KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel en Wieringen-
Aan onze Lezers»
Het Spookhuis.
Ho. 27£1.
Woensdag 11 October 1899.
s7ste Jaargang.
Bureau: Zuidstraat.
Telofoonn". 32.
BureauSpoorstraat.
Telefoonn0. 59.
Wjj wekken onze lezers op om, zoo zij nog niet mochten hebben ingeteekend
op het Geïllustreerd Zondagsblad, hetwelk wij bij onze Courant verkrijg
baar stellen, alsnog hnn verlangen daartoe aan ons kenbaar te maken
Met 1 October is een nieuw kwartaal ingegaan en in het eerste nummer daarvan,
is het begin opgenomen van een grooten roman, uit talrijke vervolgen
bestaande, rijk geïllustreerd en uitermate boeiend van inhoud.
Het zal den inteekenaren natuurlijk aangenaam zijn, het blad van dit nummer
af te ontvangen, om bedoeld verhaal van den aanvang af te kunnen volgen.
Ook wijzen wjj op de toenemende fraaiheid van deze Illustratie, die
een waar sieraad wordt op de huistafel en een schat van lectuur bevat, ook op het
gebied van gezonden humor.
Aan het einde van den jaargang vormt deze Illustratie een PRACHTWERK van
416 a 520 groot folio pagina's.
Men weet dat dezelve als Nederl. Illustratie in omslag f 5.per jaar kost.
Doch de lezers op onze courant leveren wij dezelve tot den spotprijs van 30
cent per kwartaal of franco per post 37V» cent.
Voorwaar voor onze lezers een premie van niet geringe beteekenis.
Den inschrijvers wordt het geregeld elke weekbij de courant bezorgd.
Voor hen, die zich als abonné op het Geïllustreerd Zondagsblad aanmelden, stel
len wjj gratis beschikbaar een fraai boekdeel, inhoudende een der groote Geïl
lustreerde Romans, welke in voorgaande nummers verschenen. Een boekdeel van niet
minder dan 98 pagina's groot 8° formaat waarin tal van illustratiën, getiteld:
NIOOLA. -
Op de 4e bladzijde van dit No. vindt men een Inteeken-
'biljet, dat men ingevuld aan de Uitgevers gelieve toe te
zenden.
Uil hel Buitenland.
We staan, naar het meest algemeen genite
gevoelen, aan den vooravond van den slrjjd
tnsschen Engeland en de Zuid-Afrikaansche
Republiek. Het Transvaalsche nieuwsblad
«De Volksstem» «verzekerde dezer dagen, dat
de Boeren vol goeden moed en bereid zjjn
te strijden voor hunne onafhankelijkheid, maar
dat zjj niet zullen aanvallen, zoo zjj daartoe
niet worden gedwongen. Transvaal en Oranje-
Vrijstaat zjjn thans dus merkt genoemd
blad op verplicht, hunne vrjjheden, hunne
zelfstandigheid met het zwaard te verdedi
gen. En de Boeren zullen do wapens niet
neerleggen dan met de zekerheid, dat de
Engelsche soldaten van de grenzen zullen
worden teruggetrokken, dat geen beroep meer
zal worden gedaan op Engeland's rechten
tot beperking van de algeheele zelfstandig
heid der Republiek, en dat er geene verdere
nadeelige go volgen meer zjjn to vrerzen.
Overigen» onllcenen wjj aan de berichten van
het vermoedeljjk aanstaande oorlogstooneel de
volgende bijzonderhedenTe Kaapstad, de
hoofdstad der Britsche kolonie in Zuid-Afrika,
telt men ongeveer tienduizend Engelsche
vluchtelingen, die bjjna allen zonder middel
van bestaan zjjn. Door een nieuwsblad, aldaar
uitgegeven, wordt eene inschrjjving geopend
voor de noodlijdende uitgewekenen, en aan de
Regeering der Kaapkolonie wordt tevens gel
delijke hulp gevraagd. De ellende van den
oorlog begint dus al vóór den aanvang van
den krjjgl De Hollandsche Roode-Kruis-
afdceling heeft in 't laatst der vorige week
Pretoria verlaten, en zich begeven naar plaat
sen, waar do strjjd vermoedelijk zal aanvan
gen. Behalve van Engelsche zijde, worden
de Boeren, is de oorlog eenmaal uitgebroken,
nog op andere wijze bedreigddoor de Kaf
fers in de RepubliekGemeene zaak met de
Britsche troepen zullen dezen wel niet maken,
maar het is zeer te vreezen, dat zjj de boeren
plaatsen, de landhoeven zullen ailoopen, om
te rooven en te moorden op eigen hand.
Uit Kaapstad wordt aan een der Engelsche
bladen gemeld, dat de Regeering van Oranje-
Vrjjstaat achthonderd ton kolen, voor do
Kaapkolonie bestemd, heeft doen aanhouden.
Dit bericht heeft in Engeland zeer veel sen
satie verwekt. Op andere wijze werd tot
dusver in de behoefte van de Britsche vloot
voorzien, maar door het wegloopen der Kaf
fers is de Natalsche kolenproductio sterk ver
minderd. 't Spoorwegverkeer in de Kaap
kolonie wordt door dit beslagloggen op den
kolonvoorraad zeer belemmerd, en dit in ver
band beschouwd met den vermoedeljjken
oorlog, heeft toenemende verwijdering tenge
volge. In een beschrijving van de slag
vaardigheid der Boeren komt o. a. het vol
gende voor: .Elke Boer wordt tegeljjk een
wapensmid. Vizier en korrel worden gevjjld
of soms geheel vernield, zóólang tot het .roer»
geheel zuiver schiet. Dit geeft den Boer een
groot vertrouwen op zjjn geweer en zoo durft
hjj gerust een lOOtal Engelschen tegenhouden,
als hjj maar achter een klip ligt. Hjj stelt
zijn vizier, en wacht tot de vijand op dien
afstand gekomen is. En dan neemt hjj de
gelegenheid waar. Met zulke schutters valt
zeker niet te spotten
De Londensche geldmarkt is in den laatsteu
tjjd vrjjwel te beschouwen als de zeer gevoelige
thermometers voor het bcoordeelen van den
oorlogskans. En daarom is het niet van belang
ontbloot, kennis te nemen van de volgende
mededeeling, door den berichtgever der Beurs
publiek gemaakt: .Het zou mjj volstrekt niet
bevreemden, zoo de krachten, die in de jongst
verloopene dagen vooral sterk gewerkt hebben,
om nog ter elfder ure eene vreedzame oplossing
der hangende moeilijkheden te verkrjjgen, ten
slotte toch nog meer kans van slagen hebben
dan men algemeen verwacht. In dit opzicht
verdient het wellicht de aandacht, dat heden
lord Salisbury, de minister van Financiën en
enkele andere ministers te Londen zjjn geko
men en eene conferentie aan het ministerie
van Buitenlandsche zaken gehad hebben, ter
wijl van den heer Chamberlain alleen vermeld
wordt, dat hjj aan het Departement van Ko
loniën verwacht werd. Indien dit beteekent,
dat lord Salisbury de leiding der onderhande
lingen zelve in handen genomen heeft, dan is
er inderdaad nog hoopwant het grootste
struikelblok voor eene vreedzame oplossing is
gelegen in het diepgewortelde wantrouwen, dat
de bevolking en de Regeering der Zuid-Afri
kaansche republiek in Chamberlain hebben.
Niet onbelangrijk is het, van tjjd tot tjjd
eenB kennis te nemen van de toestanden, die
er in zeer groote steden in wereldsteden
bestaan. Zoo is het o. i. wel interessant,
met do volgende opgaaf kennis te maken. Te
genwoordig zjjn er te Parijs meer dan 60.000
werksters, die leven van het maken van dames-
kleeding. Zij zijn verdeeld over 2500 magazjj-
nen, waarvan 1000 van minderen rang zjjn,
500 een trapje liooger staan en 200 tot den
hoogsten rang gerekend worden. En onder deze
telt men een 10 tal, die den bijnaam hebben
van: .het Rjjk der mode". Zeker spelen de
makers en de maaksters van &1 het moois,
waarmede de dames zich tooien, een groote
rol in de maatschappij. Rénan zei indertijd,
dat de naaister medewerkt aan den arbeid,
door de natuur verricht, door de mooie vrouwen
behulpzaam te zjjn, om haar schoonheid in het
voordueligst licht te plaatsen, en de anderen
om hare gebreken te verbergen. Voegt men
hierbjj de woorden van den beroemden geschied-
schrjjver Michelet: .Voor een kleedermaker,
die wat de natuur gewrocht heeft, modelleert
en wjjzigt, geef ik gaarne drie klassieke beeld
houwwerken", dan is het geen wonder, dat
de werkors en werksters op dat gebied zich
hunne waarde wèl bewust zijB.
Berichten uit Amerika geven menigmaal
duidelijke bljjkcn, dat daar in de Nieuwe
Wereld toestanden, gewoonten en gebruiken
bestaan, wier vermelding ons vaak zonderling
in do ooren klinkt. Zoo staat het bij ons in
Europa muurvast, dat met 't bereiken va-i den
meerderjarigheidsleeftijd tegelijerktjjd 't recht
om kinderen te tuchtigen voor de ouders zjjn
geldigheid verliest de vrjje zonen der
Amcrikaansche Republiek storen zich aan
zulk eene beperking niet. Een landbouwer in
een der westelijke Staten, 106 jaren oud, heeft
onlangs zijn 70 jarigen zoon een flink pak
slaag toegediend, omdat deze een koffiehuis
(met vergunning) bezocht had, en zeer be
neveld thuisgekomen was. In zijn roes had
hjj tegen zijne familieleden belcedigingcn ge
uit. Do oude heer, die niet goed scheen te
kunnen toelaten, dat de .jonkheid» uitraast,
wist er blijkbaar raad voor, om zjjn 70 jarigen
.spruit» tot rede te brengen.
Nu we in onze dagen gedurig herinnerd
worden aan vermoedelijke rechterljjke dwa
lingen in zake straf processen men denke
aan Dreyfus en aan de gebroeders Hoger
huis wjjden we natuurljjk groote aan
dacht aan de vermelding van dergelijke fei
ten, die blijkbaar nogal eens voorkomen. In
een tijdsverloop van twee weken zijn in Rus
land twee dergelijke dwalingen ontdekt, waar
door twee onschuldigen tot verbanning naar
Siberië worden veroordeeld. Het eene geval
betreft een officier, die vjjf jaar geleden werd
verbannen, het tweede geval een burger, die
wegens medeplichtigheid aan broedermoord
tot gelijke, strenge straf werd veroordeeld.
Laatstbedoelde man, 83 jaar oud, liet, bij hot
ondergaan van zjjn straf, zijne vrouw met
drie kinderen in behoeftige omstandigheden
achter. Zjjne voorloopige hechtenis duurde
anderhalf jaar, en nu hjj in Siberië vertoeft,
werd hij in den laatsten tijd aangewezen tot
het verrichten van dwangarbeid aan den
Trans-Sibcrischen spoorweg. Do autori
teiten hebben waarljjk bjj zulke menschen
heel wat goed te maken
Aan hst Huisduiner strand.
14 October 1824.
Het oudste deel der gemeente Helder het
zeedorp Huisduinen heeft eene geschil
denis, die onderscheidene belangwekkende
bladzjjden bevat, bladzjjden, die spreken van
moed en zelfopoffering, door de strandbewoners
aan den dag gelegd bij hunne pogingen, om
schipbreukelingen, die reikhalzend uitzagen
naar lijfsbehoud, uit de klauwen van den dood
te bevrijden. In het bulderen van den storm,
bjj het hevig bruisen der opzweepende golven
waagden zjj zich vaak op het gevaarlijk cle
ment, om natunrgenooten in het leven te be
houden. Een der belangrijkste gebeurtenissen
van dezen aard helaas, met zeer treuri'gen
afloop had nu 75 jaar geleden aan het
strand nabjj Huisduinen plaats, en dit feit
verdient o. i., ten volle dat do herinnering er
aan wordt levendig gehouden.
Op den dag, aan het hoofd van deze schets
geplaatst, bevonden zich, te midden van een
plotseling opgekomen storm, 14 schipbreuke
lingen nabij de kust in dreigend doodsgevaar.
Op het bericht der stranding van het vaartuig,
waarop die menschen zich bevonden, had zich
con groot deel der bevolking van Huisduinen
en den Helder naar het strand gespoed, en
woldra werd door eenige sloeperlieden het
plan beraamd, om een poging tot behoud der
in nood verkeerende menschen te wagen. Do
laak, die men ging ondernemen, bleek een
reuzenarbeid te zijn. Er bestonden toenmaals
nog geene reddingbooten, en de gevaarvolle
tocht van het strand door de hevige branding
naar het schip op de zandbank moest met een
groenlandsche sloep worden ondernomen. Zeven
wakkere mannen bemanden dit voor het doel
weinig geschikte vaartuig, met name Leendert
de Wit, Arien Cornelis Cramer, Cornelis Zui-
dewind, Willem Jacobs Bregman, Cornelis
Quak, Pieter van 't Hof en Jan Pietersz.
Prins. Vrienden cn betrekkingen van deze
menschenvrienden huiverden bjj het govaar,
waaraan zjj zich blootstelden, want de onder
neming was zeer hachelijk. De storm was
intusschen nog toegenomen, cn mei ontzettende
kracht werd de sloep d->or de golven heen en
wéér geslingerd. Lang hielden de zeven mannen
hun kamp met het woeste element moedig vol
ten laatste moesten zjj echter, wegens liet ver
lies van eenige riemen en door de al te hevige
branding, hun plan opgeven. Met groot gevaar
voor 't omslaan van het vaartuig, bereikten
zjj het strand, terwijl de arme schipbreukelin
gen met grooten angst het hen wachtend lot
verbeidden. Onze helfdhaftige strandbewoners
gaven echter den moed nog niet opweldra
werd een nieuwe tocht voorbereid. De schade
aan do sloep werd hersteld en uit Muisduinen
werden de benoodigde riemen gehauld. Als
do sloep beter is uitgerust, zal het plan wel
licht gelukken, om de redding afsmeekende
schipbreukelingen te bereiken on nit hunne
hoogst gevaarlijke positie te bevrjjden. Een
edele wedstrijd ontstaat er, wie hu de sloep
zullen bemannen. Zij, die den eersten tocht
medemaakten, willen niet vervangon worden.
Drie mannen Jan Prins, Pieter van 't Hof
en Cornelis Quak stonden, eerst na eenige
ovorwegingen, hunne plaatsen af aan Reindort
Kruk, Reijer Groeueveld en Jacob Been, en
weldra stak men in zee. De besto wcnschen
der achtergeblevenen verzelden hen op den
gevaarvollen tocht. Deze tocht gelukte. Onder
een vreeselijken kamp met wind en golven,
bereikte men het gestrande schip, elf der schip
breukelingen werden opgenomen cn behouden
aan land gebracht.
Na van het verhaal der beide tochten te
hebben kennis genomen, zal ieder begrijpen,
wat het inhad, nbg een derde reis naar het be
wuste vaartuig te ondernemen. En toch, die
reis was noodig, want men had niet allo
schipbreukelingen in eens in de sloop kunnen
opnemen, en er bevonden zich dus nu nog
drie mannen de bootsman, do stuurman
en do gezagvoerder aan boord. De redders
hadden de achtergeblevenen beloofd, ander
maal te zullen komen, om hen van het wrak
af te halen, en aan deze belofte bleven zjj
getrouw. Wel was er sprake van, om de
afgetobde mannen te vervangen, doch de
wakkero redders wilden daarvan niet hooren.
De vader van Cramer drong er, meer nog
dan anderen, op aan, zjjn zoon to vervangen,
doch deze antwoordde.Zou een vader in
zulk een tocht voor zijn zoon gaan Neen,
mijne krachten zijn nog wel toereikond.' Een
ander, Leendert de Wit, gaf aan zjjn vrouw,
die hem smeekto aan haar en haar kinderen
te denken, ten antwoord .Vronw, ook daar
op het schip zjjn wellicht nog vaders on echt-
genooten De derdo tocht werd dus door
dezelfde zeven mannen ondernomen en schoon
ook de sloep op de heoureis een lek had be-
';omon, werden de aan boord zijnde mannen
laar in opgenomen, om ze naar land te
irengen. Doch wat geschiedde op don terug
tocht Het vaartuig sloeg in de branding
om, en tien menschen verkeerden in doods
gevaar. Het gejammer aan het strand was
algcineon. Een andere sloep werd jjlings te
water gebracht, doch hoeveel moeite men ook
deed wegens gebrek aan het materiëel,
dat bjj zulke gelegenheden ononlbeerljjk is,
mocht het slechts gelukken éën der mannen
Reindert Kruk bewusteloos aan wal
te brengen. Door gepaste middelen aan te
wenden, wist men hem uit zijne verdooving
op te wekken cn werd hjj aan zijne vrouw
en drie kinderen teruggegeven. Een treffende
gebeurtenis had verder nog bij deze poging
tot redding der veege manschap plaats. De
vader van Arien Cramer, die op den derden
tocht zjjn zoon had willen vervangon, bevond
zich in de sloep, die tot hulp der ongeluk
kige» toesnelde, cn zag den jongen man, die
zich aan een riem had weten boven te houden,
met do golven worstelen. In de nabjjheid
der boot, waarin men pogingen deed hem to
heipon, riep hjj: .Vader, khnt gij misschien
nog een ander redden, ik kan het nog wel
wat uithoudon!» Doch hulp en redding
bleken niet mogelijk; de wilde golven ver-
wjjdorden de sloep hoe langer hoe meer van
do plek, waar de schipbreukelingen zich be
vonden, en zelfs de pogingen, om den jongen
Cramer op te nemen, bleken vruchteloos. De
drenkeling, bjj volle bewustheid, liet zich nog
eenmaal hooren, zeggende: .Groet do mjjnen
in de eeuwigheid vinden wjj elkander weer
Toen zonk hjj in dc diepte weg, en werd
met Leendert de Wit, Cornelis Zuidewind,
Willem Jacobs Bregman, Reijer Groeneveld
en Jacob Been, het slachtoffer zjjner edele
pogingen, om anderen aan doodsgevaar lu
ontrukken. Mot heu vonden de kapitein, do
stuurman en de bootsman van hot gostrando
schip hun dood in de golven.
(Wordt vervolgd.)
NIEUWST IJ DINGEN.
HELDER, 10 Oct. 1899.
De alhier beroepen predikant bjj de
Ned. Hervormde gemeente, Ds. A. L. Th.
van der Ven van Grootebroek, werd Zon
dagmorgen in de Westerkerk door Ds. A.
A. Creraer Bz. van Broek in Waterland
bevestigd. De bevestiger sprak bjj die ge
legenheid over de roeping van den evan
geliedienaar en had daarbjj tot tokst ge
kozen Nehemia 2 vers 20»God van den
hemel zal bet injj doen gelukken en ik
als zijn kneeht zal mjj opmaken en bou
wen." Des avonds aanvaardde dc heer
Van der Ven in de Nieuwe Kerk zijn
ambt met een leerrede naar aanleiding van
Psalm 4 vers 7 Velen zeggen Wie zal
ons het goede doen zien? Verhef Gij over
ons het licht uws aanschjjns, o Heer
Door den kerkeraad der Ned. Herv.
gemeente alhier is tot derden leeraar be
roepen de heer W. Bax, predikant te
Kolhorn.
Vrijdagavond 1.1. gaf liet beroemde,
en ook hier ter plaatse niet onbekende,
Spoorkwartet in >Tivoli" wederom
een concert. De zaal was slechts matig
bezet. De opgekomenen hebben evenwel
boven mate genoten. De uitvoering was,
evenals de beide vorige malen, uitstekend.
Welke liefelijke toneu wisten de mucisi
aan hunne instrumenten te ontlokken, nu
eens zacht en wegslepend, dan weder forsch
en krachtig, maar altijd harmonischWe
weten niet wat meer te prjjzen is de
zuiverheid van toon, de fijne nuanceerin
gen, het volmaakte samenspel of de mees
terlijke techniek. »öet kwartet No.
67 D dur" van Haydn, »Au bord de la
Mer" van Dunckler en >Aus meinem
Leben" van Smctana maakten dan ook
een diepen indruk, hetwelk bleek uit de
doodsche stilte gedurende de voordracht
en het luide applhus na afloop daarvan.
Maar nog luider waren de toejuichingen,
die de solisten te beurt vielen. De heer
Beek speelde op de violoncel »Concert 2"
van G. Golterman en de heer Wertheira
op de viool >Grand polonaise" van Wi-
niawskij op een wijze boven allen lofver
heven. Het Spoorkwartet heeft dus zjjn
ouden roem gehandhaafd.
Een adresbeweging wordt op touw
gezet, in hoofdzaak tot verkrijging van een
eereteeken voor hen, die aan boord van
Zr. Ms. korvet >Medusa" hebben deelgeno
men aan het forceeren van de Straat van
Simonoseki in 1863.
In het laatst verschenen maandblad »Het
Vaderland getrouw" van de Nederl. Yer-
«eniging van oudstrijders der Zee- en Land
macht uit de tropische gewesten, is men
aangevangen met een uitvoering relaas te
geven van deze gebeurtenis. (D.)
Papierdiefstal aan het Departement van
Koloniën.
Drie schoonmaaksters aan het Dep. van
Kol. hebben aanzienljjke hoeveelheden pa
pier uit dit departement gestolen en ver-
ltocht. Bjjna geen ambteuaarskamer in het
Departement, of er worden stukken ver
mist. Stapels blanco papier, formulieren,
gedrukte wetsontwerpen, Handelingen"
van de Kamers, enz. zijn verdwenen On
der meer zjjn tal van papieren van de
bureelen voor de militaire zaken en hon-
derdvjjftig exemplaren van een voor ver
spreiding gereed liggend rapport zoek.
Maar behalve de duizenden kilogrammen
bedrukte en onbedrukte stukken, moeten
ook geschreven stukken verdwenen zijn,
en tot deze laatste zouden tevens behooren
stukken waaruit wetsontwerpen nog moe
ten worden saamgesteld, o. a. de Suri-
naamsche ontwerp-begrooting, waardoor de
indiening dientengevolge waarschjjnljjk zal
worden vertraagd.
Toen het misdrijf door een ambtenaar
ontdekt werd en de politie haar onderzoek
aanving, werden in een kast van een der
aangehouden schoonmaaksters iedere
werkster heeft in het departement een kast
voor haar gereedschappen groote pak
ken gestolen papier gevonden, ten aanzien
waarvan de dievegge slechts wachtte op
een gunstig oogenblik om haren buit mede
te nemen.
Veel van het gestolene is reeds bjj win
keliers in de stad opgespoord, maar nog
veel meer dan terecht is gekomen, is mis
schien voor goed weg.
Typisch was de verklaring van een win
kelier bij wien ook een hoeveelheid papier
werd gevonden, en die reeds geruimen tjjd
zjjn boter er. kaas er in verkocht had.
Hjj zeide reeds meer dan eens gedacht te
hebben, dat 't toch »zonde en schande
was, dat aan die ministeriën zoo met dat
prachtige papier gemorst werd."
Wanneer de man zjjn gedachte vroeger
aan de politie geuit had, wellicht had de
diefstal niet zoo'n grooten omvang ver
kregen.
Een bange tijd
De botter U. K. 92, schipper Jan Post,
geraakte dezer dagen tnsschen Nieuwediep
en Wieringen aan den grond. Die -via-
scher had zjjn knecht, woonachtig te
Helder, aldaar gelaten, meenende alleen
wel naar Urk te kannen zeilen, te meer
wjjl weer en wind nog al gunstig waren.
Vruchteloos waren de pogingen door
hem aangewend oni vlot te komen, waar
om hjj al wadende, een dreg uitbracht.
Karig van voedsel en brandstof voorzien,
bracht hjj aldaar een paar bange dagen
en nachten in storm en branding door,
onopgemerkt, wijl wegens het onstuimig
weder zich geen vaartuig op zee vertoonde.
Daarna keerde de wind naar het westen
en steeg het water, zoodat de botter vlot
kwam. Toen de man het zeil geheschen
had en hij het zwaard liet zakken, stortte
hjj daarbij overboord.
Gelukkig kon hjj onder den val het
zwaardtouw grijpen en zich door inspan
ning van alle krachten, binnen boord wer
ken. Een eind was hjj inmiddels met
zijn schip door de golven voortgetrokken.
Tjjd of gelegenheid om zich van droog
goed te voorzien had hjj niet. De storm
wind joeg hem voort naar de ürker haven,
welke hjj zonder onheil binnensterende.
Aan het Noorderstrand te Vlieland
is aangedreven het ljjk van een onbekend
man, dat blijkbaar laug in het water ge
dreven had. Het was gekleed in een
bluuwe trui en hooge broek met bretels,
waarop geen merken waren to ontdekken.
Uit de Staatsbegrooting.
Niet onbelangrijk is het te achten, een
kjjkje te nemen in de Staatsbegrooting
voor 1900 en kennis te maken met de
cijfers, die in Hoofdstuk Vj (Binnenland-
sche Zaken) aanduiden, hoe groot de
geldsommen zjjn, die van Rjjkswege aan
het Lager Onderwijs worden ten koste ge
legd, en die ten blijke verstrekken, dat
door Regeering en Vertegenwoordiging de
hand wordt gebonden aan het voorschrift
der Grondwet: »Het onderwjjs is een
voorwerp van de aanhoudende zorg der
Regeering." Terwjjl door de gemeenten
ongeveer 11 uiillioen gulden van het Lager
Onderwijs per jaar wordt uitgegeven, zjjn
de Rijks-uitgaven voor dat doel voor 't
volgende dienstjaar geraamd als volgt
Voor het toezicht op het Lager Onderwjjs
f 150.400, voorde opleiding Tan onderwjj-
zers en onderwijzeressen f 1.509.965, voor
subsidiën f5.010.800, voor de kosten van
examens f 106.000, voor diverse uitgavea
f 25.770, totaal f6.820.925.
Een gerucht gelogenstraft.
Door een der Belgische nieuwsbladen
werd dezer dagen het gerucht vesrpreid,
dat door een zeker aantal officieren van
het Nederlandsche leger het voornemen
was opgevat om verlof te verkrjjgen, en
die dan het plan hadden, om dienst te
nemen in Transvaal. Zoo iets zou, bjj
inwilliging van het verzoek, door Enge
land als schending der neutraliteit opgevat
worden. Dit gerucht is dus verzekert
»Het Vaderland" geheel bezijden de
waarheid. Geen enkel verzoek om verlof
met het aangeduide oogmerk is bg onze
Regeering ingekomen.
Heden 10 October viert OOM PAUL
(KROGER) zijn 74"e» geboortedag.
rEnjILLETOU".
16)
Eerst sedert korten tijd waren de
warme maaltjjden regelmatiger geworden,
nameljjk sedert Traverse, die tot voor eenige
weken slechts zelden gelegenheid had gehad
een paar pence te verdienen, bjj een winke
lier te Staunton als boodschapponlooper was
gekomen, natuurljjk slechts als noodhulp, tot
dat de eigenljjk in dienst zijnde man, wegens
ziekte buiten betrekking, weer hersteld zou
zjjn, waarvoor hij het karig loon van twintig
pence daags ontving. Daardoor was de arme
weduwe in staat gesteld, haren zoon dagcljjks,
als hjj 's avonds om acht uur vermoeid thuis
kwam, ten minste toch een warme soep te
kannen voorzetten. Onder het eten vertelde
hjj dan zjjne moeder, die den geheelrn dag
naar hem verlangd had, opgewekt en met al
de oprechtheid van een eerljjk, open hart,
sjjn kleine lotgevallen in de stad, en onder
hield haar door zjjne hoop op den volgenden
dag mede te doelen, want Traverse was oen
flinke jongen vol wilskracht, die nooit aan
de toekomst wanhoopte. Na het avondeten
wjjdde hjj nog twee of drie nar aan zjjne
bjjzondere studiën, daar de vooruitstrevende
jongeling het als zjjn heiligste plicht hield,
voor de beschaving van zijnen geest zorg te
dragen. Terwjjl zjjne moeder naaide, las hjj
de paar boekeD, die hem ten dienste stonden,
wat echter niet zonder gevolg geschiedde,
want, zooals Herbert aan zjjn oom had ge
zegd, was hjj inderdaad een schrandere, hel
dere kop, waarvan iets degeljjks zou zjjn te
verwachten, als hjj in zjjne studiën slechts
behoorlek geleid en ondersteund ware ge
worden.
Op den avond, waarop wjj mot onze lezers
een bezoek bij miss Rocke afleggen, wachtte
zjj reeds geruimen tijd haar zoon, langer dan
dit gewoonlijk het geval was. Misschien wel
voor de twintigste maal had zij naar de klok
gezien, welker wjjzers tot hare groote bezorgd-
hoid reeds op half negen stonden, toen zjj
eindel|jk een haastigen, veerkrachtigen voet
stap naar haar huisje hoorde komen, die geen
andere kon zjjn, dan die van haren zoon.
Eenige oogenblikken later trad een jong-
mensch van ongeveer zeventien jaar binnen,
wiens grove klceding aan de onmiskenbaar
aangeboren deftigheid, die nit geheel zjjn
voorkomen sprak, niet do minste afbreuk
deed.
Hjj geleek op zjjne moeder hetzelfde ovaal
gelaat, dezelfde regelmatige trekken, dezelfde
ernstige lippen en peinzende donkerbrnine
oogen, door lange zwarte wimpers overscha
duwd wat echter bjj dc moeder een uitdruk
king van zachte, droefgeestige gelatenheid
was, veranderde zich in het gelaat van den
zoon tot den stempel eener moedige, levens
lustige ziel.
Traverse snelde op zjjne moedor toe en
omhelsde haar hartelijkvervolgens zetten
beiden zich aan tafel en verorberden onder
vrooljjk gekout het sobere avondmaal, dat
mistress Rocke op eenvoudige, maar voor het
oog beh&geljjke vrij ze wist op te disschen.
-Ik vermoed,' sprak de moeder, „dat je
morgen, op Zaterdag, omdat het alsdan drukker
is dan in de week, reeds vroeger weg moet,
om tjjdig bjj je patroon te zjjn, boste Traverse.
Is het niet zoo?*
,Neen, moedor, ik behoef er in 't geheel
niet meer terug te komen, omdat men mjj
niet meer noodig heeft, antwoordde de jonge
man lachend, alsof het de aangcuaamste tjjding
der werold betrof. De vroegere boodsohap-
ponloopor van mijn principaal, wiens plaats
ik, zooals u weet, slechts bekleedde, totdat
hjj van zijn ziekte hersteld zou zjjn, is
weder gezond en derhalve kreeg ik heden
mjjn ontslag.»
,Dus je bent weder zonder verdiensten?'
hernam miss Rocke treurig.
.Ja, moeder, maar ik hoop van niet lang.
Overigens komt mjj zulks juist goed gelegen.
Ik kan nu morgen de haag om den tuin her
stellen; do deur is ook een weinig kapot, zjj
zit niet goed meer in hare hengsels, nu moeten
de banden vastgespijkerd worden en dan kan
ik voor de geheele week hout hakken en nog
honderd andere dingen meer doen, die ik al
dien tjjd ongedaan heb moeten laten. U ziel
derhalve wel, dat hot heel prettig is, morgen
niet naar de stad te moeten Maandag zal
ik wel weer werk vinden waarvoor ik be
taald word.»
.Wjj willen het hopen,» antwoordde miss
Rocke, ietwat mismoedig, daar zij reeds te
veel bittere teleurstellingen had beleefd, om
zoo onvoorwaardelijk het vertrouwon van
haren zoon te deelen.
Na het oten ruimde miss Rocke du tafel
af, waarbjj Traverse haar met de handigheid
van een dienstmeid hielp toen zette hjj zich
aan zjjne boeken en zjjn moeder nam haar
naaiwerk weer op, zooals zjj dit reeds jaren
gewoon waren.
De gedachten der weduwe waren verre
vau vrooljjk. Zjj wus den huisheer ettelgke
weken huur schuldig cn hij had haar gedreigd,
haar booltjo gerechlcljjk te laten verkoopen,
als zjj niet betaalde. Hoe zou zjj dit nieuw
ongeluk ontloopen Waar zou zjj het geld
daan halen? Trots haar vast vertrouwen
op God, trots hare Christcljjke omgeving,
gevoelde miss Rocke, dat haar gewone moed
haar dreigde to begeven, dat haar godsdien
stig vortrouwen haar scheen te verlaten. Haar
sombere gedachten beheerschten haar geheel
en al, toen een diepe zucht van haren ïoon
haar deed beven. Zij had tot dusverre zorg
vuldig haren kommer voor hem verborgen
gehouden, om niet het zelfvertrouwen, op
z|jnen leeftjjd zoo natuurlijk, te vernietigen.
Verried deze zucht echter niet, dat ook hem
zwui'o zorgen drukten
„Wat scheelt je, Traverse?» vroeg zjj
deelnemend, ,heb je moeielijkheden met je
studie
«Neen, moeder. Ik dacht aan Hcrbcrt,
zooab ik zoo vaak doo. Wat mag er van
hem geworden zijn? Wat denkt u daarvan,
moedor.»
,Ik weet hot niet,* antwoordde miss Rocke
op een toon, die gemakkelijk deed verraden,
hoe zwaar de afwezigheid van haar aange
nomen zoon haar viel. *Ik wil mjj volstrekt
niet aan vermoedens prijs geven. Het is nu
bjjna drie jaar, dat wjj niets van hem ver
namen,» voegde zjj er zuchtend bjj, terwijl in
een traan in haar oogen parelde.
.U vreest wellicht, moeder, dat zjjn schip
vergaan is; doch dat denk ik niet. Ik geloof
eer, dat zjjn brieven verloren gingen. Maar
ik begrjjp niet, waarom juist hedeu de ge
dachte aan hem mjj lotterljjk vervolgt. Hot
is mjj onmogelijk te studeeren, zoozeer houdt,
tegen mijn wil, de gedachte aan hem mij
bezig. Als ik bjjgeloovig was, dan zou ik
wuarachtig denken, dat hjj dood is en zjjn
geest mij omzweeft. Maar groote God
moeder, wat zjjn dat voor voetstappen
riep Traverso plotseling, terwjjl hjj van zjjn
stoel opsprong.
Inderdaad hoorde men op het kiezelpad
bniten iemand naar het hnisje komen.
,Het is HerbertHet is Herbert I' schreeuw
de Traverse, terwjjl hjj op de deur toevloog
en deze met zulk een drift opende dat hjj den
laten bezoeker bjjna ondèrstboven liep.
Het was inderdaad de neef van majoor
Warfield, en de twee broeders want hunne
vriendschap was te innig, dan dal men hun
dezen naam niet zon kunnen geven om
helsden elkaar wederkeerig.
,0, Herbert, wat ben ik gelukkig jo woer
te zien! Sedert wanneer ben je terug Waar
om heb je al dien tijd niets van jo laten
hooren Wjj spraken juist van jc. Wat ziet
hjj er kostelijk nit! Hjj straalt van gezond
heid!» zoo riepen Traverse en zjjne moeder
tegeljjk, terwijl beiden hem, tegen Ameri-
kaanscbe gewoonte in, telkenmale opnieuw
om den hals vielen en kusten.
,Lieve, goede moeder!... Beste Traverse
stamelde Herbert op zjjne beurt de bljjde
opgewondenheid was te groot, dan dat hjj
kalm cn bedaard vermocht te spreken
.eindelijk kom ik terng om u gelukkig te
maken en het wel verdiende loon voor al
het goede te brengen, wut gjj mjj bewezen
hebt!»
Eerst nadat op deze uitbarsting van vreugde
een zekere mate van rust gevolgd was en dc
drie gelukkige menschen zich om het haard
vuur hadden geschaard, elkanders handen
vasthoudend, als vreesden zjj opnieuw ge
scholden te worden, begon het onderhoud
een kalmer verloop te nemen. Eerst was het
nog een over- cn weer vragen, zooals tus-
schen vrienden na een onverhoopt wederzien
na lange scheiding steeds plaats heefttoen
moest Horbort zjjne lotgevallen en avonturen
mededeelen, waarbjj hij zich geheel en al van
de verdenking zuiverde, zjjn geliefden te
hebben vergeten, doordien hjj verzekerde, dat
hjj zoo dikwijls als mogelijk was had geschre
ven. «Maar nu, voegde hjj er aan het einde
zjjnor mededeelingen bjj, die moer dan een
uur in beslag hadden genomen, »nu, na
dat gjj weet, hoe het mjj gegaan is en hoe ik
deze drie jaren heb doorgebracht, laat mjj
nu ook iets vertellen, wat u beiden betreft,
goede vrienden cn wat u ongetwjjfeld voel
plcizier zal doen.»
.Wat ons betreft? En een pleicier?» ant
woordde Traverse. .Het grootste genoegen
heb je ons mot je terugkomst verschaft.'
.Zeker, wat zou ons nog gelukkiger kunnen
maken!» bevestigde mistress Rocke.
Alvorens ik het o zeg,» hernam Herbert
Greyson lachend, «moet gjj mjj eerst ver
tellen, hoe gjj het hebt gemaakt in die drie
jaren. Tot nu toe is er niet anders dan
over mjj allcon gesproken, alsof gjj mjj
ongetwjjfeld r.iet veel zoudt hebbon medo
te deelen. Hoe hebt gjj al dien tjjd door
gewurmd
.O, net als anders,* verzekerde mistress
Rocke, die haren pleegzoon niet nit zjjn op
geruimd humeur wilde brengen. ,Niet slech
ter cn niet beter dan vroeger. Traverse
heeft echter zjjn lievelingsdenkbeeld, naar do
hoogeschool te gaan, nog altjjd niet kunnen
verwczenljjken.'
«Desniettemin lieb ik eenigen voortgang in
mijne studiën gemaakt,' voegde dezo er bjj.
(Wordt vervolgd.)
TT=
