't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
VOOR HELDER, NIEUWEDIEP EN TEXEL.
1 Januari.
Let wel!
DE DESERTEUR.
No. 1862.
Zaterdag 20 December 1890.
Achttiende Jaargang.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
DE UITGEVERS.
KALENDER DER WEEK.
NIEUWSTIJDINGEN.
per 3 maanden binnen de gemeente50 Cent.
>3 franco per post75
Afzonderlijke nummers2
Bureiux: SPOORSTRAAT en ZUIDSTRAAT,
Advertentiën
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer5
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór
10 uur aan de Bureaus bezorgd zijn.
We verzoeken onzen lezers, die, vol
gens gewoonte, een Welkomstgroet
aan Familie, Vrienden of Begunsti
gers in ons blad willen plaatsen, be
leefdelijk daarvan tijdig opgave te
doen. De advertentiën worden be
rekend tegen 25 Cent.
Met het oog op de Feestdagen, zijnde
Kerstdag en Nieuwjaar, zal onze Cou
rant van Vrijdag 26 December, ver
schijnen op ZATERDAG 27 DEC. en
die van Dinsdao 30, op WOENSDAG
31 december!"
Da Uitgevers.
Aan onze abonné's bui-
*ten de gemeente wordt
beleefd verzocht 't ver
schuldigde abonnements
geld, Vliegend Blaadje", 4e kwartaal
1890, te willen overmaken per postwissel
of in postzegels, vóór 5 Januari 1891
zullende anders daarover met 10 Ct. ver-
hooging per post worden beschikt.
DE UITGEVERS.
Aan onze geabonneerden in Amerika
wordt beleefd verzocht 't verschuldigde te
willen overmaken.
DE UITGEVERS.
DECEMBER, Wintermaand, 31 dagen.
Opkomst der Zon 8 u. 12 m.
Onderg. 3 u. 47 m.
Zondag 21 4e Advent.
Maandag 22
Dinsdag 23
Woensdag 24
Donderdag 25 Kerstmis.
Vrijdag 26 2e Kerstdag. Volle Maan.
Zaterdag 27
HELDER, 19 December 1890.
Dinsdagavond werd in Tivoli door 't
tooneelgezelschap onder directie Alex. Faas-
sen, opgevoerd 't drama «Margaretha Gauthier,
de fe'e der Camelia's," van Alex. Dumas fils.
De titelrol was in handen van mevr. Marie
Verstraeten en werd uitstekend gespeeld. De
heer Moor, ofschoon uiterlijk geen jong min
naar meer, spande al zijne krachten in om
die rol te vervullen en mocht niet ongelukkig
slagen. Om deze beide hoofdpersonen bewogen
zich de overige artisten en brachten elk 't
hunne bij tot een goede opvoering, waarbij
we gaarne afzonderlijk de verdienste erkennen
van mevr. Van Beem-Kapper, die de rol van
iiPrudence" met ingenomenheid speelde. We
achten den inhoud ven >La dame aux Came
lia's" onder onze lezers genoeg bekend om
over 't stuk zelf niet in bijzonderheden te tre
den. De opkomst van 't publiek was niet groot.
Woensdagavond had in Tivoli een
volksbijeenkomst plaats. Als spekers tra
den op de bh. A. van Twisk en T. J.
Bargerbos, de eerste met de voordracht
„Mijn vijfde dochter" en de tweede met
„Teunis Meeuwse", een reis van Amster
dam naaf Haarlem. Beide sprekers wer
den met ingenomenheid gevolgd. Ten slotte
werd door leden van den burgerkring „Har
monie" opgevoerd het blijspel „De werk
staking", van Rosier Faassen, dat de lach
lust steeds gaande wist te houden. De
opkomst was minder groot dan gewoonlijk.
Het ramschip „Guinea" is van hier
naar IJmuiden gestoomd om het ijs in het
Noordzeekanaal te breken,
De heer Gruyot heeft voorgesteld
van de marinebegrooting af te voeren de
posten voor den bouw van een stoomschip
tot bescherming der visscherij en van een
ar tillerie - instructieschip
De minister van marine heeft namens
H. M. de Koningin-Regentes aan de com
mandanten en de directiën der marine en
aan de commandanten der verschillende
oorlogsbodems een schrijven gericht, om
hun op te dragen, den dank van H. M.
over te brengen aan het personeel, dat
heeft medegewerkt bij de plechtige begra
fenis van Z M. den Koning.
Wieringen. Bij 't vele dat Wieringen als
eiland moet missen, hebben de bewoners des win
ters in de meeste gevallen een voorrecht n.1.
dat een gedeelte van het lage land onder wa
ter staat en bij vorst prachtige ruime ijsbanen
geeft, vooral bij dezen winter is 't byzonder
groot en mooide onlangs opgerichte ijsclub
hield den 10 December jl. haar eersten wed
strijd. 14 personen hadden zich daartoe aan
gegeven, en allen toonden dat het hun om de
eer te doen was, daar de pryzen niet hoog
waren. Na een bardnekkigen strijd, werd de
le prijs behaald door A. Duinker, 2e prijs
Jn. Kok, le premie F. Keulen, 2e premie Jn.
van Savoijen. Des avonds werden de prijzen
uitgereikt in 't logement van den heer C.
Koorn, waar men heel gezellig bijeen was,
en ons bestaand Harmonie-gezelschap niet
achter bleef het zijne bij te dragen om de
feestelijke stemming te verhoogen. In deze
bijeenkomst werd het voorstel gedaan om de
armen van het eiland een feestje te bereiden,
n.1. om gelden in te zamelen, die te beste
den voor levensbehoeften en daarvoor te laten
rijdenmet algemeene stemmen werd dit
voorstel aangenomen.
Jl. Zondag had een ryderij voor de armen
plaats. 54 rijders namen daaraan deel en elk
ontving een bon voor spek, rijst en brood.
Men schrijft van Wieringen
Als men heden aan de Houkes (dat is het
westelijk gedeelte of de plaats van aankomst)
op den dijk staat, dan vertoont zich aan het
oog een grootsch schouwspel. Nagenoeg is de
geheele watervlakte bedekt met ijs, dit is waar
lijk grootsch maar men ziet nog meer. Voor
de Houkes ziet men een menigte vaartuigen,
die door de plotseling ingevallen vorst niet
allen een even goede ligplaats konden verkrij
gen. Wel heeft elke schipper, na zijn beste
weten, zijn schip of aak zoo goed mogelijk
geborgen, doch eiken avond gaat hij bezorgd
naar huis, want hij vreest bij verandering van
wind voor ijsverschuiviug, en eiken morgen
ziet men de meeste schippers naar de Houkes
gaan, om te zien of hun scheepje, aak of tjalk
nog veilig zit. Uren staan ze met vereende krach
ten in de felle kou om het ijs roudom hun vaar
tuig weg te hakken, want zij weten hot bij
ondervinding dat hun geheele wei vaart aan
het ys, door verandering van weer, is prijs
gegeven. Vele van die schippers hebben zorg
en moeite gehad om een eigen-vaartuig te be
komen, eu alle zijn ook overtuigd, dat, als die
groote ijsmassa even opschuift, zij voor een
groot gedeelte broodeloos zijn. Maandag jl.,
avonds 10 uur, hoorden de bewoners aan de
Houkes een oorverdoovend gekraakallen
snelden naar den dijk en kwamen tot de treu
rige overtuiging dat er beweging in het ijs
was. Vele schippers, tot zelfs aan Hypolitus-
hoef, werden gewaarschuwd, en spoedig waren
zij bijeen, maar met al die handen en al
die krachten daar vereenigd, kon men niets
uitrichten tegen het woedende element. Over
het geheele eiland klonk heden morgen de
treurmare, welk een verwoesting het ijs heeft
aangericht. De schuit van een armen visscher
met een talrijk gezin is midden door geknepen,
drie schuiten zitten op elkander geschoven,
onderscheidene liggen op hun zij, anderen heb
ben hun zwaard en roer verloren, van een tjalk
is de ketting gesprongen en zit bekneld tegen
den stijger, zoodat de palen van den stijger ver
broken zijn en het bovengedeelte daarvan
een eind is opgetild. Van een anderen stij
ger is een gedeelte weggeslagen"in een woord
liet lijkt een ware verwoesting, en daar staat
die wakk're kloeke zeeman machtelooshij zou
zoo gaarne de felste kou trotseeren, als hij zijn
eigendom, waar hij het brood voor zijn gezin
mee winnen moet, kon redden. Veel durfde
hij wagen, veel kon men met vereende krach
ten doen, doch bij dit tooneel van verwoesting
staat hij machteloos. Wat is het toch treurig
dat de vele schippers, die ons eiland telt geen
betere plaats hebben om in dergelijke geval
len hun geheele kapitaal te bergen.
Mocht de blijde mare, die wij in den loop van
den zomer hoorden, nl. dat Wieringea voor
zien zou worden van een flinke haven, toch
spoedig bewaarheid worden. Wij hopen het
van ganscher harte, en voor het gemak van
vele reizigers, maar vooral toch voor het be
houd van de vele vaartuigen van onze vis-
schers vloot.
Twee kinderen, onder Havelte woon
achtig, zijn Dinsdagnacht doodgevroren
wegens onvoldoende dekking.
De prijs winner te Sloten heeft den
prijs duur gekocht. Hij is sedert reeds
overleden. (Tijd.)
Raad aan schaatsenrijders.
Niemand zal loochenen, dat wie goed
schaatsenrijden wil, moet zorg dragen, ste
vig op zijn schaatsen te staan. Velen rij
den daarom bij voorkeur met rijglaarzen
die de dames zeer zijn aan te bevelen
voor het ijsvermaak, daar het enkelge
wricht daardoor een belangrijken steun en
meer stijfte verkrijgt. Het kan bij het
voorkomen van een zwakken enkel zeer
raadzaam zijn, dien te zwachtelenwie
last mocht hebben van te zwikken op
schaatsen, late het zich door zijn geneesheer
eens wijzen hoe die zwachtel aangelegd
moet worden.
In de van 1 tot en met 16 Decem
ber te Rotterdam gehouden zitting van de
Rijkscommissie voor de examens ter ver
krijging van een diploma als stuurman aan
boord van koopvaardijschepen is met gun-
tigen uitslag het examen afgelegd als le
stuurman voor de groote zeilvaart A door
A. van Leeuwen, J. Wiebes en L. Dob-
bingaals 2e stuurman voor de groote
zeilvaart A door J. Kruishoop, H. Potje-
wijd, G. Jonker en K. Rijkeboerals 3e
stuurman voor de groote stoomvaart A
door J. Biebericher, G. P. Baum en K.
de Jongeals 3e stuurman voor de groote
zeilvaart A door B. Groenemeier, S. de
Bruijn, D. J. M. Smit en A. Hoek, terwijl
door H. Potjewijd, J. S. de Bruijn, en D.
J. M. Smit met gunstigen uitslag een aan
vullingsexamen als 3e stuurman voor de
groote stoomvaart A is afgelegd.
De Vereeniging van gepensionneer-
de officieren en minderen van het Neder-
landsche leger, wier liefdadig doel bekend
is, ontving dezer dagen een aanzienlijke
sehenking van H. K. H. de Groot-herto
gin van Saksen-Weimar, geboren Prinses
Sophia der Nederlanden.
Maandagmiddag reden op den Berg-
schen Plas twee personen in volle vaart
tegen elkander aan. De een, een zekere
J. M., bleef op de plaats dood, en de an
der bezeerde zich ernstig,
De beide groote verzamelingen post
zegels, dcfor de firma G. Th. Bom en Zoon
te Amsterdam in de vorige week in vei
ling gebracht, werden vóór de veiling uit
de hand verkocht voor f 3850 aan een
voornaam verzamelaar aldaar.
Tegen twee bierverkoopers te Maas
tricht is proces-verbaal opgemaakt wegens
het verkoopen van Pilsener bier, dat ver
moed wordt vervalscht te zijn.
Eenige menschenvrienden te Zant-
voort en elders hebben een som van 1600
gulden bijeengebracht voor de kinderen
van Dirk Koper te Zantvoort, die bij de
poging tot redding van de bemanning van
de „F. H. von Lindern" uit de reddings
boot sloeg en verdronk.
De kinderen zijn voor die som opgenomen
inde weesinrichting te Neerbosch.
Maandagmiddag had in Den Haag
een treffend ongeval plaats, toen de grena
diers en jagers van de gehouden oefenin
gen op schaatsen naar het garnizoen te
rugkeerden en een overweg van de spoor
baan passeeren moesten. Een jager, die
zich op zijn schaatsen waarschijnlijk min
der vlug bewoog dan zijn kameraden of
misschien gestruikeld was, werd door een
aankomenden trein overredende beide
voeten werden hem afgesneden, en de on
gelukkige, het slachtoffer van een bevolen
dienstverrichting, gaf bijna onmiddellijk
den geest. Het misvormde lijk werd naar
het militair hospitaal overgebracht.
Door den commissaris des Konings
in Noord-Holland is de sluiting der jacht
op klein wild bepaald op Woensdag 31
December 1890 met zonsondergang ente
vens ter kennis gebracht, dat alzoo op grond
van het bepaalde bij het eerste lid van
artikel 27 der wet van 13 Juni 1857 CStbld.
No. 87), het verkoopen, te koop uitstallen
en het vervoeren van wild uiterlijk tot en
met 14 Januari 1891 zal mogen plaats
hebben.
Muzikale Causerie.
VII.
Als men nauwkeurig het geluid onderzoekt
dat ontstaat door het aanstrijken van een
snaar, dan komt men tot de overtuiging dat
de klank daarvan niet uit één toon, maar uit
meerdere tonen bestaat. Dit is een verschijn
sel dat al lang bekend is, maar dat men vroe
ger altijd voor een wonder hoeft aangezien.
Het oor namelijk, hoort niet alleen den toon
die overeenkomt met het aantal trillingen dat
hem te weeg moet brengen, maar een aantal
daarneven, die hooger klinken en harmoni
sche boventonen genoemd worden. Hierbij is
de grondtoon, overeenkomende met de lengte
van de aangestreken snaar of aangeblazen or
gelpijp, natuurlijk de sterkste. De hooger klin
kende boventonen worden allengs zwakker,
maar de eerste boventoon is daarom minder
duidelijk dan de tweede, omdat het de octaaf
ran den grondtoon en daarom in wezen niet
verschillend van klank is. Ik sprak hier van
eerste en tweede boventoonin werkelijkheid
zegt men tweede en derde harmonische toony
waarbij dus de grondtoon als eerste wordt aan
gemerkt. De volgorde der boventonen is voor
alle muzikale klanken dezelfde.
De harmonische tonen bestaan uit de vol
gende reeks
le. De grondtoon (tonica) bv. c (klein c)
2e. de octaaf hiervan c' (eengestreept c), die
tweemaal zooveel trillingen maakt als de
grondtoon
3e. de quint van den tweeden harmonischen
toon, die driemaal zooveel trillingen maakt
als do grondtoon (eengestreept g)
4e.de tweede octaaf van den grondtoon, dus
c" (tweegestreept c), die viermaal zooveel
trillingen heeft als c.
5e. de groote terts van dezen laatsten, die
vijfmaal zooveel trillingen heeft, namelyk e";
6e. de quint van de tweede octaaf c"t die
zesmaal zoo snel trilt als de grondtoon,
te weten
7e. de groote septime van c" of bes" die het
zevenvoud van het aantal trillingen van
den grondtoon maakt
8e. het derde octaaf dat achtmaal zooveel
trillingen heeft: d";
9e. de groote seconde hiervan met negen maal
het aantal trillingen van den grondtoon,
dat is das 6!"
10e. de groote terts van c'" dat is: d" met het
tienvoud, enz. K
Gelukkig neemt de kracht van de harmo
nische boventonen af, naarmate zij hooger wor
den, anders zou de negende ons zeer onaan
genaam aandoen.
De bewcgiDg van een geheel vrij-trillonde
snaar heeft nu gewoonlijk op een zoodanige
wijze plaats, dat de snaar niet enkel één hal
ve golf vormt, maar zich bovendien nog in
twee, drie of meer halve golven verdeelt,
overeenkomende met de hoogte van de hier
boven gemelde tonen.
De beweging van elk deeltje der snaar is
dus niet een enkelvoudige slingerbeweging
(zie Causerie No. IV), maar samengesteld uit
verschillende slingerbewegingen van onder
scheiden trillingsduur, dat is met andere woor
den de toon, die de snaar (of pijp) geeft is
samengesteld uit een reeks van harmonische
tonen.
Men kan zich hiervan op een piano zeer
JSTOVZEIIjIJFE
van
STANISLAUS GRAAF GRABOWSKI.
36) Naar 't Hoogduitseh.
De geestelijkeliet de jongelieden vragen in de
voor de plechtigheid bestemde zaal te komen,
en oogenblikkelijk traden beiden deze binnen.
In 'n eenvoudig gewaad, zonder do minste
uiterlijke pracht of tooi, zat 'tjeugdige paar
daar, ten einde voor 't oog van den Alziende
't heiligste verbond des levens te sluiten. Wa
ren beiden in de laatste uren reeds ernstig
gestemd, deze stemming werd door 't indruk
wekkende van 'toogenblik nog verhoogd.
De geestelijke sprak een kort doch hartelijk
woord vooraf, daarna las hij 't huwelijksfor
mulier voor en zegende 't huwelyk in. Met
'n kernachtige rede en na 't lot van't jeugdige
echtpaar Gode te hebben opgedragen, besloot
de predikant de koogsteenvoudige doch des
niettemin indrukwekkende plechtigheid.
De graaf sloot in zalige verrukking zijn
jonge gade in zijn armen, en beiden dankten
diep geroerd den predikant en diens gade voor
de kan betoonde bereidwilligheid. Na 'n een
voudig maal met den braven leeraar en diens
ecktgenoote gebruikt te hebben, verliet't jeug
dig paar de gastvrije pastorie, waar de door
hen gesletene uren steeds onvergetelijk voor
hen zouden blijven.
Zonder wederwaardigheden kwam 't jonge
paar tegen den avond te Neuenrode aanhoe
dichter men 't dorp genaderd was, hoe heviger
Kaatjes hart klopte en hoe stiller ze werd.
De graaf troostte haar zoo goed mogelijk en
sprak haar moed in, zoodat ze zich een wei
nig geruster gevoelde. In de verte ontwaarde
men reeds de toren van 't slot, hetwelk dooi
de laatste stralen der ondergaande zon be
schenen werd.
Hier en daar in 't dorp zag men groepjes
raenschen, die zich met elkander druk onder
hielden, terwijl hunne bewegingen en 't hoofd
schudden te kennen gaven, dat 't bepaald iets
bijzonders en gewichtigs was, wat 't onder
werp van hun gesprek uitmaakte.
De cornet zoowel als Kaatje begrepen da
delijk dat laatstgenoemde wel 't onderwerp
zou zijn. Ofschoon beide zich in't rytnig zoo
goed mogelijk trachtten schuil te houden, wer
den ze toch door nieuwsgierigen opgemerkt, in
't begin met verbaasde oogen aangestaard, doch
eindelijk toen men zekerheid had, eerbiedig
en herhaalde malen gegroet, want men was
algemeen verheugd de jonge dame, die door
allen om haar lieven vriendelijken omgang
zoo bemind was, weder te zien.
Toen eindelijk 't postrijtuig 't slotplein op
reed, ontstond er eensklaps 'n vreeselijke druk
te, want van alle zyden snelden knechten en
bedienden toe, terwijl op de eerste étage weer
zelfde venster werd geopend, als in dien
nacht toen de graaf door do Russen gearresteerd
werd en, de heer George geheel ontsteld zich
daar vertoonde.
De heer George, 't paar uit 't rijtuig ziende
stappen, werd zoo zenuwachtig en was zoo
verschrikt, dat hij genoodzaakt was te gaan
zitten. Kaatje alleen had haar vader opge
merkt, en zonder zich om de dienstboden te
bekommeren, die haar verbaasd nastaarden,
verliet ze haar gemaal, en snelde de trap op
naar baars vaders kamer.
De doodclijke angst zoowel als hare licha
melijke zwakheid waren thans voor hare kin
derliefde geweken ze had 't bleeke gelaat van
den ouden man gezien, en meer dood dan le
vend, trad ze de kamer binnende cornet
volgde haar onmiddellijk.
De oude man zat met gevouwen banden
in zijn fauteuil, zijn oogen waren half geslo
ten terwijl hy op 't punt was in onmacht te
vallen hij had het niet opgemerkt, dat beide
binnen waren getreden, want hij bleef in de
zelfde houding zitten.
Met 'n luiden angstkreet snelde Kaatje op
hem toe, bedekte zijne handen met kussen en
tranen, terwyl ze hcrhaaldelyk den vadernaam
uitriep.
Ook de graaf knielde naast haar neder,
terwyl hij zijn arm om haar tengere leest
sloeg.
Vader, dierbare vader, smeekte de jonge
vrouw, zie liier nwe dochter voor u geknield
liggen, met de bede om vergeving op de lip
pen ofschoon thans gelukkiger dan gisteren,
kan ze niet gelukkig zijn zonder uwe ver
giffenis Zie mij aan lieve vader, wend uw
oog niet van mij af als van 'n zware zondares,
want 't was geen lichtzinnigheid die mij zoo
heeft doen handelen, 't was enkel liefde, liefde
voor hem, dien ik met hart en ziel bemin, en...
voegde ze er op zackten toon bij, die thans
mijn echtgenoot i«.
De heer George sloeg de oogen op, die
zacht verwijtend op beiden rusten. Eenige
oogenblikken later zag hij den graaf met 'n
blik aan, die, ofschoon niet gestreng, toch op
heldering vroeg.
De graaf voldeed gaarne aan dit stilzwij
gend verzoek, want ook hij had behoefte zijne
handelwijze en vooral 't schynbaar laakbare
gedrag van Kaatje, te rechtvaardigen.
Met korte woorden en zoo duidelyk moge
lijk deelde bij den ouden heer alles mede,
maar vergat niot hem gerust te stellen, dat de
ongenade des konings hem in geen geval zou
treffen.
De heer George liet hem bedaard uitspre
ken, terwijl zijn gelaat dezelfde uitdrukking
behield.
Hij was nog niet bekomen van den schrik, ver
oorzaakt door de onverwachte vlucht van zijn
cenig kind, zoodat zijn zenuwgestel eenigen
tyd behoefde, ten einde alles goed te kunnen
begrijpen, want de onverwachte, spoedige te
rugkomst, had opnieuw 'n schok, hoewel van
anderen aard, aan zijne zennwen toegebracht.
Zonder 'n enkel woord te uiten, boog hij
zich tot Kaatje, en kuste haar, terwijl hij
don graaf de hand reikte, die deze hartolyk
drukte. De heer George legde zwijgend de
handen op beider hoofden, terwyl 'n paar
groote tranen zijn wangen bevochtigden. Uit
dat zwijgen sprak ten duidelijkste zijne innige
vaderliefde, want 't terugkeeren van zijn kind
had hem alle angst en zorg doen vergeten,
die hij om harentwille had uitgestaan't was
hem dus onmogelijk haar 't minste verwijt te
maken of haar over hcur gedrag te berispen.
Diep gevoelden beiden de edele handelwijze
van den ouden man, zoodat Kaatje, door hare
aandoeningen overmand, hem om den hals
viel, en de tranen die langs hare wangen
vloeiden, de sprakelooze tolken waren van
wat er in haar gemoed omging.
Hoe gelukkig het drietal zich nn ook ge-
voolde, was er toch nog 'n schaduwzyde,
waardoor dio vreugde eenigszins gematigd
werd, want ook de oude heer maakte de op
merking, of de graaf voor dit vergryp niot ge
straft zou worden.
(Wordt vervolgd.)
