De geschiedenis van Nijenburg DEELj
3* -•
23. Voordat in 1924/1925 de
Ijsbaan in het Heilooër Bos
was gerealiseerd, werd er veel
geschaatst op de vijver voor
Nijenburg. Ook werden er naast het
huis schaatswedstrijden gehouden.
Mevr. Van Foreest-Momma voorzag
dan vanuit het open raam aan de
achterkant van Nijenburg de kinde
ren van een kopje 'poeder' (choco
lademelk).
24. Langs de westelijke arm van
de gracht rond Nijenburg, aan de
voorkant dus, was vroeger een
houten trappetje tot aan het water.
Daar konden de trekhonden die
ondeiweg waren van Heiloo naar
Alkmaar even him dorst lessen.
Ze werden dan even losgemaakt
van de trekkar. Eind 19de en begin
20ste eeuw waren hondenkarren
heel gebruikelijk.
Dit plekje voor de trekhonden werd
de 'Hondenherberg'genoemd.
25. In 2011 is alleen de duiker in
de gracht er nog, die de plaats aan
geeft waar de 'hondenherberg' is
geweest. In de verte schemert het
Poorthuis tussen de bomen door.
22. Comelis van Foreest (1817 -
1875) studeerde rechten in Leiden
en werd later advocaat in Alkmaar.
In Leiden raakte hij bevriend
met Nicolaas Beets en Johannes
Hasebroek. Deze vriendschap
bleef in stand toen Hasebroek
predikant in Heiloo werd en Beets
achtereenvolgens trouwde met
zijn twee zusters. Comelis werd lid
van de Eerste en Tweede Kamer
en dijkgraaf van de Hondbossche
Zeewering.
Zijn vermogen nam aanmerkelijk
toe door het huwelijk met Johanna
Elisabeth Loopuyt. Nijenburg werd
door hen in 1851 geheel gemoder
niseerd. Onder andere door grotere
vensters in de voorgevel, de bouw
van een bibliotheek en geheel
nieuw meubilair. Nijenburg is sinds
dien weinig veranderd.
Over de Historische Vereniging
Oud Heiloo:
'Oud Heiloo' stelt zich onder andere
ten doel de historie van Heiloo
levend te houden voor de inwoners
van Heiloo en zet zich in voor het
behoud van historisch waardevolle
monumenten en hun omgeving.
Lid/sympathisant worden van Oud
Heiloo kan voor 12,50 per jaar.
Informatie en opgave: tel. 072-
•5321404 of www.oudheiloo.nl.
Tekstbronnen
Nijenburg te Heiloo, J.H. Rombach,
1987 Heiloo voor en na Willibrord,
R. en E. Snethlage-van Foreest,
199-5, Nijenburg te Heiloo, P.T.E.E.
Rosenberg, 2004, Buitenplaats
Nijenburg, A.I.M. van der Mark,
200-5
Foto's: Vereniging Hendrick de
Keyser, Regionaal Archief Alkmaar,
Verzameling Jan van Tiel Heiloo,
Verzameling Ver. Oud Heiloo, Wim
Buwalda, Mary Sanstra-Veenis.
Opmaak: Jos Kraakman,
Eindredactie:
Mary Sanstra-Veenis, Wim Buwalda.
28. De vijver voor Nijenburg vanaf
het balkon gezien. Op de hoeken
van de vijver staan nog steeds de
twee uit de 18de eeuw resterende
beelden van Hercules in gevecht
met de zevenkoppige draak Hydra
en Hercules vechtend tegen de
riviergod Achelous. Op 21 juni gaat
aan het einde van de Westerlaan
(Ronde O) de zon onder. Bij helder
weer kleuren de bladeren van de
bomen in de laan soms prachtig
rood.
29. Hercules en Hydra - rechts
vanaf Nijenburg gezien.
26. De laatste bewoners
van Nijenburg waren de
heer en mevr. Snethlage-
van Foreest. Jonkvrouw
Elisabeth van Foreest
woonde tot in de
Tweede Wereldoorlog
met haar moeder, broer
en zusters op Nijenburg.
Haar vader overleed
in 1940. Nijenburg
huisvestte in de oorlog
ook onderduikers, onder
andere Rudolph Snethlage
(die zich toen verstopte in
de turfstortkoker). Na de oorlog
huwden Elisabeth en Rudolph en
zij verbleven tot 1958 in het buiten
land. In dat jaar ging het echtpaar
op Nijenburg wonen en zij richtten
het in de oorlog geschonden huis
opnieuw in. Het echtpaar heeft
naast de zorg voor het interieur
veel gedaan voor het vastleggen
van gegevens over de familie Van
Foreest. De heer Snethlage stierf
in 2006 en mevrouw Snethlage-van
Foreest in 2007. Daarmee kwam
een einde aan de bewoning van het
huis door de familie Van Foreest.
27. Nijenburg in de steigers
(2011). Nadat in 1966 de Vereniging
Natuurmonumenten eigena
resse was geworden van het huis
Nijenburg vond jaarlijks onderhoud
plaats, bekostigd door middel van
rijkssubsidies. Dit was echter lang
niet afdoende. Veel overleg en enke
le rapporten die aangaven dat een
ingrijpende restauratie van het huis
Nijenburg en het Koetshuis toch
dringend nodig was, leidden niet tot
het gewenste doel. Dit betrof ook
het onderhoud van de parken. Dit
alles veranderde in 2004. De vereni
ging Hendrick de Keyser verwierf
het eigendom van het huis en het
koetshuis en de tuinen en ontwik
kelde plannen voor de restauratie
die in 2005/2006 werd begonnen en
in 2011 zal zijn voltooid.
30. Het huisje aan het begin van de
zuidelijke oprijlaan was een poort-
wachter- of boswachterwoning. Het
werd in de 20ste eeuw bewoond
door de knecht van de boerderij bij
het huis Nijenburg. In 1942 werden
de bewoners, de familie Schuuring,
door de Duitsers uit het huis gezet.
In 1972 is het huisje geheel geres
taureerd.
31. Het poorthuis in de winter van
2010.
32. Landgoed Nijenburg, circa 1960
met de landerijen erachter richting
het Noordhollands Kanaal.
'creiihfiikf
