initiatief zal slagen. Hugo verzorgt dier en plant bij afwezigheid van de baas tegen een kleine vergoe ding. De kynologenclub West-Friesland komt met een prachtige collectie hon den en er worden demonstraties ge drag en gehoorzaamheid gegeven. Dirk Pastoor toont hoe geitekaas ge maakt wordt en wijst op de goede ei genschappen van geitemelk. De Ver eniging Het Nederlandse Ezelstam boek" propageert de ezel als ideaal rijdier en dier dat aangespannen wil worden. „Waar een paard vlucht bij paniek, daar blijft een ezel staan", aldus sec retaresse Boeree", „Door zijn rustige, vriendelijke aard én zijn intelligentie ideaal voor kinderen". Waarvan acte. De Bijenhouders tonen aan de hand van foto's en demonstratiemateriaal het nut van deze beesten en waardoor ze bedreigd worden. Met een aantal inzendingen van onge veer 1800 dieren is kleindiersportver eniging AVES de grootste deel nemer van het „Beestenboel"-gebeu- ren in de Veilinghal aan de Beste vaerstraat op 16 en 17 november, zestien jaar achtereen heeft AVES (latijn voor vogel) de zog. Kaasstad show georganiseerd in de veilinghal en met groot succes. Benaderd door de Stichting „Kind Dier" was de club snel voorstander om de Kaasstad show in te passen in het grote geheel dat Beestenboel moet en ongetwijfeld zal worden. Aves is een club met leden van di verse pluimage die zich bezighouden met het fokken en in stand houden van rasdieren zoals konijnen, grote hoen ders, dwerghoenders, sierduiven, cavia's en watervogels. Het is een kleindiersportvereniging met ruim 200 leden. Het hoogtepunt is de jaarlijkse Kaas stadshow (nu in Beestenboel), maar de club is meer actief naast de ver enigingsavonden per afdeling. Een maal per jaar is er een filmavond met een onderwerp dat met natuur te maken heeft. In september is de keur- ring van dat jaar gefokte jonge dieren. Op de landbouwdag is AVES met een stand aanwezig, om als oudste klein diersportvereniging (1903) te laten zien dat er naast de professionele veeteelt ook met kleindere dieren veel genoegen in tuin en schuur te beleven valt. w Tijdens Beestenboel ziet de bezoeker het fraaiste assortiment dieren. Wie lid wil worden of alle inlichtingen wil hebben over de club, die kan op de manifestatie terecht in de verenigings stand of bellen met de secretaris, 072- 333612.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Uitkijkpost : nieuwsblad voor Heiloo e.o. | 1985 | | pagina 9