wf)
MET HET OOG
OP MORGEN
ED ZIEN
VORDERT
VEILIGHEID
Nelli Cooman:
fc/XPZRP
ZIEN
BFTER
PAGINA 14
UITKIJKPOST - 17 MEI 1995
voor de televisieuitzending op maandag 22 mei
om 20.00 uur op Nederland 2 bij de TROS
NATIONALE OGENTEST
TEST 1 Van de acht regels kan ik regel nog lezen
TROS
TEST 2 De kleur die ik in de test het scherpst zie is
TEST 5 De laatste instelling die ik lezen kan is
TEST 4 Als ik de getallen die ik heb gezien bij elkaar optel, kom ik op het getal
In het TV-programma worden Filmpje 1
drie filmpjes getoond. In elk
filmpje zit één fout verborgen. Filmpje 2
Noteer deze fouten in de vakjes
hiernaast. Filmpje 3
De geheime boodschap is
Het oog is enigszins vergelijkbaar met een fotocamera. Beide hebben een
lens. De pupil, voor iedereen wel bekend, is te vergelijken met de lens
opening van de camera. Daardoor valt het licht binnen. Het netvlies
vervult de rol van de lichtgevoelige film, waarop het beeld dat van buiten
komt, wordt afgebeeld.
Naam:
Adres:
Postcode en woonplaats
Telefoonnummer:l__
Knip dit ingevulde formulier uit en lever dit voor a.s. zondag 28 mei in bij de dichtst
bijzijnde optiekzaak, herkenbaar aan de actieposter. De prijswinnaars worden bekend
gemaakt na 15 juni in TROS-ICompas en via alle optiekbedrijven.
Ie prijs Sony Video-8 camera ter waarde van ƒ1.699,-
2e prijs Philips CD-I speler ter waarde van 999,-
3e prijs Design zonnebril of Waardebon van f 250.- te besteden bi| het optiekbedriji
De bus komt op: 20 mei in de Beekse Bergen,
21 mei in Autotron te Rosmalen,
122 mei in Burgers' Bush in Arnhem,
23 mei in Dolfinarium Harderwijk,
24 mei bij het Bezoekerscentrum Noetselerberg in Nijverdal,
25 mei in het Noorderdierenpark in Emmen,
26 mei in het Otterpark Aqua Lutra bij Leeuwarden,
27 mei bij het Aviodome op Schiphol Centrum en
28 mei bij het Museon in Den Haag.
Goed zien op de werkvloer
niet alles even goed ziet. Zo kan iemand bij
ziend zijn of juist verziend. Ook komen as
tigmatisme en ouderdomsverziendheid voor.
Van zaterdag 20 mei tot en met zondag 28
mei zal er door de Stichting Beter Zien in
ons land campagne worden gevoerd voor
een beter gezichtsvermogen. Iedereen kan
in die periode deelnemen aan een aantal ak-
tiviteiten. We zetten er een paar op een rij:
Op maandag 22 mei vindt er tussen 20.00
en 21.00 uur op Nederland 2 een fantastisch
televisieprogramma plaats, dat aan onze
ogen is gewijd.
Ieder dag zal de Beter Zien Bus een groot
recreatiepark of een museum aan doen.
Hier kunt u gratis alle informatie over uw
ogen kijken en uw ogen gratis laten testen.
In de meeste bibliotheken in ons land staat
een postertentoonstelling over de werking
van onze ogen en de belangrijkste gezichts
afwijkingen.
Er verschijnt een AO-boekje gewijd aan
een goed gezichtsvermogen.
In de campagneperiode houden de optiek-
bedrijven open huis. Men kan er terecht
voor informatie en een ogentest. Ook kan
men in sommige bedrijven zien hoe brille-
glazen en lenzen worden geslepen.
Wie meer wil weten over deze en andere ak-
tiviteiten kan vanaf 15 mei een folder halen
bij alle optiekbedrijven.
Ook kan men voor informatie bellen naar
het 06-nummer: 06-8998677
Met Nelli Cooman
spreken over
zien en gezien
worden levert
een aantal opmerkelijke
uitspraken op. De boven
staande is er een van. Nelli
heeft geen problemen met
haar gezichtsvermogen.
Door jaarlijks haar ogen te
laten testen, weet ze waar
over ze spreekt. 'Ik kan tij
dens het hardlopen op 500
meter nog iets zien'. 'Grap
pig he, dat ik aan het blok,
vlak voor het startschot in
uiterste concentratie niets
zie, maar even later op gro
te afstand iemand z'n hand
zie opsteken?'
'Goed zien is belangrijk in
de sport', zegt onze kam
pioene op de atletiekbaan.
Vooral op de korte afstand,
is het belangrijk om tijdens
het lopen de kleinste de
tails tijdig te zien. Ze kun
nen van grote invloed zijn
op je uiteindelijke presta
tie.
Wie zo goed ziet, heeft ui
teraard geen hulpmiddelen
nodig om dichtbij of veraf
m'n zonnelenzen in te
doen. Maar nu is het op de
atletiekbaan in een wip ge
beurd. Ik gebruik er meest
al een spiegeltje bij'
Dat gebruik van lenzen
blijft voor Nelli niet be
perkt tot de sport. Ze vindt
net heerlijk om als een ech
te vrouw zich voor een
feestje op de doffen en dan
haar gekleurde lenzen in te
doen. Ze vertrouwt mij toe
een paar groene en een
paar hazelkleurige te bezit
ten. 'Ze passen goed bi j
mijn huidskleuren mijn
persoon'. 'Ik vind, dat je
daar wel op moet letten.
Daarom heb ik er indertijd
een middag voor uitgetrok
ken om er een paar uit te
zoeken.
Het is duidelijk, dat voor
Nelli Cooman ogen te
belangrijk zijn om ze te
verwaarlozen. Ze zou haar
contactlenzen niet graag
meer willen missen. Zowel
tijdens het sporten als in
haar vrije tijd.
Nelli is een opgewekt en
gelukkig mens!
Mensen die bijziend zijn, kunnen
dichtbij prima zien, maar in de verte niet
scherp. Zulke mensen zie je vaak met de
ogen knijpen. Of ze gaan dichter bij de tv zit
ten. We hebben hier te maken met
IJl een fout in het optisch systeem,
m Het brekend vermogen, waarover
JBl we eerder spraken is van hoorn-
v^es en °°glens samen te sterk.
jF Daadoor valt het snijpunt, - we
D# "f spreken ook wel over brand
punt- van de lichtstralen voor
het netvlies. Daardoor ontstaat een on
scherp beeld. Negatieve brilleglazen of con
tactlenzen verleggen dat beeld wat naar ach
teren, zodat men toch weer scherp kan zien.
Bij verziendheid is net het omgekeerde
het geval. Nu is het brekend vermogen te
zwak, waardoor het snijpunt van de lichts
tralen achter het netvlies terecht komt. Er
onstaat nu een wazig beeld. Door gebruik te
maken van positieve brilleglazen of contact
lenzen kan zo iemand worden de lichtstra
len sterker gebroken en komt het beeld weer
op het netvlies terecht. Verzienden krijgen
vaak last bij het lezen van een boek. Ook
zijn er regelmatige hoofdpijnlachten.
Bij astigmatisme wordt er helemaal geen
brandpunt gevormd. Daardoor vervormen
beelden zodat een vierkant bijvoorbeeld een
rechthoek wordt. Met behulp van cylindri-
sche brilleglazen of contactlenzen kan men
astigmatisme corrigeren.
Vrijwel iedereen tussen 40 en 50 jaar
krijgt problemen met lezen. De krant moet
steeds verder van de ogen vandaan gehou
den worden om nog goed te lezen.
Dit is een typisch geval van ouderdomsver
ziendheid. Veroorzaakt door het feit dat de
lens met het klimmen der jaren niet vol
doende bol meer kan maken om te accomo-
deren. Met een leesbril voorzien van plus-
lenzen is het probleem zo opgelost. Men
moet er wel rekening mee houden dat het
accomodatievermogen van de lens tot onge
veer 65 jaar terug blijft lopen. Daarom is bij
stelling van de glazen noodzakelijk.
scherp te kunnen zien. En
toch maakt Nelli gebruik
van contactlenzen. Het
gaat om zonnelenzen.
Waarom eigenlijk? vraag
ik. Dat krijg ik snel uitge
legd. 'Wanneer je tijdens
het trainen of tijdens de
wedstrijd in de zon moet
Wanneer een lichtstraal in het oog valt,
wordt deze door het lenzensysteem (het
hoornvlies en de lens) afgebogen. Juist daar
door valt de lichtstraal op het netvlies. Het
beeld dat daarop terechtkomt is sterk ver
kleind en staat ondersteboven. Pas wanneer
dit beeld via de oogzenuw in de gezichtscen
tra van de hersenen terechtkomt, krijgt dat
beeld voor ons betekehis. Hier worden de
beelden van de beide ogen gecombineerd.
We kunnen daardoor ook diepte zien en af
standen schatten.
Het netvlies is lichtgevoelig
Het netvlies bevat lichtgevoelige cellen.
Wanneer zo'n cel door een lichtstraal wordt
getroffen, ontstaat een prikkel die door de
oogzenuw aan de hersenen wordt doorgege-
Uit onderzoek is gebleken dat 5% van alle Nederlanders 'on
der de maat' ziet.
Deze mensen zijn vaak zo gewend aan de beelden die ze
zien, dat het niet in ze opkomt, dat hun gezichtsvermogen
niet goed genoeg is. Hoewel daarover geen cijfers uit onder
zoek bekend zijn, moet aangenomen worden, dat veel onge
lukken mede veroorzaakt zijn doordat een of meerdere van
de betrokkenen minder goed kon zien.
Gevaarlijk in het verkeer
Bijziende mensen die zich zonder gezichtshulpmiddel in het
verkeer bewegen, lopen het gevaar dat ze te laat reageren op
naderend verkeer. Wie binnen de bebouwing op zoek is naar
een bepaalde straat, moet te ver het kruispunt oprijden, om
zo'n naambord te kunnen lezen. Daardoor ontstaan onveili
ge situaties. Natuurlijk zal iemand die bijziend is, proberen
toch op afstand goed waar te nemen. Vaak zien we dan, dat
met geknepen ogen achter het stuur wordt gezeten. Een ver
moeiende bezigheid, die bovendien leidt tot concentratie
verlies.
ste vereiste. Hier gaat het vaak om problemen die met bij
ziendheid te maken hebben. Iemand zal dan juist dichtbij
niet scherp kunnen zien. Bij werkzaamheden waarbij details
moeten worden waargenomen, kunnen onveilige situaties
ontstaan of worden er fouten gemaakt. Ook horen we vaak
klachten over hoofdpijn of kramp in de nek. Geen wonder
dat zo iemand sneller vermoeid zal zijn, met weer extra kans
op fouten of gevaren. In het kader van de arbeidsomstandig
hedenwet zou meer aandacht besteed moeten worden aan
het gezichtsvermogen.
Een kwart van de sporters ziet onvoldoende
Alweer uit onderzoek blijkt dat een op de vier sporters een
oogafwijking heeft. Dat leidt tot verminderde prestaties. Of
er is sprake van zoveel energieverlies door (onnodige) extra
attentie om het gemis aan voldoende gezichtsvermogen te
compenseren. Jammer dat daardoor minder energie in de
sport zelf kan worden gestopt. Bijleen enkele sport kan ver
minderd gezichtsvermogen echt ongelukken veroorzaken.
Dit is met name het geval in de autosport en bij jagen.
In feite zouden zowel verkeersdeelnemers als sporters jaar
lijks een ogentest moeten ondergaan. Dat zou een voor
schrift kunnen worden, maar iedereen zou ook vanuit eigen
verantwoordelijkheid regelmatig even de ogen kunnen laten
testen.
Dat kost weinig tijd en er kan veel onheil door voorkomen
worden.
ven. Er zijn twee soorten lichtgevoelige cel
len: kegeltjes en staafjes. De eerstgenoemde
vangen met name sterk licht op en kunnen
kleuren onderscheiden. De staafjes reageren
meer op zwak licht, waardoor het mogelijk
is om in de schemering of 's nachts te zien.
Op het netvlies, recht achter de pupil, be
vindt zicjh een plek met een hoge concentra
tie kegeltjes, die de gele vlek genoemd
wordt. Hier is het gezichtsvermogen heel
sterk. Vanaf de gele vlek naar de randen van
het oog toe, nemen de kegeltjes in aantal af
en de staafjes toe.
Om intensief te kijken en details te wil
len zien, gebruiken we het gebied van de ge
le vlek. Maar wie 's avonds naar een zwakke
ster wil kijken, doet er goed aan ernaast te
kijken. Dan valt dat beeld meer naast de gele
vlek, waar meer staafjes zijn. Door hun
lichtgevoeliger zijn, ziet men zo'n zwakke
ster toch beter.
Soms komen ej- 'bouwfouteri
voor in ogen.
Het komt regelmatig voor dat er bij een
of beide ogen bepaalde fouten in het sys
teem optreden, waardoor de betrokkene
Ook op de werkvloer is een goed gezichtsvermogen een eer
lopen, ga je al gauw met je
ogen knijpen. Dat veroor
zaakt extra spanning in de
gezichtsspieren.
Op den duur krijg je daar
hoofdpijn van en dat bete
kent onherroepelijk presta-
tieverlies.' De atlete is zeer
te spreken over de zonne
lenzen. 'Ze
zijn ideaal.
Ik heb ze nu
al sinds
1988'. Je
hoort nog al
eens van
mensen, die
vinden dat
een bril of
lenzen tij
dens het
sporten
maar lastig
is. Dat is
Nelli met de
ze mensen
oneens.
'Natuurlijk
moest ik er
even aan
wennen. De
eerste week
was ik zelfs
wel een paar
uur aan net
stuntelen om
rechts
'Volgens mijn trainer
heb ik bionische ogen'
■i
