BnnHnHHnnBBHHn
Uitkijkpost kerstbij lage 23 december 1998
Als Europese 'reus' op bezoek in het land van spelcomputers, stokjes en kleine mensen
Jongeren in verzet
Toppunt van schoonheid
Wlctrc Smsm IzmLs mk
japon öux
e krijgt in Japan af en toe de
indruk dat er iets niet klopt.
Het lijkt net alsof eerst het
land is gebouwd, de wegen
en de gebouwen, en dat de
mensen er pas later neer zijn gezet
in plaats van omgekeerd. Het past
gewoon niet bij elkaar. Grote, hoge
kantoren en flats in de steden, een
bloeiende economie en een maat
schappij waarin alles draait om
zaken doen en geld verdienen. En
dan die kleine, eigenlijk vrij eenvou
dige mensen die het land bevolken.
Ik heb hiervoor al vrij veel gereisd.
Honduras, Indonesië, Thailand: lan
den waar ik met m'n vader ben
geweest, die erheen ging vanwege
zijn beroep als fysisch geograaf. Ik
heb voor Japan gekozen omdat niet
veel mensen erheen gaan.
Bovendien is Tokyo een grote stad
en daar hou ik wel van. Meestal valt
er in grote steden veel te feesten.
Van tevoren dacht ik over Japan
zoals volgens mij veel Nederlanders
denken: als een soort plastic,
Nintendo-achtig landje waar ze met
stokjes eten. Voordat ik wegging ben
ik gaan oefenen in een restaurant.
Met stokjes eten went snel. De
Japanse keuken is ook heerlijk, dat is
één van de positieve punten van het
land. Alleen de tafelmanieren ver
schillen nogal met die van ons.
Meestal zit iedereen op de grond en
wordt er flink gesmakt aan tafel. Hoe
meer geluid je maakt, hoe beter het
is. Verder worden liters bier wegge
werkt, pech is alleen dat Japanners
vreselijk snel dronken worden. Ik heb
vaak genoeg gezien dat mensen
zomaar van hun stoel rolden."
„Dat ik op zo'n vijfhonderd kilome
ter afstand van Tokyo terecht zou
komen heb ik me voor vertrek hele
maal niet gerealiseerd, ook niet
toen ik de papieren van de gastge-
Een tijdje naar het buitenland: het lijkt tegenwoordig min of
meer bij je opvoeding te horen. Steeds meer jongeren zoeken
het avontuur op en zeggen Nederland voor kortere of langere
periode vaarwel om elders te gaan studeren of werken. Een
andere cultuur, andere mensen leren kennen, een vreemde taal
leren, of gewoon even wég uit Nederland: ieder heeft zo zijn
eigen motivatie. En iedereen komt terug met zijn eigen verhaal.
Dit is het verhaal van de achttienjarige Mare Imeson uit Heiloo.
Via een uitwisselingsproject van de Lionsclub Heiloo, Limmen en
de Egmonden vertrok hij afgelopen zomer voor vijf weken naar
Japan. Hij was er te gast bij twee Japanse families.
Tijdens zijn verblijf hield hij diverse lezingen voor de plaatselijke
Lionsclub en andere instanties, werkte onder meer een aantal
dagen als marktkoopman en vuilnisman en bezocht
bezienswaardigheden in de provincie Iwate.
een hotel, waar mevrouw Sawada
bijna dagelijks werkte. Haar man
was veel thuis, deed zelfs dingen in
huis, heel on-Japans. Hij nam me
vaak mee op stap naar allerlei rela
ties, kennissen en vrienden.
De meeste informatie over de maat
schappij en het leven in Japan heb
ik gekregen van de jongeren. Zij
spreken meestal wel Engels en zijn
over het algemeen best open.
Oudere mensen kennen vaak geen
vreemde talen en zijn ook veel meer
gesloten. Als ik speeches moest hou
den, deed ik dat in het Engels en
meestal was er dan een tolk bij. Ik
had zelf een taalgidsje mee, waar ik
wel veel aan gehad heb. Inmiddels
ken ik ook aardig wat Japanse
woorden. Maar gewone gesprekken
om me heen kon ik natuurlijk niet
volgen. Dan is het een kwestie van
meelachen uit beleefdheid.
De manier waarop Japanners naar
buitenlanders kijken, is een beetje
dubbel. Japan is een eiland en dat
mensen soms bang zijn voor buiten
landers past daar bij. Aan de ande
re kant heb ik gemerkt dat ze ook
zinnen kreeg. Nishine is een plaatsje
in het noordoosten van Japan in de
provincie Iwate. Uiterst dun bevolkt,
ik kwam echt op het platteland
terecht.
Bij het eerste gezin, de familie Endo,
bij wie ik de eerste twee weken
logeerde, heb ik me wel eens ver
veeld. Ze waren bijna nooit thuis.
Vader had een grote varkensfokkerij
met 20.000 varkens. Als hij niet aan
het werk was, was hij ook geregeld
bij zijn maïtresse. ledereen wist van
haar bestaan, er werd vrij openlijk
over haar gepraat. Moeder was ook
vaak weg en één van hun zoons stu
deerde in de Verenigde Staten.
Er waren nog een zoon en een
dochter, maar aan hen had ik niet
veel. De dochter van 22 werkte
overdag en dook als ze thuiskwam
direct achter haar spelcomputer.
Daar zat ze dan tot diep in de
nacht. Haar broer was eigenlijk een
beetje een voorbeeld van de groep
Japanse jeugd die zich verzet tegen
hun maatschappij. Geverfde haren,
tatoeages, drugs, het zijn voor hen
uitingen van protest in een wereld
waarin studeren en werken en zon
der verder na te denken je doel
nastreven het allerbelangrijkste zijn.
Dat is een groot verschil met
Nederland. In technologie zijn de
Japanners ons ver vooruit, maar
sociaal gezien lopen ze achter. Van
de buitenkant ziet hun maatschappij
er best mooi uit, het lijkt alsof alles
gesmeerd loopt. Materieel gezien
hebben de mensen alles, kinderen
worden flink verwend. Maar ze heb
ben meestal bar weinig vrijheid, ze
worden streng gecontroleerd door
hun ouders en de maatschappij.
Daarbij speelt de man meestal een
hoofdrol, hij staat aan het hoofd
van het gezin.
Pas als je dan het leven in zo'n
gezin meemaakt, zie je dat het ook
geregeld misloopt. Kinderen die ver
slaafd zijn aan computerspelletjes,
jonge meisjes die al een aantal
abortussen achter de rug hebben. Er
is nu een periode aan de gang die
je kunt vergelijken met de jaren
zestig hier, de tijd van de flower
power. Jongeren willen bevrijd wor
den, ze zien dat hun ouders eigen
lijk een deel van het leven gemist
hebben."
„Bij de familie Sawada, het tweede
gezin waar ik verbleef, had ik wel
veel contact met de kinderen des
huizes. Zelfs nu ik weer in
Nederland ben, houden we contact.
Ook hun ouders waren trouwens
heel aardig. Ze waren eigenaar van
heel trots waren dat er iemand uit
Holland op bezoek was en nodig
den ze zelfs hun buren uit om met
mij kennis te komen maken.
Je hebt als Europeaan behoorlijk
wat bekijks. Ten eerste ben je al een
stuk langer dan de mensen daar,
dat valt op. Verder zien ze een blan
ke huid als toppunt van schoonheid.
Er zijn genoeg voorbeelden van
Europese en Amerikaanse mannen
in Japan die getrouwd zijn met
Japanse vrouwen. Niet altijd een
vrije keuze, sommige Japanse vrou
wen schijnen een zwangerschap te
gebruiken om een blanke man aan
zich te binden.
Vijf weken zijn te kort. Ik heb wel
een eerlijk beeld van het land en de
mensen gekregen, denk ik. Maar er
blijven vragen. Ik zou best een jaar
tje in Japan willen werken als leraar
Engels. Het is namelijk ook een heel
mooi land. Ze hebben weliswaar
weinig cultuur omdat alles beheerst
wordt door het zakenleven, maar
bepaalde oude tradities zijn
bewaard gebleven en de natuur is
er schitterend. Eigenlijk zouden
meer mensen er eens een kijkje
moeten gaan nemen."
Mireille Spits
