KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel en Wieringenm
Ho. 2685.
Woensdag 9 November 1898.
26ste Jaargang.
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn". 32.
BureauSpoorstraat.
Telefoonn". 81.
ADonnomont
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 Ct., met Zondagsbl. 80 Ct.
id. franco per post 75 id. fl.12%.
id.voor het Buitenland fl.25, id. f2.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Zuidstraat.
A.d.vortentlên
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer5
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAG8MOHGKNS vóór 10 uur aan de Bnreaux bezorgd zijn.
UIT DE OUDE DOOS.
Vóór ons op de schrijftafel liggen eenige
lijvige boekdeelen, die door uitcrljjken vorm
reeds doen blijken, dat hun oorsprong niet
van vandaag of gisteren is. De titel dier boe
ken luidt aldus«Dagverhaal der Hande
lingen van het Vertegenwoordige d Lichaam
des Bataofschen Volks, 1799 en vervolgens.*
De daarin voorkomende zittingsverslagen heb
ben tot opschrift de lenze van de dagen der
groote Staatsomwenteling: •Vrijheid, Gelijk
heid, Broederschap*. Deze boekdeelen door
bladerende, merkten we op, dat onze vaderen
aan 't einde der vorige en in 't begin van
deze eeuw dikwijls tamelijk breedsprakig, wij
zonden platweg zeggenzwaar op de hand
waren. Ook viel het ons in 't oog, dat het,
na het ineenvallen van de oude Staatsrege
ling, vaak moeilijk was, ook met het oog op
(Ie nanwe verwantschap met de Franscho
Republiek, eene nieuwe regeling te ontwerpen.
En eindelijk trok het onderscheidene malen
•nze aandacht, hoe verschillend de toenmalige
toestanden waren eene eeuw geleden, als men
ze vergelijkt met die van onze dagen. Men
beseft, als men hierop gaat letten, hoeveel,
hoe ontzaglijk veel er sedert den aanvang
dezer eeuw veranderd is. We willen, om dit
laatste aanteduiden, eenige genotuleerde feiten
aanstippen.
Terwijl we in onze dagen, bjj hl de zor
gen der regeering en van de gemeentebestu
ren, nog klachten hooren uiten over te ge
ringe bezoldiging van het onderwijzend per
soneel, treft het ons te lezen in bet verslag
van de zitting der Eerste Kamer van 2 Sep
tember 1799, dat door eenige ingezetenen van
het dorp Derst het verzoek was gedaan, om
een jaarlijksch tractement voor den school
meester aldaar. En als wjj letten op de groote
zorg van 's Rijks Waterstaat in onzen tijd
voor de zeeweringen, dan valt het wel zeer
op te lezen, dat de municipaliteit van Wes
terschelling in 1799 het versoek deed, om
eenige tegemoetkoming tot het herstellen der
duinen, die door zandverstuivingen geleden
hadden.
In de zitting van 10 September d. a. v. komt
de behandeling van een interessante zaak voor,
die in verband moet worden beschouwd met
de toen plaats gehad hebbende landing der
Engelschen en Rus<en op de kust tusschen
Callanisoog en Huisduinen. Weldra hadden
de vjjanden van het Bataafsch Gemeenebest
de Stelling van den Helder bemachtigd, en
hier trachtten zij wicli van de noodige mond
behoeften te voorzien. Deze levensmiddelen
vleesch, brood, groenten, enz. werden
aangebracht, door schippers en visscherlieden,
uit Hoorn, Mcdcmblik. Enkhuizen en vooral
uit Broekcrharen, tot Grnotebrnek behooren-
de. Tegen dit bedrijf werd ernstig opgekomen
door het Departementaal Bestuur van Texel,
welks leden zich zeer verontwaardigd betoon
den over bet gedrag van zoodanige landge-
nooien, .die veel liever den vijand zonden
willen helpen voeden, dan eenigo kortstondige
opoffering van meerdere winsten te doen*.
Het Departementaal Bestuur beval daarom
het spoedig nemen van gepaste maatregelen
aan, waarbjj zware straffen dienden te worden
bepaald.
De Texelsche missive werd door de Kamer
in handeu gesteld van eene speciale commissie,
op wier voorstel nog in diezelfde zitting be
sloten werd, >dat voortaan niemand eenige
mondbehoeften of andere waren, van welken
aard ook, naar den vijand zal mogen vervoe
ren, noch met denzelvcn, hetzij heimelijk of
openbaar, eenige correspondentie houden, op
straffe van naar exigentie van zaken aan den
lijve, ja zelfs met den dood te worden gestraft
en dat voorts al diegenen, die van de over
treding dezer wet kenni9 dragen en daarvan
geene aangifte doen, als overtreders dezer wet
zelve zullen worden aangemerkt en als zoo
danig gestraft."
De vijandelijke inval der Engelschen en Rus
sen maakte in die dagen het nemen van on
derscheidene ipoedeischcnde maatregelen noo-
dig. Er werd o. a. door het toenmalig Uit
voerend Bewind eene Proclamatie tot het Ba-
taafsche volk gericht, waarin wo o. a. lezen
Vliegt te wapen, Bataafsche burgers vervult,
versterkt en bezielt onze legerbenden, onder
aanvoering van moedige en ervaren legerhoof
den aan de zijde van hen, die reeds ge
leerd hebben, onze woeste vijanden te over
winnen, zult gjj de laatste hand aan hunne
verdelging helpen leggen en dat eeuwig
Opperwezen, welks troon op geen wraak en
moord gevestigd is, hetwelk zich geene altaren
wil doen stichten door bloeddorst en heersch-
zucht, dat Opperwezen zal uwe pogingen ze
genen en de overwinning scheuken aan de ba
nieren der Vryheid
Even breedsprakig en gezwollen als de vo
rige aanhaling, is het gedeelte der Proclama
tie, dat wc, ter kenschetsing van den toestand
in die veelbewogen dagen, hier nog laten vol
gen Bataafsche ouders het vaderland eischt
van u de jongelingen, waarin gjj den Btenn
en de blydschap uwer klimmende jaren aan
schouwt; het eischt hen voor uwe, voor aller
behoudenis, om den schoonsten plicht te ver
vullen, die van den sterveling kan geeischt
worden, en sich waardig te toonea het geschenk
des levens, 't welk zjj va» u ontvingen. Immera
hebt gy hen met zooveel zorgen niet gekoesterd,
gevormd en opgekweekt, opdat zy gedurig uwe
speelpoppen en troetelkinderen van weelde en
voorspoed zouden zijn! Weerhoudt dan hunnen
jjver niet, om ten stryde te trekken wakkert
hunne geestdrift op zegt hun, dat zy voor
u en uwe behoudenis het zwaard opvatten
zegt hun, dat gy liever op hunne lykbussen
wilt weeneR, dan om hunne schande blozen.
Zoo znllen zy, met eer en zegepalmen gekroond,
eens tot u wederkeeren, en het geredde Va
derland zal ook n onder xjjne verlossers
noemen
En nu iets over het handgeld, dat bjj
de opengestelde werving voor het Bataafache
leger werd uitgeloofd. Dit bedroeg voor hen,
die «op den gewonen voet by de staande armoe
dienst namen", zes Duetten, benevens
eene premie van eon-en-twintig gul-
d e n. Zy, die alleen willen dienen soolang de
vjjand hier te lande vertoefde, zonden eene
premie genieten van dertig galden.
Znlke kolossale geldsommen als handgeld
en premie zonden in onzen tjjd seker heel
weinig strekken, om 't aantal liefhebbers sterk
te doen toenemen
Men hoort weieens uit den mond van kla
gors over den tegenwoordigen tyd, dat het in
oude dagen beter, veel beter dan thans is
geweest. Dit bewjjs kan wel niet best
worden volgehouden, als mem in 't verslag
van de sitting der Eerste Kamer van 1 April
1800 leest, dat was ingekomen een dringend
verzoek van 't Gemeentebestuur van het ei
land Urk, om, uithoofde van den hoogen
nood door het stilstaan der visscherjj als an
derszins, eene toelage van f2000 te ontvangen.
(Wordt vervolgd.
lilt het Buitenland.
Terwjjl het Hof van Assiscs te Parijs in
middels was begonnen met het gereohtelijk
ondersoek in zake het Dreyfus-proces, is daar
in 't laatst der vorige week het nieuwe Mi
nisterie voor de Kamer van afgevaardigden
opgetreden. De heer Dupuy, president van
den Ministerraad, hield eene rede, waarin
hij o. a. verzekerde, dat ook het nieuwop-
gelrcden Kabinet do overtniging is toegedaan,
dat het bnrgerlyk gezag de eerste en hoogste
plaats in den Staat moet innemen. Dit slaat
kennelyk rechtstreeks op de Dreyfus-zaak,
waarover ten slotte, niet de officieren van
het leger, maar de burgerlijke rechters de
eindbeslissing sullen nemen. Met eene zeer
groote meerderheid van stemmen, werd, aan
't einde der beraadslaging, eene motie aan
genomen, waarin door de Kamer werd ver
klaard, dat zij de houding der Regeering by
haar optreden goedkeurt en in haar streven
vertrouwen stelt.
In 't laatst der vorige week eindigde het
bezoek van hel Dnitsche Keizerpaar, aan
Palestina gebracht. De hooge bezoekers had
den een vorsteljjk uitgeleide hjj hun vertrek
uit Palestina. De Turksche eerewacht riep
by het afsaheid: Aschog Jascha!* (Lang
zal hij leven!) een kreet, die anders alleen
ter eere van den Sultan wordt aangeheven.
Met den spoortrein te JafTa aan de kust der
Middellandsche Zee aangekomen, hebben
HH. MM. per stoomschip ■Hohenzollern* de
terugreis aanvaard.
Italië, het land, 't welk onlangs zoo vree-
selyk heeft te ljjdenTgebad door gebrek aan
en dunrte van de granen, waaruit in vele
steden en dorpen min of mèer ernstige op
roeren ontstonden, wordt thans weêr opnienw
met een graannood bedreigd. De Regeering
maakt zich reeds ongerust over de te wach
ten gevolgenwant ofschoon de opbrengst
van den oogst dit jaar veel beter is gpweest
dan een jaar to voren 47 millioen H. L.
tegen 31 millioen H. L. zijn de in 't oog
vallende verhooging van het graan en de
stijging der broodpryzen in 't geheel niet te
rechtvaardigen. Velen hernienwon tengevolge
daarvan den stryd tegen de graanrechten, die
nog altyd in dit land worden geheven. Do
Regeering heeft echter nog volstrekt geen ge
neigdheid betoond, om die rechten to verlagen
ofafteschaffbn. Zjj schijnt temeenen, dat de prys
verhooging slechts het werk is van speculan
ten, die hun voorraad vasthouden, en daarom
heeft zy den prefecten in de provinciën last
gegeven, om het graan uit de militaire voor
raadschuren tegen den kostenden prijs te ver-
koopen. Tevens heeft de Regeering besloteD,
de speculanten te vervolgen, op grond van
een wetsartikel, dat met bén tot vjjf jaar
gevangenisstraf en 500 tot 5000 lire (f 0,47")
boete bedreigt dezulken, die door valache be
richten of op andere wjjze den prijs der le
vensmiddelen kunstmatig opdryven. Deze be
dreiging heeft echter totnogtoe heel niets uit
gewerkt, vooral niet in Znid-Italië, waar de
groothandelaars hnn graan nog altyd vast
houden.
In Frankryk zullen ook vrouwen eerst
daags het stemrecht uitoefenen, n.1. tot ver
kiezing van de leden der rechtbanken van
koophandel, waartoe zy, krachtens eene wet
van 28 Januari 11., zjjn toegelaten. Stem
gerechtigd zjjn allen, dus ook vrouwen, die
eene patent-belasting betalen. Nieuwe kiezers-
ljjsten zyn daarvoor opgemaakt met 52000
namen, waaronder ruim 8000 leden van het
teedere geslacht.
Uit Athene wordt gemeld, dat de Koning
van Griekenland toegestemd heeft in dc be
noeming van zijn tweeden zoon Prins
George tot Vorst-Gouverneur VRn het
eiland Kreta. De Prins moet dus wordt
verzekerd voornemens zyn, zich naar Kon-
■tantinopel te begeven, met het doel, zich
door den Sultan Tan Turkyc in zijn ambt te
doen bevestigen. Mocbl dc Sultan zich tegen
de benoeming blijven verzetten, dan zon de
Prins rechtstreeks naar de Soeda-baai op
Kreta gaan, om door de admiraals der Euro-
peesche mogendheden to worden geïnstalleerd.
De Regeering van Italië heeft vóór eenigen
tyd bij de andere mogendheden van Europa
aangedrongen op het houden eener anti-anar
chistische conferentie. Aan deze dringende
uitnoodiging zal nu geTolg worden gegeven,
en de bedoelde conferentie zal op 24 dezer te
Rome gehouden worden. Reeds zyn door de
onderscheidene gouvernementen linnne verte
genwoordigers aangewezen. In verband met
dit bericht, is het niet van belang ontbloot
te vernemen, dat de Pans een encycliek tegen
de anarchie zal doen verschijnen.
HIEU WSTIJDINGEN.
HELDER, 8 November 1898.
Naar men mededeelt zal binnen kort
een belangrijke promotie in de hoogere
rangen der marine-officieren plaats hebben.
By de Geref. gemeente alhier, is tot
predikant beroepen Ds. J. van Haeringen,
van Katendrecht.
Kamers van Arbeid.
Nu dezer dagen in onderscheidene ge
meenten des lands voorbereidende maatre
gelen wordcu genomen, ten einde te gera
ken tot de stichting van Kamers van
Arbeid, is het zeker nuttig, dat het doel
dezer instellingen algemeene bekendheid
beeft. De wet van 2 Mei 1897, in wer
king getreden 1 Februari 11., wjjst dit doel
volgenderwyze aan1. Het verzamelen van
gegevens betreffende arbeids aangelegenhe
den 2. het dienen van advies, aan ministers
en besturen van provinciën en gemeenten;
het dienen van advies aan bijzondere
personen en het ontwerpen van overeen
komsten en regelingen; en 4. het voorkomen
en vereffenen van geschillen.
Uit Haarlem schrijft men, dut van
wege de Hollandsche Spoorwegmaatschappij
wederom plannen in voorbereiding zijn voor
den bouw van een nieuw station aldaar.
Het bestuur der Coöperatieve Brood
bakkerij eu Ver bruiksvereeniging »De
Volharding" te 's Gravenhage deelt mede,
dat de nachtarbeid voor bakkersgezellen
in de fabriek der vereeniging, die op 1
Juli 1897 werd afgeschaft, nu weder is
ingevoerd.
Financieele schade voor de vereeniging
en de zekerheid dat door de nieuwe rege
ling het personeel nist werd gebaat
daar reeds sedert jaren de bakkers slechts
acht uren per dag en nooit den geboelen
nacht arbeidden drongen het bestuur
tot het nemen van dien maatregel.
De genomen proef schonk het bestuur
de overtuiging, dat afschaffing van nacht
arbeid slechts kao worden verkregen door
samenwerking der bakkerijen gepaard met
eenige opoffering van de zijde van bet
publiek.
Te Delfzjjl werd Woensdagavond
een schipper vermist, wiens vaartuig even
buiten de haven lag. Wijl ook de boot
vermist werd, waarmede hij aan wal ge
roeid was, vermoedde men, dat hij met
zijne boot door wind en stroom wegge
dreven en verdronken was.
Den volgenden dag echter kwam er
bericht, dat hij, na den gebeelen nacht op
de Eems te hebben rondgedobberd, in
Oost-Friesland aan wal gedreven was.
Naar wij vernemen, heeft de Raad
kamer van de rechtbank te 's-Gravenhage
na een langdurig voorafgaand onderzoek
naar den geestestoestand van den verdachte,
die daartoe ter observatie in een krank
zinnigengesticht geplaatst was, den gep.
kapitein Vemer, wegens den bekenden
aanslag op twee vrouwen in de Wcimar-
straat, verwezen naar de openbare straf
zitting, zoodat hy eerlang terecht zal
staan, beklaagd van moord en poging tot
moord.
Verplicht kerkguait
In een adres aan den Minister van Oor
log heeft de Synode van de Ned. Herv.
Kerk de wenschelykheid betoogd van het
in het leven roepen van een bepaling,
waarbij aan mindeijarige jongelieden uit
den militairen stand de verplichting wordt
opgelegd des Zondags de godsdienstoefe
ningen by te wonen, tenzy door ouders
of voogden het tegendeel wordt gewenscht.
De synode grondt haar verzoek op de
omstandigheid, dat het kerkbezoek sedert
de afschaffing vnn de verplichting daartoe
door militairen nagenoeg tot nul is gere
duceerd.
Alvorens een beslissing in een of andere
richting te nemen, vraagt de Minister van
Oorlog daaromtrent het oordeel van de
autoriteiten der landmacht.
By Bergum is Vrijdagavond een dra
ma afgespeeldeen gevolg van een onge
lukkig huwelyk.
De heer T. v. d. M. aldaar, een welge
steld veehandelaar, had eene dochter, die
gehuwd was met een architect in een onzer
Hollandsche hoofdsteden. Het huwelyk was
niet gelukkig, waarom de vader zijne doch
ter, met hare twee kinderen, verleden week
by zich in huis nam.
Vrijdagavond nn kwam ook de schoon
zoon te Bergumgewapend met een met
scherp geladen schietgeweer, sehoot hij door
de ruiten der woonkamer, waarin zijne
vrouw vertoefde. Niemand werd echter ge
raakt. Een tweede schot klonk buiten. De
schoonzoon bad zich nu zelf voor het hoofd
geschoten, met doodeljjk gevolg.
Reeds Woensdag stond do advertentie
van zjjn overlijden in de Leeuwarder Cou
rant, waarschijnlijk door hem zeiven inge
zonden.
Dinsdagavond heeft in Den Haag een
persoon wegens teleurgestelde liefde, het
voorwerp zjjner min, een dienstbode in een
perceel aan de Nieuwe Haven, een steek
met een dolkmes aan 't strottenhoofd toe
gebracht, na t slachtoffer van zijn wraak
neming naar buiten te hebben gelokt door
aan te bellen.
Aanvankelijk liet de toestand der dienst
bode zich gevaarlyk aanzien, maar thans
is zy buiten gevaar en wordt in het ge
meente-Ziekenhuis verpleegd.
De dader is gearresteerd op *t door de
getroffene aangegeven signalement. Het
dolkmes had hy over de heining van een
tuin gesmeten.
Een haudluver vau mlniinun-Uon
In eene vergadering van den Raad der
gemeente Alblasserdam werd dezer dagen
het honorarium van den doodgraver met
f25 verhoogd, en gebracht op f 175. Bij
de behandeling van 't verzoek tot verhoo
ging, stelde een der wijze" mannen voor,
den doodgraver te ontslaan, omdat Z. Ed.
Achtb. dat vragen om verhooging zoo ver
velend vond
Een tecken des tyJi
In eene advertentie, voorkomende in de
Zierikzeesche Nieuwsbode werd dezer dagen
iemand bjj dc verkiezing voor eene betrek
king in het Kerkbestuur der Hervormde
gemeente aanbevolen, omdat hij geen vyand
is van het fietsen op Zondag
Men sclaryft uit Ooyen.
Niettegenstaande de politie de grootste
waakzaamheid betracht, mocht zij er tot
dusverre nief in slagen de daders der vele
diefstallen van pluimgedierte, van vleesch,
spek, boter enz in handen te krijgen. Op
de brutaalste wyze gaat een groote bende
daarmee voort. Een paar dagen geleden
werden in het naburige Alphen bjj ver
schillende inwoners de kelders leeggehaald,
bjj één werd zelfs een vet varken van om
streeks 250 kilo medegenomen. Daar deze
personen zeer roekeloos met lucifers om
gaan en hierdoor groot gevaar voor brand
ontstaat, hebben de landbouwers alhier be
sloten onderling wacht te houden gedurende
dezen winter, teneinde op die wijze hun
eigendommen te beschermen. Alle nachten
zullen zes of meer personen de ronde doen.
Gedurende de inliuldigingsfeesteu lmd
een leger van buitenlandsche zakkenrollers
en hunne handlangers ons land tot arbeids
veld gekozen, inzonderheid de groote stations
van den Hollandschen Spoorweg tusschen
Rozendaal en Amsterdam. Vele reizigers
werden het slachtoffer van die vingervlugge
lieden, van welke wel verscheidenen gear
resteerd werden, doch de meesten wegens
onvoldoende aanwijzingen door de politie
over de grenzen werden gezet.
Een der handlangers werd evenwel op
heeterdaad betrapt, nameljjk zekere J. B.
Melis, 59 jaar oud, tapper te Schaarsbeek,
bij Brussel, die den 30n Augustus op het
perron van het Centraal-Stalion te Rot
terdam een of meer onbekend gebleven
personen behulpzaam was.
Voor de Reohtbank aldaar terechtstaan
de, erkende de beklaagde naar Rotterdam,
gekomen te zijn met bet doel om >zakken
te rollen". Een der metgezellen, bekend
onder den naam van »Le Grand l'aul",
had een portefeuille op het perron ontrold
aan den Heer L. It. H. Dobbelmann, siga
renfabrikant te Rotterdam.
D« lieer Dobbelmann, verklaarde, dat
hij in een conpé wilde stappen, toen hy
plotseling voelde grijpen aan de binnen-
zjjde van zijn jas en onmiddolljjk daarop
een portefeuille vermiste, inhoudende f 400
aan bankpapier. Omziende, zag hij twee
personen, waarvan een iets wegwierp, toen
hij door den Heer Dobbelmann gegrepen
word. Op het perron werd do portefewll®
in ongeschonden staat gevonden.
Het Op. Min., bjj monde van Mr. Mazel,
qualificeerde het misdrjjf al« medeplichtig
heid en meende een voorbeeldige straf te
moeten eischen, om anderen af te schrik
ken hier te komen zakkenrollen, wanneer
in Nederland feest gevierd wordt. Volgens
het O.M. bevonden zich te Amsterdam
tijdens de feesten ongeveer 400 zakken
rollers.
Overeenkomstig het vonnis der Amster-
damsche Rechtbank, welke den zabkenrpl-
ler Wilson dezer dagen tot 3 jaar veroor
deelde, vroeg hot 0. M. voor dezen een
gelijke straf.
Horloges voor Rl'inlen.
Vroeger reeds heeft men verschillende
soorten van horloges voor blinden uitge
dacht. Vooreerst waren er repetitie-horlo
ges, waarbij achtereenvolgens het uur, de
kwartieren en de minuten met slagwerk
werden aangegeven. Begrjjpeljjkerwijs zjjn
dit zeer kostbare uurwerken en bovendien
zeer omslachtig, want gesteld, dat zulk
een horloge lö minuten voor 12 uur aan-
wjjst, dan slaat het achtereenvolgens: (1
maal 11 uur) 1 maal (2 kwartier) en 14
maal (minuten na 12.)
Een veel betere methode zyn de horlo
ges met verbeven wyzerplaten, waarop een
blinde met zjjn geoefende vingertoppen den
tyd dus kan voelen. Zulke horloges
kostten tot dusver nog vrij veel.
De bekende horlogemaker E. Kiek Jr.
op de lleguliersbreestraat, is er nn in ge
slaagd een zeer vereenvoudigd systeem te
vervaardigen, niet dit groote verschil in
prijs, dat terwijl een nikkel horloge
met verheven wjjzerplaat volgens het vroe
ger systeem f 60 kostte, een zilveren
horloge volgens Kiek's fabrikaat nauwe-
ljjks één derde van dien prjjs kost.
Verschillende blinden hebben zich reeds
zulk een nieuw horloge aangeschaft.
5 November 1219, Damiate genomen
Graaf Willem I van Holland ging ter
kruistocht tegen den Egyptischen Sultan.
De kruisvaarders waren Engelschen, Frie
zen en Hollanders Zjj belegerden Damiate,
versterkt door 32 toiens, dubbele muren
en een kasteel, Dit werd het eerst aan
gevallen en na ccn langen strjjd word het
kasteel veroverd door de Haarlemmers en
Dokkummers. Het leger werd geteisterd
door besmetteljjke ziekten en overstroo
mingen en de stad verdedigde zich dapper.
Eindelijk, na een belegering van 15 maan
den, werd de stad op dezen dag inge
nomen, maar in Augustus 1221 bjj het
sluiten van den vrede werd Damiate weer
teruggegeven.
Dat een blad het, desnoods, kan
stellen zonder zetters en zonder zetma
chines, daarvan heeft de Brusselsche
»Petit Bleu" een voorbeeld gegeven. Het
gaf een bijvoegsel van 2 bhidzjjden, dat
met de schrjjfmachine was geschreven en
vervolgens met behulp van photozincogra-
phische cliché's was gedrukt. Het blad
zag er vreemd uit en niet bijzonder mooi
maar het was leesbaar, en daarom was
bet te doen.
Feuilleton.
ONDER GEHEIM ZIHHIGE
BESCHERMING.
Vrij bewerkt door AMO.
28)
Toen het geheel donker was geworden,
kwam de graaf terug en reide haar dat sjj
moest volgen. Zjj aarzelde, doch hjj greep
haar bjj den arm en trok haar met zich voort.
Nadat zjj een trap waren afgegaan, bond hjj
haar een doek voor de oogen, greep haar
handen vast en voerde haar in de open lucht.
Nu moest zjj mot haar geleider een langen
weg afleggen, en aan het nat, dat haar voe
ten bevochtigde, bemerkte zjj, dat het gras
reeds vochtig was vaa den avonddauw.
Eensklaps trof een zacht geluid haar oor-
Haar geleider uitte een vrceseljjken vloeken
bleef een oogenblik staan hriiteren. Zjj ver
nam na luide stemmen In haar nabijheid
dit hoorendo, nam haar geleider haar in zjjn
armen en liep in draf met haar voert. Doek
dit duurde niet lang; zij hoorde een doffen
slag als van een menscheljjk lichaam, dat
ter aarde storttehaar drager slaakte een
smartkreet en «onk neer. Zijn handen lieten
haar los; zjj sprong ter zijde cn rukte den
doek voor de oogen weg. De lucht was met
sterren bezaaid en bjj den helderen hemel
zag ajj een groot gebouw voor zieh, dat ajj
onmiddelljjk herkendehet w&s het kasteel
Banx.
Marie, ben je ongedeerd?* vroeg ern haar
welbekende stoiu, die haar hart van bljjd-
«chap deed trillen.
Ja, Eduard!* riep zjj verheugd en het
volgende oogenblik lag zjj in de armen van
den beminden jonkman. Nu snelde ook haar
vader toe en omhelsde haar vol vreugde.
•Je bent in groot gevaar geweest, Marie,*
>i Eduard.
Ik heb voel angst uitgestaan.'
«Dat geleof ik wel. Gelukkig werd erover
je gewaakt. De zonderlinge man, aan wien
ik zooveel dank verschuldigd ben, heeft de
gangen van den graaf nagegaan. Wjj hebben
ook deze redding weer aan Henri Gardel te
danken. Maar ga nn mede. Zie, daar wordt
de graaf gekoeid het kasteel binnengeleid.
Marie zag werkelijk, dat de graaf geboeid
werd weggevoerd. Zjj ging nn met haar vader
en Eduard ingeljjks het kasteel binnen. In
de vestibule kwam Henri Gardel hen reeds
tegemoet en voerde hen naar een groote zaal,
waar de lampen waren aangestoken en waar
Leon de Maurès, aan handen en voeten ge
koeid, tegen den muur leunde. Hjj werd be
waakt door da twee ambtenaren, dia eenige
dagen tevoren met Henri Gardel op het
kasteel waren geweest om eenige papieren te
zoeken.
Toen de graaf dit grooto gezelschap zag ea
daarbjj onze.,jongen held opmerkte, ontstak
zjjn toorn in hevige mate. Hjj werd weedead
en vroeg op onbescliaamden toon aan de beide
ambtenaren, of al die drukte gemaakt werd,
omdat bjj zjjn bruid had willen schaken.
Voordat een der beide heeren hem kon ant
woorden, riep Henri Gardel den graaf toe
.Houd n rustig, mjjnheer 1 Ge zult spoedig
genoeg vernemen, waarom ge ia boeien uit
dit slot naar de gevangenis gaat verhuizen.*
Schuimbekkend antwoordde do graaf, dat
hjj zoo iets niet kon dulden op zjjn eigen
kasteel, in zjjn eigen huis. En welk recht
had men om hem een edelman te boeien
Henri Gardel naderde den graaf een paar
schreden en zeide nu bedaard: Spraak niet
van nw eigen kasteel, van uw eigen hnis,
want dit kasteel was nooit op rechtmatige
wjjze uw eigendom. Gjj beroept U op uw
waardigheid van edelman, maar een edel
mensch zjit go nooit geweest. Voorloopig wordt
ge naar 1'ar jjs geroerd eenige andere per
sonen zullen u weldra daarheen volgen om
op te treden als getuigen iu het rechtsgeding
tegen n wegens poging tot moord en men-
■chenroof.
Henri Gardel wenddo zich au tot de ambte
naren en zeide; «Voert den man weg, hoe-
Nadat zjj do boeien aan de voeton zoover
hadden losgemaakt, dat hjj loopen kon, voer
den zjj Leon de Maurès buiten de kamer.
De booswicht vloekte en raasde als een be
zetene, maar dit hielp hem natuurlijk niemen
dal. Voor dezen nacht werd hjj in een veilig
vertrek opgesloten en den volgenden dag naar
Saint Malo gebracht om verder den tocht
naar Parjjs voort te zetten.
XXI
Zoodra de graaf was weggevoerd en mes
van de aandooning eenigszina bekomen was.
noodigde Ilenri Gardel het geselschap uit,
romdom de tafel plaats to nemen. Er werd
wjjn gebracht en toen de bedienden vertrok
ken waren, sloot hjj de denr en zeide, dat
hjj belangrjjke zaken had mede te deelen.
Hjj begon
Thans is het oogenblik gekomen, waar
naar gij, Eduard, zoo lang hebt uitgezien.
Ik zal spreken over het verleden en over uw
af komsthet staat bjj mjj vast, dat gjj, heer
markies do Fiselle en uwe dochter daar even
eens belang iu stelt.
Vele jaren geleden werd dit slot bewoond
door een rechtschapen edelman, den moedi
gen graaf Fernand de Sauleruc. Vaa een
oudoom van moederszijde had hjj het geërfd
hjj betrok 't onmiddelljjk, zoodra 't hem toebe
hoorde, en verbeterde de omliggende gronden
aanmerkelijk. Zjjn eersto echtgenoote stierf
zonder hem kinderen achter te laten, cn op
veertigjarigen leeftijd hertrouwde hij met een
meisje, dat nog pas achttien jaar telde. Zjj
heette Isabella en werd geroemd om haar
schoonheid. De graaf had haar medegebracht
uit het zuiden van Frankrijk. Uit dit huwe
lijk werd een zoon geboren. Sleohts eenmaal
drukte de gelukkige vader het kind aan zjjn
hart en toen trok hjj op met Napoleon, want
hjj was generaal in het keiierl'yk leger. Hjj
behoorde tot do weinige heeren van don oudeu
adel, die den keizer wilden dienen.
•Toen hjj terugkeerde, was het om thuis
in de armen zjjner bedroefde vrouw den laat-
stenadem nit te blazen hjj stierf aan du won
den, die bjj in een hevig gevecht bekomen
bod. Napoleon was in dien tijd te Parijs.
Onder de bloedverwanten van den graaf De
Sautorne was er een, die hem dikwjjls be
langrijke geldsommen had weten af to persen
het was een zjjuor neven Leon de Maurès.
Deze wilde nu zjjn nalatenschap machtig
worden. Iljj spoedde zich naar Parjjs cn ver
zocht bjj den ksizer toegelaten te worden.
Door gedeelteljjk leugens te vertellen, slaagde
hij er in, de weduwe uit de bezittingen van
den graaf te doen verdrijven en zichzelf als
universeel erfgenuam te doen erkennen. Hjj
zcido den keizer, dat mevronw Isabella de
dochter was van een zjjner meest verbitterde
vjjanden. Dat was dc waarheid. Maar hjj
voegde er bjj, dat zjj niet met den graaf
wettig gehuwd geweest was. Hjj bood aan
dit door de getuigenis van twaalf personen
te bewjjzen hjj zon die personen nimmer bijeen
hebben kunnen krjjgen. Maar de keizer over
tuigde zich alleen, dat Isabella de doohter
was vnn graaf Pierre d'Arblay, dio werke
lijk een grooto vyand van hom was. Uit
haat tegen zjjn vijand stond dc keizer aan
Leon de Maurès alles toe, wat hjj verzocht.
Er werd zelfs geen onderzoek ingesteld naar
de bewering, dat Isabella niet met den graaf
gehuwd geweest was cn weldra nam
Leon do Maurès bezit van do goederen, waar
van hjj de weduwe en haar kind zoo schan-
deljjk had beroofd.
«Toen werd Isabella da Santeme een zwer-
vclingc. Haar vader was gestorven en Napo
leon had zjjn bezittingen aan een zjjner gun
stelingen weggeschonken. De_ keizer had aan
deze onrechtvaardige daad minder schuld, dan
men wel zon vermoeden hjj was met zaken
overstelpt en liet de regeling van zulke aan
gelegenheden aan sjjne ministers over, die
daarbij hun eigen belang niet nit hot oog
verloren.
.Toen Isabella do Sautorne zich naar Pa
rjjs begaf, om den keizer met haar lot bekend
te maken in de hoop, dat zjj in haar rechten
zou hersteld worden, liet zjj haar kind achter
in de hut van Jean Dumat. Maar Napoleon
was naar Duitschland vertrokken, zoodat zjj
onverrichterzake moest terugkccren. Toen zjj
later weder naar Parjjs ging, kwam zij slechts
één dag te laat. Den vorigen dag was de
keizer naar Rusland gegaan. De heeren, die
het burgcljjk gezag voerden, luisterden wel
aandachtig naar haar mededeelingen, maar
verklaarden op berichten van eenige onder
geschikte ambtenaron, dat bun gebleken was,
dat zjj niet met graaf Sautorne gehuwd ge-
wcost was. Ziek naar lichaam en ziel koerde
zjj nogmaals naar de vis-chershnt terug.
Ziende, hoe innig de visacher en zjjn vrouw
reeds aan het kind gehecht waren, geloofde
zjj, dat het beter verzorgd zou zjjn bij hen
dan bij haar, die nu een zwervend loven
moest beginnen. Zjj smeekte hun den knaap
bjj zich to houden, hem in eer on deugd op
to voeden en goede pleegondors voor hem to
zijn. Zjj zeide, dat hjj Eduard heette, en ver
zocht den goeden visschor, hem zjjn familie
naam te geven. Toen drukte zjj den knaap
aan haar hart. weende bittere tranen, kuste
hem vaarwel en ging ronddwalen in de wijde
wereld, eenzaam en vorlaten, zonder vriend
of bloedverwant, zonder hulp of steun.
Na verloop vnn achttien jaren vond de
eenzame xwcrvclingc menschcn, die haar wil
den holpun, cn tot haar onuitsprckeljjke
vreugde werdén nu kort geleden in de kerk
van het dorpje Girans, in Navarro, de bewjj
zen van haar huweljjk teruggevonden. Toen
wendde zjj zich lot den koning, die nu ook
dc overige papieren van den graaf verlangde
te zien. Ik werd met twee politiebeambten
naar hier gezonden, vond de vcreischte docu
menten in een geheime lade van een kast
verborgen en zond ze den koning. Ik mocht
nu met zekerheid hopen en verwachten, dat
de weduwo en haar kind in hnnne rechten
zonden hersteld worden. Thans zjjn duartoe
de noodigo stukken in mjjn bezit. Eduard de
San terne, dit kasteel Baux en al de luRdcrjjen
en gebouwen, die er bjj behooren, zjjn thans
uw eigendom. Ge zjjl hier in uw eigen huis!
Ik wcnsch n hartel jjk geluk met dezen omme
keer in uw lot cn twjjfcl niet, of ge zult n
dit waardig tooncn."
Bjj deze woorden stond Henri Gardel op,
drukte Eduard hartelijk de hand cn vorwjj-
derdo zich, om aan de dankbetuigingen van
onzen held cn van do markies «m zijn dochter
to ontkomen
(Slot volgt.)