KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel en Wieringenm
VALENTTNE.
Ho. 2715
Woensdag 22 Februari 1899.
27ste Jaargang.
Bureau: Zuiditraat.
Telefoonn". 32.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn0. 81.
Abonnement
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 CtM met Zondagsbl. 80 Ct.
id. franco per post 75 id. fl.121/*.
id. voor het Buitenland f 1.25, id. f2.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BEBKHOUT Co., te Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Zuidatraat.
Advertontlön
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer
Groote lettere worden
plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VHIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Burenux bezorgd zijn.
Bevolking der gemeente Helder.
Bevolking op 31 December 1897
M. V. Tot.
Vermeerdering gedn-1 geboorte 479 409 888
rende ketjaar 1898 door) vestiging 8521 790 4311
Geheele vermeerdering (waaronder 2967 militairen)
Mannen. Vrouwen. TOTAAL.
13540 12283 25823
M.
V.
168
1074
Tot.
856
4271
4000
17540
Vermindering gedn-J overlijden 193
rende het jaar 1898 door) vertrek 3197
Geheele vermindering (waaronder 2312 militairen) 8890 1287
Bevolking op 31 December 1898 14150 12245
De gemeente is in 1898 dus vermeerderd met 572 zielen.
De bevolking aan boord der schepen (waaronder die der Mariniers-Kazerne, van het
Kpn. Instituut en van het Hospitaal begrepen zijn), bedroeg 31 Dec. '98 3106 en
do bevolking dor militaire gobouwen 816.
4627
26395
Uit het Buitenland.
Jl. Vrijdagmorgen werd het uit Parjjs aan
gebracht hoogst gewichtige nieuws openbaar
de heer Felix Faurc, President der Fran-
sche Republiek, is in 58 jarigen ouderdom
overleden. Geheel onverwacht kwam deze
doodstjjding, want slechts enkele uren van
ongesteldheid gingen 's mans dood vooraf.
Zjjn «verlijden, te midden van een zeer ge
spannen toestand in Frankrijk, tengevolge der
veelbesproken Dreyfus-zaak, baart zeker groote
zorg. Een verkiezing van een opvolger is
rfatuurl|jk weldra DOodig, «n de gemoederen
*|jn al te ver verwijderd van de kalmte, die
bjj het doen van eene zoo belangrijke ver
kiezing moet voorzitten.
Faure was den 80 Januari 1841 te Parijs
geboren. Hy begon zyn loopbaan als werk
man of leerjongen, kwam later te HiLvre op
een kantoor, en vestigde zich na eenige jaren
aldaar ia een reederij-zaak, die weldra in
greote mate bloeide. Na rorloop van tyd trok
Uy zioh uit de zaken terug. Zjjn vermogen
werd toen gesebat op p. m. 6 millioen francs.
In 1870'71 had hjj als hoofd van een bataillon
mobile gardes deelgenomen aan den Fransoh-
Duitscheu oorlog, en voor zyne krijgsdaden
werd hy benoemd tot ridder van het Legioen
van Eer. Als Voorzitter der Kamer van
Koophandel te H&vre bevorderde hy ia groote
mate de belangen van den handel in zyne
woonplaats, waar hij aller achting won. In
t ^881 deed hy den eereten stap op staatkundig
1 gebied: hfj werd toen lid dier Kamer van
Afgevaardigden, en niet lang duurde het, of
hy nam plaats in achtereenvolgende kabinetten,
^totdat hij Minister van Marino werd. Op 17
Januari 1895 volgde zyne ver kiezing tot Pre-
sidènt der Republiek met 430 stemmen (er
:^rerden 361 stemmen op den tegen-candidaat
Brisson uitgebracht) werd hyi tot opvolger
van Casimir Perier gekozen.. Faure stond
algemeen bekend als zeer gematigd republi
kein) als een politiek man, zoo wel in zijn doen
als in z|ja. laten. Door zachte middelenwist
hjj veel te verkrijgen, veel go eds te bevorde
ren en door 't bezoek van d en Czaar en de
Czariua aan Parys in 1896, <:n door de reis
>;vap den President naar St. Pe tersburg in 1897
ateeg het aanzien van Franki -ijk's hooid van
den Stamt in groote mate. Be kond is het, dat
t|jden8 laatstgenoemde reis h( it vriendschaps
verbond tusschen Rusland em Frankrijk tot
stand kwam.
J.1. Zaterdag vergaderden ie beide Kamers
te Versailles tot het kiezen v -aa een opvolger
van den heer Fanre, voor den t qd van zeven
jaren. Gekozen werd de heer LOUBF.T,
thans President van den S en&at, met 483
stompen. Op den heer Melir m, oud-minister
president, werden 27Sf sterai non uitgebracht,
en 11 steramen warr-n in blanco. Op het
oogenblik, waarop de uitsla >g der stemming
ons bereikt, en waai-op w|j tog slechts kun
nen kennis nemen van de a utvankelijke op
winding, die de gedane keuz e te Parys heeft
teweeg gebracht, i» het onunogelyk, de ge
volgen te overzien, die daar door zullen wor
den teweeg gebracht. Dit v:ilt vooFshand te
vermeldende gekozene b eeft een alleszins
eervol verleden achter zich. De heer Loubet
is 60 jaar ond, ee n hoogs t bekwaam rechts
geleerde en een ervaren staatsman, die in
den loop der jaren zyne belangstelling en
zyne medewerking verleende ook aan de
meest gewichtige beslissingen op staatkundig
gebied. In «en zeer raoeilyk tijdsgewricht be
kleedde de heer Loubet het ministerambt, en
gedurende de laatstverloopen jaren was hjj
Voorzitter van den Senaat, die hem bij perio
dieke aftreding telkens met stijgende meerder
heid herkoos. Thans is Eraile Loubet benoemd
tot de hoogste waardigheid in de Franscbc
Republiek. De onpartijdige en onafhankelijke
man, wiens naam in de Dreyfus-zaak nog
in het geheel niet is genoemd, wiens eerlijke
bedoelingen door geen van beide partyen ver
dacht gemaakt kunnen worden, is bekleed
met eene macht, die, ten goede aangewend,
der Republiek tot heil kan strekken. Zijn ver
leden geeft een rijke belofte. De geschiedenis
der volgende jaren zal leeren of ze vervuld
zal worden
Maanden en muanden achtereon wordt het
publiek, 't welk gewoon is, zjjn aandacht te
wjjden aan do gebeurtenissen in het buiten
land, bezig gehouden met mededeelingen om
trent do Dreyfus-zaak, die al zoo langen t|jd
bezig is Frankrjjk in beroering te brengen,
't Is daarom Volstrekt geen wonder, dat do
vraag wordt gedaan wanneer is er toch eens
een einde aan te zien 't Antwoord moot
luiden nog niet zoo heel spoedig. Wanneer
de Franscne Senaat het tbans aannaugige
ontwerp van wet betredende de herziening
van vonnissen aanneemt wat wel reer
waarschijnlijk wordt geacht dan zouden
de drie Kamers van het Hof van Cassatie
vereenigd einde Maart gereed kunnen zjjn
om vonnis te wijzen in de herzicnings-aan-
vraag van mevrouw Dreyfus, met betrekking
tot liet proces van 1894. Het proces-verbaal
van het door de Strafkamer ingesteld onder
zoek zal tot grondslag dienen voor de te
nemen beslissing. Er is heel wat te schrjjven
noodig geweesthet aantal stukken, de ge-
tuigen-verklaringen bevattende, ia aanzienlyk.
Er zjjn 84 getuigen-verklariagen, door de
Kamer van Strafzaken zelve opgenomen, 15
door enkele leden en 6 bjj wjjze van volmacht.
Bedoelde verklaringen zjjn over het geheel
lang van inhoud en vormalleen maar die
va» den ex-minister Cavaignac beslaat, in
kleine letter gedrukt, 40 bladzijden. Er zjjn
getuigèn geweest, die een weinig minder auu
breedvoerigheid hebben kunnen doen; slechts
'een paar de hoeren Casimier Perier en
Dupay maakten het tamelijk 'kort. Waar
nu bjj het ingestelde onderzoek zulk een om
haal van zaken en woorden noodig was, moet
het niemund verwonderen, dat het onderzoek
zoo ontzettend lang duurt.
HIEUW8TDDISGEH.
HELDER, 21 Februari 1899.
ReorgMil8atle onzer strijdkrachten.
Het departement Helder der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen, hield Vrjjdag 1.1. in
«Tivoli" alhier, een buitengewone vergadering,
die ook voor niet-leden tegen een entree van
25 ets. toegankelijk was. De belangstelling
scheen evenwel niet groot, want slechts een
twintigtal personen was opgekomen om het
onderwerp .Reorganisatie onzer le
vende strijdkrachten" door den heer
J. II. Rovers van Amsterdam te hooren be
handelen. De spreker wees er op. dat de
reorganisatie van onze levende strijdkrachten
zeer urgent en een gebiedende eisch des tijda
is, want wil ons land verdedigbaar zjjn tegen
een vyandelyken inval dan moet men te allen
tjjde binnen enkele dagen een goed geoefend
en gediciplipeerd leger van 175,000 op de been
kunnen brengen, terwijl men tegenwoordig
slechts over 77000 weerbare mannen kan be
schikken, welk getal over enkele jaren tot
55000 gedaald zal zyn. Do wenschwerd dan
ook geuit, dat binnen korten tyd door den
Min. van Oorlog een wetsontwerp tot betere
regeling van ons leger ingediend en door de
Staten-Generaal aangenomen wordt, opdat
onze strydmacht haar taak naar bohooren kan
vervullen. Tot die taak behoort Verdediging
des lands tegen een vijandeljjken aanval, hand-
having van onze neutruliteit, bescherming on
zer belangen in den vreemde en handhaving
van de inwendige rust. Zal men zoodanig leger
kunnen verkrjjgen, dan moet ons stelsel van
opvoeding een wjjriging .ondergaan en ziel en
lichaam van het jonge geslacht meer harmo
nisch ontwikkeld worden dan tegenwoordig
het geval is. Daartoe is noodiginvoering van
leerplicht, algemeene oefcnplicht in de behan
deling der wapens van den 13-jarigen tot den
20-jarigen leeftyd, opneming van de gymnastiek
onder de streng verplichte leervakken der la
gere schooien het oprichten en in stand houden
van scherpschutters-vereenigingen. Van welk
gewicht dit laatste en hoe groot de macht van
't geweer is, heeft men kunnen opmerken in
den strjjd tusschen de Transvalere endeEn-
gelschen. Een regeling, als spreker wenscht,
zal wel eenig geld kosten, doch onze finan-
cieële krachten niet te boven gaan, terwjjl de
meerdere uitgaven op andere wijzen wel ver
goed worden, bovendien zou mén bij het te
genwoordige geslacht het zelfvertrouwen, het
gevoel van eigenwaarde aankweeken, de va
derlandsliefde opwekken, de spieren stalen en
de hersenen ontspanupn, en personen van
verschillende richtingen meer niet elkander in
aanraking kaïpen en duurdoor moer waardee
ring voor elkanders meoning verkrjjgen.
Vervolgens wjjst Spr, op do gevaren vao
onzo tegenwoordige weerloosheid on op dè
gevolgen daarvan, als er eens een oorlog
tusschen Frankrjjk en Duitschland mocht ont
staan, en wij niet in staat zouden zjjn onze
uumraliteu te itanunaven. Wanneer* ij bij
Duitschland werden ingeljjfd en onze kolo
niën in handen der Engelschen vielen,zouden
we onze lafheid en gierigheid te laat betreuren,
en te vergeefs jammeren over de nalatigheid
om de levende strijdkrachten te organiseeren.
Zijn de Nederlanders van heden de Fran-
sclie overheerschingdie zooveel tranen,
bloed en geld gekost heeft, reeds verge
ten vraagt spreker. Zoodanige inljjring kon
wel weder de vrucht zjjn van onze weer
loosheid. De hoop werd dan ook uitgespro
ken, dat daarin spoedig verandering kome
door samenwerking van regoering en volks
vertegenwoordiging om eon wet tot stand te
brengen, waardoor de troon van onze
jong© Koningin beschermd en onze zelfstan
digheid gehandhaafd kan worden, (applaus).
De heer J. P. Van Varik, waarnemend
Voorz., dankte den heer Rovers voor zijne
niet overtuiging uitgesproken lezing en sloot
de vergadering.
ATJEH.
Van den Gouverneur-Generaal v. Nederl.
Indië is Vrijdag het volgend telegram aan
het Dep. van Kol. ontvangen:
Generaal van Heutsz sedert 4 dagen
te Melaboek de zaken leidende, seint dat
volgens berichten van Atjehsc e hoofden
Toekoe Oemar 10 dezer 's naciits bg de
hinderlaag onder luitenant Verbrugli nabij
het strand te Oedjong Kata gesneuveld
of zwaar gewond is.
Zekerheid omtrent Oeniars sneuvelen
ontbrak nog.
Generaal van Heutsz vertrok naar Waila
tot verkrijging van verband Diet de colonne
van Overste van der Dussen".
Met den dood van Toekoc Oemar die
dei oudtrlom vnn 40 jaar bereikte is de
toestand der Westkust van Atjeh belangrjjk
in ons voordeel veranderd, want juist dio
streek was nog de eenigo waar hy macht
had en tot heden met zijn benden wist stand
te honden. In Groot-Atjeh en Pedir was
reeds alle kans voor hem verkeken om ooit
opnieuw eenigen invloed te krijgen.
Aan de krachtige hand van Van Heutsz
is het wel toevertrouwd, de wettige hoofden
tbans te brengen en te handhaven op do hun
toekomende plaats en bet land, dat het meest
ondêr Oemar'e drjjven leed, met hun mede
werking te doen herleven.
Ocmar's dood zal in hooge mate de rust
in dio landstreek ten goede komen.
Nu zijn levensdraad is afgesneden, mag
gezegd worden, dat wjj hem wegens zjjn
verraad eigcnlyk grootcn dank schuldig zjjn.
Door dat verraad toch werden wjj gedwongen,
de zoovele jurcn aangenomen lamlendige hou
ding in Atjeh voor goed te laten varen, on
onzo krygsmaoht weder in staat te stellen te
toonen wat zjjn onder goede aanvoering
vermag.
Als nu op do heuvelen en in de dalen van
Atjeh de Noderlandsche vlag ongestoord
wappertals in steeds wjjdcr kring de ,Com-
panie" als de wettige sonverein wordt ge
ëerbiedigd al» de .gepantserde tramwagens"
in het antiquiteiten-museum zjjn opgeborgen
en geen onvertrouwbaro hoofden meer wor
den gesalarieerd om hen tot vriend te houden
als het werkeljjk einde van den Atjeh-oorlog
nu bjj den dag zichtbaarder wordt, dan is
dat voor een groot deel te danken aan den
afval van Toekoe Oemar, waardoor wjj tot
energie werden geprikkeld.
Zoo ooit, dan kan men wel hier zeggen
dat uit het kwade hetgoedeis voortgekomen.
Die afval is een gezegend keerpunt ge
weest in de geschiedenis van den Atjeh-oorlog.
B|j de Regeering is Zaterdag het vol
gende telegram ontvangen
♦Colonne van overste Van der Dussen
gaat de Oemar-benden in Boven-Melaboe
opzoeken. Een officier ongevaarlijk gewond.
Gouverneur Van Heutsz is naar Tenom,
om den Radja in zijn gezag te herstellen.
Voortdurend worden Atjehsche berichtetf
omtrent bet sneuvelen vau Toekoe Oemar
ontvangen."
De »Vereeniging van St. Bavo", te
li—Kpuft suin den bisschop van
Haarlem f72,000 als batig saldo van het
weekblad St. Bavo, ten voordeele van de
nieuwe kathedraal afgestaan.
Mgr. Bottemanne heeft in een schrijven
aan de Vereeniging daarvoor dank gebracht,
er bijvoegend dat dit bedrag, gevoegd bij
de wekelyksche giften door de redactie
van het blad ingezameld, hoop geven op
een voltooiing der kathedraal binnen een
niet al te lang tijdbestek.
Te Utrecht is een 13-jarige knaap
het slachtoffer geworden van de balda
digheid der straatjeugd. Door een steen
getroffen aan den den rechterslaap toen
hg een troep vechtende schooljongens
voorbijging werd kg thuis onwel en
stierf eenige dagen daarna tengevolge van
h ersen vlies- ontsteking.
Men meldt uit Den Haag:
Onder verdenking de daders te zjjn van
den diefstal met inbraak en valsohen
sleutel van ruim f 4000 uit de woning
van v. d. L. aan de Bierkade alhier, toen
deze op 29 Jan. naar de kerk was, zijn
aangehouden de koetsier vau den bestolene
en de broeder van dezen voerman. Door
het maken van grove verteringen hadden
beide jonge mannen van even 20 jaren de
aandacht der politie getrokkeu.
In den ochtend van den diefstal was
't juist de koetsier die zgn meester, toen
deze uit de kerk kwam, waarschuwde, dat
de deur van zjjn woning openstond. De
koetsier, eigenlijk de hoofddader, moet
hebben bekend, zjjn broeder den nacht
voor den diefstal tot den aau de woning
van den heer v. d. L. grenzenden stal
toegang te hebben verschaft, opdat hjj
den volgenden ochtend, wanneer de be
woner afwezig was, z|jn slag kon slaan.
De broer, die gisteren door twee inspec
teurs van politie te Amsterdam, waar kg
lustig aan het zwieren was, aangehouden
en naar hier overgebracht is, bljjft alle
schuld ontkennen. Toen hem een kistje
met circa f 3600, dat te zijnen huize was
gevonden, werd vertoond, beweerde hij
dat het zgn eigendom was.
Beide verdachten zullen in afwachting
van de verdere instructie hunner zaak in
verzekerde bewaring worden gesteld.
't Es ook gebleken, dat bet door de politie
aangeplakte briefje, waarin een afspraakje
stond vermeld tusschen twee personen
om den diefstal te plegen, slechts een
verzinsel was om de politie te misleiden.
De Raad der gemeente Schagen, welke
onlangs in overeenstemming mot het advies
der plaatselijke schoolcommissie aldaar, be
sloten heeft voor de twee vacatures in die
Commissie twee dames-leden te benoemen,
heeft thans daartoe gekozen de dames
Berman en Feisser, aldaar.
Eeo kranige redding.
Het tankstoomschip >Rotterdam" heeft
op zijn reis naar New-York op 6 Febr.
de Rosmore" ontmoet, een stoomschip
uit Liverpool, dat zich na den jongsten
storm in hopeloozen toestand beTond. Een
Engelsch schip, de >Trojan", bad reeds
pogingen aangewend, de opvarenden van
het wrak te redden, doch kon niet meer
dan negen koppen der bemanning van het
schip halen. Daarop kwam de ♦Rotter
dam" ter plaatse en het gelukte haar te
midden van een woedenden storm eerst
23 man te redden. Negentien schipbreu
kelingen bleven toen nog op het wrak
achter en nadat de Hollandsche boot twee
dagen in de buurt was gebleven, gelukte;
het haar eindelijk op den 8ste de overige!
negentien koppen van een wissen dood të
redden. Zolf zwaar beschadigd bereikte
de »Rotterdam" Vrgdag New-York.
Alle te New-York binnenkomende
stoomschepen maken melding van de
buitengewoon lievige stormen, die *.ij, uu-
dervonden hebben bjj 't naderen van de Ame-
rikaansche kust. Het pakkendste avontuur
is wellicht overkomen aan de »Etruria";
kapitein Ferguson beschrgft het aldus
Het was de ergste reis, die ik in veer
tig jaar gemaakt heb, en toch had ik geen
last van het jjs gehad toen ik binnenliep.
Het was een opeenvolging van storm
vlagen en hooge zeeën Wij begonnen
met een yskouden mist, die weldra in een
gsregen overging, zoodat de scherpe ijs
naalden ons als spelden prikten. Op eenigen
afstand was toen niets te zien.
Maandagmorgen om tien uur waren de
eerste-officier Barr en ik op de brug, toen
de uitkjjk ons een schip aan bakboord
vooruit meldde. Een spookachtig wit
voorwerp doemde voor ons op, zoo dicht-
bjj dat een botsing onvermijdelijk scheen.
Het andere schip hield van de kust af,
terwjjl ik er recht op in voer. Ik seinde
naar de machinekamer, zoo snel mogelijk
met volle kracht achteruit te «toornen, en
met het roer naar stuurboord wendde de
Etruria", maar wij gingeu nog rakelings
langs de achtersteven van het witte schip.
Het bleek de kruiser ♦Mablehead" te zijn,
waarschijnlijk naar Boston bestemd. Had
den wij de >Marbleliead" ingeloopen dan
waren wij er ongetwijfeld dwars door heen
gegaan, en met zulk een hooge zee zou
er geen denken aan geweest zgn, iemand
te redden.
Een van de passagiers, een koopman
uit Londen, zegt dat alle lof toekomt aan
kapitein Ferguson van de Etruria", alleen
door de tegenwoordigheid van geest van
de officieren der Etruria", in aien ver
blindenden sneeuwstorm, is het oorlogs
schip behouden gebleven.
De kapitein zegt nog ♦Op deze heele
reis konden de passagiers niet meer dan
zés uren aan het dek doorbrengen. Overi
gens hadden zij het »comfortable."
Of de passagiers het met dit laatste
eens zyn, vernemen wjj niet.
Ingezonden.
Helder, 15 Februari 1809.
Mijnheer de Redacteur!
Dezer dagen word cr door de nieuwsbladen
op gewezen, dat in de stad Glasgow in Schot
land, bekend ook om het veelvuldig gebruik,
dat daar van alkobolische dranken gemaakt
wordt, bet plan bestaat, om uit dat drukke
gebruik voor de stadskas een aardig voordeeltje
te behalen. De Raad dier stad heeft n.1.
besloten, dat een plan zal worden uitgewerkt,
tot naasting der aldaar bestaande tapperyen
en slyteryeo. Toon ik met dit zonderlinge
nieuwsbericht had kennis gemaakt, kwam k
op de gedachte, dat do Ueldereche Gemeente
raad, die er toch al aan denkt, orn de ex
ploitatie van gasfabriek en waterleiding aan
xicli te trekken, met het oog op ccno zeer
wensohclyke vulling der gemeentekas, het
Glasgowtcho plan wel kon navolgen. Er
wordt ten onzent, zoo 'k meen, ook nogal
eens 'n aardig glaasje scherpen drank ver
schalkt, getuige de niet onbelangrjjke opbrengst
der plaatselijke accynsen. Er was, zou 'k
raecncn, een heel mooi slenrtje uit te halen,
en onze gemeente zou op die wjjze sekor
spoedig ophouden tot de noodlijdende plaatsen
te bohooren. Misschien zou 't aanbeveling
verdienen, met de uitvoering niet lang te
wachten, want de afschaffers en blauwe knoop-
dragere zyn ook hier al heel druk bezig, om ko
ning Alkohol zyne aanhangers én onderdanen
te ontrooven.
Een plaatqje s. v. p. interuimeu voor't boven
staande. HANNES.
Proiramma van lei 91e Winter-Concert,
te. geven op Dinsdag 21 Fobruari 1899,
's avonds 8 uur.
«Otympm-Mnrsch". J. Koning. 2. Ouver
ture: v£a Stróno", D. F. E-Auber. 3. .Scx-ne
de Ballet'', Aiphonse Czibulka. 4 Grande
Fantaste de 1'opéra•Faust", Cbr. Gounod.
FA U ZE. 5. .Hommage k Johann
Strauss. Sr., Ouverture jubilaire Viennoiao",
Franz von Snppë. 6. a. .Entr'acte Gavotte",
b. .Loin du Hal", Erncst Gillet. .Morceanx
c&raciéristiques". 7. Fantaisie dc 1'opera-boufie
La belle Hclëne", Jacques Offcnbach. 8.
BrUnctten-Walzcr", Louis Ganne. (Eerste
Uitvoering.)
T(|ds(i|ipru vau verzending der
Brievenmalen.
Naar Oott-lndlë:
p. terpuit vil Amsterdam
p. icapoit via 1!otterdam
p. Huil. mail via Genua.
p Hall. mail via Mnrseille.
p. Frauicho mail «ia Morieille
p. Kngrlvhr mail via Brindiri
Naar Atjeh rn de Oostkust
Datum dar ter
Tijdat d laat.
poat-bczurg.
bual.ahPoati.
8 ea 17 Mrt
7 tar.
24 Fab.
7— 'tav.
28
7.- -aav.
7 en 21 Mrt.
8.S0 '.eau.
U Feb.
7.— ar.
8 es 17 Mrt.
9— 'a n«r.
alken Vrjjdaf
9.mor.
6 Mrt.
9.—mor.
p. Duitoche mail via Napel».
Nssr Guyana (Suriname):
p. sec poel vit AoMtcrdam .1 28 Peb. I 7.'atv.
p. inail over Kogeland I f. ia 20 Mrt I 7.'t av.
p. mail via St. Naxaire 7 T-—'aav.
Nssr Curtpo, Bonaire en Aruba:
p. xeapott vi» Amiurdun .1 SS F«b. I 7.—'isv.
p. mail vwSoothimptoa28 8.10 itm.
p. mail via Genua. 1 Mrt. 7.— 'iav.
Naar St Martin, St Euitatlus sn Saba
p. mail over Engeland aa 20 Mrt. j 7 'tav.
Naar Hr. M*. .Zeeland": tol 2 Maart
naar Port au Prince (Haïti).
XiXJ:I3to:N
Sfl)
Zy schilde rde dit voorvaL op zulke g ;-
trouwe, harti.erscheurendo wjjze, dat de tot*-
hoorders diep medelijden met baar gevoelden:
en de sterair.iog tegenover die overleden me
vrouw Recbding volstrekt niet vriendeljjk
werd. Mes oordeelde, dat die dame, als zy
niet ge«torvan ware, hier evengoed op de bank
der beschuldigden bad hooren te zitten als
baar moordenares dat Vsdentine Zier haar
vermoord bad, betwjjfelde niemand meer.
Doch met baar had men toch medeleden, met
haar alachtoffer niet.
(Waarom hebt ge uw vadier niets gezegd
van uw teedere verhouding tot mjjnheer Rech-
ling? Waarem hebt ge hem ook venewegen,
dat ge tengevolge van een heftigen twist
het buis uwer meestere» hebt moeten verla
ten vroeg de president nu.
«Omdat ik hem elke aamdoening wilde be
sparen,* antwoordde Yalentinc met een zucht.
rËlke hevige aandoening jkon hem den dood
doen, zoeaU bet ook helaoisgobleken is.*
De president zeideT dat ze weer kon gaan
zitten, en het getnigenrerhtKir nam een aan
vang. Als eerste getnige werd Koenraad
Reckling verhoord. Hy droeg eun donkere
klecdiog ea een rouwstrik om de n arm. De
algemeene aandacht was op hem gevestigd;
bet ontging aan niemand, dt t zjjn> blikkende
beschuldigde zochten en op haar bleven rus-
V*'- ten, terwjjl zy de eegen neersloeg en een
beweging maakte, alsof zy zich voor hem
wilde verbergen.
«Was de beschuldigde met u verloofd vroeg
de president.
*Zjj is hot nog,* antwoordde Rechling met
heldere stem, ,ik zeg dit om getuigenis af
te leggen, dat ik baar onschuldig houd auu
de miedaad, waarvan zy beschuldigd wordt.*
Een vluchtig rood kleurde Valentine'a wan
gen ea z|j richtte zich weer opdoch slechts
voor een oogenblik, toen verviel zij met een
zacht gekerm in haar vorige houding.
Op eon vraag van den president, verhaalde
Rechling hoe hy Valentine ten huize sjjner
mpeder had leeren kennen en liefhebben, hoe
zijn moeder hea gescheiden en hoe Valentine
haar huis verlaten had. Hoe hjj daarbjj zich
mo«ite gaf om zijn overledene moeder te ver-
schoonea, zoo werd haar beeld toch nog on-
gunstiger dan het reeds was.
«ik zou nooit van haar afgezien hebben,*
vervolgde hjj, .dat wist mijn moeder ook wel
en den volgenden dag zou ik naar haar vador
ge, faun zjjn om baar hand te vragen, als
Va kentine mij daarvan niet teruggehouden
hadv om hom elke aandoening te besparen.
Ik wenachtc, dat zij mjj niet teruggehouden
had!* zeide hjj met een zucht. .Misschien
zou dan ulles andere gegaan zyn. Ik verliet
Berl(jn voor een paar «lagen, en toen ik terug
geroepen w erd, vond ik mijn moeder dood on
myn reino, edele geliefde word aangeklaagd
als haar moordenares.
De groote, Hink gebouwde jonkman scheen
een onmacht nabjjhjj zette zich snel maler.
Zjjn getuigenis had een diepen indruk ge
maakt. Hoewel hij niets gezegd had, dat de
beschuldigde rechtstreeks ontlastte, had hjj
velen gunstig voor haar gestemd. Immers,
het zon onnatuurlijk zjjo, wanneer een zoon
op zulke wjjza ten gunste der moordenares
van zjjn moeder optrad, eu Koenraads houding
boezemde vertrouwen in door zjjn kalmte cn
bezadigdheid.
Do volgende getuige was de koetsier van
het huurrytuig, waarin mevrouw Rechling
naar Wilmoradorf en terug naar huis gereden
was. De man verklaarde alleen, dut de dauie
ondej weg nergens was uitgestapt eo dus
ook geen vergift had kunnen innemen.
Vervolgons kwam dokter Schmidtlein, die
een beschrijving gaf van mevrouw Rechling's
doodstrjjd eu verklaarde dat zjj gestorven was
met de beschuldiging op de lippendat Va
lentine Zier haar verm<x>rd had,
De verklaring van dcc dokter werd be
vestigd door de drie dienstboden, die ook nog
vertelden, hoe haar meesteres thuis gekomen
was en elk oogenhlik haar onsteltenis erger
voelde worden. Zij hadden haar te bed ge
bracht, den dokter gehaald en haar sterven
bygewoond. Zij beschreven don gewonen loop
van het dageljjksche leven in mevrouw Rech
ling's hnis en ook het heftige tooneel tusschen
haar en Valentine, waarvan z|j door de on
beschaafde handelwjjze harer meesteres ge
tuigen waren geweest. En weer viel het licht
ongunstig op de doodc, daarentegen zeer gun
stig op de beschuldigde.
Terwjjl Louise en Mina onuitputtelijk wa
ren in verzekeringen van Valentine's onschuld,
was Hendrik echter zoo teruggetrokken, dat
„de president hem opmerkzaam maakte op zijn
houding, die zooveel van dio dor beide meisjes
verschilde, en naar de reden daarvan vroeg.
Do eerljjke knecht geraakte in verlegenheid
cn zweegaatunrlijk dreef do president hem
nu nog meer in de engte, herinneide hem
aan den afgelegden eed en waarichuwde
tevens voor de gevolgen van een ralschea
eed.
Deze woorden brachten Hendrik tot de
volgende bekentenis .Toen de dokter de po
litie gewaarschuwd had en wjj in verhoor
geweest waren, word mjj gevraagd waar
juffrouw Zier woonde, en daaruit begrocp ik,
dat do commissaris nuar haar woning wilde
gaan. Van don schrik bljjft ze misschien dood,
dacht ik, en toen ik weinige oogenblikken
later met verscheidene boodschappen word
uitgezonden, nam ik de gelegenheid waar,
ging per stoomtram naar Wilmersdorf en kwam
nog bij ijjds om te waarschuwen.*
,Ga voort,* beval de president, toen Hen
drik zweeg.
.En toen toen kwam de juffrouw mo
zoo komiek voor
.Hoe bedoelt u dat?*
,Zij schrikte wel, maar toch scheen het
mjj toe, of ik haar geen nieuws vertelde
jnist alsof zjj reeds wist, dat er iet* ver
schrikkelijks gebeurd was.
«Wat hebt ge daar op te antwoorden?'
vroeg de president, zich nu tot Valentine
wendende.
Zjj sloeg de oogen neer en antwoordde:
.Niets.'
.Waarom hebt ge niet gezegd, dat do huis
knecht u do t|jding reeds gebrucht had
«lljj had mjj verzocht dit te verzwjjgen en
ik had geen reden om myn woord tc breken.'
»I)oor dit verzwjjgen zijt ge aan den com
missaris, die u gevangen nam, ook zeer ver
dacht voorgekomenhjj vond ook, dat gc
voorbereid waart.'
Zij zweeg.
Hebt ge na het heengaan van don huis
knecht het glas omgespoeld en do llesschen
verruild?' vroeg de president onmiddellijk.
Doch ondanks haar neerslachtigheid, liet ze
zich niet vangen en verklaarde «Ik heb dc
flesschen niet verruild.*
En ook geen ileech heimeljjk verborgen
.Neen! Dc flesch zette ik in de keuken
kast en het glas spoelde ik om, voordat Hen
drik kwam."
•Zoo onmiddellyk na het sterven vad uw
vador Toch vreemd, dat ge dat deedt op zulk
een oogenblik
.Ik had geen rust, ik kon het in de kamer
niet uithouden, ik moest iets te doen hebben.*
De president knikte, alsof hjj dit seer na
tuurlijk vond.
.Wat deedt ge in den tjjd, die verliep tus
schen het heengaan van den huisknecht en
de komst van den commissaris? Ik denk dat
gc toen de flesschen verruild hebt-"
.Ik heb ze niet verruild ik zou er geen
tyd voor gehad hebben
.Zoo spoedig is de commissaris niet ge
komen
Valentine zweeg.
Antwoord dan tochriep L&geman haar
toe.
Ik bezweer u verzwijg niets!*
vlk ....ik.... had een onderhond met
den heer Banerlich.*
«In het byzyn van uw tante?*
Neen, alleen hjj deed de deHr op slot.*
,En wat wilde hjj van u
Weer zweeg zjj, doch aangespoord door
Lageman's blikken, zei zc Hjj bood aan mjj
te redden, bjj wildo met mjj vluchten.'
«Geloofde hjj dan aan uw schuld
•Ja, hjj nam er tenminste den schjjn van
aan.
.Waarom wilde hjj dat doen, als hjj u
toch voor schuldig hield?'
Omdat omdat hjj een waanzinnige
harUCocht voor mjj koesterde.*
Zjj sprak zoo zacht, dat alleen de naaste
pereonon dit konden voretaan doch Rechling,
die op dc bank der getuigen zat, had het
toch gehoord. Hjj sprong op, balde de vuisten
nam een houding aan, alsof hjj iemand
wilde aanvallen. Het was goed dat Bauer*
lich niet in zyn nubjjheid was, anders waren
er zeker handtastelijkheden voorgevallen.
Bliksemsnel wisselden Lugomun en Agnes
von Boeren oen blik met elkanderzjj reken
den zich gelukkig, dat zij met zooveel over
leg gehandeld en Koenraad van vele dingen
onkundig gelaten hadden.
.Wilde u daar niet op ingaan.
Valentine schudde het hoofd.
«Waarom niet?'
Omdat ik zjj bleef steken en wierp
een strwlscbcn blik op Koenraad Rechling,
die gretig zat te luisteren, .omdat ik een
afschuw van hem had en xjju nabjjheid niet
kon verdragen. Ik wilde liever gevangen
schap, ellende en den dood ljjdeo, dan mjj
over tc geven in de handen van dien man.
De reden, die het meest voor de hand lag,
nl. haar onschuld, die vluchten onnoodig
maakte, voerde zjj niet aan. De rechtere en
gezworenen bemerkten dit zeer goed en leg
den het in haar nadeel uit.
.Verder!* gebood de president.
.Wat moet ik verder nog zeggen Ik bleef
standvastig tegen zijn smcekvn on zjjn drei
gen.'
Waarmee dreigde hjj?*
.Hjj wilde en kon mjj ten verdorve bren*
gon.'
«Met welke middelen?*
.Dat weet ik niet.*
Nu werd dc commissaris Kühnel verhoord.
Hjj verhaalde eerst, hoe hjj bjj zijn komst te
Wilmersdorf Valentine, haar tante cn Baner
lich samen had aangetroffen en toon meende
te bespeuren, dal zjjn komst de beklaagde niet
onverwachts voorkwam.
(Wordt vervolgd^
