KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel en Wieringen-
M gevecht bij Elandslaagte.
No. 2793.
Woensdag 2i November 1899.
*7ste Jaargang.
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn". 33.
BureauSpoorstraat.
Telefoonn". 59.
Vit het Huiteiiiand.
In den tegenwoordigen toestand zou
iederen dag belangwekkend en treffend nieuws
uit Zuid-Afrika kunnen komen, doch aitn
den eenen kant is de telegraaf op non-acti
viteit gesteld, en aan de andere zijde waakt
een scherpe censuur tégen de mcdedeeling van
tijdingen, die weinig bevorderlijk zijn, om
Engelands oorlogsroem te vergrooten. Boven
dien spelen persoonlijke wcnschen en neigin
gen een groote rol bij berichtgevers van ge
beurtenissen op het tooncel van den oorlog,
en wy, die met onverdeelde belangstelling
dagelijks uitzien naar de medcdeeling van
feiten, daarginds voorgevallen, wy staan tel
kens wéér aan misleiding bloot. De autori
teiten in Engelands hoofdstad schynen zich
te beijveren, om zelfs een tamelijk dicht gor
dijn te hangen, dat onzen blik op don huldi
gen toestand en op de positie der strijdende
partijen vreeselijk belemmert. De Jobstijdin
gen zjjn dus schynt de Eugelsche Regee
ring te vermoeden gemakkelijker te dragen,
wanneer ze een dag of wat worden achteraf
gehouden, en daardoor do openbare mcening
al eenigszins op hunne komst is voorbereid
geworden. Licht dat ook in dien tusschcn-
tijd het wachtend publiek door een of ander
loos overwinningsnieuwtje kan worden bemoe
digd. Beschouwingen en opmerkingen over
den bestaanden oorlogstoestand blijven op deze
wyze geregeld achterwege, en het eenige,
waarmede de Engclsche dagbladpers, in zoo
verre zij op de hand is van den .braven'*
Chamberlain, zich kan bezig houden, bestaat
in het blufferige verzekeren, dat generaal
Buller met de hem toegezonden troepen de
Boeren wel spoedig zal „verslaan". Dat de
Boeren, waarop men in Engeland vóór het
nitbreken van den oorlog zoo laag nederzag,
zich nist zoo gemakkelijk laten verslaan, dit
hebben de snoevende Eugelschen, meenen wij,
al behoorlyk moeten ondervinden. Zelfs heb
ben de Britten al leelijk klop gehad, en wie
weet, wat hun nog slaat to wachten! Intus-
schen zijn in Engeland duizenden huismoe
ders thans bezig met het bereiden van plnm-
puddings, die als Kerstgeschenk zullen gezon
den worden aan de Engelsche soldaten in
Zuid-Afrika. 't Is inderdaad jammer voor
hen, dat zy ze niet te Pretoria zullen eten
zooals zjj aanvankelijk gedacht hadden. Ko
ningin Victoria heeft de legerautoriteiten ge
raadpleegd over de keus van een practiseh
Kerstgeschenk, dat zij aan alle officieren en
soldaten van het Engelsche leger in Zuid-
Afrika zou willen aanbieden. En als zij zulk
een geschenk uitgekozen, aangeschaft en naar
de bestemmingsplaats afgezonden heeft, dan
zal zy zich opmaken, om met hare om
geving het jaarlyksch Christenfeest van r Vrede
op aarde" te vieren 1Onlangs hebben
we, onder betuiging van onze instemming,
medegedeeld, dat de Gemeenteraad van Parys
in eeno motie zyne afkeer jegens den oorlog
en zyn sympathie voor de Boeren van Zuid-
Afrika heeft betnigd. Aan deze mededeeling
kunnen we thans met onverdeelden bijval
toevoegen, dat de gemeenteraad van Bor
deaux zich in dienzelfden geest heeft uitge
laten. De motie, die aan dr. Leyds, de ver
tegenwoordiger der Zuid-Afrikaanscho Repu
bliek in Europa, zal worden toegezonden, luidt
als volgt: .De Gemeenteraad van Bordeaux,
in gewone zitting bijeen, zendt aan het dap
pere Boerenvolk de uiting van zijn gevoelens
van sympathie, terwyl hy hulde brengt aan
de ontembare wilskracht, wclko door de Bur
gers van Transvaal en Oranje-Vrystaat wordt
getoond, en biedt de beste wenschen aan
voor den uitslag van den strijd, die gewijd is
aan de onafhankelykheid dier beide landen
De Kamer van Afgevaardigden in Frankryk
ving in de vorige week haro werkzaamheden
weder aan, en aan woelige tooneelen ontbrak
het ook nu niet. De Regeering had zich tegen
over hare felle tegenstanders te verantwoorden,
omtrent de door haar gevolgde politiek. De
heer Waldeck-Rousseau antwoordde op al het
geschetter der nationalisten op kalme, waardige
wyze. Het debat, zooals hot in Je Kamer ge
voerd wordt dus merkte hy op liet oen
juiste uiteenzetting van den huidigen toestand
toe. 't Geldt hier, zoo ging hy voort, te weten,
of de Rogeering. welke beloofd heeft de repu-
blikeinsche instellingen to verdedigon, deze
ook werkelyk heeft verdedigd. Hy riep verder
de medewerking der leden in, om samen te
streven naar bevestiging van don Staat, naar
instandhouding der Republiek. Hij verzekerde,
dat de leden van het Kabinet, getrouw aan
hunne beginselen, de belofte hebben gestand
gedaan, die zij by' hun optreden hebben gege
ven. De Minister stelde vervolgens in 't licht
de betreurenswaardige handelingen van hen,
die de Republiek omver wilden werpen door
een formeelen opstand uittelokken. Samen
zweringen heeft de Regeering schier overal
ontdektzij acht zich daarom verantwoord
tegenover de hardhaodigo maatregelen, ter be
strijding genomen. Alles toch was 't is
gebleken bij de ontdekking van het complot
voor een opstand gereed, zelfs was getracht
naar samenwerking tusschen de oproerige me
nigte en het leger. De Regeering heeft, het
sein voor den opBtand niet afgewacht, maar
is handelend opgetreden. Aan de Kamer is
nu het oordeelEr werden v ij f motie's
van orde voorgedragen, waarvan drie, welko
van wantrouwen in do Regeering blyk gaven.
Met 840 tegen 215 stemmen, werd ten slotte
aangenomen de motio-Merlon, welke vooraf de
instemming der Regeeriug had verworven, en
waarbij de Kamer betuigde, aan het handelend
optreden van het Kabinet hare goedkeuring
te schenken. De Franscho Senaat, als Hoog
gerechtshof optredende, was middelerwijl bezig
met het onderzoek der zaak van het bo\enbe-
doejd complot, 't welk zich de omverwerping
van den bestaanden regecringsvorm had ten
doel gesteld.
Geleid doorde herinnering aan denSpaansch-
Amerikuanschen oorlog, richt zich veler aan
dacht nu en dan nog eens naar de vroegere
Spaansche koloniën Cuba en de Philippynen
been, en wordt de vraag gedaanhoe
staat het nn geschapen met do vrijheid, die
de Amerikanen er zouden breDgen Vry al
gemeen was indertyd de mcening gevestigd,
dat de Amerikanen een volk zijn, dat recht
vaardigheid en vrijheid tot leuze voert, en
men verwachtte dus, dat do zegeningen der
beschaving in die koloniC-n zouden worden
gebracht, dat do levensstandaard der bewo
ners zou wordon verhoogd, en de landen tot
welvaart en bloei gebracht zouden worden.
Treurig is het echter nog met Cuba gesteld.
De uitvoer-cyfers bewijzen dat, en de be
richten van het schoone eilund de .Parel
der Antillen" doen voortdurend van teleur
stelling blijken. Van een goed gevorderd
bestuur is nog geen sprako Een bevrediging
ligt nog niet in het verschiet en do Cubanen
zijn nog in 't geheel niet te overtuigen, dat
eene Amerikaansche overhoersching zooveel
beter is dan eene Spaanschezy willen vrij
heid, zonder meer. En op do Philippijnen
is 't nog erger gesteld. Zy, die meenden, dat
een nieuw tijdperk van blooi voor deze door
Spanje zoozeer verwaarloosde eilanden-groep
zou aanbreken door de vestiging van een
wèlingericht bestuur, komen bedrogen nit.
De bewoners willen nu eens niet gehumani
seerd worden, zij verzetten zich tegen het
opdringen van die weldaad, en blijven voor
gegaan door Agninalde en zijne mannen, vol
harden in hnn niet onbetamelijke» eisch naar
vryheid en onafhankelykheid.
NIEUWST IJ DINGEN.
HELDER, 21 Nov. 1899.
De jongelingen W. Jongstra en W.
Kwast, leerlingen van den heer W. Bak
ker alhier, hebben te Amsterdam met gun
stig gevolg examen afgelegd voor surnu
merair by de Hollandsche Spoorwegmaat
schappij
Een lezing over de Transvaal.
Vrijdagavond 11. hield de R.-K. lviesver-
eeniging .Eendracht» in het Bondsgebonw
van den N. R.-K."Volksbond eene algemecne
vergadering, die ook voor introducó's toegan
kelijk was. De heer W. R. Zits opende de
vergadering mot een toespraak, mededeelende,
zyn benoemiDg als voorzitter te hebben aan
genomen in het vertrouwen, dat de leden
hem hnn steun niet zullen onthoudenhy
sloeg een terugblik op do laHtst gehouden
verkiezingen, feliciteerde de gekozen gemeen
teraadsleden, de hoeren Van Breda cn Dito,
en sprak eenige woorden van lof over den
afgetreden voorzitter, voor al hetgene door
hem in 't belang der Kiesvereeniging gedaan
was.
Daarna werd het woord verleend aan den
spreker van den avond, den heer Fred. Wier-
dels van Arasterdam, redacteur van .DeTyd».
Deze hield een schoone, boeiende en leerzame
rede over oen onderwerp, dat tegenwoordig
alle hoofden en harten vervult, n.1. over ,d e
Transvaal*. Spreker wees op hot on
rechtvaardige van den thans gevoerden oorlog
tusschen Engeland en Transvaal, die 11 Oct.11.
is aangevangen, op de sympathie, die de
Boeren overal genieten, en op de verkrach
ting van 't recht door de Engelschon de twee
Republieken aangedaan. Vervolgens ging hy
na hoe de Bataafsche stam zich in Zuid-Afrika
had ontwikkeld, nadat hij vooraf een aard
rijkskundige schets van dit land had gegeven,
waarbij hij alle eigenaardigheden van Zuid-
Afrika uiteenzette, de rotsachtige knst schetste,
een overzicht van den bodera en de luchtge
steldheid gaf en den rijkdom van de flore
(plantenrijk; en de faunc (dierenwereld) van
't binnenland beschreef.
Het zuiden van dit zwarte werelddeel
werd in 1584 voor 't eerst bezocht door
Europeesche zeereizigers, die echter niet hot
binnenland ingingen het geloof, dat de hel
achter de Tafelbaai gelegen wus, hield hen
daarvan terug. Het duurde tot 1651, toen
Hollandsche kolonisten, onder Antonio van
Rietbeek zich aan de Kaap vestigden en in
'tbinnenland etm weinig bevolkte, muur vrucht
bare landstreek vonden, waar men Europee
sche vruchten kon telen en met succes de
veeteelt kon uitoefenen. De Boeren leefden
daar stil en gelukkig, door niets in hun vrij
heid beperkt. De Oost-Indische Compagnie
genoot echter weinig voordeel van dezo kolo
nie, en deze stond in geen groot aanzien, te
meer omdat tal van schepen hel daar zwaar
te verantwoorden hadden en meermalen tegen
de rotsigo kust tot spaanders geslagen en
verpletterd werden. In den Franscbon tyd werd
deze Holl kolonie door de Engelsclien ver
overd en by do vrede van Amiëns wel weder
aan de Nederlanders afgestaan, doch in den
daarop volgenden oorlog opnieuw door de
Engelschen buitgemaakt en sedert 1815 voor
goed aan hen toegekend tot grooten tegenzin
der Hollandscho Boeren. Van nu af aan begon
een lijdensgeschiedenis.
In 1804 waren reeds verscheidensn liet
binnenland ingegaan en de Oranje-rivier over
getrokken en in 1820 gingen een menigte
kolonisten naar Natal. Doch de misdaden en
scbelmeryon der Engelschen waren hier niet
mede ton einde cn in 1836 waren weder an
deren genoodzaakt, waaronder Paul Kmger
en Joubert, de Vaal over te trekken. Ont
zettende angsten en gevaren moesten zij uit
staan. Zij hadden to strijden toeen de Kaffers
en Zoeloes en moesten zich verdedigen tegen
de wilde dieren, maar voor niets doinsden zij
terug en weldra leefden zij wederom in do
Transvaal gelukkig. Dat uitgestrekte land,
hetwelk 10 maal grooter is dan Nodorland,
had in 1890 680000 inwoners en telt thans
l'/a millioen zielen, waarvan gedeelte blan
ken zyn. In 1842 was tusschen de Oranje
rivier en de Vaal de Oranje-Vrijstaat ge
sticht, dat in '48 door de Engelschen werd
bezet, maar in '54 weder onaf hankelijk werd
verklaard. De sluwheid, avontuurlykheid, heb
zucht en eerzucht der Britten waren oorzaak
dat in '77 de Transvaal werd geannexeerd,
maar na een opstand werd in '81 aan Lang
nek de vredo gesloten, waarbij Engeland wol
de suzereiniteit behield, maar Transvaal zyn
zelfstandigheid terugkreeg. Zód zyn voort
durend de kolonisten geplaagd, verjaagd en
geplunderd. De thans uitgebroken oorlog is
wederom aan do eerzucht en hebzucht der
Engelschen toe to schry ven en in hooge mate
onrechtvaardig.
Het is daarom een verheffend schouwspel dat
zoovelen der onzen medestryden voor een
rechtvaardige zaak en hoewel de Boeren niet
in alle deele onze sympathie kunnen weg
dragen wegens hnn stugheid en vasthoudende
conservatisme, moeten wy toch erkennen, dut
zy eerlyk en dapj er zyn en vertrouwen cn
eerbied bezitten voor een Godsbestuur en dat
zij strijden voor de vryheid, voor een eigen taal
en eigen zeden. Moge de zegepraal der Boe
ren de vrucht van hun strijd zijn I niet deze
woorden eindigde spreker zyn rede, die da
verend word toegejuicht.
De Matrozenvereeniging Excelsior
ad Ireua" gaf Zaterdagavond in »Tivoli"
ten voordeele der Transvaalsche boeren een
voorstelling, waarbij liet muziekkorps van
Hr. Ma. »Zeeland" zijn medewerking ver
leende door verschillende muzieknummers
op waarlijk verdienstelijke wijze ten gehoore
te brengen. Ook het overige gedeelte van
het programma voldeed den grooten menigte,
die opgekomen was, uitstekend. De twee
kluchtspelen wekten niet weinig de lachlust
op, de flinke, degelijke uitvoering der gym-
nastieknummers, zoowel aan rekstok, ringen
of brug wa3 kranig en het tableau virant,
voorstellende een episode uit den Trans-
vaalschen oorlog, deed deu geestdrift voor
de Boeren ontvlammen Het ontbrak dan
ook niet aan toejuichingen. Door deze
uitvoering hebben onze Jantjes getoond,
dat zij nog van den ouden Hollandschen
stempel zijn. Aan een goed hart paren zy
vroolijkheid, terwyl hun krachtsontwikke
ling toont, dat zy flinke, gezonde jongens
zyu met wie in tijden van gevaar niet valt
te spotten.
Zondagavond 1.1. werd in >Tivoli" een
kunstavond gegeven, waar eenige artisten
uit Amsterdam samenwerkten eu een zeer
varieerend programma uitvoerden. Mej.
Fransman zong met haro schoone, zuivere
sopraaustem een viertal liederen. Mej. Eg-
gers droeg op beschaafde wijze voor
Meneer" en Lachebekje" en voerde met
den heer Bigot het blijspel op Een gezel
lige prater". De heer Bigot gaf bovendien,
op zijn eigenaardige wijze twee komische
voordrachten ten beste, terwijl hg met de
declamatio van het Trausvaalsche volkslied,
waarbij hy een frappante gelijkenis gaf van
PaulKruger, veel succes had. De heer Beek
genoegzaam bekend als lid van het spoor-
kwartet, speelde op wegslepende wyze eenige
solo's op de violoncel. Het geheel viel
dan ook zeer in den smaak, hetwelk uit
het herhaald applaus was op te maken.
Door den kapitein, eerstaanwezend
Ingenieur der Genie alhier werd Zaterdag
openbaar aanbesteedhet opstellen van
een electrisch zoeklicht c. a. op het fort
Kijkduin (Raming f O500.) Ingekomen
waren 10 inschrijvingen, van de heeren
W. de Jong ad f 7000P. Korff f6999;
A. Krijnen f 6993; A. Bos f 6860; H.
Wyker f' 6848 D de Vries f 6680 Gebrs.
van Pelt f 6647J. Spruit f 6568J.
Dienaar f 6568 en K. Zeeman f 6465.
Texel, 20 Nov.
Uitslag eener gehouden veiling te Ooster
end Notaris G. J. O. D. Dikkers.
Ie. Een huis en erf, groot 0 02,30 H.A.,
van den heer C. Mossel. Kooper de heer
J. Vlaming te Helder voor f600.
2e. Een huis en erf, groot 0.02,45 H.A.,
van den heer M. Brouwer. Kooper de heer
KI. J. Brouwer te Oost voor f225.
3e. Een perceel land, genaamd Vij
vertje", groot 0.81,50 HA., van de erven
P. Brans. Kooper de heer C G. Kuijper
te Oosterend voor f855.
e. Een perceel land, genaamd Kleine
hoek van 't Kil", groot 0,82 H.A., van de
erven P. Brans. Kooper de heer A. Brans
te Oost voor f210.
Alhier is uit zee aangebracht een witte
reddingboei, waarop m^t zwarte letters
Presto Stockholm".
Uitslag der verkiezing van Hoofdin
gelanden van het bestuur van het Water
schap de 30 gemeenschappelijke polders.
Voor de periodieke aftredingen werd ge
kozen de heer J. D. Witte, terwijl her
stemming moet plaats hebben tusschen de
heeren J. S. Dijt en W. A. Eelman.
Voor de vacature moet herstemming
plaats hebben tusschen de heeren J. S.
Dijt en J. Pz. Kikkert.
Tot notabelen bij de Ned Herv. Gem.
te den Burg zyn gekozen de heeren S.
Duinker, P. van Wes3em en J. E. Winkler.
Neutraliteit.
Wij zyn neutraal en zien toe, zegt .Ons
Belang». We zya zelfs zóó neutraal, dat de
vraag onder ons wordt opgeworpen, of wy
onze neutraliteit niet schenden door het uit
steken van een vlagwij zyn neutraal by
een grootschen worstelstrijd van een klein,
deugdzaam volk daar in Afrika, dut niet anders
begeert dun in vrede to leven, zyn God to
dienen, eu gastvrjjheid te betonnen aan den
vreemdeling, die er aanklopt aan zijn deur
tegen de groote, alles bogeerende over
macht van Engeland, dat in ander opzicht
een lichtend voorbeeld voor geheel de wereld
kan zyn.
De Oorlog in Zuid-Afrika
De aanval op den pantsertrein.
Het belangrijkste nieuws in de Engel
sche ochtendbladen van het oorlogste i rein
is het verhaal van den uanval der Boeren
op een gepantserden trein ten Noorden
van Estcourt.
De trein was des morgens uit Estcourt
vertrokken en bestond uit een open goe
derenwagen met een zevenponder-kanon
van de »Tartar", bediend door een officier
en vijf matrozen van dezen oorlogsbodem,
verder een geblindeerde» waggou, een loco
motief met tender, nog twee gepantserde
wagens en een open goederenwagen. Het
aantal der troepen in den trein wordt ver
schillend opgegeven tusschen 100 en 170
man De trein die om zes'unr was uit
gegaan. reed voorby Frere tot bij Chive-
Tey, waar hjj een vijandelijke afdeeling
waarnam. Op bevel uit Estcourt, waar
mede de trein iu telegraphiscbe gemeen
schap was gebleven, werd de terugtocht
aanvaard, de helling naar Frere op. Op
dit oogenblik openden de Boeren met hun
geschut op 2000 yards vuur. Plotseling
liep de achterste waggon uit het spoor
de Boeren hadden achter den trein een rail
opgebroken. De open wagen viel om en
sleurde een der geblindeerde waggons mede,
de tweede ontspoorde. Het zevenponder-
kanon loste drie schoten op den vijand,
waarop het door een granaat van de affuit
werd geslingerd (a shell from the enetny
struck theseven-pounderand hurleditaway,
zegt de Daily Telegruph") de wagen
waarop liet was opgesteld werd omverge
worpen. Onder liet voortdurend vuur dei-
Boeren werden de achterste wagen van
den weg gewerkt, zooveel mogelijk wer
den gekwetsten op de locomotief en den
tender geplaatst, die over de inderhaast
herstelde lijn naar Escourt terugstoomden.
De achterblijvende bonden den strijd met
de Boeren, die van links en rechts kwamen
aanzetten. Een detachement dat uit Es
court hen ter hulp werd gezonden vond
hun daar niet meer zij waren krijgsge
vangen gemaakt. Hoe groot het aantal der
vermisten is, is niet zekerde Daily
Telegraph" spreekt van 90, de Daily
Chronicle" van 150.
Onze lezers herinneren zich onge
twijfeld nog de onrustbarende berichten,
over de nederlagen der Boeren, die tus-
scheu 22 en 25 October 11. inkwamen.
Daaronder behoort ook het bericht óver
de slag bij Elandslaagte, waarbij de Hol
landers werden krijgsgevangen gemaakt.
Uit de hierondervolgende volledige be
schrijving van het gevecht door den
correspondent van de »Times"
blijkt, dat deze overwinning door de En
gelschen duur gekocht werd en dut de
Boeren (waaronder het contingent Hollan
ders en Duitschers uit Jobannesburg en
Pretoria) zicb heldhaftig hebben verdedigd.
'Men moet bovendien niet uit het oog ver
liezen, dat hier nog altijd een Engelsch-
man aan het woord is.
Het verslag, dat wij aan de Nieuwe
Rotterdamsche Courant ontleeneo, luidt
als volgt
Vrijdagmorgen (20 October) werd een
sterke kolonne onder gener.-majoor French,
die den vorigen dag uit Engeland geko
men was, op verkenning uitgezonden in
de richting van Elandslaagte. Van een
kopje by Modderspruit zag men de Boeren.
Het was echter regenachtig en mistig,
zoodat de verkenning niet veel opleverde.
Zaterdagochtend werd dus een tweede
erkenning gedaan. Generaal French rukte
om half m-gen voorwaarts over een laag
tafellaud, dat steil afliep. Onder die steilte
strekte zich twee mijlen ver een vlakte
uit, met een ondiepe kom in het midden,
en daar lag het station van het gehucht
Elandslaagte. Blijkbaar was de verschij
ning der Engelschen op den rotsigen rand
door de Boeren niet verwacht. De ruiters
vluchtten naar de helling van een koj>je
op 5000 el van de plaats waar zij stonden.
De vrijwilligersbatterij vuurde nu twee
schoten af tegen het station. Onmiddellijk
kwam het antwoord: twee granaten vielen
vlak achter elkaar te midden van onze
artillerie. Beide ontploften en een ervan
beschadigde de bespanning en het tuig
van een amunitiewagen zoo ernstig, dat
er geen bewegen meer aan was. De vjjand
begon nu de batterij hevig te beschieten.
Zij vuurde met rookzwak kruit, maar de
plaats van hun batterij bleek uit de helle
flitsen tegen den donkeren achtergrond
van de heuvelhelling. Zij schenen twee
kanonnen aan den voet van die helling
te hebben, maar de heuvelruggen waren
bedekt met manschappen.
Onze batterij kon tegen die kanonnen
van grooter kaliber op een afstand van
4 of 5000 el weinig uitrichlen. Maar het
schieten van den vijand was een openba
ring. Met drie schoten waren hun kanon
nen precies ingeschoten, eu tien minuten
lang vielen hun proj etielen vlak op den
rana van het plateau. Hun geschut werd
bewonderenswaardig bediend, maar de slag-
pjjpen van hun granaten waren niet goed,
zoodat veel kogels diep in den zachten
grond sloegen alvorens te ontploffen. Gene
raal French zag dat er geen sprake van
was. met zoo'n kleine macht de positie te
houden. Terwijl de generaal en zyn staf
het plateau verlieten, barstte een granaat
te midden van de groep, maar de officieren
werden alleen met een modderregen be
spat De omgevallen ammunitiewageu moest
achtergelaten worden. In afwachting van
versterking keerde French naar Modder
spruit terug.
Harris, de directeur van de mjjn te
Elandslaagte, die kort daarna te Modder
spruit aankwam, vertelde dat et 800 Trans-
vaalsche en 200 Vrijstaatsche Boeren bjj
Elandslaagte stonden, daarenboven 80 ge
oefende artilleristen van het Duit9che legi
oen. Zjj hadden twee snelvuurkanonneii
bjj zich, onder bevel van kapitein Schultz.
Tegen elf uur kwamen de eerste ver
sterkingen uit Ladysmith, ook twee batte
rijen artillerie. Een eskadron lauciers eu
Light Horse waren rechts van den spoor
weg uitgezonden om de flank te dekken,
en van 10 tot 2 waren zij voortdurend
contact met den vjjand Op den linker
vleugel raakten dragonders even slaags
met VrijBtaters, maar dezen trokken terug.
Om drie uren waren alle versterkingen
aangekomen, ook generaal White, en hoe
wel het nog maar enkele uren licht zou
zijn. besloot generaal French de vijandelijke
stelling te nemen De vijand stond op een
heuvelrug, 800 voet hoven deu spoorweg.
Deze hoogte maakt een bijna rechten hoek
met den weg. Aan het uiteinde van den
heuvelrug rijst, een kopje op, dat den plat
ten top van den heuvelrug geheel bestrijkt,
700 of 1000 el ver. Deze kopjes en de
uek waren de voornaamste stellingen van
den vijandhun laager bevond zich op den
nek en hun geschut was opgesteld op het
laagste kopje.
Zoodra de Manchesters, Devonshires en
Gordons zich op het plateau vertoonden,
opende de vijand het vuur met granalon.
De kanonnen waren goed ingeschoten maar
het vuur werkte niets uit. Toen onze artil
lerie op 4500 el in het open terrein kwam,
tusschen de Devonshires en Manchesters
in, trok zy zes minuten lang het juist
gerichte vuur van den vijand. Kapitein
Campbell werd in het been gewond, een
ainmunitiewagen werd omgeworpen en ver
scheiden mannen en paarden getroffen.
Het was zeer donker geworden, door een
naderenden storui, toen kolonel Ian Hamil
ton last kreeg, zijn infanterie te laten
oprukken.
Het Devonshire regiment zou deu front-
aanval doen, en het Manchester moest den
vijandelijke» linkervleugel omtrekken en
langs den top van den heuvelrug de Boe
ren naar huu voornaamste stelling terug
drijven, vijf compagnieën Hooglanders zou
den hen steunen.
Zoodra het bataljon (Devonshires) van
het plateau afdaalde, begon de vijand gra
naatkartetsen op hen te werpen, maar de
projectielen gingen te hoog of sprongen
toevallig tusschen de compagnieënsleehts
drie man werden getroffen. Het regiment
kwam zoo tot op 1200 el van de vijan
delijke stelling. Nu* liet majoor Park,
halt houden en hy opende het vuur; de
troepen hadden geen andere dekking dan
de taliijke termieten-bergjes. Het batal
jon kwam onder een ernstig infanterie-
vuur, maar trok bewonderenswaardig kalm
weer voort. Hoewel er veel mannen neer
vielen en de lucht trilde van het gefluit
der Mauserkogels, was er geen spoor van
aarzeling, en zonder dekking gingen de
soldaten vooruit tot op 800 el van den
heuveltop. Waarsohynljjk redde de sche
mering en de kleur van hun uniform hen
van een slachting, toen zij hier in een
kom lagen te wachten, een half uur lang,
op het oogenblik van den aanvalterwijl
de kanonnen boven hen donderden en het
geweervuur onophoudelijk den grond om
ploegde.
Toen het Devonshire regiment in de
vallei lag. ontwikkelde zich de flank-aan
val van de Manchesters. De storm barstte
los en binnen eenige minuten waren allen
tot op de huid toe doorweekt. De Hoog
landers kwamen nu op den kam van den
heuvel, en van boven af werden zjj be
schoten. Er moest een kleine hoogvlakte
overgetrokken, dan een kuil doorgetrokken
worden, en daarna moest men weer tegen
de hoogte op. Juichend antwoordden de
mannen op het bevel van hun officieren,
en golf na golf van Kilts en Kharki's
toekende zich tegen de lucht af. Daar
wankelden zjj en wierpen zich op den
grond, want van de eerste secties kwam
niet een op vier er doorheen. Een oogen
blik schenen dooden, gewonden en onge-
deerden tusschen de steenen te zullen blij
ven liggen, toen sprongen zij weer op,
terwijl hun officieren schreeuwden, en
weer snelden donkere rijen 'mannen, buk
kend tot op den grond, over den rotsigen
rand. Opnieuw schenen zij weg te smel
ten, maar de rjjen werden gevoed van be
neden, en toen waren zy allen er over
heen maar 50 flinke kerels lagen uit
gestrekt tusschen de druipnatte steenen.
En toen zjj de holte door waren, wat een
taak lag er nog voor hen. Zy moesten
over 600 el open grond, met steenen be
zaaid, hier en duar door ijzerdraadver-
sperringen bemoeilijkt. Op het kopje in
de verte was geen sterveling te zien,
maar allen wisten dat het bedekt was met
moderne geweren.
Struikelend over de steenen en over de
lichamen van hun kameraden, renden de
mannen vooruit. Er was geen verband meer
tusschen de compagnieën, nauwelijks meer
tusschen de sectiënhet was de dolle moed
van elk individu die de mannen voorwaarts
dreef. Zjj hielden stil, gingen achter een
steen liggen en vuurde», en werden neer
geschoten terwijl zij lagen of terwjjl zjj
oprezen om een el of tien verder te loopen.
Bij de jjzerdraadversperringen werden offi
cieren en manschappen bjj hoopen getroffen.
Meer dan de helft van den afstand was
afgelegd, en toch, hoewel de top van het
kopje voortdurend door ontploffende gra
naatkartetsen bedekt scheen te zjjn, werd
hot geweervuur der Boeren niet minder.
Het scheen dat onze mannen gedaan hadden
wat zij konden. Kolonel Dick Uunynghain
was op twee plaatsen gewond, de helft
van de officieren der Gordou Hooglanders
lag op den grond. De helling scheen met
tallooze slachtoffers bezaaid.
Het was het hachelijke oogenblik. Nu
zou de overwinning of de nederlaag beslist
worden. Kolonel Ian Hatnilton gaf een
trompetter last, den aanval te blazen, en
de pyper-majoor Lawronce, van de Gor
dons, snelde naar bet open terrein en ging
vooruit, het oude dreunende beroep op de
hooglanders weerklonk. Het geluid van het
geweervuur der Devonshires op de helling
gaf de mannen moed, en rjjen glinsterende
bajonetten dansten vooruit in de scheme
ring. Een twintigtnl onversaagde manDen
hielden nog stand op het laatste kopje.
Opnieuw weerklonk de horeu, en toen het
sein om het vuren te staken. Manuen
waagden zich uit hun dekking, en in het
volgende oogenblik hadden de Boeren een
dozijn dapperen weggevaagd. Maar de ge-
meene list was een laatste cn mislukte
poging om de nederlaag te voorkomen.
Luitenant Field was al, aan het hoofd van
zjjn compagnie Devonshires, tusschen de
batterij; de mannen die de kanonnen be
diend hadden totdat, het staal op zes voet
van hen nf was, werden neergeschoten of
aan de bajonet geregen.
De munschappen van de regimenten
Devons, Manchesters, Hooglanders en dra
gonders ontmoetten elkaar en reuden de
kom in, naar het laager. Het was drie
minuten lang een wild tooneel, de mannen
riepen Majoeba, Majoeba! Toen werd het
sein geblazen, het vuur gestaakt, en wy
zagen iets wat ons allen deed trilleneen
witte vlag, waaiende uit het Mausergeweer
van een zwaar gebaarden Boer.
Intusschen stroomden de vluchtelingen
de achterste helling af. Het schieten houdt
zulke gelegenheden nooit vanzelf op,
hier en daar duurde het geweervuur
nog voort in den nacht. Maar voordat de
duisternis geheel gevallen was, werd de
groote massa der vluchtelingen ingehaald
door het 5e lanciers. daartoe gereed ge
houden. Hun werk was eenvoudig en het
succes der infanterie op den heuvel werd
voltooid met een uitstekende vervolging
door de cavalerie. De victorie was zwaar
gekocht. Men dacht dat infanterie nooit
een stelling kon nemen tegenover zulk
vuur als bij Elandslaagte. Maar wjj had
den 4 officieren en 37 man gesneuveld,
31 officieren en 175 man gewond, en tien
vermisten. Wat het verlies van den vjjand
wa9, kan moeilijk nagegaan worden, daar
hij bij het begin van het gevecht toebe
reidselen had genomen om zijn dooden en
gewonden weg te brengen. Een afdeeling
uit Ladysmith heeft echter later 65 doode
Boeren op het veld gevonden, zoodat, met
het 50-tal door de lanciers neergeworpen,
hun verlies zeker op 150 dooden geschat
kan worden Onder hen bevonden zich
Leggelo, dr. Coster, Bodenstein, Marais, en
andere voorname Boeren en Nederlanders.
De Britsche strjjdmacht moest bivakee
ren in de positie. Toen begon de droevige
en griezelige taak, in den donker de ge
wonden op te zoeken. Het was onmogeljjk,
ze allen te vinden, maar een groot aantal
werden weggezonden, ook de sluitstukken
van de twee veroverde kanonnen die de
zelfde moeten zjjn welke de Boeren bjj
Krugersdorp hadden veroverd. Driehonderd
gekwetste en ongekwetste gevaugenen
waren in onze handen gevallen, alsmede
de uitrustingen van 12 of 1400 man.
De Britsche gevangenen.
De 1338 Britsche gevangenen die tot
Mnaudag te Pretoria waren binnengebracht
zijn aldus verdeeld: 4 officieren en 91 muu
van het 18e regiment huzaren, 4 officie
ren en 113 man van de Dublin-l'useliers,
10 officieren en 533 man van de Irish-
fusèliers, 14 officieren en 305 man van het
regiment Gloucestershire, 2 officieren en 89
man van de Kings ltoyal Rifles, 6 man van
het regiment Lcicestersbire, 1 man van de
Natalsche politietroepen, 1 dragonder, 62
staatkundige gevangenen eu 38 gekwetsten.
Onder do gevangenen zjjn ook een kapi
tein en 25 man uit Mafeking.
Berichten van Maandag.
PRETORIA, 17 Nov. Een gecombi
neerde t roepen macht van beide Republiekeu
heeft gisteren Colesberg zonder tegenstand
bezet; het district is tot Vrijstaatsch ter
ritoir geproclameerd.
KAAPSTAD, 14 Nov. Vertraagd. Een
detachement uit Kouxville van 450 man
is gisteren in Aliwall Noord binnengerukt
en heefl er de vlaggen van beide repu
blieken geheschen. Er werd een proclamatie
uitgevaardigd, waurbjj de republieken tot
republikeinsch grondgebied werden ver
klaard. Den Britschen onderdanen werden
veertien dagen toegestaan om de stad te
verlaten.
QUEENSTOWN, 14 Nov. De Boeren
hebben Burgeradorp bezet. Men gelooft,
dat zij aanrukken op Stormberg.
PARIJS, 19 Nov. De Londensche cor
respondent van de »Temps" seint, dat
volgens de >Evening Herald" van Dublin
te Pretoria het gerucht gaat, dat Ladysmith
zich Woensdag aan de Boeren heeft over
gegeven. Iu het kamp was voor de over
gave alle tucht verdwenen.
De krjjgagevangenen van den gepantser
den trein, die naar Pretoria zjjn overge
bracht, zjjn 181 man in getal.
DURBAN, 18 Nov. Een telegram aan
de >Tiines of Natal" uit Ladysmith meldt,
dat in den algemeenen aauval der Boereu
op 9 November op Ladysmith de vjjand
herhaaldelijk werd teruggeslagen, doch zich
opnieuw aaneensloot en terugkeerde tot
den aanval. Ten slotte werden de Boeren
op alle punten teruggeslagen met verliezen
die op zeven tot achthonderd man worden
geschat.
