Jan Treur: 'Eerst denken, dan doen'
Frank Kramer: op weg naar een schonere wereld
'Als je achter de knuppel zit, ben je meteen verkocht'
DUURZAAM HEILOO
HEILOO - Jan Treur woont energieneutraal en doet mee
aan de Nationale Duurzame Huizen Route.
Woningeigenaar Jan Treur opent sinds 2013 ieder jaar de
deuren van zijn woning tijdens de opendeurdagen van de
Nationale Duurzame Huizen Route. Samen met zijn zoon
woont hij in een jaren vijftig-huis in Heiloo. Stapsgewijs maak
te Jan zijn huis duurzamer. Vanwege de ligging en de staat van
het huis is het een klus die veel denkwerk vergt en uitdagingen
met zich meebrengt. Maar Jan zet zijn plannen voort, hij heeft
één doel: van dat gas af! Nu kan hij tevreden vertellen dat de
woning energieneutraal is.
Al lange tijd loopt Jan rond met het idee om geen gas meer te
gebruiken. Duurzaamheid is een thema dat hem al sinds eind
jaren zeventig bezighoudt. Regelmatig stond hij in Alkmaar
zonne-energie en windmolens onder de aandacht te brengen.
"Vooral om bewustzijn te creëren. Voor de gewone mens was
het toen nog niet haalbaar." Inmiddels is dat anders en heeft
Jan zelf ook rond de dertig zonnepanelen op zijn dak liggen.
Maar voordat Jan begint met energie opwekken, investeert hij
in besparing. Daaronder vallen spouwmuurisolatie, vloeriso
latie, HR++ glas en dergelijke maatregelen. "De spouw is niet
heel groot, zo'n 6 centimeter, toch heb ik hem geïsoleerd. Ik
keek ook naar isolatie aan de binnenkant van de muur, maar
daar werd de kamer zo smal van."
Micro-omvormers
In 2013 maakte hij de stap naar zonnepanelen en een warmte
pomp. "Een aantal jaar eerder wilde ik al zonnepanelen aan
schaffen. Dat werd echter afgeraden. Een installateur kwam
langs, bekeek het dak, en zei dat het geen zin had." Er blijkt
veel schaduw van bomen en andere huizen te zijn en het dak
op het zuiden is niet erg groot. Toch laat Jan zich hierdoor
niet uit het veld slaan. Er komt - mede om andere redenen -
een grote dakkapel aan de noordkant van de woning en een
afdak in de tuin, dat creëert twee nieuwe mogelijkheden om
zonnepanelen te plaatsen. Jan schaft de zonnepanelen aan met
micro-omvormers per paneel, waardoor hij ook in de schaduw
efficiënt energie kan produceren. Het grootste deel van de
maatregelen heeft Jan niet zelf uitgevoerd. Wél het denkwerk:
"Er zit bij mij meer techniek in m'n hoofd dan in m'n handen."
Het internet was hierbij zijn grootste hulpmiddel.
Warmtepompen
Na de zonnepanelen doet Jan onderzoek naar verschillende
typen warmtepompen. Een eerste afspraak met een installa
teur levert hem een ontmoedigende offerte van 25.000 euro op.
Via verder zoeken op internet komt hij bij een andere installa
teur terecht die dezelfde warmtepomp voor 15.000 euro levert,
zelfs met extra service. "Vraag altijd meer dan één offerte op,"
benadrukt Jan. Over de warmtepomp is Jan zeer enthousiast.
"Het is eigenlijk gewoon een verwarmingsketel, maar dan op
elektriciteit." Hij moedigt mensen aan, zeker die met een cv-
ketel van tien jaar of ouder, om serieus naar een warmtepomp
als alternatief te kijken. Om de warmtepomp van voldoende
elektriciteit te voorzien en het oude gasverbruik van 1200 m3
per jaar te dekken, berekent Jan vooraf dat de zonnepanelen
ruim 3.000 kWh zouden moeten opbrengen. Het eerste jaar
wordt een grote verrassing als hij ontdekt dat er maar 1.800
kWh is verbruikt. In deze periode verwarmde hij alleen de
benedenverdieping. Later is zijn zoon op de bovenverdieping
gaan wonen waardoor het berekende verbruik wel gehaald
wordt. Elektriciteit die overblijft stopt Jan in zijn elektrische
auto of levert hij terug aan het net. Hij is blij dat het salderen
tot 2023 blijft. Tegen die tijd wil hij zich eventueel verdiepen
in thuisbatterijen, maar "voor nu heb ik de grootste slag gesla
gen."
Meer duurzame huizen
Op zaterdag 11 november is de woning van Jan Treur te bezoe
ken tijdens de Nationale Duurzame Huizen Route. Op www.
duurzamehuizenroute.nl zijn meer duurzame huizen te vinden
en ervaringsverhalen te lezen. Ook kunnen eigenaren van een
duurzame woning zich aanmelden op de website om hun ken
nis te delen. Aanmelden kan op www.duurzamehuizenroute.
nl/aanmelden.
De organisatie van De Nationale Duurzame Huizen
Route wordt jaarlijks georganiseerd door initiatiefnemer
Majada en is mede mogelijk gemaakt door een groot aantal
Nederlandse gemeenten en provincies.
De woning van Jan Treur. Aangeleverde foto
Mooi staaltje techniek op het dak. Aangeleverde foto
'Niet meer terug'
Frank vertelt dat de wereld in 1986 voor de eerste keer
kennismaakte met de auto op de wereldtentoonstelling in
Montreal. Zeven jaar later ging het voertuig in productie,
eerst in Zwitserland en daarna in Duitsland. Nadat Frank
de auto in 2004 op tv gadesloeg, bezocht hij de importeur in
Thorn. "Ik was meteen enthousiast." Twee jaar later maakte
hij een proefrit en kon Frank 'niet meer terug'. "Als je een
maal achter de knuppel zit, dan ben je verkocht."
'Hopen op een boost'
Frank Kramer is blij dat zoveel mensen enthousiast regeren
op zijn auto en het milieuvriendelijke aspect ervan waarde
ren. Aan de andere kant vindt hij het jammer dat mensen het
milieu wel serieus nemen, maar er zelf weinig voor over heb
ben. "Ik hoop oprecht dat het milieubewustzijn een boost
gaat krijgen."
LIMMEN - Om zelf wezenlijk iets bij te dragen aan een
betere wereld rijdt Frank Kramer uit Limmen in een
elektrische auto. Eentje die nogal opvalt. "Mooi hè?
Zeer zuinig en honderd procent emissieloos. Wil je een
stukje meerijden?"
"De planeet gaat echt naar zijn grootje als er niet wezenlijk iets
ten goede verandert," vreest de voormalig arts en homeopaat.
"Als de zeespiegelstijging als gevolg van teveel co2 in de lucht
verder doorzet, dan is dat een groot gevaar. We merken het nu
al aan de droge periodes en overstromingen in bijvoorbeeld
Bangladesh en Pakistan. Het probleem zorgt straks voor mil
joenen vluchtelingen. Natuurlijk krijgt ook Europa hier pro
blemen mee. Daarom moeten we bijvoorbeeld allemaal over
gaan op elektrisch rijden. Heel belangrijk." De aandacht voor
het milieu neemt bij Frank en zijn vrouw Joke een belangrijke
plaats in. Het echtpaar laat het daarom niet bij een elektrische
auto. "We hebben ook zonnepanelen. Daar laad ik onder ande
re mijn auto mee op."
Ervaring op zich
Frank toont graag zijn auto, die in niets lijkt op een gemiddel
de elektrische auto. Het voertuig is smal en laag en heeft de
vorm van een potloodpunt of - zoals je wilt - een raket. Verder
heeft de auto iets weg van een groot uitgevallen ligfiets maar
dan voorzien van een opklapbaar glazen dak. De associatie
met een ligfiets wordt nog sterker als Frank tijdens het rijden
een kort moment met zijn voeten meetrapt. "Door te fietsen in
mijn auto voel ik mij nog eens extra actief." Dan geeft hij weer
gas met zijn wijsvinger. Met een soort joystick stuurt hij behen
dig. Frank: "Goed hè? Het is net een spelletje spelen, maar dan
in real life." De lichtgewicht auto is tweehonderd kilo zwaar
en kan maximaal tachtig kilometer per uur rijden. Het voertuig
biedt ruimte aan maximaal twee passagiers en heeft achterin
plek voor een koffer. Frank geniet zichtbaar van het ritje. "Het
geeft een speciaal gevoel, het is een ervaring op zich."
De elektrische auto is van Duitse makelij en van het type
Twike. Het voertuig is volgens Frank honderd procent emis
sievrij en superzuinig in het gebruik. "Deze auto is tien keer zo
zuinig als een benzineauto in de lichtste categorie. Daarnaast
is het de zuinigste elektrische auto die je maar kunt vinden.
Honderd kilometer rijden kost gemiddeld één euro, voor een
gemiddelde elektrische auto bedragen de kosten hiervoor
ongeveer vier euro. Daarbij komt dat er geen bijtelling is voor
bedrijven. Verder rijdt de auto wegenbelastingvrij en hoeft het
geen APK te ondergaan. Tel uit je winst voor ons milieu en
mijn portemonnee."
Frank in zijn elektrische auto.
Omsingeld door kijkers
Frank - inmiddels gepensioneerd - reed vroeger zijn visites in
zijn Twike. Ook tegenwoordig geniet de Limmenaar van zijn
ritjes door de omgeving. Daarnaast reed hij een paar keer
enthousiast door de heuvels van Zuid-Limburg. "Maar niet op
de snelweg hoor, daarvoor gaat de auto niet hard genoeg."
Vooral in de beginperiode reageerden mensen positief ver
rast op het niet alledaagse voertuig, vertelt de autobezitter.
"Sommige mensen hingen tijdens het rijden uit hun autoraam
pje om een foto te kunnen maken. Anderen wilden graag even
meerijden. Bij het Egmondse strand werd ik soms omsingeld
door nieuwsgierige kijkers."
Maar hoe leuk ook, er kleven eveneens nadelen aan het bezit
van deze auto, vertelt Frank. Even snel iets laten repareren
bij de plaatselijke garage is volgens hem bijna onmogelijk.
"Omdat de fabrikant in Duitsland huist en slechts één auto per
week aflevert, kopen Nederlands deze auto in principe niet. Er
rijden maar twintig tot dertig van dit soort auto's in ons land.
Hierdoor heeft niemand er verstand van. Voor een reparatie
kun je binnen Nederland uitsluitend terecht in het Limburgse
dorp Thorn. Alleen daar hebben ze alle expertise. Gelukkig
heb ik een technische overbuurman die vaak helpt met repa-
Tekst: EJV Mediaproducties/Evert Visser
Foto: Evert Visser
raties." Dan zit het ritje door Akersloot en Heiloo erop en par
keert Frank zijn voertuig weer op zijn erf. Uitkijkend naar een
volgende rit
