't Vliegend Blaadje. KLEINE COURANT VOOR HELDER, NIEUWEDIEP EN TEXEL. No. 1870. Zaterdag 17 Januari 1891. Negentiende Jaargang. KALENDER DER WEEK. De Westfriesche Kanaal-Vereeniging. NIEUWSTIJDINGEN. ATDonnement per 3 maanden binnen de gemeente50 Cent. Afzonderlijke franco per post75 nummers2 VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG Uitgevers: BESEHOUT Co., te Helder. Bureaux: SPOORSTRAAT en ZUIDSTRAAT. Advertontlön van 1 tot 5 regels25 Cent. Elke regel meer5 Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS* en VRIJDAGSiMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn. JANUARI, Louwmaand, 31 dagen. Opkomst der Zon 8 u. 1 m. Onderg. 4 u. 42 m. Zondag 18 Maandag 19 Dinsdag 20 Woensdag 21 Donderdag 22 Vrijdag 23 Zaterdag 24 Het gedeelte van Noordholland, dat van ouds den naam draagt van Westfries land, is, wat geschikte waterwegen betreft, recht stiefmoederlijk bedeeld. Het vervoer van landbouw-producten wordt daardoor in deze rijke landbouw-streek zoo goed als onmogelijk gemaakt. Scbagen, zoo uitmun tend gelegen om de marktplaats van West friesland te zijn, beeft hoegenaamd geen gelegenheid om de prod.ucten, die aldaar ter markt worden aangevoerd, te water naar elders te doen vervoeren. Voor een kaasmarkt zou Schagen zich uitmuntend leenendoch het gemis van een goeden waterweg houdt de vestiging van zulk een markt daar ter plaatse tegen. Binnen den Westfrieschen Omringdijk bestaan geene waterwegen, die gemeenschap hebben met de groote vaarten, en dus is het verkeer te water in zulk een vruchtbaar deel der provincie geheel uitgesloten. Geen wonder, dat in den loop der jaren herhaaldelijk de aandacht op deze voor Westfriesland hoogst belangrijke zaak werd gevestigd. Aanvankelijk werd uitsluitend gesproken van een kanaal, dat alleen de marktplaats Schagen met het Noordhol- landsch kanaal zou verhindeneen kanaal dus dat van de Stolpen, over Schagerbrug, tot Schagen zou loopen. Hoe belangrijk die waterweg ook zou geweest zijn, van algemeen belang voor geheel Westfriesland was hjj niet. Doch nu men op de ge dachte is gekomen, om, dwars door West friesland heen, een kanaal te maken, loo- pende van de Stolpen over Schagen naar Enkhuizen, nu verkrijgt de zaak een veel grooter beteekenis, en kan zij geacht wor den te zijn van algemeen belang. In het vorige jaar heeft zich een Ver- eeniging gevormd onder den naam „West friesche Kanaalvereeniging", haar zetel hebbende te Schagen. Den 7 November 11. werden de Statuten dier Vereeniging, die zich den 11 September constitueerde, bij Kon. Besluit goedgekeurd, 't Blijkt uit deze Statuten, dat de Vereeniging zich ten doel stelt het bevorderen der scheepvaart bin nen den Westfrieschen omringdjjk, en het doen instellen van een volledig en gron dig (technisch en financieel) onderzoek naar de wijze waarop en de middelen waardoor de vaarten binnen den Westfrieschen Om- ringdijk op voldoende wijze in gemeen schap kunnen worden gebracht met de Zuiderzee en met het Noordhollandsch ka naal. Dit plan, zoozeer in 't belang van een zeer welvarende landstreek, verdient voor zeker in groote mate den steun en de medewerking van allen, die daarop invloed kunnen uitoefenen. Die steun kan door corporatiën en personen verleend worden door het afstaan van geldelijke bijdragen in ééns, en door aanvaarding van het lid maatschap tegen een jaarlijksehe contri butie. Met genoegen kunnen wjj vermel den, dat eenige gemeente- en waterschaps besturen, o. a. de gemeentebesturen van Schagen en Zjjpe, reeds van hunne belang stelling hebben doen blijken. Zulke voor heelden verdienen navolging in ruimen kring, opdat met krachtige hand aan 't werk worde getogen, om het voorgestelde doel te bevorderen. De onderlinge naijver der verschillende waterschaps-besturen en de gehechtheid aan van ouds bestaande toestanden doen in deze wellicht nog veel kwaad. Toch willen we ons vleien met de verwachting, dat een zaak van zoo uitnemende strek- king, bij nadenken en overweging, ieders sympathie wel zal verwerven. 't Is een gelukkig denkbeeld geweest, dat men het Bestuur der Vereeniging heeft samengesteld uit bekende, invloedrijke per sonen uit onderscheidene deelen van West- Friesland. Leden van 't Bestuur zjjn de heeren mr. C. H. Beels, te Schagen, Voor zitter, K. Breebaart, te Winkel, Vice- voorzitter, G. C. Hulst, te Schagerbrug, Penningmeester, mr. W. K. Baron Van Dedem, te Hoorn, R. J. D. Hartkamp, te Enkhuizen, W. A. Hazeü en J. Hopman, beiden te Schagen, P. Nobel, te St. Pan- cras, H. Rezelman, te Winkel, N. Sluis te Enkhuizen, C. N. Vlaming en W. Kloeke, beiden te Schagen. Laatstgenoemde, die de gewichtige betrekking van secretaris der Vereeniging vervult, heeft zich met be trekking tot de zaak, zeer verdienstelijk gemaakt, o. a. door een voordracht over het doel en streven van hen, die een aan- sluitenden waterweg in West-Friesland als een hoogst wenschelijke zaak beschou wen. Door de mededeeling van bovenstaande bijzonderheden hebben wij getracht voor 's hands de aandacht op dit voor de pro vincie Noordholland hoogst belangrijke on derwerp te vestigen. We voegen er nog aan toe de bij ons bestaande overtuiging, dat, komt door het streven der Westfriesche kanaalvereeniging te eeniger tjjd een wa terweg door deze thans zeer misdeelde streek van ons gewest tot stand, een groo tere bloei en belangrijke vermeerdering van de welvaart der bewoners de gevol gen daarvan zullen zijn. De verwachting, dat hetgeen door de Vereeniging wordt beoogd tot zegen zal strekken voor dit deel der provincie, doe heenstappen over de ver meende bezwaren tegen toetreding tot het lidmaatschap, tegen het verleenen van krachtdadigen steun HELDER, 16 Januari 1891. Woensdagavond werd in Tivoli weder een Volksbijeenkomst gehouden. Als spre kers traden op de hh. W. Thie Fz. en B. T. Heijting. Eerstgenoemde hield een be schouwing over het ijs en wel in verband met dezen strengen winter. Aan 't slot werd hulde gebracht aan de werkverschaf fing, die zoo flink is opgetreden om man nen, die de handen willen uitsteken, aan brood te helpen, en ook aan »Helder's Belang", dat ook nu getoond heeft 't be lang der burgerij te willen behartigen, door 't openmaken van onze haven, ten einde aan schepen de gelegenheid te geven hier binnen te loopen. De tweede spreker droeg met veel succes voor »Jongens van Jan de Wit" en De politieke baanveger", beide stukken van Abr. de Winter. Ten slotte gaf de Vereeniging »Wapentrouw" onder directie van den heer Boelens, een uitvoering, die algemeen in den smaak viel. Inzonderheid voldeden Tableau uit 't soldatenleven van 1830'31" en de Emancipatie-degen-fanstaisie", uitgevoerd door eenige jouge meisjes, gevolgd door Hulde aan H. M. Koningin Wilhelmina." Blijkens bij het departement van ma rine ontvangen telegram is Hr. Ms. schroef- stoomschip 1ste kl. „Van Galen", onder bevel van den kapt. t. z. F. J. Stokhuy- zen, den 13en dezer te Batavia aangeko men. Aan boord was alles wel. Nu allerwege zooveel voor de ar men wornt gedaan, wilde de loodsen-ver- eeniging „Recht door Zee" te IJmuiden niet achter bljjven. Een der loodsen ging dezer dagen, op een vergadering dier ver eeniging, met zijn pet rond en zamelde f30,40 in. Van dat geld zjjn zeven ge zinnen voorzien geworden van kolen en levensmiddelen. Zondag heeft een zevental inwo ners van Stavoren over de Zuiderzee een tocht naar Enkhuizen gemaakt. Onze be richtgever in laatstgenoemde plaats schrgft ons daaromtrentMaandag zijn alhier van Stavoren over de Zuiderzee aangeko men Leendert de Waard, Jacob Visser, Dirk Albertsma, Anne Sinkeler, Pieterde Vries, Klaas Dral en Andries Oostermeijer (de laatste vier behoo*ende tot de beman ning der spoorboot „Friesland") allen woonachtig te Stavoren. Om halfacht vandaar vertrokken, kwamen zij omstreeks halfdrie te Eukhuizen aan. Van hunne schaatsen konden zij geen gebruik maken, daar de ijsvlakte overal met een laag hard bevroren sneeuw was bedekt. Op som mige plaatsen was het jjs tot op een vrjj aanzienlijke hoogte opgeschoven, waar zij overheen moesten klauteren. Bovendien werd de reis zeer vertraagd door den mist, zoodat zij geheel op het compas af moes ten gaan. Toch schijnen de moeieljjkhe- den van de reis hen niet afgeschrikt te hebben, daar zij voornemens waren Dins dag op dezelfde wijze weder naar Stavo ren te gaan. Door den burgemeester is een verkla ring van het gebeurde opgemaakt, voor zien van de handteekeningen van het ze vental en van liet grootzegel der stad Enk huizen, dat eertijds in gebruik was. Sedert 1740 is de reis van Stavoren naar Enkhuizen over het ijs der Zuider zee door niemand gemaakt. Zaterdagavond hejeft de dronkenschap op afgrijselijke manier een slachtoffer ge- eischt. Zekere vrouw B., een weduwe, die in Klarendal te Arnhem woont, is in beschonken toestand tégen de brandende kachel gevallen, tengevolge waarvan hare kleederen in brand geraakten en zij vree- selijke wonden bekwam. Zoo erg was 't, dat de buren opmerk zaam gemaakt werden door de lucht van brandend vleesch Zij werd naar het stedelijk ziekenhuis overgebracht, waar de ongelukkige vrouw, die niets van het gebeurde scheen te be grijpen, is overleden. Oude liefde roest niet Ruim 50 jaren geleden was Klaas Groen, te Oud-Beierland, verloofd met Dirkje Van der Weijde van Simonshoven. Het huwe lijk kwam niet tot stand beiden traden met een ander in den echt. Kort geleden werd Klaas weduwnaar cn Dirkje was reeds weduwe. De kinderen van Klaas boden hem huisvesting en verzorging, maar zoo lang Klaas zijn eigen kost kon verdienen zou hij nooit bij kinderen in huis gaan. Hij dacht er anders over. Misschien wilde Dirkje hem nog wel hebben. Hij trok er ondanks den feilen winter op uit, met het gevolg, dat ze nu in ondertrouw zijn op genomen. Klaas is 71 en Dirkje 72 ja ren oud. Een lang en gelukkig leven zij het groene paar toegewenscht In een der Bredasche bladen komt een advertentie voor, waarin het kosteloos bewonen van twee nette kamers wordt aangeboden aan een paar nette burger lieden zonder kinderen. Liefhebbers moe ten uitstekende informatiën hebben en hunne betrekking en geloof opgeven. Of het aantal groot zal zijn Tot de spoorwegkroniek van dezen winter behoort ook dat te Amsterdam nog altijd een voor Haarlem bestemde kist staat, welke den 27 December als „ijlgoed" per Staatsspoor te Amsterdam arriveerde en dien eigen dag ingeklaard werd. Eerst den 8sten Jan. werd zij door de Staats- aan de Hollandsche spoor overgedragen, maar daarmede is men nog geen stap verder ge komen, want niemand weet nu waar ze is. Nieuwe manier om wilde ganzen te vangen Een ingezetene der gemeente Opster- land bemerkte, dat een koppel wilde gan zen dorst had. Hij vulde een kom met jenever en plaatste deze op een afgelegen land, terwijl hjj zich voor het oog der vo gels wist te verbergen. Spoedig kwamen ze aanvliegen en dronken van het vocht, werden bedwelmd en het gelukte den man een dozijn vogels te bemachtigen, die hjj per stuk voor 50 cents verkocht. Maandagnacht is te Amsterdam we der een brutaal stuk uitgehaald. Te onge veer 4 uren trok een op de straat liggend en in het lantaarnlicht glinsterend voor werp de aandacht van een op den O. Z. Achterburgwal surveilleerenden politie agent. Hij raapte het op en zag dat het voorwerp een gouden horloge was. Door de Molensteeg naar den Zeedjjk willende gaan, vond hjj in die steeg niet ver van elkander een paar gouden ringen in de modder. De agent begaf zich met zijn vondst naar het bureau aan de Oudebrug, waar juist op dit zelfde oogenblik een brigadier en een agent bericht kwamen brengen van inbraak bij den goud- en zilverkashouder Kolkmejjer, op den Zeedjjk 118 (niet ver van de Molensteeg af). In hunne ronde dit huis passeerende, was 't hun opgeval len, dat het luik voor de uitstalkast af gerukt er naast hing en een spiegelruit geheel uitgesneden was. Zij ontdekten al dadelijk dat hier inbraak gepleegd was en wekten den bewoner, die de verpletterende ervaring opdeed dat al de bakken en doozen met goud, welke voor de ramen gestaan hadden, verdwenen waren. Vermist worden 64 gouden ringen met diamanten, 64 gouden damesringen, 35 heerenzegelringen, 40 ongewaarborgde rin gen, 12 gouden dameshorloges en 20 cha rivari's tot een gezamenlijke waarde van f2000. Bij een verder ingesteld onderzoek bleek, dat de dieven de bakken en doozen, na ze van hun inhoud ontdaan te hebben, had den in stukken gebroken en deze naar rechts en links over de straat hadden verspreid. Dit was onder het wegvluchten gebeurd, en derhalve zoo ruw geschied, dat verschil lende van de gestolen voorwerpen ook op de straatsteenen terecht kwamen. Eenige uren later werden op den Zeedjjk nog suc- eessieveljjk vier horloges gevonden. Het spreekt van zelf dat onmiddellijk na de ontdekking naar alle bureaux werd geseind en de geheele stad door en vooral in verdachte buurten een waakzaam oog werd gehouden. Het eenige waartoe dat geleid heeft, is tot het vermoeden, dat deze brutale diefstal gepleegd is door drie nog jonge lieden, waarvan een een bonten muts droeg. Een zoodanig drietal is n. 1. kort na of omstreeks de ontdekking opge merkt onder een lantaarnpaal op de Gel- dersche kade, onder verdachte bewegingen voorwerpen beschouwende. Het is vrjj zeker dat de diefstal gepleegd is na twee uur. Tot op dit uur wordt nl. de Zeedjjk bewaakt door 4 agenten, na tweeën slechts door 2, welke te zamen loo pen en de geheele lange straat onder hun hoede hebben, zoodat dus, terwjjl zij aan het eene einde van den straat zjjn, mis dadigers, die op de hoogte zjjn, aan het andere hun slag kunnen slaan. Een weinig bekend feit is, dat Koningin Elizabeth van Engeland aan de eigenaars van drie Nederlandsche paling schuiten het voorrecht verleende, om zon der eenigen tol te betalen de haven van Londen binnen te komen en vrjj van ee nige onkosten te mogen liggen voor de werf van Billingsgate sedert is aldaar ge stadig paling uit Nederland aangevoerd. De eenige voorwaarde, die aan dit voor recht verbonden is, is dat er steeds drie zulke schuiten op de Theems voor Bil lingsgate moesten liggen. Indien er een wegging eer er een andere was om de le dige plaats in te nemen, zou het voor recht verloren gaan en ongeld geheven worden. Vandaar dat men van Londen Bridge geregeld drie Nederlandsche pa lingschuiten op den Theems kan zien liggen. Door de administratie van de schut- terjj in een provinciale hoofdstad, was een schutter, wiens „tijd om" was, reeds her haaldelijk aangezegd zijn wapens en klee ding in te leveren. Hieraan was echter nooit gevolg gegeven, zoodat na de derde aanmaning een bode er op los trok, om den schutter de moeite te besparen en het goed zelf mee te nemen. Alles kwam op zjjn vragen voor den dag, de korte jas echter was door moeder de vrouw in een jak herschapen de glimmende knoopen waren door witte beenen vervangen en de roode kraag en op slagen waren mede verwijderd. Onze schut terijbode werd door de vrouw des huizes, die aan de waschtobbe stond, heel kalm ontvangen, en zij toonde zich hoewel noode bereid om van haar eigenaar dig kleedingstuk afstand te doen. De heeren Van Noordt, gezagvoerder, en Huygens, scheepsbouwmeester, die, in eenige Duitsche havens de middelen tot jjsopruiming hebben nagegaan, zjjn terug en zullen een rapport uitbrengen van hunne bevinding aan de vereeniging die onlangs de ontbonden vereeniging IJsploeg is opge volgd. Uit hunne voorloopige mededeelin- gen bleek, dat te Hamburg en Stettin de jjsbrekers booten van groote kracht en bewegelijkheid zeer voldoen. Voor de toepassing thans op het Noordzeekanaal schjjnen deze booten echter het bezwaar te hebben, dat zij het zware ijs niet tevens opruimen, wat op breede riviermonden ge- makkeljjker gaat. Muzikale Causerie. IX. Als vervolg op de voorgaande Causerie, be ginnen we nu met het onderzoek der luchtbewe ging, die ontstaat door meerdere gelijktijdig klinkende tonen. Om het wezen daarvan duidelijk te maken, nemen wij weder als voorbeeld de golven, die in een stilstaanden plas ontstaan als er een steentje in geworpen wordt. Als dat geschiedt ziet men golfjes zich uitbreiden van af de plaats waar het steentje in het water komt en zich daarom cirkelvormig uitbreidenWerpt men nu twee steentjes op verschillende plaatsen in het water, dan bestaan er ook twee mid delpunten van beroering, waarom wederom twee zich cirkelvormig uitbreidende golven vormen, die op een gegeven oogenblik elkander ontmoeten en kruisen. Dit ontmoeten verhin dert evenwel niet, dat elk der cirkelvormige bewegingen om haar middelpunt voortgaat met zich voort te planten alsof er geen tweede naast was. Behalve zulk een tweede golf, die voortge bracht wordt door het inwerpen van een tweede steentje, kunnen er ook golven door andere oorzaken ontstaan, b.v. door den wind of een voorbijvarend schip en nu zal men zien, dat de ringvormige beweging in het water door het geworpen steentje zich over de tweede golf even zoo goed voortplant als over het in rust zijnde wateroppervlak. In het algemeen zal men op elke water vlakte van eenige uitgebreidheid zich verschil lende golf-bewegingen zien kruisen. De zee biedt hiervan bjjna een altijddurend voorbeeld aan, vooral bij het bedaren van een bries, die nog al flink heeft doorgestaan. De golven komen in een bepaalde richting op het strand of op den oever aan, worden teruggeworpen enz., waardoor het oog dingen ziet gebeuren in het zichtbare element, die ook het oor waar neemt in de onzichtbare luchtzee. In ons gehoor moet zich b.v. een dergeljjk ver- schjjnsel voordoen bjj het] bezoek van een danszaal. Daar heeft men de geluidgolven voortgebracht door een aantal muziekinstru menten, sprekende menschen, ritselende ja ponnen, schuifelende voeten, klinkend glas werk enz. Al deze klanken vormen golven in de lucht, die tegen de wanden evenals te gen den oever teruggekaatst worden, aan den overkant nog eens enz., tot dat zjj langzamer hand door verzwakking te niet gaan. Als men nu nagaat, dat uit de monden der mannen en ook uit de lagere muziekinstrumenten golven ontstaan van 8 tot 12 voet lang, van de lippen der vrouwen kortere ter lengte van 2 tot 4 voet en dat het ritselen der balkleedjes golfjes veroorzaakt van geringer lengte en van de meest onderscheidene bewegingen, dan is het verwonderlijk hoe het menscheljjk gehoororgaan zulk een verwarde beweging kan ontleden. Hoe is het nu mogelijk dat al die golven elkan der niet zoodanig storen, dat het gehoor ze niet meer weet op te lossen het is duidelijk dat op een bepaalden plaats in de lucht op een gegeven oogenblik toch maar één graad van dichtheid kan bestaan, dat verder de luchtdeeltjes op dat oogenblik maar één be paalde snelheid en in één richting kunnen hebben. Wat hierbjj nu plaats heeft, ziet het oog bij ons voorbeeld der golven in het water. Als over het wateroppervlak groofe golven komen aanrollen en wij gooien ei een steen in, dan vormen zich de golfjes hierdoor veroorzaakt, over het door de groote golven gebogen op pervlak. Waar dus een bergtop, zal ik het maar noemen van een kleine golf toevallig samenvalt met een bergtop der groote, ont staat; dus een waterbeweging gelijk aan de som der opheffingen valt een dal samen met een dal, dan is de neerdrukking geljjk aan de som der neerdrukkingen en een top met een dal, dan wordt de tophoogte door de neder- drukking in het dal verminderd. Als men de tophoogten als positieve grootheden en de ne- derdrukking in de dalen als negatieve be schouwt, dan is de waterhoogte op een bepaalde plaats en een zeker oogenblik gelijk aan de algebraïsche som der genoemde grootheden. In het algemeen heeft men nu als regelde ver heffing van het water op een bepaald punt en op een zeker oogenblik is gelijk aan de som der opheffingen., die elk der golfsystemen op zichzelf op dat punt en in dat oogenbtik zou hebben ver oorzaakt. Helmholtz noemt dit superpositie der gol ven en bewjjst hiermede het samengestelde verschijnsel, dat zich bjj de elkander kruisende luchtgolven voordoet. Waar bij de lucht b.v. twee bergen elkander tegelijkertijd ontmoeten op dezelfde plaats, is hiervan een grootere dicht heid het gevolgzoo zullen twee dalen een grootere verdunning veroorzaken, terwijl de richting uit die van de optredende luchtgolven zal worden afgeleid. Onze gehoorgang is maar zeer nauw en toch bieden de verschillende luchtdrukkingen en de richtingen der zich bewegende lucht deeltjes daarin genoeg verschil aan, om de aaamgestelde golf ten gevolge van ontzettend snelle veranderingen in druk en beweging te kunnen ontleden in hare composantea. «J>.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1891 | | pagina 1