KLEINE COURANT.
't Vliegend blaadje.
Ifoor HelderTexel en Wieringenm
EXTBA BLAD.
Zaterdag 2 Juli 1898.
26ate Jaargang.
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn". 32.
BureauSpoorstraat.
Telefoonn0. 81.
Ationnement
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 Ct., met Zondagsbl. 80 Ct.
id. franco per post 75 id. f 1.121/,.
id. voor het Buitenland fl.25, id. f2.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bureau» i Spoorstraat en Zuidatraat.
Advertentlën
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer5
Grootc letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DTN8DAGS- en VRIJ DAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
Gemeenteraad van Helder,
Zittino van Donderdag 30 Jcxi 1898.
Voorzitter de heer Van Steijn, Burgemeester.
Tegenwoordig 17 leden; afwezig is de heer
de Wit wegens ambtsbezigheden; 1 vacature.
Nadat de vergadering is geopend, worden
de notulen der vorige zitting gelezen en zon
der bemerking gearresteerd.
Mededeeling geschiedt van de volgende
ingekomen stukken:
1. Missive van Ged. Staten, behelzende
de goedkeuring van de gedane af- en over
schrijvingen op de begrooting van 1897 en
van den staat der onvoorz. uitg., dienst 1897.
2. Brieven van de in de vorige zitting
benoemde onderwijzers, de hb.W. Heeroma, J.
Koetsier, C. W. Rusting, J. Faber en de on
derwijzeres mej. N. van Bendegotn, dat zij
hunne benoemingen aannemen.
8. Een schrijven van den heer J. Graaft,
dat hy zich de benoeming als lid van 't Burg.
Armbestuur laat welgevallen.
Deze stokken worden voor kennisgeving
aangenomen.
4. Een adres van mej. de Wed. P. Jon
kerKindt, waarin zy verzoekt bare subsidie
van f 200 's jaars, die 1 September vervalt,
te laten voortduren, daar zij deze moeilyk
kan ontberen.
Wordt om praeadvies in handen van B. en
W. gesteld.
5. Een adres van J. van Tongerloo, ver
zoekende verhooging van traktement. Adres
sant wyst er op, dat na de vergrooting van
't vischafslaggebouw f 100 wel wat gering is.
Wordt om praeadvies in handen van B. en
W. gesteld.
6. Een misieve van Z. E. den Minister
van Marine, waarin naar aanleiding van het
verzoek om het plankier bij bet gebouw van
den vischafslag vrij te laten, wordt gemeld,
dat de eischen van den dienst niet toelaten eeni-
ge toezegging te geven, doch dat de Directeur
en Commandant d. Marine te Willemsoord zoo
veel mogelyk faciliteiten zal verleenen, als
doenlijk is.
Aan adressanten zal een afschrift van deze
missive worden gezonden.
7. Een adres van J. P. Quant, verzoe
kende f 150 schadevergoeding aan zijn dochter
uit te keeren, voor het door de gemeente toe
gebrachte nadeel, wegens de ontneming van
het vergunningsrecht van verkoop van ster
ken drank in het perceel in de Langestraat.
Wordt voor kennisgeving aangenomen. De
heer Korver stemde tegen.
8. Een aanvrage van den heer A. J.
Mulder, onderwyzer aan school 7a, om we
gens zyne benoeming te Dordrecht tegen 1
September a^. uit zijne betrekking te worden
ontslagen. Wordt eervol verleend.
9. Twee adressen van stukadoors en schil
ders alhier, verzoekende om bij den bouw
der Hoogere Burgerschool het stucadoor- en
schilderwerk afzonderlek aan te besteden.
Deze adressen worden in handeD van B.
en W. gesteld.
Alsnu is aan de orde een beslissing te
nemen omtrent het adres, waarby verzocht
wordt de Hoogere Burgerschool niet
op bet Molenplein te stichten. Vóóraf wor
den nog 2 tegen-adressen voorgelezen. Het
eerste is van eenige bewoners naby het spoor
wegstation, verzoekende deze school niet te
bouwen in het plantsoen nabij het station,
omdat dan een speel- en uitspanningsplaats
den kinderen ontnomen wordt. Het andere
adres is van een 24-tal bewoners van en nuby
het Molenplein, waarin verzocht wordt het
besluit van 3 Mei j.1. te handhaven en den
bouw der Hoogere Burgerschool op het Mo
lenplein te doen plaats hebben. Zij meenen,
dat de waarde dor aldaar staande gebouwen
er door zal rijzen en de neringdoenden er
voordeel door zullen genieten.
Een bespreking over de plaatsing dier school
beeft nu plaat». De Voorzitter betoogt op
praktische gronden, dat het Molenplein het
geschiktste terrein is; de heer Kramer be
strijdt dit met vroegere argumenten van den
Voorzitter, de heer Frowein verdedigt het
eenmaal genomen besluit; de heeren Terra
en Verfaille hebben uit een finantieel oog
punt tegen die plaats bezwaren; de heer
Croockewit breekt nogmaals een lans voor het
behoud van de speelplaats der kinderen in
het plantsoen; de heer Staalman wijst even
als de heer Kramer op den stank van 't
Heldersche Kanaal en ten slotte brengt de
Voorz. het voorstel in rondvraag om het be
sluit van 3 Mei 11. te handhaven, waarby
bepaald werd de Hoogere Burgerschool op
het Molenplein te stichten. Dit voorstel wordt
met 9 tegen 6 stemmen aangenomen. Tegen
stemden de heeren Terra, Hartsinck, Ver
faille, Staalman, Van Ede en Kramer, terwyl
de heeren Dito en Over de Linden zich van
stemming ODtliielden.
Hierna is aan de orde de regeling van onder-
unjsaangelegenheden. Door B. en W. was voor
gesteld 2 lokalen van de school aan den
Parallelweg te besteramen voor meer uitge
breid lager onderwijs, waar behalve de ge
wone vakken ook Fransch en Wiskunde zou
den onderwezen worden, hetwelk tot voorbe
reiding van bet middelbaar onderwys moest
dienen. In de overige 3 lokalen kon dan
gewoon lager onderwijs gegeven worden, xoo-
als in de scholen 17a. Het schoolgeld voor
de leerlingen, die uitgebreid lager onderwys
genoten zou dan bedragen f 25 voor het 1*
kind uit een gezin, f 20 voor het 2* kind en
f 15 voor de volgenden. B. en W. willen
voor bet geren van dit onderwys aanstellen
een onderwyzer met hoofdacte en acte Fransch
(plaatsvervangend hoofd) op een jaarwedde
van f 800f 1000, een onderwyzer met acte
Fransch tegen een salaris van f 800t 900
en een derde onderwijzer op een traktement
van f 600f 700. By voorkeur zullen dan
de onderwijzers voor een benoeming in aan
merking komen, die aan een dusdanige in
richting werkzaam zyn geweest.
Bovendien stellen zy voor de subsidies van
den heer Vastenou en van mej. Van Deventer
met 1 Jan. a.s. te doen vervallen.
De Commissie bestaande uit de heeren
Frowein, Stammes, Verfaille, Terra en Kor
ver, ia d» .vorige vergadering benoemd tot
onderzoek van dit voorstel, bracht rapport
uit, dat door de vier eerstgenoemdeu onder
teekend was. Deze kunnen zich niet geheel
met het voorstel van B. en W. vereenigen
Zy willen school No. 8 uan den Parallelweg
geheel inrichten voor uitgebreid lager onder
wijs en aan het leerplan de vakken j (vrye
en ordeoefeningen) en o (algem. geschiedenis)
toevoegen en de klassen zoodanig inrichten,
dut 25 leerlingen komen voor één onderwyzer.
Het schoolgeld van school 7b willen zij vermin
deren en brengen op het gewone bedrag als
op de scholen 17a. Mocht evenwel blijken,
dat niet alle kinderen geplaatst kunnen wor
den, dan willen zy de bouwzaal als hulpschool
bestendigen, maar dan als bylokaal van school
76. Ook stellen zij voor het schoolgeld voor
het onderwys in de fransche taal lager te
stellen dan thans, wuarvan dan de leerlingen
van alle scholen, behalve die van No. 8,
kunnen proliteeren.
Ten opzichte van de subsidie voor de school
van mej. Van Deventer komt het hun wen-
schelyk voor, die tot 1 Jan. 1900 te besten
digen, maar zoodanig het leerplan te wijzigen,
dat meisjes van af hun 6* jaar kunnen toe
gelaten worden.
De heer Korver had een afzonderlijke nota
ingediend, waarin hy als zyn meening te
kennen geeft, dat de nieuwe school niet aan
hare bestemming, waarvoor zij gebouwd is,
onttrokken mag worden en deze dus een ge
wone lagere volksschool moet zijn. Mitsdien
stelt hy voor
1. School 8 aan den Parallelweg voor ge
woon lager onderwys te bestemmen.
2. School 7b grondig te hervormen.
3. De subsidies van den heer Vastenou en
van mej. Van Deventer tot de helft terug te
brengen.
en 4. Een avondcursus in 't Fransch op
school 7b toegankelijk te stellen voor leerlin
gen van de andere scholen.
Na voorlezing dezer uitgebreide rapporten,
die wij zeer verkort teruggaren, ontspint zich
een levendige en langdurige discussie, die wy
wegens gebrek aan plaatsruimte achterwege
moeten laten, alleen vermelden wy, dat de
voorstellen der commissie aangenomen werden
en dientengevolge eenige artikels van de ver
ordening, regelende het openb. lager onder
wys werden gewijzigd met 12 tegen 5 stem
men. Tegen stemden de heeren Hartsinck,
Korver, Staalman, Van Ede en Kramer.
Met 14 stemmen werd een verandering iu de
verordening regelendo de jaarwedden der on
derwijzers aangebracht. De heeren Korver,
Staalman en Kramer hielden zich buiten
stemming.
Door het nemen van deze besluiten is dus
vastgesteld, dat de nieuwe school ingericht
zal worden voor meer-uitgebreid lager onder
wijs, en school 7b tot den gewone lagere school
wordt teruggebracht, waar des avonds of
Woensdag- en Zaterdagmiddag onderwys in
't Fransch wordt gegeven.
Vervolgens besluit men met algemeene stem
men de subsidie van den heer Vastenou met
81 Dec. '98 te doen vervallen. (De heer Kor
ver hield zich buiten stemming). Met 9 tegen
8 steramen bepaalt men, dat de subsidie van
mej. Van Deventer tot 30 Juni '99 verleend
zal worden. Tegen stemden de heeren Staal
man, Van Neck, Van Ede, Kramer, Kuiper,
Dito, Hartsinck en Korver.
Voorts komt ter tafel een voorstel van B.
en W. regelende de jaarwedden can de ambte
naren ter secretarie. Voorgesteld wordt de com
mies le kl. de heer de Vries, te bevorderen
tot hoofdcommies en zijne jaarwedde te bren
gen op f1200; de heeren Schraa, Wyker ea
Fraij den titel van commies te verleenen en
hun salaris te bepalen op f 850, f800 en f800;
de heer Bakker tot adjunct-commies te be
vorderen en hem een jaarwedde van f 500 toe
te kennen, en van den klerk Kwant salaris te
brengen op f175.
Bovendien wenschen zij een gediplomeerd
ambtenaar aan te stellen, die naast en in
rang en tractement gelijk staat met een
adjunct commies. Daarby is een verorde
ning, regelende de tractementen dier ambte
naren, gevoegd, waarbij rekening is gehouden
met periodieke verhoogingen. Na eenige deli-
beraticn besluit men met 15 tegen 2 stommen
deze aangelegenheid by de begrooting te
behandelen. Tegen stemden de heeren Van
Neck en Korver. Met 12 tegen 5 stemmen
verleent men B. W. machtiging een ambte
naar aan te stellen tegen een salaris van
f 500. Tegen stemden de heeren Staalman,
Van Ede, Kramer, Kuiper en Terra.
Daarna brengen B. W. praeadvies nit,
omtrent bet verzoek van de naamlooze ven
nootschap .De Zwaluw" om bet overgelegde
plan tot verkaveling van bet terrein der
voormalige Btoomtimmerfabriek goed te keuren.
Het advies luidt om op het verzoek goed
gunstig te beschikken. Na eenige besprekingen
wordt met op één na algemeene stemmen
dienovereenkomstig besloten.
Daarna gaat men over tot de benoeming
van een onderwijzeres aan school no. 2 te
Huisduinen. Met 13 stemmen wordt benoemd
mej. L. A. Mooy te Woubrugge.
Wegens het vergevorderde uur wordt de ver
gadering verdaagd tot Maaudugavond a. s.
om alsdan de onafgedane zaken der agenda
te behandelen.
By de rondvraag brengt evenwel de heer
Staalman nog iels in het midden. Hy vraagt
opheldering omtrent den toestand van de
Rozenstraat, waarop do Voorz. nog geen ant
woord kan geven, omdat de bewoners dier
straat hem de gevraagde inlichtingen nog
niet verstrekt hebben. Op een tweede vraag
van den heer Staalman, of de nieuw aange
legde straten onder toezicht van den ge
meente-bouwmeester worden aangelegd, ont
vangt hij een bevestigend antwoord. Hierna
wordt de vergadering gesloten.
NIEUWST IJ DINGEN.
HELDER, 2 Juli 1898.
De fraaie tent, waarin 't Holl. Tooneelgezol-
schap onder directie Van Lier zal optreden,
is bijna gereed en daarin zal Zondag de eerste
voorstelling worden gegeven. Opgevoerd zal
worden de revue .Luilekkerland", een stuk
dat den geheelen winter door te Amsterdam
door genoemd gezelschap is gespeeld, meer
dan 800 maal en telkens met 't meeste succes.
De hoofdrollen daarin voorkomende, Zwarte
Kardoes en Pietje Puck zijn ten uiterste po
pulair geworden by 't schouwburgbezoekend
publiek der hoofdstad. We twyfelen niet of
.Luilekkerland" zal ook alhier bevallen en
zeker herbal ngen in de kermisweek beleven.
We vertrouwen dat de directie een ver
standige keus heeft gedaan.
Op Maandag 4 en Dinsdag 5 Juli zal
de Nederlandsche Tooneelvereeniging hare
voorstellingen in de schouwburgtent, staande
voor Tivoli, openen met 't succès-blijspel in
3 bedrijven „Jan Ongeluk", van Blnmenthal
en Kadelbnrg, voorafgegaan door 't blijspel in
een bedryf .Alles voor de dames", van E.
Labiche. Als we hierby mededeelen, dat
eerstgenoemd stuk op de laatste Groningei
kermis acht malen met enorm succes is opge
voerd, hebben we grond te vermoeden, dat 't
ook hier wel publiek zal trekken.
Daar de artistieke leiding is opgedragen
aan den heer H. van Kuyk, behoeven we
piet te verzekeren, dat die aan goede handen
is toevertrouwd.
We vinden den heer W. Hart met zijn
tooneelgezelschap op de gewone standplaats,
by de Nieuwe Kerk. 't Repertoire zal Maan
dag worden geopend met .De levende brug"
(The span of life). We zyn van dien direo-
teur gewend, dat hij met oordeel zijn stukken
weet te kiezen, als kennende den smaak van
zyne bezoekers. Ditmaal achten we zyn kenze
by nitstek gunstig, want genoemd stok is te
Amsterdam meer dan 200 maal opgevoerd,
telkens voor volle zalen. We houden ons
overtuigd, dat herhaalde opvoeringen ook
alhier zullen voorkomen en dat bij herhaling
de schouwburg te klein zal zijn voor 't aantal
bezoekers. Medewerken zullen de Gebr.
Roben3on, luchtacrobaten van Alhambra-Thèa-
tre te Parys.
Als gewoonlijk zal do heer G. Stroober
de reeks zyner voorstellingen Zondagavond
in Tivoli openen. Door hem zijn geëngageerd
uitstekende artisten, onder anderen Pritzel
en Grittel, duettisten 't duo Paoluseen
Chinees, Jozeph Cartrez, een neger en
diens vrouw als muzikale clowns; Louise de
Koster, Ilollandsche soubretteeen paar
Engelsche dames en do lieer Strous als komiek.
Een aanbeveling om een bezoek by Stroober
te brengen zal zeker wel overbodig zyn.
Op een kermis behoort ook een paar-
despel, ofschoon we dat kier meestal hebben
moeten missen, 't Zal daarom zeker velen
aangenaam zijn te vernemen, dat dit jaar de
heer Roberti met goed gedresseerde paarden
en bekwame ryders en ryderessen hier zijne tent
gedurende de kermisweek heeft opgeslagen.
Op de laatste kermis te Schagen, waar de
heer R. ook was geplaatst, waren de bezoe
kers over de kunstverrichtingen zeer voldaan.
Van de gelegenheid om dus een paarden
spel te bezoeken, zullen dus zeker velen ge
bruik maken.
Gisterenavond hield de Commissie
voor de Kroningsfeesten" een algemeene
vergadering in »'t Centrum".
Nadat door den voorzitter, den heer
C. D. Zur Miihlen, de vergadering met
een kort woord was geopend, werden de
notulen gelezen en daarna vastgesteld.
Mededeeling werd gedaan dat de H.E.G.
heer van Nes, commandant van 't wacht
schip, als lid was toegetreden, welke toe
treding zeer werd gewaardeerd.
Daarna kwam de welkome mededeeling,
dat de commissie in stuat is gesteld de
sub-commissiën de noodige gelden te kuu-
nen verschaffen, en dat ook de gemeente
raad een subsidie heeft verleend.
Besloten is de feestelijkheden te beginnen
in den avond van 30 Aug. met koraal-
muziek in de open lucht, begeleid door 't
Stafmuziekkorpa der K. N. Marine, onder
directie van den kapelmeester J. Koning.
Verder werd vastgesteld dat 't program
aldus zal worden uitgevoerd:
31 Augustus. Luiden der klokken. Van
1012 uur Godsdienstoefening. Van
121 of 12 uur: Parade, nog niet met
zekerheid te bepalen. Van 2—5 uur:
Middagoptocht. Des avonds: Muziek op
twee pleinen, waarbij de burgerij tevens
verzocht wordt te illumineeren.
1 September. Kinderfeesten. Nadere
mededeeling kan hiervan nog niet worden
gedaan. Van alle sub-commissiën heeft 't
hoofd-comité programs ontvangen, alleen
van die voor kinderfeesten niet.
'b AvondsFakkeloptocht.
2 September. Gondelvaart over dag naar
den Helder, met zeker 't dubbel aantal
vaartuigen van den laatsten keer. Des
middags volksspelen op 't terrein by 't
Observatorium en 's avonds gondelvaart
met verlichting en muziek van den Helder
terug. Tot slot schitterend vuurwerk, waar
van 't laatste stuk een breedte zal hebben
van 35 Meter. Een uitvoerig bewerkte feest
wijzer zal togen dien tijd verkrijgbaar
worden gesteld voor den geringen prijs
van 10 cent.
Op de bemerking van een der leden
dat er ook wel iets voor behoeftige ouden
van dagen bij de feestelijkheden mocht
gedaan worden, deed de voorzitter de mede
deeling, dat voor de verpleegden in de
verschillende gestichten een concert zal
worden gegeven door de vereeniging
•Crescendo".
Na nog eenige huishoudelijke bespre
kingen, werd de vergadering door den
voorzitter met een opwekkend woord ge
sloten.
Twee schepelingen van den schoener
•Zeehond", de sergeant-hofmeester G. B.
en de sergeant-konstabel R. H. T., zijn
door den zeekrijgsraad te Willemsoord schul
dig verklaard aan het binnensmokkelen van
sigaren te North Shields en veroordeeld tot
onderscheidenlijk twee maanden en een
maand militaire gevangenisstraf.
Het misdrijf, deftig uitgedrukt, heet
•het aan den wal brengen in eene haven
van eene Mogendheid, met het land in
vrede levende, van goederen, aldaar als
contrabande beschouwd".
Telegram-tarief.
We herinneren onzen lezers, dat, met
ingang 1 dezer, het verlaagd tarief voor
eenigszins uitvoerige binnenlandsche tele
grammen in werking is getreden. De sein-
kosten tusschen twee Nederlandsche kan
toren bedragen nu 25 cent voor de eerste
10 woorden of minder 5 cents voor elke
volgende 5 woorden of minder van 11 tot
50 woordenen 5 cent voor elke vol
gende 10 woorden of minder, voor woorden
boven 50. Locale telegrammen kosten
15 cents voor de eerste 10 woorden of
minder, en voor de woorden boven 10
gelijk hiervoren gemeld.
Drankbestrijding
Uit het 54e jaarverslag der Nederl. Ver
eeniging tot Afschaffing van Sterken Drank
blijkt, dat het getal georganiseerde drank
bestrijders belangrijk is toegenomen.
Voor zoover het hoofdbestuur geslaagd
is in het verzamelen van de hiervoor noo
dige gegevens, volgt bier een opgave van
de algemeene vereenigingen voor drank
bestrijding met het aantal harer leden
Nationale Christen - Geheel - Onthouders-
Vereeniging 8500 Volksbond, Vereeniging
tegen Drankmisbruik 4250Leger des
Heils 4500 Het Kruisverbond 3 ïi 4000
Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing
van Sterken drank 1800Nederlandsche
Christen - Geheel - Onthouders - Bond 950
Nederlandsche Onderwijzers Propaganda-
Club (voor drankbestrijding) 700 Alge
meene Nederlandsche Geheelonthouders-
Bond 500; Onafhankelijke Orde der Goede
Tempelieren 200Vrouwen-Christen-Ge-
heel-Outhouders-Unie 104Nederlandsche
Studenten Geheelonthoudersbond p. m. 100
Nederlandsche Vrouwenbond voor Geheel
onthouding 88Nederlandsche Scholieren-
Propaganda-Club 71 Vereeniging van
Geneeskundige Geheelonthouders voor Ne
derland en de Koloniën roim 30.
Wat de Vereeniging zelve betreft, ver
meldt het verslag o. m. het volgende
Mocht het jaar 1896 een gunstig jaar
voor de Vereeniging genoemd worden, het
jaar 1897 heeft zijn voorganger nog verre
overtroffen. Tegenover een aanwinst van
200 leden in 1896, staat een vermeerde
ring in 1897 van ruim 400. Gedurende
het jaar 1897 steeg nl. het ledental der
Vereeniging van 1394 tot 1811.
Persoonlyke dienstplicht.
In de zitting der Eerste Kamer van
gisteren werd de beraadslaging over het
wetsontwerp tot afschaffing der plaats
vervanging voortgezet. Achtereenvolgens
werd het ontwerp door den Minister van
Oorlog en van Binnenlandsche Zaken ver
dedigd. Eerstgenoemde herinnerde daarbij,
dat het den vorigen dag juist 25 jaren
geleden was, dat het voorstel van Minister
Limburg Stiaum tot afschaffing d. dienst-
vervanging door de Tweede kamer werd
verworpen, en dat sedert de Antidienst-
vervangingsbond onvermoeid werkzaam is
geweest, om de aanneming van het mo
dern beginsel van den persoonl. dienstplicht
te bevorderen. Door den Minister van Bin
nenlandsche Zaken werd aan 't eind zijner
rede o. a. gezegd, dat in een land, op
veroveringen belust, plaatsvervanging bij
de militie nog denkbaar is, niet echter
in ons land, dat slechts eigen zelfbehoud
verlangt te verdedigen. Nadat nog eenige
leden hadden gerepliceerd, werd het
wetsontwerp tot invoering van den per
soonl. dienstplicht met 32 tegen 13 st.
aangenomen.
Na bespreking der door den heer van
Asch v. Wijck voorgestelde motie, betref
fende den eisch voor de toelating van
adspirant-administrateurs bij de Zeemacht,
dat zij bezitters moeten zijn van het
eind-diploma H. B. School, bij welke be
spreking de voorsteller zijne motie wijzigde,
tengevolge waarvan de beraadslaging er
over verdaagd werd, ging de Kamer, waar
schijnlijk tot 11 dezer uiteen.
Te 's Gravenhage is dezer dagan in 58
jarigen ouderdom overleden de heer A. E. J.
Graat, hoofdopzichter by den Provincialen
Waterstaat van Zuidholland. Vóór de aan
vaarding van deze betrekking was de heer
Graat gemeente-bouwmeester te Helder.
Moord in «Ie Govert Flinckstraat
te Amsterdam.
Onder grooten toeloop van belangstel
lenden begon gister half twaalf, voor de
vacantiekamer voor strafzaken der arr.
rechtbank alhier de zaak tegen Joh. Alb.
van Bronkhorst. beklaagd van doodslag,
gepleegd op Hendrik Jacobos van Reeden,
oud 23 jaar, in den avond van 29 Mei in
een bierhuis aan de Govert Flinckstraat
306. Men zal zich de bijzonderheden van
dezen moord herinneren, die op de Pink
sterdagen groote sensatie maakte.
Opgeroepen waren 26 getuigen, waar
onder 3 deskundigen en 1 getuige a décharge.
Als verdediger trad op mr. L. W. van
Gigch.
De beklaagde, Joh. Alb. van Bronkhorst,
ziet er voor zijn 18-jarigen leeftijd vrij
minnetjes uit. Hij heeft blijkbaar geschreid;
zyn gezicht is bleek en ontdaan als de
president hem naam en leeftijd vraagt, kan
hjj bij het antwoorden zyn tranen niet
goed bedwingen. Hij is ketelmaker van
beroep.
De lezing der rapporten neemt geruiinen
tjjd in beslag.
De beklaagde heeft een volledige beken
tenis afgelegd. Hij is in den avond van
den eersten Pinksterdag uit rijden geweest
met drie vrienden. Men is afgestapt eerst
aan de Oude Looierstraat, waar men een
glas bier heeft' gedronken. Daar was ook
zekere Steines, met wien bekl. twist kreeg.
Later ontmoette het viertal dienzelfden
persoon weder in het bierhuis van Smits
aan de Govert Flinckstraat. Er ontstond
weder ruzie en bekl. raakte met Steines
aan het vechten. Vrienden van Steines
hielden bekl. toen vast om verder gevecht
te beletten. Het slachtoffer Van Reeden,
•manke Hein'', hield bekl. bij de keel vast,
zoodat hij dacht te zullen stikken. Hjj had
een mes bij zich van zekeren De Groot,
een zwart knipmes, tamelyk groot. Hjj haal
de dat uit en hield het in de vuist van de
rechterhand. Eenige malen dreigde hij
•laat me los of ik steek" en toen heui
daarop de keel nog sterker werd toege
knepen, stak hij recht vooruit Van Reeden
in de borst.
Het mes heeft bekl. later gegeven aan
een meisje, waarmede hij verkeering had,
om het in het privaat te gooien.
In het rapport der deskundigen, de doc
toren J. W. Jacobi, J. C. Went en J.
Wiardi Beekman, wordt gezegd, dat het
mes is doorgedrongen in de linkerborst en
de rechterhelft van het hart heeft geraakt.
Het mes moet ingestoken zijn niet de
scherpe zijde naar beneden en in beneden-
waartsche richting.
De heeren Went en Wiarda bevestigen
dit rapport.
Als volgende getuige komt de weduwe
Van Reeden, de moeder van den verslagene.
Haar zoon is des avonds 8 uur de deur
uitgegaan om een glaasje bier te driuken.
Zy heeft hem niet levend teruggezienden
volgenden morgen werd zy ter herkenning
ontboden in het Buiten-Gasthuis, waar het
ljjk in een kist in den kelder lag. De vrouw
was zeer ontroerd. Zij legde een brief over,
dien zy van bekl. uit de gevangenis had
ontvangen en waarin Bronkhorst zijn be
rouw over het gebeurde uitdrukte.
- Donderdagavond is te 's-Oravenhage
gevankelijk aangebracht en ter beschikking
gesteld van den auditeur-militair de voort
vluchtige 2e luitenant De Bourbon, die
sedert eenige jaren het garnizoen Leeuwar
den had verlaten. Na een verhoor in het
huis van bewaring te hebben ondergaan,
is hy onder geleide naar Leeuwarden
vervoerd.
- Ons land telde op 1 Januari jl. een
bevolking van 5.004.204 zielen, waarvan
alleen Zuid-Holland 1.106.265; de andere
provinciën blijven beneden het millioen.
Dat ls iets voor daracs
Dezer dagen is H. K. te Wachtum
(Drente) iets overkomen, wat menigeen
bijna ongelooflijk zal voorkomen. Hjj
voelde 's nachts wat aan zijn oor. doch
legde zich om en sliep weer door. Eenige
oogenblikken later echter voelde hjj ge
knabbel aan zijn neushij greep en
had een dikke muis te pakken
Natuurlijk dat hij er spoedig mee afre
kende.
Er werd door hem in den beginne wei
nig acht geslagen op den muizenbeet, doch
daar zijn hoofd langzamerhand opzwol,
vond hij het toch geraden eindeljjk den
dokter te raadplegen. Deze heeft de wond
onderzocht en gereinigd en vreest gelukkig
geen verdere kwade gevolgen.
Uit Hnnsingo schrijft men -
De zeehonden krygen in de maand Juni
jongen. Het is eene uitzondering als dat op
het laatst der maand Mei geschiedt. De zee
hond wordt eerst moeder op drie- of vier
jarigen leeftfjdaltijd wordt tién jong ter
wereld gebracht.
Het zoogen der moeder heeft tengevolge
dat het dier mager wordt, het jong daaren
tegen vet, zoodat ook jacht gemaakt wordt
op de jongen.
Ongeveer Augustus heeft de paring plaats,
en de mannelijke dieren doen verre reizen
om de vronwolijke op te zoeken.
De mannelyke dieren bevechten elkander
dan op leven en dood en ongeschonden exem
plaren komen dan uiterst zelden voor.
In Augustus verwisselt het dier ook van
haar. Het is zeker aan velen bekend, dat
de zeehond in zijn besten tyd prachtig gc-
teekend is, en toch is er nog groote verschei
denheid in kleur. De zwarte, vlammende
lynen op den gryzen, glanzendcn ondergrond
doen wel eens zeggen, dat de dieren eene
lygcrklcur hebben, maar dat zwart is ook
wel eens bruinachtig.
De vangst van zeebonden geschiedt vooral
om de hnid. Van sommige dieren, die schoon
geteekood zyn, wordt de huid zorgvuldig be
werkt; de vinnen met de nagels bljjven on
geschonden, de knevels aan den kop enz.
Zulke fraaie vcIIcd gaan naar liefhebbers, die
ze als vloerkleed leggen in hun kamers. Vooral
in Daitschland houdt men daar veel van. De
badgasten op Borknm, die herhaaldelijk op
(le zcohondenjacht gauu, laten de geschoten
dieren alle op genoemde wyze bereiden en
nemen ze bij hun vertrek naar alle oorden
van het Duilsche rijk mede. Ook hier bereide
vellen kunDen onder de badgasten koopera
vinden.
De vellen van zeehonden hebben waarde
on in den loop der jaren is de prya er van
gestegen. Zij dienen tot het vervaardigen
van beursjes, tasschen, koffers, enz.
Die industrie zetelt in Duitschland en
alle vellen van in Nederland gevangen
dieren gaan daarheen. Jaar op jaar is er
voldoende vraag naar die vellen uit Berlyn,
Embden, Frankfort, Manster, Wilhelmshaven
enz., maar nooit komt de vraag nit eigen
land, en doet zich d&nr een kooper op, dan
is het zeker dat een Duitscher er achter staat.
Een die een gek figuur maakt!
In de moerassen aan de zuidzijde van
Boertange komt een onnoemelijk aantal
bloedzuigers voor, wat dezer dagen nog
uit het volgende bleek:
Een jonge koeherder wilde in een dier
plassen een bad nemen. Nauweljjks echter
was de knaap te water en hij was nog
slechts eenige keeren ondergedompeld of
luid schreeuwende van pijn ontvluchtte hij
het brijachtige element.
Zyn gansche lichaam was met bloed
zuigers overdekt. Als een bezetene sloeg
de arme jongen naar de zwarte beesten,
die zich overal reeds op zyn vel hadden
vastgezet, hunne operatiën reeds duchtig
waren begonnen en vooreerst volstrekt
niet van plan schenen hiermee te eindi
gen.
Op zijn vreeseüjk hulpgeschrei kwamen
gelukkig zyn collega's, koeherder* en her
derinnen aansnellen, die met hunne koestok-
ken den jengdigen van pyn trippelenden
zoodanig toetakelden, dat deze weldra van
zijn aanvallers was bevrijd. Na dit »prö-
gelsysteem" geleek de patiënt echter meer
op een roodhuid dan op een blanke.
De lust om in weideplattsen te gaan ba
den is by hem en zyn makkers na dit
voorval heelemaal vergaan!
In den nacht van 12 op 13 Juni,
terwyl te Lerwick een groot aatal scche-
pen onzer visschersvloot binnen waren,
zijn van den logger M.A. 123, schipper
D. Van der End, reeder de heer W. Uifc-
denbogaardt, te Maassluis, twee matrozen,
die samen de wacht hadden, gedeserteerd.
Na bezit te hebben genomen van een zeil
boot, hebben zy het waagstuk ondernomen
in zee te steken en zyn na eenige dagen
te Peterhead (Schotland) geland, van waar
zij naar Aberdeen zyn gegaan en daar
in handen der politie geraakt, daar deze
door die van lerwick met de ontvreem
ding van de zeilboot, eigendom van een
ingezetene van laatstgenoemde plaats, in
kennis was gesteld.
De aandacht der uitvinders is in
dezen oorlogstijd voornamelijk op vernie
lingswerktuigen gericht. Volgens »The Daily
Mail" heeft een Engelsch officier, luit.
Crayton, thans een soort van luchttorpedo
uitgevondeu, waardoor, naar het blad voor
spelt, »een ommekeer in het oorlogvoeren
ter zee" zal worden teweeggebracht.
Een onverstandig vader.
Voordat de werkman Charron in Car-
nières (België) huiswaarts keerde, besloot
hjj met zyn kameraad nog een borrel te
gaan drinken. Daar hij in de herberg nog
al lang bleef vertoeven, werd zyn vrouw
ongerust, die haar zeven-jarig zoontje be
lastte, zjjn vader te gaan opzoeken. De
jongen vond zijn vader in de kroeg onder
een stevig glas jenever. De onverstandige
vader liet den jongen het gehecle glas
uitdrinken. Daarna gaf hy hem nog ver
scheidene glazen bierEenige oogenblikken
daarna viel de knaap op den grond, smoor
dronken. Sedert is hij krankzinnig. Men
denkt niet, hem ooit meer te zullen genezen.
De maansverduistering van 3 Juli
De merkwaardigste eclips van dit jaar ia
voor ons land, die van 3 Juli, want deze
maansverduistering is niet alleen bijna to
taal, maar ook bijna in haar geheel hier
zichtbaar. Te 6 u. 48 m. 's avonds (tijd
van Greenwich) bereikt de rand van d®
maan de halfschaduw der aarde, en het
eerste contact met de kernschaduw is te
7 u. 46 m. De maan is op dat uur voor
ons nog niet boven den horizon, zoodat
het begin van het verschjjnsel hier niet
gezien kan worden. Kort na de eerste aan
raking evenwel gaat de maan op, zoodat
wanneer zy hier zichtbaar wordt, nog slecht®
een klein deel der oppervlakte verduisterd
zal zijn.
Het midden der eclips is te 9 u. 17,5 ra.
Het verduisterde deel der oppervlakte be
slaat meer dan ®/,0 van de middellijn der
maanschijf, zoodat de eclips bjjna totaal
is. Na deze grootste phase neemt het ver
duisterde deel weer geleideljjk af, en te 10
u. 49 m. heeft de laatste aanraking plaat®
met de kernschaduw en verlaat de maan
dus den kernschaduwkegel der aarde. Zy
is dan nog in de halfschaduw, en verlaat
deze eerst te 11 u. 47 m., welk tijdstip
dus het einde der eclips is.
