't Vliegend Blaadje
KLEINE COURANT
VOOR HELDER, NIEUWEDIEP EN TEXEL
Hoest gij
Manufacturen-Magazijn
tllil
Magazijn „DE BAZflR", Binnenhaven.
Grootste, goedkoopste en 't
best gesorteerde
No. 1960.
Zaterdag 28 November 1891.
Negentiende Jaargang.
Magazijn De Tijdgeest.
roote keuze Prentenboekenen
werken van smaak.
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn". 42.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn». 36.
KALENDER DER WEEK.
NOVEMBER, Slachtmaand, 80 dagen.
Opkomst der Zon 7 u. 56 m.
Onderg. 3 u. 49 m.
Zondag 29 le Advent.
Maandag 30
DECEMBER, Wintermaand, 31 dagen.
Dinsdag 1 Nieuwe Maan.
Onzichtb. Zonsvern.
Woensdag 2
Donderdag 3
Vrijdag 4
Zaterdag 5
NIEUWSTIJBINGEIT
HELDER, 27 Nov. 1891.
De voorstellingen van het Holl. Too-
neelgezelschap van den heer Van Lier, zul
len voortaan iedere maand 2 maal en wel
op den len en 16en plaats hebben.
De Geweatelyke Vereeniging Noordhol
land van het Nederlandsch Onderwijzers-Ge
nootschap zal op 28 December e. k. hare win
tervergadering houden in 't lokaal „Eensge
zindheid", te Amsterdam. Behalve de gewone
huishoudelijke aangelegenheden, zullen in deze
byeenkomst in behandeling komen de volgen
de, hoogst belangrijke stellingen 1. Depositie
van den onderwijzer is niet zoo als ze behoort.
Oorzaken hiervan zijn o. a.a. de eigenaar
digheden van zijnen werkkringb. de gebre
ken van zijne opleidingc. de gebreken van
ons ondcrwys-systeem en onze schoolregeling;
d. de onwelwillendheid van de maatschappij
jegens den onderwyzeren e. onvoldoende
bezoldiging. 2. Middelen tot verbetering
voor zoover ze niet van zelf uit het voor
gaande volgen zijn o. a.a. Lectuurb.
omgang met beschaafde menschen en c. deel
neming aan het publiek leven, waar dit be-
bevorderlijk kan zyn aan verstandelijk» of
zedelyke vorming. Deze stellingen werden in
de jaarlijksche vergadering van 16 Mei 11.
door den heer Paesi toegelicht en komen nu
in debat.
De verdere werkzaamheden der winterver
gadering bestaan in voordracht van den heer
dr. Stricker te {Amsterdam over „De volksmuze
in de geschiedenislezing van den heer
Bolleman Kijlstra, te Sloten, over de psycho
logische richting in de hedendaagache littera
tuur en paedagogiek, en bespreking van de
vraag: Vanwaar en waarheen de strijd om
de Geschiedenis
De afdeellngen van 't Genootschap in deze
provincie zijn op deze gewestelijke vergade
ringen in den regel vertegenwoordigd.
Volgens de bestaande onderwijswet, moet
in eene school met eene eenigszins belangrijke
bevolking, nevens het hoofd der school min
stens een onderwyzer met hoofdacte werkzaam
zijn. Weinig heeft waarschijnlijk de wetgever er
aan gedacht, dat dit voorschrift zou aanleiding
geven tot eeno onbillijke bejegening van in
functie zijnde onderwijzers zonder die acte. En
dit gebeurt thans. De Gemeenteraad van Hei-
loo heeft aan den onderwijzer Smit van de
openbare school aldaar, ontslag verleend, ten
einde door zijne verwijdering in staat te zyn,
zonder meerdere uitgaven een onderwijzer met
hoofdacte aan te stellen. Met primo Januari
a.s. staat de man, met vrouw en kind letter
lijk aan den dyk. 't Is te begrijpen, dat deze
gebeurtenis eene levendige belangstelling wekt
bij iederen onderwijzer, die beseft, dat dit lot
ook hem zou kunnen treffen, als ten minste
de gemeenteraden tot znlke daden in staat
zouden zijn. Hier en daar hebben de onder
wijzers in hunne samenkomsten de zaak-Smit
tot een punt van bespreking gemaakt en het
is te verwachten, dat het gebeurde te Heiloo
aanleiding zal geven niet slechts tot een
ernstig protest, maar vooral tot samenwerking,
om 't herhalen van zulke feiten te voorko
men.
Ook in de vergadering der Heldersche af-
deeling van het Nederlandsch Onderwijzers-
Genootschap, in de vorige week gehouden,
maakte deze zaak een punt van ernstige be
spreking uit.
Van bevoegde zijde wordt ons mede
gedeeld, dat door de weduwen van Loodsen
te Vlissingen een adres gericht is aan de
Tweede Kamer, teneinde te verkrijgen dat
in de wet op de Loodspensioenen ook wordt
opgenomen een artikel, dat aan haar ver
hooging van pensioen toekent.
In het kiesdistrict Gouda zyn voor
de verkiezing van een lid der Tweede Ka
mer uitgebracht 2481 stemmen van on
waarde 24. Gekozen is de heer J- P. Ha-
velaar (ant. rev.) met 1320 stemmen.
Johanna Maria de Rooij is uit de
gevangenis te Maastricht naar het krank
zinnigengesticht te Medemblik overge
bracht.
Luitenant Cornelissen.
Reeds was hier te lande het telegraphisch
bericht ontvangen, dat de eerste-lnitenant Cor-
nelissan bij een gevecht op Atjeh gesneuveld
is. Een schrijven aan het „N. v. d. D*. gericht
uit Kotta Radja, gedagteekend 24 October, deelt
omtrent deze droevige gebeurtenis eenige bij
zonderheden mede, waaraan wij het volgende
ontleenen
In den avond van Dinsdag 20 October
trachtte een bende Atjehers by den Kroeng
Zingkar ons gebied binnen te sluipen, doch
trok zich, toen ze door een salvo der daar ge
plaatste brigade maréchaussees was ontvangen,
tegen den spoordyk terug. Op dit salvo kwa
men onmiddellijk uit de benting Tjot Iri de
le-luitenant Cornelissen, met 20 bajonetten,
en uit de benting Lampermé de 2e-luitenant
Dijkstra, met een gelyk aantal bajonetten, by
de hinderlaag maréchaussées, om bij een even
tueel gevecht hen krachtdadig te ondersteunen.
De ondersteuning was niet noodig, waarom
beide patrouilles huiswaarts keerden. De pa
trouille van Lampermé kwam zonder stoornis
in haar benting terug.
Die van Tjot Iri echter was zoo gelukkig
niet.
Goed gesloten, met haren commandant, den
kranigen ln luitenant Cornelissen, stiet zij,
dicht by hare benting, op diezelfde Atjehers,
die men dacht verdreven te hebben.
De Atjehers lieten hun prooi tot op een
paar passen naderen, gaven een goed welge
richt salvo daarop en verdwenen.
Hoewel ontredderd, zond de patrouille op de
weggeloopen Atjehers nog een paar salvo's, en
toen de maan met hare eerste stralen h«t ter
rein verlichtte, bescheen zij het lijk van een
veelbelovend en jong officier, die met een
gapende kogelwoud in het hart op den grond
lag, cn drie zwaar gekwetste inlandsche mi
litairen.
De 2e-luit. Dijkstra, die nauwelijks in de ben
ting Lampermé terug was, spoedde zich met
zyne manschappen naar de plaats des onheils,
doch kon slechts het hartverscheurend schouw
spel waarnemen, dat zyn vroolijke, dappere
en solide kameraad gesneuveld op het gras lag.
De doode en de gekwetsten werden naar
de benting Tjot Iri vervoerd en van daar per
extra trein naar het hospitaal te Panteh-Perak.
Des namiddags werd het lijk van dien dap
peren officier plechtig ter aarde besteld.
Het Admiraliteitshof te Londen heeft
uitspraak gedaan inzake de aanvaring tusschen
het stoomschip „Venus", van de Kon. Ned.
Stmbt. Mij. alhier, met het Eng. stoomschip
„Zanzibar", op 16 Februari bij Norderney, ten
gevolge waarvan de „Venus" zonk.
Het hof wees de schuld der aanvaring aan
de „Zanzibar", op grond van tegenstrijdige
verklaringen der getuigen, alsook omdat de of
ficier der wacht, die vroeger nooit op stoom
schepen had gevaren, zoodra hy het witte top
licht der Venus" zag, het roer bakboord had
gelegd, zonder nog een der zylichten te heb
ben gezien.
De vraag was verder of de bevelvoerende
officier der „Venus" goed deed, met volle kracht
vooruit te stoomen, toen hij de «Zanzibar" zag.
De vraag hing, zeide de rechter, af van den
afstand en de richting van laatstgenoemd schip
op het oogenblik dat het roode licht werd ge
zien. Vóór dien tyd kon de gezagvoerende of
ficier der »Venus« geen gevaar vermoeden.
Toen echter het licht zich vertoonde, was de
„Zanzibar" zoo dicht bij, dat het den officier
der Nederlandsche boot niet alleen geoorloofd
was, met volle kracht vooruit te stoomen, maar
dat daarin zelfs de eenige mogelijkheid lag,
eene aanvaring te ontgaan, die toen reeds byna
onvermijdelijk was.
Naar de meening van den rechter lag het
eerder op den weg van de .Zanzibar* achter
uit te stoomen, toen zij de Venus» zoo kort
voor den boeg had en zou door een weinig
meer snelheid van de „Venus* of wel als de
«Zanzibar* minder bakboord had gegeven, de
aanvaring voorkomen zijD. Aan laatstgenoemd
schip was daarom alleen de schuld.
Hollandsche werklieden in Trans
vaal, het leven aldaar, beschrijving
van land en volk.
3)
Komatiepoort, Oct. 1891.
Onze plaatsgenoot M.S., de smid, heeft hier bij
ons ook nog 2 maanden gewoond. Hij is nu op
Kilometer 73, daar moet nog een groote brug
gemaakt worden van 94 meter over de Kaap
rivier, maar het grootste en moeielykste werk
was hier de brug over de Komatirivier, die
219 meter lang is. Eigenlijke bewoners syn
hier een paar kafferfamilies op een anderhalf
uur afstand langs beide rivieren, die in den
zomer mielies, kafferkoorn en een paar soor
ten boonen verbouwen, altyd de vrouwen,
want de mannen beschouwen zich als heer
wij hebben dat zelf gezien, de vrouwen ston
den met de zuigolingen op den rug, den grond
te bewerken en te zaaien, terwijl de mannen
heel kalm lagen te luieren bij hunne hut. Zij
houden ook eenige geiten en kippen. De vrou
wen komen hier dikwijls Zaterdags onder ge
leide van hare ega'a met boonen, koorn, kip
pen, kafferbior enz. te koop. Ik heb een paar
maal sousemangelen van haar gekocht, zooals
wij ze noemen. De kaffer noemt ze madomka-
mane, voor een shilling een blikken bord vol.
Het bier heb ik eens geproefd; ze bereiden het
van hun koorn, het smaakt als beste karne
melk en ik heb gezien, dat men er best dron
ken van kan worden. De kaffers die hier wer
ken, komen allen uit de Portugeesche kolonie
de meesten zijn Shanganen, verder heeft men
Mandouws en Masjopies. Het zijn, ik kan niet
anders zeggen, menschen, die het best te ver
gelijken zijn bij groote kinderen de mannen
snuiven en de dames ziet men altyd met een
steenen pijp in den mond er zijn hier nogal
blanken, die met zoo'n dame leven, maar Hol
landers heel weinig; die betitelen die dames
meest met den schoonen naam van ijzeren
potten. Onder de mannen vindt men vele,
welke bepaald schoon gebouwd zyn de huid
is gitzwart, stompe neus en een mond waar
van de hoekjes wat dicht bij de ooren zijn,
op het hoofd wol, haar kan men het niet noe
men. Wat een ieder opvalt is, dat zy allen
prachtige tanden hebben zij wasschen de tan
den 's morgens met warm water. Hier leven
zy met 6 a 8 man in hutten, precies bijen
korven, van 2*/s meter middellijn, die zij ma
ken van takken en gras. Hun voedsel is hier
enkel mieliesmeel, waarvoor hun plus minus
1 sh. per dag als loon verstrekt wordt. Vleesch
waaraan een luchtje is, zie ik hen nog al
eens koopen. Jenever of kafferrum lusten zij
over 't algemeen graag, hoewel het hun hier
niet verkocht mag worden. Zy mogen hier
ook volstrekt geen wapens hebben; als zij hier
nog eens komen met een assegaai, wordt die
door de politie afgenomen en als zij trekken,
moeten zij voorzien zijn van een pas, die hun
h 1 sh. verstrekt wordtdaarvan moeten trou
wens alle kleurlingen voorzien zijn hier in
Transvaal. In hunne kralen bestaat hunne klee
ding uit niets anders dan een lenden-gordel
met voor en achter een stuk beestenvel, en de
vrouwen zoowel als mannen om de armen en
enkels liefst zooveel mogelijk yzeren ringen,
waaraan niets geen moois is; zevervaardigen
die van een dik ijzerdraad, dat zij met heel
dun omwinden. Men kan ze hier zien loopen,
die wel een kilo of vier van die ringen aan
armen en beenen hebben.
Hier ziet men de meeste kaffers met Engel-
8che soldatenjassen aan, broeken zeldzamer,
ook heb ik al een paar Hollandsche Infante
risten gezien. Zij dragen het zoolang tot het
hen van 'tlijf valt. Een ceupenr zou bij hen
een lesje kannen nemen om van alles kleeding-
dingstukken te makeneen gonjezak, de pun
ten er afgesneden, een hals er in gesneden en
de onderkant nitgerafeld, is voor hen eene
jas; van eene broek, waarvan de pijpen stuk
zijn, worden deze afgesneden, het bovengedeelte
dragen zij als vest. Men begrijpt, dat men
soms komieke tooisels ziet. Zoo liep er lang
hier een geheel naakt, als alleen een hoogen
zijden hoed op, een ander op klompen en weer
een ander metgekleede jas en staande boord.
Tot vervelens toe kunnen zij 's avonds muziek
maken, altijd zoo eentoonig, meest op acht
kante harmonica's of mondorgels instrumenten
van hun eigen maaksel zyn de kaka, een boog
met koperdraad gespannen. In het midden der
boog bevestigen zij eon uitgeholde vrucht ter
versterking van het geluid; zy tokkelen er met
de vingers of met een stokje open een vier
kant raam, waarin twee koorden gespannen
zijn, waarop verschillende stukjes hout liggen,
wordt bespeeld met twee hamertjesdaar
weten sommigen nogal een aardig geluid aan
te ontlokken. Hun zingen is niets anders dan
een doet er een uitroep, waarop de anderen
een ééntoonig refrein laten hooren, waarvan
het meeste gehoorde hier wel is eikone mali,
maninka sebense, d. w. z.. geen geld en hard
werken. Dansen doen zy altyd, de eerste avon
den van nieuwe maan, zeker om j a n k a. dat
is de maan, te begroeten, soms voeren zij daarbij
geregelde passen uit, maar meest gaat het op
deze wijze zij staan in een kring, nu komt
er eeu uit, die alle mogelijke sprongen en wen
dingen doet, en daarbij allerlei nitroepen laat
hooren, die in den kring geregeld beantwoord
worden; de een volgt zoo den ander op, maar
komt er een acteur op, die hot niet goed doet,
dan wordt hij uitgefloten en verlaat direct het
tooneel. Het zijn onnoozele wezens, waar men
wat mee heeft te stellen, hoewel hunne domme
streken of onnoozelheid ons al dikwyls eene
hartelijke lachbui ontlokte. Één groote deugd
hebben zy wanneer zij onder elkander van
een stam zijD, zyn zy zeer mededeelzaam van
't geringste zullen zy allen mededeelen, maar
wanneer er een ziek wordt, laten zy hem zoo
wat geheel aan zijn lot over. Er ligt er hier
geruimen tijd een ziek; ze zetten alleen zyn
milies en een beetje water om den hoek der
hut. Er in kijken O neen 1 want ze zyn bang
voor zieken en voor dooden. Gisteren nog zag
ik een kaffer op zich de handen en 't achterwerk
langsden weg bewegen. Hyzei:hy was metbloe-
loes op weg naar de kraal, maar door zeere
beenen kon hy niet meer loopen, en nu had
den de bloeloes hem eenvoudig achtergelaten.
Als er een van ons ziek is en onze kok moet
binnen in huis zijn, dan doet hij eerst heel
voorzichtig de deur open en steekt zijn hoofd
even om het hoekje om te kyken of je nog
leeft;zoo niet hij kwam niet binnen. Hoe bang
zij voor dooden zijn, kan uit het volgende bly-
ken. Verleden jaar stierf de belastinggaarder
van Komatidrift, hier drie uor van daan; wij
hadden de kist gemaakt en nu ging ik 's mor
gens met acht kaffers met de brancard, waarop
de kist om het lijk te halen het moest hier
begraven worden. Ik moest daar met de boot
over de rivier, maar toen myne kaffers zagen,
dat ik met de kist terug kwam, kozen zij het
hazenpadzy begrepen dat er nu een lyk in
lag. Nu werden door de politie zes andere
kaffers geprest om mede te gaan; toen daar
mede op marsch, maar na verloop van een
half uur ontdekte :k, dat zy een verkeerd pad
genomen hadden. Ik zeide hun om te keeren,
wat ze niet wilden. Daar stond ik, timmerman
lijkbezorger, met een lyk op de brancard en
zes onwillige kaffers in de wildernissen van
Afrika. De Afrikanen zeggen, de kaffer is
la£ en dat zyn zy ook; ik nam er daar de
proef van. Toen ik hun nog eens gezegd had
om te keeren, en zij niet wilden, gaf ik den
grootste een flinken klap met myn stokdat
hielp, in een oogwenk waren zij gekeerd en
was de brutaliteit verdwenenlater ontmoette
ik een transportrijder, die mij op het goede
pad hielp.
Burgerlijke Stand, gem. Helder,
van 28 tot 25 Nov.
ONDERTROUWD: Q
GETROUWD^eene*
BEVALLENJ. Verschoor, geb. Frank
fort, d. K. B. Berger, geb. do Geus, d. E.
Strooker, geb. ter Beek, z. T. vau der Meu-
len, geb. Oom, z. G. Weimar, geb. van Pel,
z. G. Krynen, geb. Pyper, d. A. van Wjjnen,
geb. Glim, d. P. Corporaal, geb. Spruit, z.
A. Hendrikse, geb. Bont, z. A. Janzen, geb.
Mante, d. P. Buter, geb. Duinker, z. C. T.
Kohnert, geb. de Jong, d.
OVERLEDENF. Ph. Schenk, 1 jaar. C.
Damen, 18 maanden. E. M. J. Dekkers, echt-
genoote van J. Damave, 48 jaar. P. van der
Duijn, 32 jaar, K. J. Köhnke, 2 maanden. A.
Kruijer, weduwe van J. Klein, 78 jaar. D. J.
H. L' Istelle, 56 jaar.
Burgerlijke stand, gemeente Texel.
van 18 tot 24 dezer.
ONDERTROUWD:! r
GETROUWDj Geene*
GEBORENAntje, dochter van Jan Schaap
en Aaltje Buis. Anke, dochter van Pieter Scha-
gen en Cornelia Timmer.
Ad ver ten ti ën.
STADSSCHOUWBURG,
DEN HELDER,
Koningstraat, tegenover Musis Sacrum.''
Hollandsch Tooneelgezelschap,
Directie A. VAN LIER, te Amsterdam.
No. 5 van het abonnement.
DINSDAG 1 DECEMBER 1891.
Groot succès te Amsterdam. -
Zijn woord getrouw.
Tooneelspel in 5 bedrijven van Jean Richepin.
Bekende prezen. Aanvang; 8 uur.
Plaatsbespreking voor abonné's van 121/*
tot l1/,, voor het publiek van U/a tot 3
uur, a 10 cents extra per plaats.
Het geachte Publiek wordt biermede
bericht, dat voortaan zooveel mogelijk de
voorstellingen van bovengenoemd Gezel
schap den len en lOeii van iedere maand
zullen plaats hebben.
KpiiastietloIaaL Weezenstraat.
DANSSCHOOL
des Zondags geopend:
Yoor eerstbeginnenden van 4 tot 51/, uur.
meergeoefenden 51/, 71/,
En voor Dames en Heeren bo
ven de 18 jaren van
8 TOT 10 UUR,
onder de leiding van een Dansmeester en be
geleid met piano- en vioolmuziek.
DE ONDERWIJZERS.
DE NEGEN MUZEN
der THOMSON'S PUDDINGPOEDER.
De negen nieuwe muzen
Die stel ik U hier voor;
Zij vormen met elkander
Een TIIOJISON'S geurenkoor.
Dee'z min'lijke brunette
Is jonkvrouw Chocolaad
Die schalk daar is Vanille,
Wie niemand wederstaat.
Die twse met roode blosjes
Zijn Aardbei en Framboos;
Zij kleuren en zij geuren
Als de meest bloeiende roos.
Pikant en uiterst geestig
Is juffertje Citroen
Toch moet voor zusje Gember
Zij somtijds onderdoen.
Amandel vol distinctie
Is van boog eed'len geest
't Verrukk'lijk Ananas je
Gelijkt haar nog bet meest.
De jongste van de negen
Is jonkvrouw Mandarijn,
Maar is zij ook de jongste,
Zij mag er heuscb wel zijn
Tkomson's Puddingpoeder alom ver
krijgbaar a 10 Cts. per pakje in 9 ver-
scbilende smaken.
Tkomson's Vanille Sniker a 5 Cts. per
pakje, fijner, sterker en goedkooper dan
gewone Vanille-stokjes.
Men eische den na«m THOMSON en
weigere iederen namaak. Voor en-gros
J. P. A'ORD, Spuistraat 236/238. Amster
dam, en bjj alle Grossiers hier te lande.
B0ERENSCHR00M
8 kaarten en 2 speelsteenen't is een
alleraardigst win teravondspel. Prijs 75 Ct
fijj Berlhont Co., Znlflstraat.
gebruik dan Nalbreant's Borstbonbons
genezen binnen 2 X 24 uren, verzachten
borst en keel, hebben een aangenamen
smaakook uitmuntend voor kinderen tegen
kinkhoestnaar voorschriften tan verschil
lende geneesheeren uit New-York en hier
te lande. Prijs per pakje 30 en 20 Cts.
Verkrijgbaar bij de HH. D. van Ames-
foort, HoofdgrachtW. V. BruinvisP.
de Geus, Spoorstr.H. Riesselmann, Spoor
straat G. van der Made, Hoofdgr.P
Korff en Zoon, en Dunselman. Voor en-
gros JAC. NORD, O.-Z. Voorburgwal 160,
Amsterdam.
Jules Verne's Werken.
De voorhanden zijnde en prachtig ge
bonden deelen worden tegen verminderde
prijzen aangeboden.
BERKHOUT Ge., Boekhandel
Cigaretten tegen Asthma
van KRAEPELIEN HOUW
APOTHEKERS, ZEIST.
Verkrijgbaar in de Apotheken.
Prijs per Etui f 0.80 en f 0.50.
Te Hbldbr bjj de Firma BOO.\, Apotb.
PoëBieboeken, Schrijfmappen, Portefeuilles en veler
lei FANTASIE-ARTIKELEN.
Wij houden ons voor beioeken beleefd aanberolen.
lerftftuut (Ik,
GEBRs. NAS.
