Ria de Ruiter en
de andere kant van de kant
'Je moet de draden hun loop laten gaan'
Uitkijkpost KerstbuUicje 19 december 199?
Kant is meer dan een frutseltje op een truitje of
een japonnetjeDat ontdek je wanneer je de
kant-objecten van Ria de Ruiter ziet Zij
bekwaamde zich eerst in de kunst van het kant
klossen en sloeg daarna aan het experimenteren
met vormen en materialen. Het resultaat i$
werkelijk adembenemend.
Kant: fijn, licht weefsel van
linnen garen, zijde of
goud- en zilverdraad, met
opengewerkte patronen en
opgelegde tekeningen, dat tot
versiering van randen en boor
den en als tussenzetsel dient/
Zo omschrijft Van Dale, naast
nog een heleboel andere bete
kenissen, het woord 'kant'.
Kant wordt geklost op een
speciaal kussen. Daarop wordt
een patroon met spelden vast
geprikt, waaromheen dan
klossen geworpen worden. Een
uit Drenthe afkomstige
gepensioneerde 'juf' van de
huishoudschool onderwees Ria
de Ruiter uit Heiloo in deze
aloude techniek. Mevrouw
Molenaar kon toen nog niet
vermoeden dat haar leerlinge
zó gegrepen raakte d^ )r het
kantklossen dat ze zelrs een
speciale opleiding ging volgen.
Want Ria de Ruiter wilde méér.
„Toen de kinderen eenmaal op
de middelbare school zaten,
ben ik naar de Nederlandse
Kant Opleiding gegaan. Die
opleiding duurde vier jaar. Je
moest er ontzettend veel voor
doen. Je kreeg één dag in de
veertien dagen les, de rest van
de tijd was je thuis aan de
gang met allerlei werkstukken.
Proberen en experimenteren.
Later heb ik een cursus in
België gevolgd, en nu heb ik
nog elke drie weken les in ont-
i1xV;:X x";-n :x rx-x xx'x 'f.
Kegels' een object van zwart garen.
Wanneer je het oppakt, verbaas je je over
het gewicht: zo licht als een veertje!
Synthetische garens en wol,
maar ook bijvoorbeeld folie en
gaas. „Door verschillende
materialen te gebruiken, krijg je
een heel ander effect, alleen al
door de combinatie van dikke
en dunne garens." Met als
gevolg dat Ria de traditionele
kant op een zeker moment wel
voor gezien hield en op zoek
ging naar meer eigentijdse vor
men en toepassingen. Daarbij
kwam ze al spoedig uit op het
driedimensionale werk. Ze ont
dekte dat ze het kantwerk,
wanneer het van het kussen
komt, met een aantal vouwen
een heel ander aanzien kon
geven.
„Meestal maak ik eerst een
Speuren naar materiaal
Ligt het ontwerp er eenmaal,
dan begint de technische
uitwerking van het object.
Materialen worden bijeen
gezocht, iets wat soms niet
meevalt doordat het aantal
handwerkzaken gestaag
afneemt. Handwerken is
momenteel niet meer fn. Was
vroeger iedereen in de weer
met breien en borduren, nu is
de belangstelling daarvoor
afgenomen. Met als gevolg dat
er soms gespeurd moet wor
den naar nét die ene tint of nét
dat ene garen. „Ik blijf altijd
zoeken naar iets nieuws.
Daarbij moet je creatief zijn.
Door andere materialen uit te
proberen, kom
je vaak ook
weer op nieu
we ideeën.
Laatst had ik
kopergaas
nodig. Niet te
krijgen dus.
Dan zit er
niets anders
op dan zelf
gaas te
puiten."
Wanneer het
werkstuk
geklost is,
wordt het van
het kussen
afgenomen
om het zijn
definitieve
vorm te
geven. Om
goed in model te blijven, kan
de kant, of een deel ervan,
gesteven worden.
Verbluffende
resultaten
Het resultaat van deze kantklos
techniek is verbluffend. „Ik heb
nu een aantal exposities gehad
en de reacties zijn meestal heel
erg leuk. Veel mensen zijn ver
baasd wat er allemaal mogelijk
is met kant. Er gaat soms een
wereld voor ze open. Want de
meesten van ons denken bij
kantklossen toch nog steeds
aan kleedjes uit grootmoeders
tijd en keurige kraagjes."
Dat ervaart Ria ook geregeld tij
dens de cursussen die ze geeft.
Enkele jongeren daargelaten
zijn het vaak ouderen die eraan
deelnemen. En die houden het
liever bij de traditionele kant.
Het exposeren probeert Ria
binnen de perken te houden.
Circuit, op zwart perspex. Toegepaste
materialen zijn dunne en dikke draden
gegalvaniseerd ijzerdraad, plasticdraad en
staaldraad.
Omdat ze niet zo nodig aan de
weg hoeft te timmeren, en sim
pelweg ook omdat ze vindt dat
er teveel tijd mee heen gaat.
Tijd die ze liever besteedt aan
een nieuw ontwerp. „Want als
ik met het kantklossen bezig
ben, dan ben ik in mijn ele
ment. Omdat je aan niets
anders meer denkt, word je er
heerlijk rustig van."
Een verstilde rust, waaruit
prachtige kant-objecten gebo
ren worden...
Marian Lutgerink
Een halsketting
werpen. Want je moet je blij
ven ontwikkelen."
Overigens gaf Ria zelf enige
jaren les aan deze kantoplei
ding. „Het is echt een instelling
voor 'geïnteresseerden', zal ik
maar zeggen. Jammer genoeg
loopt de belangstelling ervoor
nu weer wat terug."
Eigentijds kant
Ria werkte met hart en ziel aan
de kant. Ze leerde alles over de
techniek en ging experimente
ren met kleuren en materialen.
Ria de Ruiter bij De Jaargetijden, een
veelkleurig, op perspex bevestigd werk,
waarmee ze de eerste prijs won bij een
wedstrijd van de Landelijke Organisatie
van Kantklosters.
model van papier, dat ik vaak
nog met de hand inteken. Ik
werk sinds kort ook met de
computer om een patroon te
ontwerpen, maar dat is nog
een kunst apart. Daarna ga ik
het model vouwen om te zien
wat er mee gebeurt."
