't Vliegend Blaadje
KLEINE COURANT
VOOR HELDER, NIEUWEDIEP EN TEXEL
No 2365,
Woensdag 16 October 1895.
23ste Jaargang
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn". 63.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn. 51.
Atoon -n omont
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 CtM met Zondagsbl. 80 Ct.
id. franco per post 75 idem f 1.12
id. voor het Buitenland f 1.25, idem f 2.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
UitgeversBERKHOUT <fc Co., te Helder.
Bureiux SPOORSTRAAT an ZUID8TRAAT.
Aavertentlön
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer5
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDER, 15 Oct. 1895.
's R(jks werven.
Het bestaar van den R.-Kath. Volksbond
heeft van den minister van marine een schrij
ven ontvangen als een gevolg van de op 2
Juli gehouden bespreking tuaschen den minister
en de door het Centraal Bestnnr benoemde
commissie naar aanleiding van het ter jongste
algomeene vergadering van den Centralen Rnad
genomen besluit op hot voorslel-Heldsr.
Het schrijven van den minister luidt
Do minister van marine brengt ter kennis
van hot Contraal-Bestunr van den „Roomsch-
Katholieken Volksbond" te Amsterdam, in be
schikking op zijn adres van 17 Jali 1895
lo. dat bij Koninklijk besluit van 28 Sep
tember 1895, No. 19, de loonen van mindere
geëmployeerden en worklioden opnieuw zijn
geregeld, doch dat er geen aanleiding bestaat
in de regeling omtrent de toekenning van ver-
hooging dier loonen wijziging to brengen
2o. dat tegemoet gekomen is aan zjjn be
zwaar betreJTendo inhouding voor verzuim,
dóór don verzuimden tjjd per half nar to bo-
rekenon
8o. dat by bovengomeld Koninklijk besluit
ook do regeling der taakwerken voor 's Rjjks
wervon is herzion
4o. dat geen aanleiding bestaat wijziging
te brengen in het leerling-stelsel, vermits bjj
's Rijks werven aan de opleiding der leerlic gen
de vercischte zorg wordt besteed
56. dat aan den wensch van het bestuur
ten aanzien van hot genot van loon op feest
en rustdagen door alle mindere geëmployeerden
en werklieden is tegemoet gekomen
6o. dat door do instelling vau een audiëntie
dag voor werklieden, waarop deze hun be
zwaren enz. ter kennis van de hoofden dor
dienstvakken kunnon brengen, aan den weDSch
van het Centraal-Bestuur is voldaan
ten slotte, dat de maximum-arbeidsduur en
de vorzekering tegen ongelukken in de be
stakken voor marine-worken is geregeld, doch
dat er bezwaren bestaan, bepalingen omtrent
minimum loon op te nemen, wordende daar
omtrent verwezen naar de beraadslagingen in
de Tweede Kamer der Staten-Generaal over
de motre-Gerritson en de daarop gevolgde ver
werping daarvan.
Bij kon. besluit is bepaald, dat kor
poraals niet den graad van onderofficier
en het mindere personeel der zeemacht
voor elke 5 jaar dienst, in het bezit zijnde
van het certificaat van goed gedrag, onder
de koninklijke kroon van hun uniform een
horizontale streep van kemelsgaren zullen
drZT voor de onderofficieren en minderen
der zeemacht zal als onderscheidingsteeken
de gouden, zilveren en kemelsgaren ster
worden ingevoerd,wanneer zy aan de eischen,
gesteld voor scherpschutter, hebben voldaan.
Vrouwenbond.
De elfde jaarvergadering van den Ned.
Vrouwenbond tot verhooging van het Zedelijk
Bewustzijn, te Alkmaar gehouden, werd ge
opend door de presidente mevr. douair. Klerck,
geb. Van Hogendorp, die den circa veertig
afgevaardigden een hartelijk welkom toeriep.
Uit do verslagen van de secretaresse gravin
Van Hogendorp bleek, dat bet ledental in de
laatste twee jaren gestegen was van 4250 tot
5060 en do inkomsten van f 3600 tot f 4300.
Er werden voorts besprekingen gevoerd
over de middelen om den Bond nit te breiden
ea de zaak voor welke bjj optreedt to bevor
deren. Beurtelings kwamen ter sprake de
invloed die van de grootere steden op omlig
gende plaatsen kan uitgaan, de belangen der
plattelandsbevolking, de roeping der vrouw
om zich een gunstige gezindheid onder de
wetgevers te verzekeren, eindelijk de dringende
behoefte, ditmaal door do afdoeling Ned.-lndië
aan de orde geBteld, dat bet onderzoek naar
het vaderschap worde toegelaten.
's Avonds vereenigdo zich een talrijk en
belangstellend gehoor in de zaal De Harmonie.
Ds. Bouvin leidde de besprekingen met een
kort woord in, wees op den strjjd die gestreden
moet worden tegen het kwaad dat het men-
schelijk leven, zooals het zjjn moet, bedreigt,
en gaf daarna het woord aan movr. douairière
Klerck, om dien strijd te schetsen zooals
Vrouwenbond hem opvat.
Mevr. Engelberts nit Zulfon verhaalde
eenige voorvallen uit bet werk en deed ecu
beroep op mannen en jongelingen om eerbied
te koesteren voor de vrouw.
Ds. Cramer uit Alkmaar bepleitte de vrien
delijke gezelligheid van bet huiselijk leven als
een kracht ten goede voor zonen en dochteren.
Mevr. HoogoDraad gaf een overzicht van
den strjjd in 's-Gravenhage.
Jonkvr. A. van Hogendorp uit 's-Graven-
hage deelde een en ander uit Indië mede,
waar zich ook een afdeeling van den Vrouwen
bond gevormd heeft.
Ds. Griothuyzen uit Alkmaar sloot meteen
woord van dank aan allen, die tot het wel
slagen van dozen dag hadden modegewerkt.
Morgenster" schrijft in het»Haag-
sche Dgbl"
Bij ai het gejammer over honger en ge
brek en ellende, dat men binnenkort weer
verwachten kan, trof het mij dezer dagen
niet onaangenaam, toen ik aan boord van
een bootje naar Zaandam een passagier,
die bezig scheen onder zjjn medereizigers
het zaad der ontevredenheid te strooien,
door een van het gezelschap, een werkman
naar het uiterlijk, kort en bondig tot zwy-
gen hoorde brengen.
Naderbij tredende hoorde ik hem zeggen
•Wat wou jij praten Mijn vader droeg
mij op zjjn arm als-i-Zondags ging wan
delen met zijn vrouw en ik wed dat jouw
vrouw, zoogoed als de mijne, wel achter
een kinderwagen loopt, hé En 't heugt
me nog best, dat we met zjjn vieren kin
deren in een bed gestopt werden en tegen
elkaar kropen van de kou, en dat doen
jouw kinderen toch ook niet, net zoo min
al de mjjne. En al eet ik het niet eiken
ik eet toch zeker in een week meer
vleesch of spek dan mjjn vader in een
heele maand over zijn lippen kreeg, hoor,
en die moest hard werken, barder misschien
dan ikEn mijn vader en moeder zjjn in
hun heele leveu Amsterdam niet uit ge-
st, maar ik ga eiken zomer met mijn
vrouw en de jongens met een pleiziertrein
naar Den Haag of naar ArnhemWat
klets je, kerel, dat de tijden hoe langer
hoe slechter worden, voor den werkman
Ze worden hoe langer hoe beter, als jullie
je er maar buiten honden 1"
In den nacht van Dinsdag op Woens
dag heeft de heer Batelt, inspecteur-recher
cheur van politie te Amsterdam, een be
langrijke ontdekking gedaan. Door de douane
aan de grenzen opmerkzaam gemaakt, dat
in de laatste dagen belangrijke bezendin-
gen kisten met boeken uit Parys naar Am
sterdam worden gezonden, begaf bedoelde
inspecteur zich dien nacht te 2 uur naar
het perceel Singel 374, waar de boekhan
delaar F. van Crombrugche woont en legde
daar beslag op een wagenvracht onzedelijke
brochures, platen, photographiën enz.
- Ons wordt een circulaire, gericht
aan het Nederlandsche volk,'' gezonden,
waarin de heeren H. van Twuyver, oud
burgemeester van Zuid-Scharwoude en
candidaat-notaris (voorzitter), J ules Godefroi
(secr.) en D. J. Speelman van Deventer
(penningmeester) mededeelen dat zij het
plan hebben gevormd >een Monument te
doen verrijzen, voorstellende de beeltenissen
van de mannelyke personen, die een re-
geerend deel hebben uitgemaakt, of zouden
hebben kunnen uitmaken van ons Vors
tenhuis, om daarmede een merkwaardig
aandenken te geven aan hun geslacht en
dat onzer nakomelingschap."
De onthulling er van wenschen zjj te
doen plaats hebben op den dag der kroning
van Koningin Wilhelmina.
De kosten hiervan zijn geraamd op on
geveer een half millioen gulden. Voor de
byeenbrenging van dit kapitaal roepen zy
de medewerking in van hun landgenooten
»Hbld."
Openbare vergadering,
gebonden Zaterdagavond in Casino'1
in zake de
Heldersche Onderwijzers-kwestie.
Als wo zeggon de zaal was stampvol, dan
overdrjjven we niet. De zaak was dan ook
in do laatste weken overal hier ter plaatse
aan de orde van don dag en ieder zonder
onderscheid zag mot belangstelling uit naar
de oplossing daarvan.
Onder de aanwezigen merkten men op
leden van 't hoofdbestuur van den Bond en
't Ned. Ond. Gen., benevens afgevaardigden
van beide corporaliën.
Bewjjzen van adhaesie waren ontvangen
van 30 aldeelingen, Ned. Ond. Gen.; tussohon
de 70 en 80 van afd. van don Bond v. Ned.
Ondcrw., alsmede van de sociaal-democratische
arbeiders-partij en 't Gewestelijk Bestuur van
'tN. O. G.
Vertegenwoordigers waren van 't N. O. G.
Alkmaar, Leenwarden, Amsterdam, Schager-
brug.
Van den Bond van N. O.Wormerveer,
AmsterdamSociaal-dom. Ond.-Bond.
Na een korte inleiding door den hoer F.
Stuit, voorzitter van de afd. Helder, Bond
Ned. Onderwjjzers, werd 't woord verleend
den spreker, den beer C. V. Gerritsen,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
Spreker begon met een blik te worpen op
don ellendigen toestand in 't Oosten van
Europa, waar Christenen en Mabomodanen
vjjandig tegenover elkander staan uit geloofs
haat, zoodat zelfs Rasland dien haat is zich
met de vervolging, uit geloofshaat ontstaan,
te bemoeien. In onze omgeving heeft iets
plaats gevonden, dat in 't klein veel over
eenkomst heeft met hetgeen in 't Oosten in 't
groot geschiedt, en dat in 't »land der vrjj
heid", dat steeds openstond voor hoD, die
vervolgd werden Getuigen kunnen daarvan
de emigranten, die SpaDje, Portugal en Duitsch-
land verlieten om hier veiligheid en bescher
ming te vindengetuigen kunnen hiervan de
Fransche uitgewekenen, die wegens godsdienst
vervolging onder Lodewyk XIV, zich alhier ves
tigden. Nederland had, door ieder hier vrij
heid te waarborgen, voor een groot deel zjjno
welvaart aan die wjjze van handelen te danken.
In 't tjjdperk der Fraosche revolutie, 1798,
kwam de vrijheid van godsdienst tot stand
tevens gelijkstelling van ieder burger voor
de wet, daar volgens art. 19 dier wet was be
paald Elk burger hoeft de vrjjheid God te
ion naar de inspraak van zjjn hart. Later
kwam do reactie. Na den dood van Napoleon
onder de regeering van Koning Willem I
begon de vervolging der •Afgescheidenen".
Hunne bijeenkomsten werden uit elkander ge
jaagd en daarbij werden ze geplaagd door
boeten, hechtenis en inkwartiering van sol
daten.
De gevolgen daarvan waren, dat in 1840
aan Koning Willem I werd te kennen gegeven,
dat 't beter voor hem was afstand van de
regeeriDg te doen, nadat hjj zjjn goeden naam
bjj de ingezetenen had ingeboet.
Bjj de herziening van den grondwet in
1848, werd o.a. aan de ingezetenen door do
wet toegestaan, vrjjheid van godsdienst, vrij
heid van denken en sproken, 't recht totvor-
jring en vereeniging, mits men die vrjjheid
niet overschreed.
Toen do Katholieken in 1848, steunende op
de grondwet, begonnen do Kerk te orga-
niseeren door 't stichten van een aartsbisdom
vier bisdommen, worden de volksharts-
toohten opgezweept, waardoor de zoogenaamde
Aprilbeweging begon en wuaraan 't volkspeti-
tionement zjjn ontstaan te danken had. De
minister Thorbecko moest tengevolge daarvan
zjjn ontslag nemen. Dat wasde laatste geloofs
vervolging in 't grootin 't klein worden ze
nog wol bier en daar aangetroffen.
Daar niemand moer kan beweren de waar
heid in pacht te hebben, is die vervolging in
de Westcrsche landen voortaan een onmoge
lijkheid geworden. Wol heeft men echter
vervolging op maatschappelijk terrein te
vreezen.
In de laatste vjjf-en-twintig jaren is meer
en meer gebleken dat 't streven van 't individu
alisme wel loidt tot de welvaart van enkelen,
maar niet ten nutte van 't Algemeen. De on
gelijke verdeeling der goederen had ook ten
gevolge, dat do bezittende klassen grootere
staatkundige voorrechten vorkregen. Terwijl
de bezittersklasse dus steeds in welvaart toe
nam, daalden de proletariërs al lager en
lager. Daarbjj vertoonde zich de werkeloos
heid, voor welk vraagstuk geen oplossing was
te vinden. Duizenden dachten op middelen, om
de ontstano klove te dempen en de voort
brengselen der aarde meer en meer ten goede
van de geheele Maatschappij te doen strekken.
De Liberalen meenden dat betere ontwikko-
ling, door onderwijs verkregen, daartoe zou
leiden; de Anti-revolutionairen meenden een red
middel in den godsdienst te vindende Katho
lieken zochten dat in de bekende encycliek
Rerum Novarum en de Socialisten in 't opheffen
van 't privaatbezit. Moet do vervolging, waar
aan de Sociaal-democraten bjj zulk een verschil
van gevoelen, blootstaan, dan geen verwonde
ring wekken
Een groot aaDtal hunner ziet zjjne maat
schappelijke positie bedreigd en de felheid en
onverdraagzaamheid ter opzichte van hen
heeft men ook hier ter plaatse kunnen waar
nemen.
Voorheen vervolgde men tenminste nog uit
geloofsovertuiging, maar heden ten dage is 't
meest platte egoïsme oorzaak van den strjjd
't is 't eigenbelang van hen, die tot de bevoor
rechten behooren. De tegenwoordige strjjd is
dus van vrjj wat minder gohalto dan die van
vroegere eeuwen.
Tracht betere toestanden te verkrijgen voor
't geheele volk en niet voor een klein deel
daarvan.
Zooals te Helder is gezegd „behoort 't So
cialisme op znlk een vreedzame plaats niet
thuis."
Enkele jaren geleden werd don leeraar Smit,
te Apeldoorn, aangezegd dat hjj zjjn ontslag
diende te vragen, omdat hjj propaganda had
trachten te maken voor 't Algemeen Kies- en
Stemrecht. 'tWas de minister Lobman (Anti-
Rev.) dio er tegen opkwam on de heer S.
rehabiliteerde.
In den Helder daarentegen oordeelen som
mige gemeenteraadsleden, dat Sociaal-Demo
craten niet als onderwijzer werkzaam knnnen
zjjn.
Znlk een stelling is echter alleen vol te
hondeD, zoolang men de meerderheid heeft.
Op hunne beurt zouden, wanneer zjj 't tal
rijkst werden, do Aoli-RevolutioDaire gemeen
teraadsleden de liberale onderwjjzers kannen
ontBlaan en krijgt de Katholieke partjj de
overhand, dan zou die alleen hare geloolige-
nooten dulden. Zoo zou 't gaan, wanneer de
Raadsleden de stelling willen huldigen tdie
niet zoo denkon als wjj, moeten er maar nit."
De handelwijze van 'tDag. Bestuur hier ter
plaatse zou navolging kunnon vinden in andere
gemeenten, waar B, en W. de denkwijze der
S. D. veroordeelen. Janzen en Reitsma hebben
geen geweld gepleegd, geen propaganda ge
maakt, maar alleen beweerd dat 't privaatbezit
een onrecht is.
Vervolgens las spreker voor eenige fraseD
over dat onderwerp, uit 't werk van Staart
Mill, door hem »de grootste denker dezer
De vervolging die hier heeft plaats gehad,
is dus gegrond op 'tbeljjden der Soc.-Dem.
beginselen, door genoemde onderwjjzers. Ik
hoop dat er genoog billjjkheidsgovoel aan den
Helder zal gevonden worden om zoo iets niet
goed te keuren en men iemand, die voor zjjn
gevoelen uitkomt hooger zal stellen dan een
huichelaar zoo niet dan staat de weg open om
OD8 tot Ged. Staten te wenden, en helpt dat
niet dan tot do koningin.
Dat J. en R. op een vergadering geweigerd
hobben mee te doen by 't feest op don verjaar
dag der koningin komt voort uit hun overtuiging;
ze zjjn tegen 't koningschap zo zjjn repablie-
keinen. Mag men dit gevoelen in ons land
niet meer koesteren Zjjn we niet moer dan
twee eeuwen republikeinen geweest en is 't
koningschap niet eorst na 1814 ontstaan? Was
't tijdperk der republiek niet 't schoonste nit
de geschiedenis van ons volksbestaan Zon
men nu niet mogen zoggen, dat men de re
publiek verkiest boven 't koningschap en is 't
□iet belachelijk iemand de geschiktheid als
EEN ONVERSTANDIGE
BELOFTE.
(51
•Hoe weet gjj dat?" vroeg von Bremen
haastig.
„Wel, hjj was onbeschuamd genoeg, om hier
heen to komen en to informeeren, of hij de
vroegere betrekking weer krjjgen kon."
„Ge hebt hem natuurljjk afgewezen P'
„Zeker mjjnheerhij zag er uit als een
vagebond, en de ervaring, die wjj vroeger
van hem hebben opgedaan, kon niet tot zjjne
aanbeveling strekken."
„Hebt gjj niet verder met hem gesproken
•Neen mjjnheer!"
„Hoeft hjj n ook niet gezegd, waar hjj zjjn
intrek nam
•Mjj niet, maar ik geloof, dat de rijknecht
het weet; zjj hebben geruimen tijd samen
gepraat."
„Was de rijknecht vroeger zeer vertrouwd
met hem?"
»Dat geloof ik niet, mijnheer. De rjjknecbt
was de eerste, die do aandacht van den graaf
op don ontrouw van den koetsier vestigdo.
Schmalfuss zal dat wel niet vernomen hebben
hjj was anders niet zoo vriandeljjk tegen hem
geweest."
•Roep hem eens hier."
»Gjj bljjft dus vast bjj uw beslnit?" vroeg
de graaf, toen de kamerdienaar zich verwjjderd
had. „Welnu, ik heb u voor de gevolgen ge
waarschuwd mogen zjj u niet te onaangenaam
worden."
Eenigo oogenblikken later trad de rijknecht
binnonnieuwsgierig staarde hjj von Bremen aan.
„Gjj hebt met den koetsier Franz Schmal-
onderwjjzer te ontzeggen wanneer bjj dat denk
beeld nitspreekt?
Genoemde onderwjjzers hobben hun plicht
gedaan in de school opgeleid in alle chris
telijke en maatschappelijke deugden alleen
niet in overeenstemming met de Heldersche
denkbeelden.
De weigering om mee te doen op 't feest
der Koningin is de eenige grond van beschul
diging op bjjzaken behoeven we geen acht
to slaan. Maar dat is toch geen redon om
iemand uit zjjne betrokking to ontslaan.
In een brief van 't Dagl. Best. dd. 30 Ang.
wordt aan J. en R. de school ontzegd en tevens
dat er nader onderzoek zal worden in
c gesteld. Een brief. dd. 7 Sept. deelt
mede, dat ze tegen 15 Oct. hun ontslag
aan te vrageD.
Ziedaar, de uilkomst van 't onderzoek. Een
zonderling onderzoekWaarin 't gem. Bestuur
van den Helder ook bewondering moge ver
dienen, hierin zeker niet. Men begint toch
een onderzoek door ioinand eens te ontbieden
en te vragen wat hjj alzoo gezegd heeft, en
hiervan is niets geschied.
Do leden van 't Dagl. Best. zjjn geen juristen
en weten misschien niet goed wat
doen hebben. De wetgever wil dat c'
in bjjzondere gevallen do schoolopziener wordt
gohoord. De ondorwjjzera kunnen en mogen
dien ambtenaar beschouwen als hun beschermer
en de heer mr. Bncbner, nog wel kanton
rechter en jarist, hoeft 't overbodig geacht de
beklaagden te hooren. Hieruit bljjkt, dat de
belangen van 't onderwjjs te Helder in ver
keerde handen zjjnik bedoel hierbij don arr.
schoolopziener.
Er is ook gezegd door 't Dag. Best. men-
schen met zulke denkbeelden behooren hier
niet thuis laat ze heengaan maar dan moesten
B. en W. hen Diot wegjagen en broodeloos
maken. Zo hadden er moeten bjj voegen ,we
znllon u een wachtgeld geven, totdat ge een
betrekking gevonden hebt." Maar noen, ze
moesten gestraft worden Indien do loden
van 't Comité, die naar de Burgemeester zjjn
gegaan met hnnne aanklacht geen berouw
over hunne handelingen gevoelen, moeten ze
in plaats van een hart een steen in de
borst hebben, en zoo iets vind ik verschrikkelijk
treurig.
Hier is de zaak niet goschied als ia 't
Oosten in 't groot en door groote monschen
maar in 't klein en door heel kleine
menschen.
Sommige menschen hobben evenveel over
voor hunne overtuiging als ze hebben over
gehad bjj de inzameÜDg voor de kinderfeesten.
De liberalen hebben voel op met 't openbaar
onderwjjs, daar hebben zo veel geld voor over
altijd uil de openbare kas.
't Meest betreur ik de besproken zaak, om
dat 't Dag. Best. van den Helder noch aan
de liberale partjj noch aan de overheid oen
dienst heeft bewezen, 't Doet me echter ge-
□oogon dat met den torngkeer van den Burge
meester een beetje ge zo n d vorstand is terug
gekeerd en aan de betrokken onderwjjzers is
medegedeeld, dat 't besluit tot het gevea van
ontslag is ingetrokken, wanneer zo beloven
voortaan op straat geen propaganda voor 't
socialisme te znllen maken.
Spreker wil hopen, zoo besloot hjj, dat de
Burgemeester voor een herhaling van dergeljjke
dingen zal waken. Daverend applaus.
Na de pauze werd gelegenheid gegeven tot
debat, waarvan we echter alleen 't hoofdzake
lijke zullen mededeelen.
De heer Stokvis, lid Hoofdbeat. N. O. G-
verklaarde, dat de meerderheid van 't Hoofd
best. om verschillende redenon niet mot den
Bond heeft kunnen meegaan.
De vert. der S. D. Ondw. Ver., de hr. DonHar-
tog, verklaart zich op den achtergrond gehouden
te hobben, omdat een dergeljjke onfatsoon-
1 jj k o vereeniging zeker geen invloed op 't
Bestuur (waarschynljjk hier bedoeld Gem.
Best.) zou uitgeoefend hebben.
't Heeft er alle scbjjn van, alsof B. en W.
een proef hebben willen nomen hoe sterk of
de organisatie van den Bond in Nederland is
ze hebben totaal fiasco gemaakt, zoodat derge
lijke handelingen in 't vervolg tot do onmogo-
ljjkliodon behooren.
J. en R. haddon niet behoeven te verklaren
dat ze tot de parlementaire socialisten bohooren,
want de gedachten zjjn in Nederland vrjj.
fuss gesproken," zeide von Bremen„weet
gjj, waar bjj te vinden is?"
„Ja, hjj heeft mjj het logement, waar hjj
zijn intrek heeft genomen, genoemdik zou
eene betrekking voor hem zoeken."
•Dat zult gjj niet doen 1" zeide graaf Wil
helm op bevelenden toon, rik verbied het u.
De man ïb hier wegens oneerlijkheid ont
slagen met zulke lieden mogen, mjjn onderge
schikten geen omgang hebben."
„Ik zou ook geen vinger voor hom uitge
stoken hebben," antwoordde do rijknecht.
•Kunt gjj dien man voor eenige uren mis
sen vroeg von Bremen zjjn vriend.
Fallerslebon knikte bevestigend.
•Zadel mjjn paard en ook een voor u,"
wondde zich von Bremen tot don rjjknecht
•gij zult rnjj vergezellen. „Het is mjj zeer
aangenaam, dat ik zoo spoedig den koetsier
gevonden heb," vervolgde hjj, toen hjj mot
zjjn vriend weder alleen wasdaardoor be
spaar ik veel tjjd, dion ik anders nutteloos te
loor had moeten laten gaan."
•Ik vrees maar, dat do koetsier u dezen
dienst niet zal bewjjzen," antwoordde Wilhelm
hoofdschuddend„zelfs wanneer hjj u betref
fende Bom inlichtingen kon verschuilen, wat
immers ook nog aan twjjfel onderhevig is.
Neem u dns wol in achtde stap kan alles
bederven."
•Maak u daarover niet bezorgdik zal
voorzichtig zjjn. De schilder was sodert waar
schijnlijk niet weder hier?"
•Neen, ik verwacht hem eerst morgen
hjj zal mjj dan de gewjjzigde plannen voor
leggen."
•Deel hem niet mede, wat ik u omtrent
Born bericht heb; daarmede hebben wjj nog
tjjd, en het zou hem ook maar weinig baten,
tenminste zoolang het nog vermoedens zijn."
Von Bremen had zjjn handsch>oonen reeds
aangetrokken en verliet nn de zaal, om in
den tnin van zjjno zuster afscheid te gaan
nemen.
Emilio was over het vroegtijdige vertrek
zeer vorraat, en bedroefd over de storing van
het feestmaar eenige woorden waren toe
reikend, om haar de vereischte opheldering
te verschalfoD, en nu zag zjj in, dat zjj haar
broeder niot weerhouden mocht.
Roods stonden de paarden gereedvon Bremen
wierp zich in don zadol en reed in vollen
draf heen.
Hjj liet zijn paard eerst stapvoets loopen,
tot zjj bjj de eerste huizen der stad waren
aangekomen, nu wenkte hjj den rjjknecht, aan
zjjne zjjde te komen.
„Gjj zult onverwjjld den koetsier opzoeken,"
zeide hij„ik moet zoo spoedig mogelijk met
hem sprekenbreng hom in mjjn huis."
„En als hjj weigert?"
„Zeg hem, dat er sprake is van een goede
betrekking, die ik hem wil bezorgendit lok
aas zal hjj moeiljjk weerstaan. Indien hjj
binnen een half unr in mjjn huis is, kont gjj
op een goede fooi staat makeD."
•Ik zal haar trachten te verdienen," zeide de
rjjkneoht; .tref ik hem niet in de herberg,
dan zult gjj een weinig langer geduld moeten
hobben, maar in elk geval breng ik u tjjding."
Hjj sloeg een zijstraat in. Von Bremon
stapte eenige oogenblikken later voor zjjn huis
af en ging in zjjn kabinet, om met de beant
woording van den brief een aanvang te maken.
Het werd allengs kalmer in zjjn binnenste,
ofschoon bot onderscheppen zjjner brieven hom
nog alljjd verdroot.
Ida moest schjjnbaar don wil haars vaders
gehoorzamen en zich daartoe bepalen, slechte
om een kort uitstel te verzoeken, opdat er
tjjd werd gewonnenzjj moezt voorts, hoe
zwaar haar dit ook viel, den baron een vroo-
ljjk gelaat vertoonen, om hem gerust te doen
worden. Hot zwaartepunt der onthulling lag
thans niot moer daar, en Ida kon in deze
weinig of in het geheel niets doen. Indien
Bom ontmaskerd was, indien hjj bekend had,
dan kon men don baron de onteorende aan
klacht in het gezicht slingeren, en het viel
niet te betwjjfelen, dat von Steinpels in dit
geval aan haar geloof schenken en den eor-
loozo de deur wijzen zon.
Dit alles sohreef von Bremen uan do barones
hjj verzocht haar, geen moed en geduld te
verliezeD, daar hjj thans op weg was, het
vreeselyk raadsel op te lossen en voor de
schuld van don baron bewijzen te vorkrijgen.
Hjj vermeed opzettelijk, haar bijzonderheden
mede te doelenhjj wilde vooraf weten, of
de brieven haar thans in handen kwamen
eerst dan, wanneer hjj deze zokorhoid had,
zon zjj het nadere vernemen. Hjj liet
doorschemeren, dat hjj haar met grpot
zon verrassen.
Zoover was bjj gekomen, toen de koetsier
word aangediend. Hjj liet hem binnenkomen,
en het viel hem terstond op, dat de man
nieuwe kleeren aan had.
Het geld om zich die aan te schaden kon
hjj slechts van Born ontvangen hebben, en
Born was in elk geval gedwongen geworden
het hem te geven vrjjwillig had hij het zeker
niet gedaan.
Daarin moest von Bremen eene bevestiging
zjjner vermoedens vindenhet viel niet te
betwjjfelen, dat de koeteier meer wist vau het
verleden van Born, dan deze wenschcljjk achtte.
„Gjj kent mjj misschien niot meer P'vroeg
hjj, na den rjjknecht diens belooning gegeven
en hem weggezonden te hebben. »Zie mjj eens
goed aan
„Dat is onnoodig," viel Sohmalfnss hom in
de rede, „gjj zjjt mjjnheer von Bremenmet
graaf von Faliorsleben waart gjj zeer bevriend."
«Ik ben hot nog."
„Graaf Gostaaf is dood."
„Zjjn broeder, graaf Wilhelm, is thans ma
joraateheer, een streng heer, wellicht weet gij
dat
.Wat deert het mjj," antwoordde de koetsier
ik heb hem niet noodig.
•Gjj wilt bjj mevrouw Blöto in dienst komen P'
•Ja."
•En daarbjj rekent gjj op de aanbeveling
van een vriend P'
Het is eenvoudig, dat ik word aanbevolen,"
zei Schmalfb&s, trotoch het hoofd achterover
werpend; „mjjne getuigschriften bevolen mjj
genoegzaam aan."
„Is daar ook hot getuigschrift van graaf
von Fallerslebon onder begrepen?" vroegjvon
Bremon sarkatisch.
•Van hem heb ik or geen verlangd," ant
woordde hjj. ,Hjj was een goede meestor,
maar iederen lasteraar geloofde hjjdat had hjj
niet mogen doen."
•Ik geloof niet, dat gjj u over laster kont
beklagen," zeide von Bremon. „Hetgeen des
tijds ia voorgevallen, weet ik, en do togon-
woordige mejoraatsheer weet het ook. Wjj
behoefden or mevrouw Blöte slechts van in
kennis te stellen, om u deze betrekking to doen
verliezoa."
Schmalfuss was huiverig geworden ofschoon
bijna onmerkbaar, trilde hjj als een espenblad
het was von Bremen niet ontgaan.
Gjj zoudt dan slechts herhalen, hetgeen
dostjjds een lasteraar gezegd heeft," antwoordde
hy, »en dit betaamt geen edelman."
(Wordt vervolgd.)